1-3. ¿Tiquʼn in kyaj kytzaqpiʼn junjun tmajen Jehová in che ajbʼen toj tkyaqil ambʼil junjun kyoklen?

TEJ otoqxi tzikʼ 21 abʼqʼi in che ajbʼen Robert ex Mary Jo te misionero, tzaj yabʼil kyiʼj kytat. In tzaj kyqʼamaʼn jlu: «In qo tzalajtoqe tuʼn qxqʼuqine kyiʼj qtate. Pero tzaj qbʼise tej tkyaj qqʼoʼne lugar jatumel in qo ajbʼentoqe, tuʼnju otoq qo naqʼete atz».

² Juntl mejebʼleʼn aju William ex Terrie kybʼi, in tzaj kyqʼamaʼn jlu: «Tej tok qbʼiʼne qa mlaytoq qo meltzʼaje toj qoklene tuʼnju attoq yabʼil qiʼje, o jaw oqʼe. Toj ambʼil aju, ya mlaytoq bʼant tuʼn qxiʼye ajbʼel toj juntl tnam».

³ In tzaj tqʼamaʼn Alexéi jlu: «Ojtzqiʼntoq quʼne qa kyajtoq aj kawil tuʼn tkubʼ kyjupuʼn ninja qʼil twitz aqʼuntl. Pero tej tjpet ninja, kwest ela toj qwitze tej tkyaj qqʼoʼne Betel».

4. ¿Alkyeqe xjel che tzaqʼwetil quʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

⁴ Nya oʼkx qe erman lu o che naqʼet tiʼj akʼaj kyoklen. Chʼixme axju o bʼaj kyiʼj nim mil betelita ex junjuntl erman in che ajbʼen toj tkyaqil ambʼil te Jehová. * Bʼalo kwest ela toj kywitz erman lu tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn jun oklenj otoq che naqʼet tiʼj. Tuʼntzunju, ¿tiʼ jaku tzʼonin kyiʼj? ¿Tzeʼn jaku qo onin kyiʼj? Aʼyeju tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu che onil qiʼj aj kyul chʼixpubʼil toj qanqʼibʼil.

5. ¿Alkyeqe chʼixpubʼil jaku qo ok weʼ twitz aj tchʼexpaj qoklen?

⁵ Qa in qo ajbʼen toj Betel moqa in qo ajbʼen toj junjuntl oklenj, in che ok qkʼujlaʼn xjal ex in qo naqʼet tiʼj lugar. Tuʼntzunju, qa at jun tiquʼn tuʼn qikʼ bʼet, in tzaj qbʼis. Kukx in che tzaj qnaʼn qeju in che ok qojtzqiʼn ex in qo ximen kyiʼj qa bʼaʼn ateʼqe. Pero mas in tzaj qbʼis aj qikʼ bʼet tuʼnju in tzaj kyqʼamaʼn aj kawil tuʼn miʼn qajbʼen te Jehová (Mat. 10:23; 2 Cor. 11:28, 29). Ax ikx, aj t-xi tzyet juntl akʼaj qoklen, at maj kwest tuʼn qnaqʼet tiʼj kyanqʼibʼil xjal, axpe ikx qa in qo meltzʼaj juntl maj jatumel o qo jaw chʼiy. In tzaj tqʼamaʼntl Robert ex Mary Jo jlu: «Junxitl ela toj qwitze aju kyanqʼibʼil xjal jatumel o jaw chʼiye, axpe ikx tej qpakbʼane toj qyole. Ok jlu ik tzeʼn in qo ajbʼentoqe toj juntl tnam». Ax ikx, jaku qo kyaj ten mintiʼ qpwaq maske mintiʼ ximen quʼn. Tuʼn jlu jaku tzaj bʼaj qkʼuʼj ex jaku tzaj qbʼis. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj toj ambʼil lu?

6. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qkyaj ten ttxlaj Jehová?

⁶ Nim toklen tuʼn qkyaj ten ttxlaj Jehová (Sant. 4:8). ¿Tzeʼn jaku bʼant quʼn? Jaku bʼant jlu quʼn aj tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj tuʼnju in tzaj tbʼiʼn qnaʼj Dios (Sal. 65:2). In tzaj tqʼamaʼn Salmo 62:8 jlu: «Che yoline tukʼil tuj naʼj Dios tuʼn tkyaqil kykʼuʼje». Jaku bʼant mas tuʼn Jehová twitzju in kubʼ qximen ex twitzju in xi qqanin te (Efes. 3:20). Nya oʼkx in qo tzaj tonin Jehová tukʼilju in xi qqanin te toj qnaʼj Dios. Tuʼn t-xi tbʼinchaʼn tiʼj jun nya bʼaʼn in qo ok weʼ twitz, jaku bʼant junjun tiʼchaq tuʼn aju mintiʼ ximen quʼn.

7. a) ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn qok laqʼeʼ ttxlaj Jehová? b) Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Hebreos 6:10 a 12, ¿tiʼ tbʼanel tzul qe qa kukx ma qo ajbʼen te Jehová?

⁷ Juntl tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn qkyaj ten ttxlaj Jehová, aju qa ma qo uʼjin tiʼj Xjan Uʼj tkyaqil qʼij ex qa ma qo ximen tiʼj. Tqʼama jun ermano ajbʼen te misionero jlu: «Nim toklen tuʼn kukx tel qpaʼn ambʼil tuʼn qkʼulin te Jehová kyukʼil toj qja ex tuʼn kukx tbʼaj qbʼinchaʼn qten kyiʼj chmabʼil, ik tzeʼn in bʼanttoq quʼn tojju ojtxe qoklen». Ax ikx, kukx tzʼok tilil quʼn tuʼn qpakbʼan tojju akʼaj kʼloj okslal. Mintiʼ in che el naj tiʼj tkʼuʼj Jehová qeju kukx in che ajbʼen te,  maske mlay bʼant nim aqʼuntl kyuʼn jaʼlo ik tzeʼn tnejel (kjawil uʼjit Hebreos 6:10-12).

8. ¿Alkye tten in che onin yol tkuʼx toj 1 Juan 2:15 a 17 qiʼj tuʼn miʼn tten nim tiʼchaq qe?

⁸ Nim toklen tuʼn miʼn tten nim tiʼchaq qe. Miʼn txi qqʼoʼn ambʼil tuʼn tnaj qokslabʼil noq tuʼnju in tzaj bʼaj qkʼuʼj tiʼjju te twitz txʼotxʼ (Mat. 13:22). Ax ikx, miʼn tzʼok qqʼoʼn qwiʼ kyiʼj qamiw, qe qja moqa alkyexku juntl xjal aj ttzaj kyqʼamaʼn qe tuʼn tten jun tbʼanel qanqʼibʼil (kjawil uʼjit 1 Juan 2:15-17). Qeʼk qkʼuʼj tiʼj Jehová tuʼnju in tzaj ttziyen qa tzul tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil qe, qa tzul tqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj ex qa tzul tqʼoʼn aju at tajbʼen qe tojxix ambʼil at tajbʼen (Heb. 4:16; 13:5, 6).

9. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 22:3 ex 7, ¿tiquʼn mintiʼ tuʼn tokx qqʼon qibʼ tjaqʼ kʼas qa nya il tiʼj, ex tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas tbʼanel?

⁹ Miʼn tzʼokx qqʼon qibʼ tjaqʼ kʼas qa nya il tiʼj (kjawil uʼjit Proverbios 22:3, 7). Jaku txi qnajsaʼn nim pwaq aj qxiʼ anqʼil toj juntl lugar ex tuʼn jlu nya kwest tuʼn qkyaj tjaqʼ kʼas. Tuʼntzunju, miʼn tzʼokx qqʼon qibʼ tjaqʼ kʼas noq tuʼn kylaqʼet qe tiʼchaq quʼn. Aj qok weʼ twitz jun nya bʼaʼn aju jaku tzaj bʼaj qkʼuʼj tuʼn, ik tzeʼn tuʼn qxqʼuqin tiʼj jun toj qja, kwestlo tuʼn tkubʼ qximen jteʼ pwaq kxel qqanin chʼex. Toj ambʼil lu, nim toklen tuʼn t-xi qqanin onbʼil te Jehová tuʼntzun tjaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn. Ax ikx, kqebʼil qkʼuʼj tuʼn Jehová ex kʼokel t-xqʼuqin qximbʼetz ex qanmi tuʼntzun tjaw qjyoʼn qe tiʼchaq toj tumelxix (Filip. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7).

10. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn kyten akʼaj qamiw?

¹⁰ Nim toklen tuʼn kyten tbʼanel qamiw. Qqʼamanx aju in qnaʼn ex aju in bʼaj qiʼj te jun qamiw, mas kye qeju o che ikʼ toj jun nya bʼaʼn ik tzeʼn qe. Kʼonil jlu qiʼj tuʼn tkubʼ qnaʼn bʼaʼn (Ecl. 4:9, 10). Maske kukx in qo yolin kyukʼil qeju qamiw e ten toj ojtxe qoklen, nim toklen tuʼn kyten akʼaj qamiw. Tuʼn tbʼant jlu, il tiʼj tuʼn tok qamiwin qibʼ kyukʼil txqantl. Bʼaʼn tuʼn qyolin kyukʼil kyiʼj kʼiwlabʼil o tzaj qkʼamoʼn tuʼntzun tel kynikʼ tiʼj qa in qo tzalaj toj qajbʼebʼil te Jehová. Maske mintiʼ in nel kynikʼ junjun erman tiʼj tzalajbʼil in kubʼ qnaʼn tuʼnju in qo ajbʼen te Jehová toj tkyaqil ambʼil, jakulo kubʼ kyximen junjuntl tuʼn tel kykanoʼn techel in kubʼ qqʼoʼn ex tuʼn jlu jaku che ok te qamiw. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ tuʼn miʼn qyolin oʼkx tiʼjju o bʼant quʼn ex tuʼn miʼn qyolin kyiʼj junjun tiʼchaq mintiʼ in che onin kyiʼj txqantl.

11. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn kukx qtzalaj toj qmejebʼleʼn?

¹¹ Qa o kyaj qtzaqpiʼn qoklen tuʼnju tzaj yabʼil tiʼj qukʼil, miʼn tzʼok qqʼoʼn te tpaj. Qatzun aqoʼ tzaj yabʼil qiʼj, miʼn kubʼ qximen qa aqoʼ at tpaj ex mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen  qa o tzʼok qbʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj qukʼil. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa tej qkubʼ mojeʼ, el qnikʼ tiʼj qa in qo ok te junx ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios ex xi qtziyen te Jehová tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ toj ambʼil bʼaʼn ex toj ambʼil nya bʼaʼn (Mat. 19:5, 6). Ax ikx, qa kyaj qtzaqpiʼn qoklen tuʼnju tzultoq jun qkʼwaʼl, tbʼanel tuʼn t-xi qqʼamaʼn te qkʼwaʼl qa mas nim toklen twitzju qoklen attoq nej. Kukx tuʼn t-xi qnaʼn te qa jun oyaj tuʼn Jehová (Sal. 127:3-5). Ex nim toklen tuʼn qyolin tukʼil qkʼwaʼl kyiʼj tbʼanel tiʼchaq o tzikʼ toj qanqʼibʼil, tuʼnju jaku tzʼonin jlu tiʼj tuʼn tkubʼ t-ximen tuʼn tajbʼen toj tkyaqil ambʼil te Jehová, ik tzeʼn bʼant quʼn.

12. a) ¿Tzeʼn jaku qo onin kyiʼj erman in che ajbʼen toj tkyaqil ambʼil tuʼn miʼn tkyaj kytzaqpiʼn kyoklen? b) ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼntzun kynaqʼet tiʼj akʼaj kyoklen?

¹² Nim kʼloj okslal ex nim erman in che onin kyiʼj qeju in che ajbʼen toj tkyaqil ambʼil te Jehová tuʼn miʼn tkyaj kytzaqpiʼn kyoklen. Jun techel, in xi kyqʼamaʼn kye tuʼn kukx kyajbʼen toj kyoklen, in che onin kyiʼj tukʼil pwaq, in xi kyqʼoʼn junjun tiʼchaq kye ex in che kwentin kyiʼj toj kyja. Tbʼanelxix onbʼil in xi kyqʼoʼn erman lu (Gál. 6:2). ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn qa at jun erman in najbʼen toj tkyaqil ambʼil te Jehová in chʼexpaj toklen ex in pon ajbʼel jatumel in nok qchmon qibʼ? Miʼn kubʼ qximen qa ma pon tuʼnju mintiʼ xbʼant taqʼun moqa tuʼnju ma kubʼ tbʼinchaʼn jun il. * Sino qo onin tiʼj tuʼn tnaqʼet tiʼj chʼixpubʼil. Qqʼamanx te qa in qo tzalaj tiʼj, qa  tbʼanel aqʼuntl o bʼant tuʼn, maske yabʼ taʼ toj ambʼil jaʼlo ex mlay bʼant nim tiʼchaq tuʼn. Tzʼok tilil quʼn tuʼn tok qojtzqiʼn tiʼ jaku bʼant tuʼn erman, tiʼ xnaqʼtzbʼil o tzaj tkʼamoʼn ex tiʼ o tzikʼ toj tanqʼibʼil.

13. ¿Alkye tten jaku qo onin tiʼj jun erman in tzaj qʼoʼn jun akʼaj toklen?

¹³ Tnejel, bʼalo taj erman onbʼil tuʼn tkanet jun ja jatumel tuʼn tanqʼin, tzeʼn jaku txiʼ toj kamionet, tzeʼn tuʼn tkanet jun taqʼun moqa tiʼj alkyexku juntl tiʼ at tajbʼen te. Il-lo tiʼj tuʼn t-xi qʼamet te tiʼ kyaqʼun xjal in bʼant junjun qʼij ex tajlo onbʼil kyiʼj junjuntl tiʼchaq. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tel qnikʼ tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn ex nya tuʼn ttzaj qbʼis tiʼj. Bʼalo tok jun yabʼil tiʼj erman, tiʼj jun toj tja moqa in bʼisun tuʼnju o kyim jun toj tja. * Maske mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn, bʼalo in bʼisun tuʼnju kukx in che tzaj tnaʼn qe tamiw. In xi tiʼn ambʼil tuʼn tel qnikʼ kyiʼj junjun tiʼchaq ex tuʼn tchʼexpaj qximbʼetz.

14. ¿Tzeʼn e onin pakbʼal tiʼj jun ermana tuʼn tnaqʼet tiʼj akʼaj toklen?

¹⁴ Akux in qo onin tiʼj jun erman, jakulo naqʼet kyiʼj chʼixpubʼil qa ma kubʼ qqʼoʼn jun tbʼanel techel twitz. Ajbʼen jun ermana toj nim abʼqʼi toj juntl tnam ex tqʼama jlu: «Toj ojtxe woklene, in xitoq nqʼoʼne xnaqʼtzbʼil kye xjal tkyaqil qʼij. Pero toj akʼaj woklene, kwesttoq tuʼn tjaw wuʼjine jun taqikʼ Tyol Dios kye xjal moqa tuʼn t-xi nyekʼine jun video kye. Pero in xi txkoʼne kyuʼn erman toj akʼaj kʼloj okslal tuʼn nxiʼye kyukʼil visitaril jun xjal ex qʼol xnaqʼtzbʼil. Tuʼnju in che tzalajtoq ex in noktoq tilil kyuʼn xjal in che xnaqʼtzan kyukʼil, onin jlu wiʼje tuʼn tten tbʼanel nximbʼetze. El nnikʼe tiʼj tzeʼn tuʼn t-xi tzyet tuʼn nyoline kyukʼil xjal tojju akʼaj lugar. Noq tuʼn jlu, in tzalaje juntl maj».

15. ¿Tzeʼn jaku qo tzalaj tiʼj juntl qoklen?

¹⁵ Jaku qo tzalaj tiʼj juntl qoklen. Aj tul jun chʼixpubʼil, miʼn kubʼ qximen qa ma naj  tkyaqil moqa ya mintiʼ qoklen. Sino bʼaʼn tuʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj tzeʼn in nonin Jehová qiʼj ex kukx qo pakbʼan. Tbʼanel qa ma tzʼel qkanoʼn kyiʼj tmajen Jehová te tnejel syent abʼqʼi, tuʼnju noq jaxku tumel e ten, e «bʼet tuj tkyaqil lugar» ex e «pakbʼan tiʼj tqanil kolbʼil» (Hech. 8:1, 4). Qa kukx ma qo pakbʼan, oklo tzul tiʼn tbʼanel qe. Jun techel, ateʼ junjun precursor i etz lajoʼn toj jun tnam ex e xiʼ anqʼil toj juntl tnam jatumel attoq nim aqʼuntl tuʼn tbʼant tojx kyyol. Tej tikʼ junjun xjaw, otoq txi tzyet tuʼn kyten tal kʼloj okslal ex kukx chmet kybʼet.

16. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn qnaqʼet tiʼj akʼaj qoklen?

¹⁶ Xi tqʼamaʼn Nehemías kye aj Judiy qa tuʼn tzalajbʼil in tzaj tukʼil Jehová ok kyipumal (Neh. 8:10). Noq jniʼxku o qo naqʼet tiʼj lugar jatumel in qo ajbʼentoq, nya tuʼn jlu qo tzalajel, sino qo tzalajel qa at jun tbʼanel qamiwbʼil tukʼil Jehová. Tuʼntzunju, kukx qo bʼet tukʼil Jehová ex qeʼk qkʼuʼj tiʼj qa tzul tqʼoʼn qnabʼil, tzul tyekʼin qbʼe ex qa kʼonil qiʼj. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa tej qonin kyiʼj xjal tuʼn tkyaqil qkʼuʼj, onin jlu qiʼj tuʼn qnaqʼet tiʼj lugar. Ax ikx kʼonil Jehová qiʼj tuʼn qnaqʼet tiʼj akʼaj qoklen qa ax jlu ma bʼant quʼn (Ecl. 7:10).

17. ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn tiʼj qoklen at toj ambʼil jaʼlo?

¹⁷ Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa nya te jumajx ktel qoklen at jaʼlo, tuʼnju nyalo ax jlu kbʼantel quʼn toj akʼaj twitz Txʼotxʼ. Atzunte tuʼn qajbʼen te Jehová, ktel te jumajx. In kubʼ t-ximen Alexéi, aju ma qo yolin tiʼj tej saj tzyet xnaqʼtzbʼil, qa tuʼnju in nikʼ tiʼj toj tanqʼibʼil, in xi t-xnaqʼtzan tibʼ tiʼjju kbʼajel toj ambʼil tzul. Tqʼama jlu: «Ojtzqiʼnxix wuʼne qa ax tok at Jehová ex qa ax tok ktel Tbʼanel Najbʼil, pero kubʼ nximane qa atxtoq nim ambʼil tuʼn tul. Atzun jaʼlo, in kubʼ nximane qa tkubʼ Jehová nwitze ex qa ya chʼix tul akʼaj twitz Txʼotxʼ» (Hech. 2:25). Noq alkyexku qoklen at jaʼlo, kukx qo bʼet tukʼil Jehová. Mlayx qo kyaj tkolin, sino kʼonil qiʼj tuʼn qtzalaj aj tok tilil quʼn toj qajbʼebʼil te ex noq jaxku tumel atoʼ (Is. 41:13).