1-3. ¿Kʼu yuʼun chiktaik ti bu toʼox chtunik junantik ermanoetik ti chtunik ta tsʼakal orae?

KʼALAL 21 jabil xa ox tskʼupin chtunik ta misioneroal li Robert xchiʼuk Mary Jo, jaʼo ipaj li stot smeʼike. Xi chal sloʼilike: «Lek chkaʼikutik ti ta jchabi li jtot jmeʼkutike, pe vokol tajek laj kaʼikutik yiktael ti bu toʼox chitunkutike, yuʼun linopkutik tajek xchiʼuk xkoʼolaj ti jaʼ xa jlumal laj kaʼikutike».

² Xi chal ek li William xchiʼuk Terrie ti jaʼik jun nupultsʼakale: «Ta skoj ti li-ipajkutike, laj kakʼkutik venta ti mu xa stakʼ xisutkutik batel ti bu toʼox chitunkutike, vaʼun lik tʼomuk kokʼelkutik. Yuʼun te laj skʼoplal ti jnopojkutik toʼox chitunkutik ta yan lume».

³ Xi chal ek li Alexéi: «Akʼo mi jnaʼoj xa onoʼox ti oy ta yoʼonton li jkontrainvanejetik ti xichʼ makel ta j-echʼel li Betel bu chitune, kʼux to laj kaʼi kʼalal pas onoʼox yuʼunik li kʼusi tskʼanike xchiʼuk ti persa lilokʼkutik batel ta Betele».

4. ¿Kʼusitik sjakʼobiltak ta jkʼelbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

⁴ Mu stukikuk noʼox ti oy kʼusi jel ta xkuxlejalik li ermanoetik ti laj xa kalbetik skʼoplale, yuʼun jechtik snuptanojik epal ermanoetik ti chtunik ta Betel xchiʼuk li buchʼutik chtunik ta tsʼakal orae. * Li ermanoetik taje vokol van laj yaʼiik yiktael li kʼusi toʼox nopem xaʼiik spasel ti tskʼupinik tajeke. ¿Kʼusi xuʼ xkoltaatik? ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jkoltatike? Chtun kuʼuntik ek li stakʼobiltak kʼalal oy kʼusi chjel li ta jkuxlejaltike.

5. ¿Kʼusitik xuʼ jnuptantik kʼalal yan xa bu chbat tunkutike?

⁵ Kʼalal chijtun ta Betel o ta tsʼakal orae, chlik jkʼantik tajek li krixchanoetike xchiʼuk chnop xkaʼitik ti bu chijtune. Jaʼ yuʼun, xtuchʼet xa koʼontontik kʼalal chkiktatik komele, yuʼun ta jnaʼtik li buchʼutik laj kiktatik komele xchiʼuk ta jvul koʼontontik ta stojolalik, mas to mi jaʼ ta skoj ti laj yichʼ kontrainel li kabteltik ti bu toʼox chijtune (Mat. 10:23; 2 Kor. 11:28, 29). Xuʼ van vokol tajek chkaʼitik xtok kʼalal yan xa bu chbat tunkutike, yuʼun xuʼ van jelel tajek li kʼusi nopem xaʼiik spasel tee akʼo mi jaʼ onoʼox te laj kichʼtik takel sutel li ta jlumaltike. Xi chal sloʼil li Robert xchiʼuk Mary Jo: «Li voʼonkutike mu xa jnaʼkutik li kʼusitik nopem xaʼiik spasel li ta jlumalkutike xchiʼuk yan-o tajek laj kaʼikutik kʼalal la jcholkutik mantal ta jkʼopkutike. Xkoʼolaj ti yan-o jlumalkutik yaʼeluke». Jech xtok, xuʼ van xkil jvokoltik ta takʼin ti muʼyuk bu jech jnopojtike, ti muʼyuk jun koʼontontike xchiʼuk xuʼ van xijchibaj. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik mi jech la jnuptantike?

6. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ mu xijnamaj ta stojolal li Jeovae?

⁶ Mu xijnamaj ta stojolal li Jeovae (Sant. 4:8). ¿Kʼuxi tspas kuʼuntik taje? Jaʼ ti jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti jaʼ li Buchʼu chaʼi j-orasiontike (Sal. 65:2). Xi chal li Salmo 62:8: «Albeic ta jamal scotol cʼusi oy ta avoʼntonic ti cʼalal chacʼopanique». Li Jeovae xuʼ «x-echʼ to ta xakʼbutik ti kʼusi ta jkʼantike o li kʼusi jnopojtike» (Efes. 3:20). Maʼuk noʼox chakʼbutik Jdiostik li kʼusi ta jkʼanbetike, yuʼun xuʼ oy kʼusitik tspas ti muʼyuk bu jech jmalaojtik sventa xchapan li jvokoltike xchiʼuk ti muʼyuk bu jech jnopojtike.

7. 1) ¿Kʼusi tskoltautik yoʼ mu xijnamaj ta stojolal li Jeovae? 2) ¿Kʼusi lek chkʼot ta pasel kʼalal tukʼ-o chijtun ta stojolal Jeova jech kʼuchaʼal chal li Evreos 6:10 kʼalal ta 12?

⁷ Mi ta jchantik skotol kʼakʼal li Vivliae xchiʼuk mi ta jnopbetik skʼoplale, jaʼ me tskoltautik xtok sventa mu xijnamaj ta stojolal li Jeovae. Xi chal jun ermano ti tun toʼox ta misioneroe: «Skʼan jech-o jpastik li kʼusitik nopem xkaʼitik spasel ti bu toʼox chijtune, jech kʼuchaʼal li yichʼel ta mukʼ Jeova ta kutsʼ kalaltike xchiʼuk ti jchapan jbatik ta sventa li tsobajeletike». Jech xtok, kakʼtik persa ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa xijlokʼilan ta cholmantal li ta achʼ jtsobobbailtike. Teuk ta  joltik ti «muʼyuk chchʼay ta sjol» Jeova li buchʼutik tukʼ chtunik ta stojolale akʼo mi mu xa epuk kʼusi spas yuʼunik jech kʼuchaʼal toʼoxe (kʼelo Evreos 6:10-12).

8. ¿Kʼuxi tskoltautik li 1 Juan 2:15 kʼalal ta 17 sventa lekuk noʼox sba li jkuxlejaltike?

⁸ Lekuk noʼox sba jkuxlejaltik. Li krixchanoetik avie jaʼ mas tsvul-o yoʼontonik ta sventa li kʼusitik chtun yuʼunike, pe mu me xkakʼtik ti jaʼ smakutik sventa xijtun ta stojolal li Jeovae (Mat. 13:22). Xuʼ van xalbutik ta slekil yoʼonton kamigotaktik, kutsʼ kalaltik o yan krixchanoetik ti jtsob mas jtakʼintik sventa lekuk xbat li jkuxlejaltike, pe mu me jtsaktik ta venta li kʼusi chalike (kʼelo 1 Juan 2:15-17). Jpat koʼontontik ti chakʼbutik Jeova li kʼusi chtun kuʼuntik «kʼalal jaʼo yoraile». Jamal yaloj ti tskoltautik sventa tsotsuk-o li xchʼunel koʼontontike, ti chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike xchiʼuk ti junuk noʼox koʼontontike (Evr. 4:16; 13:5, 6).

9. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jtikʼ jbatik ta ilil jech kʼuchaʼal chal li Proverbios 22:3 xchiʼuk 7? 2) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntike?

⁹ Mu jtikʼ jbatik ta ilil (kʼelo Proverbios 22:3, 7). Xuʼ van ep takʼin chlaj kuʼuntik kʼalal jot-o xa bu chijbat ta nakleje xchiʼuk xuʼ van mu xkaʼi jtikʼ jbatik ta ilil, jech oxal skʼan jkʼel jbatik ti mu jkʼexbetik stakʼin li kamigotaktik xchiʼuk kutsʼ kalaltike o junuk empresa sventa jmantik li kʼusi mu masuk chtun kuʼuntike. Kʼalal oy kʼusi tsots ta jnuptantik jech kʼuchaʼal ti x-ipaj junuk kutsʼ kalaltik ti jkʼanojtik tajeke xchiʼuk ti persa skʼan xbat jchabitike, bateltike mu jnaʼtik lek kʼu yepal ta jchʼamuntik takʼin. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik kʼalal jech ta jnuptantike? Jaʼ ti xkalbetik «skotol ta orasion» li Jeovae xchiʼuk vokoletkutik ta stojolal. Vaʼun, chakʼbutik «li jun oʼontonal» ti jaʼ chchabi koʼontontik xchiʼuk jnopbentike xchiʼuk ti jaʼ tskoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntike (Filip. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7).

10. ¿Kʼusi tskoltautik yoʼ jta yan kamigotaktike?

¹⁰ Oyuk kamigotaktik. Sventa junuk noʼox koʼontontike, xuʼ xkalbetik kamigotaktik ti k’u yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk li kʼusitik yakal chkʼot ta jtojolaltike, mas to lek mi jaʼ chkalbetik li buchʼutik oy jech kʼotem ta stojolalik li kʼusi ta jnuptantike (Ecl. 4:9, 10). Skʼan me jsaʼ yan kamigotaktik akʼo mi lek-o jkʼopon jba jchiʼuktik li kamigotaktik ti bu toʼox chijtune. ¿Kʼuxi xuʼ jta yan kamigotik? Kalbetik yantik li kʼusitik lekik yakʼoj jkʼupintik Jeova yoʼ xakʼik venta ti xijmuyubaj tajek chijtun ta stojolale. Junantik ermanoetike xuʼ van mu xaʼibeik lek smelolal kʼu yuʼun ti ta jkʼupintik tajek ti chijtun ta tsʼakal orae, pe li yantike xuʼ van tskʼan tsnabeik smelolal xchiʼuk xuʼ xkʼotik ta kamigotaktik. Pe mu me xkakʼtik ta ilel ti tsots xa jkʼoplal chkaʼi jbatik ta skoj li kʼusitik jpasojtik tal ta stojolal Jeovae xchiʼuk mu xkakʼ ta koʼontontik li kʼusi chopol chkaʼi jbatik yuʼune.

11. ¿Kʼuxi xuʼ xijmuyubaj-o li ta jnupuneltike?

 ¹¹ Mi jaʼ ta skoj ti ipaj jnup jchiʼiltik ti laj kiktatik ti bu toʼox chijtune, mu me xkakʼbetik smulin. Jaʼ jech xtok mi voʼotik lij-ipajutike, mu jnoptik ti jaʼ ta jmultike o ti chopol chkaʼi jbatik ta stojolal li jnup jchiʼiltike. Teuk ta joltik ti jaʼutik jun bekʼtalil xchiʼuk ti jamal laj kalbetik Jeova ti ta jchabi jbatik ta jujuntal ta kʼusiuk noʼox ta jnuptantike (Mat. 19:5, 6). Pe mi jaʼ laj kiktatik-o ti bu toʼox chijtun ta skoj ti la xchiʼin yol li kajniltike, skʼan me xkalbe jnichʼontik ti jaʼ mas ep sbalil chkiltike, ti jaʼ mu sta ti bu toʼox chijtune xchiʼuk kalbetik ti jaʼ jun mukʼta bendision yakʼojbutik li Jeovae (Sal. 127:3-5). Jech xtok, kalbetik li kʼusitik lekik la jkʼupintik ti bu toʼox chijtune, vaʼun xuʼ van xtijbat yoʼonton sventa xtun ta tsʼakal ora jech kʼuchaʼal la jpastike.

12. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik li buchʼutik chtunik ta tsʼakal ora sventa teuk-o xtunik ti bu takbilik batele? 2) ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu tsotsuk xaʼiik kʼalal chjel ti bu chtunike?

¹² Tspat tajek koʼontontik ti oy epal tsobobbailetik xchiʼuk ermanoetik ti chakʼik persa sventa skoltaik li buchʼutik chtunik ta tsʼakal ora yoʼ teuk-o xtunik ti bu takbilik batele. Kalbetik skʼoplal jtoschaʼtosuk li kʼusitik tspasik li ermanoetik ti staik-o kʼupil kʼoptaele, yuʼun tstijbeik yoʼonton li buchʼutik chtunik ta tsʼakal ora yoʼ jechuk-o xtunike, chakʼbeik takʼin o yan kʼusi chtun yuʼunik o chchabibeik li yutsʼ yalalike (Gal. 6:2). ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi kʼot ta jtsobobbailtik jayvoʼuk ermanoetik ti chtunik ta tsʼakal orae? Mu jnoptik ti muʼyuk lek la spas yabtel ti laj yichʼ jelbel ti bu toʼox chtune o ti oy kʼusi chopol la spase. * Jaʼ mas lek jkoltatik sventa mu tsotsuk xaʼie, jchʼamtik ta sjunul koʼontontik xchiʼuk jkʼupil kʼoptatik ta sventa li  kʼusitik spasojane akʼo mi mu xa epuk kʼusi spas yuʼun ta skoj ti ip xa noʼox chaʼi sbae. Jech xtok, kakʼtik persa sventa xkojtikintik li ermanoe, jchanbetik skotol li kʼusitik xojtikine, ti kʼu yelan yichʼoj chanubtasele xchiʼuk li kʼusitik yiloj ta xkuxlejale.

13. ¿Kʼuxitik xuʼ jkoltatik junuk ermano kʼalal oy kʼusitik chjel ta xkuxlejale?

¹³ Kʼalal oy kʼusitik chjel ta xkuxlejal junuk ermanoe, xuʼ van skʼan jkoltatik sventa jsabetik sna, yabtel, ti kʼuxi xuʼ xanav ta karoe o yan kʼusitik chtun yuʼune. Jech xtok, skʼan van xkalbetik smelolal li kʼusitik skʼan tojele, jech kʼuchaʼal li stojel patanetik o yan kʼusitike. Pe li kʼusi mas chtun yuʼunike, jaʼ ti xkaʼibetik smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xuʼ van ip chaʼi o ip junuk yutsʼ yalal o xuʼ van chamem junuk yutsʼ yalal ti mu x-echʼ-o xkʼuxul chaʼie. * Akʼo mi muʼyuk chalbutik, xuʼ van chat yoʼonton ta skoj ti tsnaʼ tajek li yamigotake. Taje chjelav kʼuuk sjalil sventa xchʼay ta sjol li kʼusitik tsvul-o yoʼontone.

14. Li jcholmantaletike, ¿kʼuxi la skoltaik jun ermana sventa xnop noʼox xaʼi li ta achʼ steritorioe?

¹⁴ Sventa xnop noʼox xaʼiik li ermanoetike, skʼan jchiʼintik ta cholmantal xchiʼuk lekuk kʼusi xkakʼbetik yilik. Xi chal jun ermana ti tun epal jabil ta yan lume: «Ti bu toʼox chitune, skotol kʼakʼal chkakʼ estudio, pe ti bu xa oyun avie vokol tajek chkaʼi ti jchan junuk teksto ta Vivlia li ta cholmantale o ti xkakʼ ta ilel junuk videoe. Pe li ermanoetik ta achʼ jtsobobbaile, chikʼikun batel kʼalal chbat skʼel srevisitaike xchiʼuk kʼalal chakʼik estudioe. Kʼalal laj kil ti chchʼiik ta mantal yaj-estudioik li jcholmantaletik ti baxbolik tajeke xchiʼuk ti mu snaʼ xiʼike, lek xa kʼusi lik jnop. La jchan kʼuxi xuʼ jlikes jloʼil li ta jteritorioe, skotol taje jaʼ la skoltaun sventa ximuyubaj yan velta».

15. ¿Kʼuxi xuʼ xijmuyubaj kʼalal yan xa bu chbat tunkutike?

¹⁵ Xuʼ me xijmuyubaj kʼalal yan xa bu chbat tunkutike. Mu jnoptik ti muʼyuk lek la jpas kabteltik ti bu toʼox oyutike o ti mu xa kʼusi xijtun-oe. Jkʼeltik kʼuxi yakal tskoltautik li  Jeovae xchiʼuk jcholtik-o mantal. Jchanbetik stalelal li tukʼil yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel siglo ti laj yalik «batel li lekil aʼyejetik ta sventa li skʼop Dios ti buyuk noʼox batike» (Ech. 8:1, 4). Xuʼ van lek kʼusi xkʼot ta pasel kuʼuntik mi jech-o ta jcholtik mantale. Jech kʼuchaʼal liʼe, oy jayvoʼuk prekursoretike laj yichʼik nutsel lokʼel ta jun lum, vaʼun batik ta yan lum ti bu chtun tajek koltael ta jun kʼop ti xchanojik li prekursoretike. Kʼalal jelav jayibuk ue, oy xa ox achʼ grupoetik ti anil noʼox chchʼi tale.

16. ¿Kʼuxi xuʼ xkuxet noʼox koʼontontik akʼo mi yan xa bu chbat tunkutike?

¹⁶ «Li xcuxetel coʼntontic chacʼ Mucʼul Diose jaʼ stsatsal coʼntontic» (Neh. 8:10). Li xkuxetel koʼontontike jaʼ te ta jtatik kʼalal lek xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae, maʼuk kʼalal jkʼanojtik tajek ti bu chijtune. Jaʼ yuʼun, skʼan nopol oyutik ta stojolal li Jdiostike, jpat koʼontontik ti chakʼbutik jpʼijiltik, ti tsbeiltasutik xchiʼuk ti tskoltautike. Teuk ta joltik liʼe: Kʼalal laj kakʼ ta koʼontontik skoltael li krixchanoetik ti bu toʼox chijtune, jaʼ la skoltautik sventa xnop xkaʼitike. Jaʼ yuʼun, mi chkakʼ ta koʼontontik skoltael yantik ti bu xa chijtun li avie, ta me skoltautik Jeova sventa xnop xkaʼitik yan velta (Ecl. 7:10).

17. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik ti bu yakal chijtun avie?

¹⁷ Skʼan teuk ta joltik ti uni jlikel noʼox ta jkʼupintik ti bu yakal chijtun avie, jaʼuk ti chijtun ta stojolal Jeovae jaʼ sventa sbatel osil. Li kʼusi yakal ta jpastik avi ta stojolal li Jeovae xuʼ van maʼuk xa jech ta jpastik li ta achʼ balumile. Li Alexéi ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 1, tsnop ti yakal xa chchapanat ta sventa li kʼusi chtal ta jelavel li kʼusitik chkʼot ta xkuxlejal avie. Xi chale: «Jnaʼoj ti kuxul li Jeovae xchiʼuk ti chtal onoʼox li achʼ balumile, pe la jnop ti nom oyun ta stojolale xchiʼuk ti jal to skʼan xtal li Paraisoe. Pe avie, te xa jkʼelojbe sat chkil li Jeovae xchiʼuk nopol xa jkʼeloj batel li achʼ balumile» (Ech. 2:25). Kʼusiuk noʼox ta jpastik li avie, teuk me oyutik-o ta stojolal li Jeovae. Mu ventauk ti bu yakal chijtune, yuʼun muʼyuk bu chiktautik-o, moʼoj, tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox chijtun ta stojolal mi chkakʼtik persae (Is. 41:13).