1-3. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endlaka vamakwerhu lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo va tshika kumbe va suka eswiavelweni swa vona?

ROBERT NA MARY JO va ri: “Endzhaku ka loko hi hete malembe ya 21 hi ri karhi hi tiphina eka ntirho wa vurhumiwa, vatswari va hina hinkwavo va sungule ku vabya. A hi fanele hi ya va khathalela. Kambe a swi vava ku sukela xiavelo xa hina lexi a hi xi rhandza ngopfu.”

² William na Terrie va ri: “Loko hi lemuka leswaku se hi vabya ngopfu naswona a hi nge he swi koti ku tlhelela exiavelweni xa hina, hi lo xibuku, hi rila! Ku navela ka hina ku tirhela Yehovha etikweni rimbe ku herise xisweswo.”

³ Aleksey u ri: “A hi swi tiva leswaku vaxanisi va hina va lava ku pfala rhavi leri a hi tirha eka rona. Kambe swi hi tshove mbilu loko va ri pfala ivi hi boheka ku suka eBethele.”

4. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta bula ha swona exihlokweni lexi?

⁴ Vamakwerhu vo tala lava a va tirha eBethele ni van’wana lava a va ri eka ntirho wa nkarhi hinkwawo wo hlawuleka va kume swiavelo leswintshwa. * Vamakwerhu volavo swi nga ha va tikela ku sukela swiavelo swa vona leswi va swi rhandzaka hi mbilu hinkwayo. I yini leswi nga va pfunaka? Xana wena u nga va pfuna njhani? Tinhlamulo ta swivutiso leswi ti ta hi pfuna hinkwerhu loko swiyimo swa hina swi cinca evuton’wini.

5. Hi nga titwa njhani loko hi cinca xiavelo?

⁵ Hakanyingi loko hi tirhela Yehovha hi ri eBethele kumbe hi ri  eka swiavelo swin’wana swa ntirho wa nkarhi hinkwawo, hi tolovela vanhu hi tlhela hi rhandza ni ndhawu ya kona. Leswi hi swona swi hi tshovaka mbilu loko hi boheka ku suka eswiavelweni swa hina. Ha karhateka hi vamakwerhu ngopfungopfu loko hi va siya hikwalaho ko hlongoriwa hi vaxanisi. (Mat. 10:23; 2 Kor. 11:28, 29) Swi nga hi tikela ngopfu ku ya tshama endhawini yin’wana hikuva hi fanele hi tolovela ku endla swilo hi ndlela leyintshwa. Hi nga ha titwa hi ndlela yoleyo hambiloko hi tlhelela eka rikwerhu. Robert na Mary Jo va ri: “A hi nga ha wu tolovelanga ndhavuko wa hina hambi ku ri ku chumayela hi ririmi ra hina. Leswi hi heteke malembe yo tala hi tirhela etikweni rin’wana, loko hi tlhelela ekaya a hi titwa onge hi le tikweni rimbe.” Van’wana lava va kumaka swiavelo leswintshwa va nga ha tikuma va boheka ku hakela swilo leswi khale a va nga karhateki ha swona. Va nga ha titwa va hele matimba. I yini lexi nga va pfunaka?

6. Hi nga endla yini leswaku hi tshama hi ri ekusuhi na Yehovha?

⁶ Tshama u ri ekusuhi na Yehovha. (Yak. 4:8) Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Hi ku n’wi tshemba tanihi “Mutwi wa xikhongelo.” (Ps. 65:2) Pisalema 62:8, yi ri: “Chululani timbilu ta n’wina emahlweni ka [yena].” Yehovha u ta “endla swo tala swinene ku tlula leswi hi swi kombelaka kumbe leswi hi swi ehleketaka.” (Efe. 3:20) Yehovha u hi nyika swo tlula leswi hi swi khongelelaka. A nga hi tlhantlhela swiphiqo swa hina hi ndlela leyi a hi nga yi ehleketi.

7. (a) I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ekusuhi na Yehovha? (b) Hi ku ya hi Vaheveru 6:10-12, hi ta vuyeriwa njhani loko hi ya emahlweni hi tirhela Yehovha hi ku tshembaka?

⁷ Leswaku u tshama u ri ekusuhi na Yehovha u fanele u hlaya Matsalwa siku ni siku u tlhela u anakanyisisa ha wona. Khale ka murhumiwa un’wana u ri: “Yana emahlweni ni vugandzeri bya ndyangu ni ku lunghiselela minhlangano nkarhi na nkarhi hilaha a wu endla hakona exiavelweni xa wena.” Nakambe yana emahlweni u endla leswi u nga swi kotaka leswaku u chumayela mahungu lamanene loko u ri evandlheni lerintshwa. Yehovha a nga va rivali lava yaka emahlweni va n’wi tirhela hi ku tshembeka hambiloko va nga ha swi koti ku endla leswi a va swi endla khale.—Hlaya Vaheveru 6:10-12.

8. Xana marito lama nga eka 1 Yohane 2:15-17 ma ku pfuna njhani leswaku u veka mianakanyo ya wena eka leswi nga swa nkoka ngopfu evuton’wini bya wena?

⁸ U nga ti tikiseli vutomi. U nga pfumeleli  mivilelo ya misava ya Sathana yi ku “kamanyeta” u nga ha swi koti ku tirhela Yehovha. (Mat. 13:22) U nga va yingiseli vanhu lava nga tirheliki Yehovha, vanghana kumbe maxaka lava ringetaka ku ku pfuna, hi ku ku byela leswaku u fanele u kuma ntirho lowu holelaka leswaku u ta tiphina hi vutomi. (Hlaya 1 Yohane 2:15-17.) Tshemba Yehovha loyi a hi tshembisaka ku hi tiyisa eripfumelweni, a hi nyika ku rhula ni leswi hi swi pfumalaka “enkarhini wa kona.”—Hev. 4:16; 13:5, 6.

9. Hi ku ya hi Swivuriso 22:3, 7, hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka ku papalata swikweleti leswi nga bohiki, naswona i yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi endla swiboho hi vutlhari?

⁹ U nga tihoxi eswikweletini swi nga bohi. (Hlaya Swivuriso 22:3, 7.) Ku rhurhela endhawini yin’wana swa durha swinene naswona u nga tikuma u nghene eswikweletini. Leswaku u nga vi ni swikweleti swo tala, tivonele leswaku u nga hanyeli ku lomba mali u xava swilo leswi nga bohiki. Swa tikanyana ku tiva leswaku u fanele u lomba mali muni loko swiyimo swi ku tshikilela, ku fana ni loko u khathalela xirho xa ndyangu lexi vabyaka. Loko u ri eka swiyimo swo fana ni leswi, u nga rivali leswaku “xikhongelo ni xikombelo” swi ta ku pfuna leswaku u endla swiboho swa vutlhari. Yehovha u ta hlamula swikhongelo swa wena hi ku ku nyika ku rhula loku nga ta ‘rindza mbilu ya wena ni matimba ya wena ya mianakanyo.’—Filp. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.

10. Hi nga va kuma njhani vanghana?

¹⁰ Yana emahlweni u burisana ni vanghana va wena. Vulavula ni vanghana va wena hi ndlela leyi u titwaka ha yona ngopfungopfu lava va nga tshama va va eka xiyimo xo fana ni xa wena. Ku endla tano swi nga endla leswaku u hatlisa u tolovela xiyimo xa wena. (Ekl. 4:9, 10) Yana emahlweni u burisana ni vanghana va wena va le xiavelweni xa khale. Hambiloko u ri exiavelweni lexintshwa u fanele u kuma vanghana. Loko u lava ku va ni vanghana na wena u fanele u va ni xinghana. U nga byi tiyisa njhani vunghana? Va rungulele mintokoto leyi u veke na yona entirhweni wa Yehovha leswaku na vona va swi vona leswaku wa tiphina hi ku tirhela Yehovha. Hambiloko van’wana evandlheni va nga yi twisisi ndlela leyi u wu hisekelaka ha yona ntirho wa nkarhi hinkwawo kambe van’wana va nga ha dyondza swo karhi eka xikombiso xa wena lexinene kutani va va vanghana va wena. Kambe u nga vulavuli ngopfu hi leswi wena n’wini u swi endleke entirhweni wa Yehovha naswona u nga vulavuli hi swiphiqo swa wena.

11. I yini leswi nga mi pfunaka leswaku mi va ni ntsako evukatini bya n’wina?

¹¹ Loko mi boheka ku suka eka xiavelo xa n’wina hikwalaho ka mavabyi ya nkataku u nga n’wi soli. Hi hala tlhelo, loko mi boheke ku suka eka xiavelo xa n’wina hikwalaho ka leswi u vabyaka u nga titwi nandzu u ehleketa leswaku u khomise nkataku tingana. U nga rivali leswaku mi “nyama  yin’we” naswona mi tshembisane emahlweni ka Yehovha leswaku mi ta hlayisana hambi ko ba lexi dumaka. (Mat. 19:5, 6) Loko mi suka exiavelweni xa n’wina hikwalaho ka leswi mi nga ta kuma n’wana mi nga tiyimiselanga, mi fanele mi komba n’wana wa n’wina leswaku i wa nkoka. Tshamani mi ri karhi mi byela n’wana wa n’wina leswaku yena i “hakelo” leyi humaka eka Xikwembu. (Ps. 127:3-5) Mi n’wi rungulela mintokoto ya n’wina ya le xiavelweni lexi a mi ri eka xona. Sweswo swi nga n’wi pfuna leswaku a tirhela Yehovha hilaha na n’wina mi tiphineke ha kona.

12. (a) Hi nga va pfuna njhani lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo leswaku va ya emahlweni ni swiavelo swa vona? (b) Hi nga va pfuna njhani leswaku va hatla va tolovela xiavelo lexintshwa?

¹² Swa tsakisa ku tiva leswaku mavandlha ni vamakwerhu vo tala va endla leswi va nga swi kotaka ku pfuna lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo leswaku va kota ku ya emahlweni ni swiavelo swa vona. Va endla tano hi ku va khutaza, hi ku va nyika mali kumbe swilo swo karhi kumbe hi ku va pfuna hi ku khathalela vatswari va vona lava nga emakaya. (Gal. 6:2) Loko lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo va suka eswiavelweni swa vona va ta evandlheni ra n’wina, u nga ehleketi leswaku va susiwe hikwalaho ka leswi a va nga wu endli kahle ntirho wa vona kumbe va dyohile. * Ematshan’weni yo ehleketa sweswo, va pfune leswaku va hatla va tolovela ndhawu yoleyo. Va amukele hi mandla mambirhi, u va bumabumela eka ntirho lowu va wu endleke hambiloko mavabyi ma va sivela ku endla swo tala. Bula na vona leswaku u ta va tiva ku antswa. Tswonga swo karhi eka vutivi, ndzetelo ni ntokoto wa vona.

13. Hi nga va pfuna njhani lava ha ku kumaka swiavelo leswintshwa?

 ¹³ Lava va ha ku kumaka swiavelo leswintshwa, va nga ha tsakela ku rhanga va pfuniwa leswaku va kuma ndhawu yo tshama, va kombiwa swo famba ha swona, ntirho ni swilo swin’wana leswi lavekaka. Va nga ha lava ku pfuniwa ni hi swilo leswi tolovelekeke swo tanihi ku hakela xibalo ni ku kuma ndzindzakhombo. Lexi va xi lavaka ngopfu i ku va vanhu va twisisa xiyimo xa vona, ku nga ri ku va puta vusiwana kumbe ku va tshandzisa. Swi nga endleka va ri eku vabyeni kumbe va khathalela xirho xa ndyangu lexi vabyaka. Kumbexana va ri ni gome hikwalaho ka leswi va nga feriwa. * Swi nga ha endleka va twa ku vava hikwalaho ka leswi va siyeke vanghana va vona exiavelweni xa vona xa khale. Swi nga ha va tekela nkarhi ku tolovela leswaku va sukile exiavelweni xa vona.

14. Vamakwerhu va n’wi pfune njhani makwerhu leswaku a tolovela xiavelo xakwe lexintshwa?

¹⁴ Loko u chumayela na vona ni ku va khutaza hi xikombiso xa wena lexinene, u nga va pfuna leswaku va tolovela. Makwerhu wa xisati loyi a chumayeleke malembe yo tala etikweni rimbe u ri: “Exiavelweni xa mina xa khale a ndzi fambisa tidyondzo ta Bibele siku ni siku. Kambe eka lexintshwa a swi tika hambi ku ri ku hlayela munhu tsalwa ensin’wini kumbe ku n’wi komba vhidiyo. Kambe vamakwerhu a va famba na mina eka maendzo yo vuyela ni le ka tidyondzo ta vona ta Bibele. Loko ndzi vona ku hiseka ka vamakwerhu lava, loko va ri karhi va fambisa tidyondzo ta Bibele, swi ndzi endle ndzi hatla ndzi tolovela nsimu ya hina. Ndzi dyondze ndlela yo sungula mabulo ensin’wini. Sweswo swi ndzi pfune leswaku ndzi tlhela ndzi va ni ntsako.”

15. I yini leswi nga ku pfunaka leswaku u tiphina exiavelweni xa wena lexintshwa?

¹⁵ U nga tiphina exiavelweni xa wena lexintshwa. U nga ehleketi leswaku a wu nga pfuni nchumu exiavelweni xa wena xa khale. Ehleketa hi tindlela to tala leti Yehovha a ku pfunaka ha tona naswona u ya emahlweni u chumayela. Tekelela  Vakreste vo tshembeka va le nkarhini wa vaapostola. Kun’wana ni kun’wana laha a va ri kona a va “nghena etikweni va vula mahungu lamanene ya rito.” (Mint. 8:1, 4) Loko u ya emahlweni u chumayela u nga ha kuma vuyelo lebyinene. Hi xikombiso, maphayona lama nga hlongoriwa etikweni rin’wana ma rhurhele etikweni rin’wana laha ku nga ni xilaveko xa vachumayeri va Mfumo laha ku vulavuriwaka ririmi ra vona. Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani vanhu vo tala va sungule ku tsakela ivi ku sunguriwa ntlawa.

16. I yini lexi nga ku pfunaka leswaku u tsaka exiavelweni xa wena lexintshwa?

¹⁶ “Ntsako wa Yehovha i khokholo ra n’wina.” (Neh. 8:10) Ntsako wa hina wu fanele wu titshega hi vuxaka bya hina na Yehovha ku nga ri hi xiavelo xa hina, hambiloko hi xi rhandza swinene. Hikwalaho, tshama u ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha, u titshega hi vutlhari byakwe, nkongomiso wakwe ni ku nseketelo wakwe. Tsundzuka leswaku a wu rhandza xiavelo xa wena xa khale hikwalaho ka leswi a wu chumayela vanhu va kwale. Hikwalaho, sweswi veka mianakanyo ya wena eka xiavelo xa wena lexintshwa kutani u ta vona ndlela leyi Yehovha a nga ta ku pfuna ha yona leswaku u xi rhandza.—Ekl. 7:10.

17. I yini leswi hi faneleke hi swi tiva hi swiavelo leswi hi nga na swona?

¹⁷ Hi nga rivali leswaku ku gandzela Yehovha a swi nge heli kambe swiavelo swa hina swi ta hela. Loko hi ri emisaveni leyintshwa, swiavelo swa hina hinkwerhu swi nga ha cinca. Aleksey loyi a boxiweke eku sunguleni u ehleketa leswaku ku cinca ka xiavelo xakwe swi n’wi pfuna leswaku a lunghekela ku ya tirha emisaveni leyintshwa. U ri: “Mikarhi hinkwayo a ndzi swi tiva leswaku Yehovha i wa xiviri ni leswaku misava leyintshwa yi ta va kona kambe mikarhi yin’wana a ndzi vona onge yi teka nkarhi. Sweswi ndzi titwa ndzi ri ekusuhi swinene na Yehovha naswona misava leyintshwa ndzi yi vona yi ri kwala nyongeni.” (Mint. 2:25) Ku nga khathariseki leswaku hi le ka xiavelo xihi, a hi yeni emahlweni hi gandzela Yehovha. A nga ka a nga hi tshiki, u ta hi pfuna hi kuma ntsako leswaku hi ta kota ku endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina, loko hi karhi hi endla ntirho wakwe ku nga khathariseki leswaku hi le ka xiavelo xihi.—Esa. 41:13.