1. ?Ngue yɛ ɔ kle weiin kɛ e o ‘mɛn’n i awieliɛ blɛ’n’ nun-ɔn?

SƐ AFUƐ 1914 sinnin ka naan b’a wu e’n, nn ‘mɛn’n i awieliɛ blɛ nun’ yɛ be wuli e-ɔ. (2 Tim. 3:1) Ɔ maan sa kwlaa nga Zezi seli kɛ bé jú e blɛ liɛ nga nun’n, e tili be ngan. Be nun wie yɛle alɛ’n, nin awe’n, nin asiɛ m’ɔ keje’n, nin tukpacɛ m’ɔ sa ndɛndɛ’n, nin sa tɛtɛ mɔ b’a sɔn’n, ɔ nin Zoova i sufuɛ mɔ be kle be yalɛ’n. (Mat. 24:3, 7-9, 12; Lik. 21:10-12) Asa ekun’n, akoto Pɔlu kannin ayeliɛ nga sran’m bé wá yí i nglo e blɛ liɛ nga nun’n i ndɛ. I sɔ kusu yɛ e wun i-ɔ. (An nian kuku nga be flɛ i “ Ayeliɛ nga sran’m be yi i nglo andɛ’n” nun.) E mɔ e ti Zoova i Lalofuɛ’n e wun i wlɛ weiin kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun sakpa.​—Mis. 4:1.

2. ?Sa benin mun yɛ ɔ fata kɛ e wun be wlɛ kpa-ɔ?

² Afuɛ 1914 sinnin i osu w’a cɛ kpa. Ɔ maan e kwla se kɛ mɛn’n i awieliɛ cɛn’n w’a mantan koko kpa. Kɛ m’ɔ ti sɔ’n ɔ fata kɛ e wun sa wie’m be wlɛ kpa: ?Sa benin mun yɛ bé wá jú “mɛn’n i awieliɛ blɛ’n” nun-ɔn? ?Kwlaa naan sa sɔ’m b’a ju’n ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ e yo-ɔ?

3. ?Kɛ nga 1 Tesalonikifuɛ Mun 5:1-3 fa kan’n sa’n ndɛ benin yɛ nvlenvle’m bé wá kán-ɔn?

³ An kanngan 1 Tesalonikifuɛ Mun 5:1-3 nun. Pɔlu kannin “Zoova i cɛn’n” i ndɛ. Cɛn sɔ’n ɔ́ bó i bo “Babilɔni klɔ dan’n”, i nunnunlɛ’n su. I kunngba’n yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafawafa nga be timan su’n. Kpɛkun ɔ́ wíe Aamagedɔn alɛ’n nun. (Ngl. 16:14, 16; 17:5) Kwlaa naan ‘cɛn sɔ’n’ w’a bo  i bo’n, nvlenvle’m bé wá sé kɛ “e su di fɔundi, srɛ kunman e kun!” Wie liɛ’n, kɛ mɛn siefuɛ’m bé kán wafa nga nvle nɲɔn be afiɛn kwla sɛ kpa tra laa’n i ndɛ’n, ndɛ sɔ’n yɛ be kan-ɔn. * Sanngɛ ndɛ nga Biblu’n kan’n ɔ nin be liɛ’n ɔ timan kun. ?Ngue ti-ɔ? Like nga ti yɛ e se sɔ’n yɛle kɛ, kɛ mɛn siefuɛ’m bé wá kán sɔ’n sran’m bé wá bú i kɛ b’a yo maan mɛn nun tranlɛ w’a yo fɛ sakpa. Kusu nn kɛ bé wá sé sɔ cɛ’n ɲrɛnnɛn dan kun ká lɛ tɔ́ be su.​—Mat. 24:21.

4. (1) ?Sran’m be fɔundi ndɛ nga bé wá kán’n i su ndɛ benin yɛ e simɛn i-ɔ? (2) ?Yɛ ndɛ benin yɛ e si i-ɔ?

⁴ Kɛ sran’m bé wá sé kɛ e su di fɔundi srɛ kunman e kun’n, e si i su ndɛ wie mun. Sanngɛ nɛ́n i su ndɛ ngba yɛ e si i-ɔ. I wie yɛle kɛ e siman be nga bé wá kɛ́n i sɔ’n ndɛ’n ɔ nin wafa nga bé kán ndɛ sɔ’n. Asa ekun’n e siman sɛ nvlenvle’m be tinuntinun yɛ bé kán ndɛ sɔ’n nin-o, annzɛ kusu sɛ be bo yó kun yɛ bé kán-o. I kwlaa yoli-o, e liɛ nga e si i’n yɛle kɛ ɔ fataman kɛ e bu i kɛ andɛ mɛn siefuɛ’m be kwla yo maan fɔundi w’a tran asiɛ’n su. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e ɲin kpa ndɛ sɔ’n su. Afin ɔ ti nzɔliɛ kun m’ɔ kle kɛ “Zoova i cɛn’n” su wa bo i bo-ɔ.

5. ?Kɛ nga 1 Tesalonikifuɛ Mun 5:4-6 fa kan’n sa’n ngue yɛ e kwla yo naan “Zoova i cɛn’n” w’a fuman e nun-ɔn?

⁵ An kanngan 1 Tesalonikifuɛ Mun 5:4-6 nun. Ndɛ sɔ mɔ Pɔlu kannin’n ti’n e wun like ng’ɔ fata kɛ e yo naan “Zoova i cɛn’n” w’a fuman e nun’n, i wlɛ. Ɔ maan ɔ fataman kɛ “e lafi kɛ be onga’m be sa.” Sanngɛ ɔ fata kɛ “e ɲin tran su.” I wie yɛle kɛ ɔ fata kɛ e nian e wun su kpa naan y’a faman e wun y’a wlɛmɛn i politiki yolɛ’n nun. Afin sɛ e fa e wun e wlɛ i ninnge sɔ’m be nun’n é yó “mɛn’n nunfuɛ.” (Zan 15:19) E si kɛ Ɲanmiɛn i Famiɛn dilɛ’n i ngunmin cɛ yɛ ɔ kwla yo naan fɔundi w’a tran asiɛ’n su-ɔ.

6. (1) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e uka e wiengu mun naan be wun i wlɛ-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

⁶ Ɔ fata kɛ e ɲin tran su. Sanngɛ ɔ fata kɛ e uka e wiengu mun naan be wun sa nga Biblu’n seli kɛ bé jú mɛn’n nun’n, be wlɛ wie. Afin, kɛ ɲrɛnnɛn dan’n ko bo i bo’n sran’m be su kwlá baman Zoova sin kun. I sɔ’n ti yɛ jasin fɛ bolɛ junman’n ti cinnjin kpa andɛ niɔn. *

7. ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ e yo-ɔ?

⁷ Kwlaa naan “Zoova i cɛn’n” w’a bo i bo’n, ɔ kunndɛ kɛ e fa blɛ kan nga e le i’n e bo jasin fɛ’n. I sɔ’n ti’n ɔ fata kɛ e di “e Min’n i junman’n i kpa titi.” (1 Kor. 15:58) Zezi kannin junman nga é wá dí’n i ndɛ. I nun m’ɔ́ kán sa nga bé wá jú mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun’n be ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Bé dún mmua bó jasin fɛ’n nvlenvle’m  be kwlaa be nun.” (Mar. 13:4, 8, 10; Mat. 24:14) Ɔ maan kɛ e kɔ jasin fɛ bolɛ’n e yo maan ndɛ sɔ’n kpɛn su.

8. ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ jasin fɛ bolɛ’n junman’n ɔ ba nvlɛ-ɔ?

⁸ ?Wafa sɛ yɛ jasin fɛ bolɛ’n bali nvlɛ-ɔ? Afuɛ kwlaa nun’n, junman sɔ’n kɔ i ɲrun. I wie yɛle mɛn wunmuan’n nun jasin bofuɛ mɔ be wa sɔnnin’n be liɛ’n. Afuɛ 1914 nun’n kɛ be kannin nvle 43 nun jasin bofuɛ’m be boli nun’n be ti sran 5.155. Andɛ kusu’n kɛ be kan nvle 240 nun jasin bofuɛ’m be bo nun’n be ti sran kɔe miliɔn 8 nin sin. Kannzɛ bɔbɔ ɔ ti sɔ’n, sanngɛ e junman’n nin-a wieman. Kɛ é bó jasin fɛ’n, maan e kan kle sran mun titi kɛ Ɲanmiɛn i Famiɛn dilɛ’n i kunngba cɛ yɛ ɔ kwla yo naan sran’m be su sa kwlaa ɔ wie-ɔ.​—Jue. 145:11-13.

9. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bo jasin fɛ’n titi-ɔ?

⁹ É bó jasin fɛ’n lele saan Zoova bɔbɔ w’a se kɛ w’a yo kpa sɔ yɛ é jrɛ́n i-ɔ. Ɔ maan blɛ trele ng’ɔ ka kwlaa naan sran’m b’a fa ajalɛ kɛ bé sí Ɲanmiɛn kpli Zoova nin i Wa Zezi Klisi’n, e simɛn i. (Zan 17:3) Sanngɛ e liɛ nga e si i’n, yɛle kɛ kwlaa naan ɲrɛnnɛn dan’n w’a bo i bo’n, be “kwlaa nga be nin nguan m’ɔ leman awieliɛ’n fata’n” bé sɔ́ jasin fɛ’n nun titi. (Yol. 13:48) ?Kwlaa naan blɛ sɔ’n w’a ju’n ngue yɛ e kwla yo e fa uka sran mun-ɔn?

10. ?Wafa sɛ yɛ Zoova uka e naan y’a kwla kle sran’m be ndɛ nanwlɛ’n niɔn?

¹⁰ Zoova sin i anuannzɛ’n i lika man e ninnge kwlaa nga e sa mian be wun naan y’a kle sran’m be ndɛ nanwlɛ’n. I wie yɛle like nga be kle e lemɔcuɛ afiɛn aɲia’n i bo’n. Jasin fɛ bolɛ nun’n, kpɛ klikli nga e to sran’n ɔ nin kɛ é kó nían sran’n i osu ekun’n, aɲia sɔ’n kle e ndɛ nga e kwla kɛn i blɛ sɔ nun’n. Asa ekun’n, ɔ kle e wafa nga e kwla kle sran’m be Biblu’n nun like’n. Kpɛkun Zoova i anuannzɛ’n man e ninnge nga e fa kle sran’m be Biblu’n nun like titi’n. Ninnge sɔ’m be uka e...

•   naan e nin sran mun y’a bo yalɛ kokolɛ bo.

• naan y’a yo naan sran’m be konvi w’a sɔ ndɛ nga e kan’n.

• naan y’a wla sran’m be fanngan naan b’a suan Biblu’n nun like.

• naan y’a kle sran’m be Biblu’n nun like.

• naan y’a wla sran’m be fanngan kɛ be wɔ e ɛntɛnɛti adrɛsi’n su, yɛ be ko niannian e aɲia yowlɛ sua mun.

Sɛ e le ninnge sɔ mun’n, ɔ ti kpa, sanngɛ nɛ́n i ngba-ɔ. Ɔ fata kɛ e fa be e di junman. * I wie yɛle kɛ sɛ e nin sran kun e kokoli yalɛ naan ndɛ’n yoli i fɛ naan e fali fluwa nɲa annzɛ periodiki kun e mɛnnin i’n, kwlaa naan y’a ɲan blɛ y’a wɔ i osu nianlɛ’n i bɔbɔ kwla kanngan nun. Ɔ maan anglo kwlaa nun jasin fɛ bolɛ’n ɔ ti e tinuntinun e sa nun junman.

11. ?Ngue ti yɛ be kpɛli Biblu’n nun like mɔ be kɔ ɛntɛnɛti su be ko suan’n i ba-ɔ?

¹¹ Like nga Zoova yo fa uka sran mun naan b’a si ndɛ nanwlɛ’n i kun ekun yɛle Biblu’n nun like mɔ be kɔ ɛntɛnɛti su be ko suan’n m’ɔ o jw.org^® su’n. ?Ngue ti yɛ be kpɛli like suanlɛ sɔ’n i ba-ɔ? Yɛle kɛ mɛn wunmuan’n nun anglo kwlaa nun’n, sran kpanngban kpa be kɔ ɛntɛnɛti su naan bé kó súan Biblu’n nun like. Ɔ maan ɛntɛnɛti su like suanlɛ sɔ’n ɔ́ wá úka sran mun naan b’a suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n. Sran nga e bo jasin fɛ’n e kle be’n, kɛ ɔ ko yo naan b’a kplin su kɛ e ko kle be Biblu’n nun like awlo lɔ’n, be sisi be bo kan. Sɛ ɔ ti sɔ’n, e kwla fa e ɛntɛnɛti lika sɔ’n e kle be annzɛ e kwla uka be naan b’a wun wafa nga be bɔbɔ be kwla kɔ lɔ’n. *

12. ?Sɛ sran kun kɔ ɛntɛnɛti su ko suan like’n ngue yɛ ɔ́ sí i-ɔ?

¹² Biblu’n nun like mɔ be kɔ ɛntɛnɛti su be ko suan’n i nun ndɛ wie mun yɛ: “?Biblu’n nun ndɛ’n fin wan?” “Sran nga Biblu’n kan be ndɛ’n” “Biblu’n nun ndɛ mɔ e fa e wla e gua su’n.” Sɛ sran kun suan ninnge sɔ’m be su like’n ɔ́ sí:

• wafa nga Biblu’n kwla uka sran kun’n.

• Zoova nin Zezi nin anzi’m be su ndɛ.

• like nga ti yɛ Ɲanmiɛn yili klɔ sran mun’n.

• like nga ti yɛ sran’m be wun ɲrɛnnɛn’n ɔ nin like nga ti yɛ sa tɛ’n o mɛn’n nun’n.

Like suanlɛ sɔ’m be kle like nga Zoova wá yó...

• naan w’a nunnun ɲrɛnnɛn’n nin wie’n.

• naan w’a cɛn be nga be wuli’n.

• naan i Famiɛn dilɛ’n w’a sin klɔ sran’m be liɛ’n i osu’n.

13. ?Biblu’n nun like mɔ be kɔ ɛntɛnɛti su be ko suan’n ɔ kwla sin sran’m be awlo lɔ Biblu’n nun like klelɛ’n i osu? An yiyi nun.

¹³ Biblu’n nun like mɔ be kɔ ɛntɛnɛti su be ko suan’n ɔ kaciman ajalɛ nga e fa naan e nin sran mun y’a suan Biblu’n nun like’n kɛ nga e fa yo i titi’n sa. Zezi waan e uka sran mun naan be kaci i sɔnnzɔnfuɛ. Junman sɔ mɔ Zezi fa mannin e’n, ɔ ti e cenjele like. Ɔ maan e lafi su kɛ sɛ be nga Ɲanmiɛn ndɛ’n lo be’n, be kɔ ɛntɛnɛti su lɔ be ko suan Biblu’n nun like’n, ɔ́ yó be fɛ. Kpɛkun bé kúnndɛ kɛ bé sí like nga be suannin’n i su ndɛ wie mun ekun. Sɛ ɔ ti sɔ’n, atrɛkpa’n bé kplín su kɛ sran kun ko kle be Biblu’n nun like be awlo lɔ. Ɛntɛnɛti su like suanlɛ kwlaa i awieliɛ lɔ’n be wla sran’m be fanngan kɛ sɛ like suanfuɛ’n waan sran kun wa kle i like i awlo lɔ’n, ɔ kwla bo su. Aliɛ ba kun nun’n, sran kɔe 230 be klɛ fluwa ɛntɛnɛti su be ko man e anuannzɛ’n kɛ be kunndɛ kɛ be wa kle be Biblu’n nun like be awlo lɔ. Ɔ maan sran’m be Biblu’n nun like klelɛ be awlo lɔ’n ɔ ti cinnjin kpa.

14. (1) ?Kɛ nga Zezi kɛnnin i Matie 28:19, 20 nun sa’n ngue yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e yo-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

¹⁴ An kanngan Matie 28:19, 20 nun. Kɛ é klé sran’m be Biblu’n nun like’n ɔ fata kɛ e mian e ɲin e uka be naan ‘be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ.  [...] Yɛ like kwlaa nga Zezi seli  e kɛ e yo’n, e kle be naan be kusu be nian su be yo wie.’ Ɔ maan ɔ fata kɛ e uka sran mun naan be fa ajalɛ kɛ bé sú Zoova naan be suɛn i Famiɛn dilɛ’n i bo. I sɔ yolɛ nun’n ɔ fata kɛ e wla be fanngan naan be wun ndɛ nanwlɛ’n i wlɛ kpa naan be nanti like nga be suan’n su. Kpɛkun be fa be wun man Zoova naan be yo be batɛmun. Saan bé yó ninnge kwlaa sɔ mun naan b’a ɲan be ti Zoova i cɛn’n nun.​—1 Piɛ. 3:21.

15. (1) ?Ngue yɛ e lemɛn i wun blɛ kun-ɔn? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

¹⁵ Kɛ nga e dun mmua fa kannin’n sa’n, blɛ ng’ɔ ka kwlaa naan mɛn’n i awieliɛ cɛn’n wa ju’n w’a sɔnman kun. I sɔ’n ti’n, sɛ e kle sran kun i like naan ɔ kunndɛman kɛ ɔ kaci i nzuɛn naan w’a yo Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n e su saciman e blɛ’n e klemɛn i like sa trilili. (1 Kor. 9:26) Afin e junman dilɛ blɛ’n w’a sɔnman kun. Yɛ sran kpanngban be o lɛ m’ɔ fata kɛ e bo jasin fɛ’n e kle be kwlaa naan mɛn’n w’a wie-ɔ.

16. ?Kɛ nga Sa Nglo Yilɛ 18:2, 4, 5, 8 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? (An nian ndɛ ng’ɔ o ja ngua lɔ’n nun.)

¹⁶ An kanngan Sa Nglo Yilɛ 18:2, 4, 5, 8 nun. Ndɛ mma sɔ’m be kle e like uflɛ ekun mɔ Zoova kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be yo-ɔ. Ɔ fata kɛ Klisifuɛ kpa’m be kle weiin kɛ be timan Babilɔnin klɔ dan’n i nunfuɛ kun. Kwlaa naan sran kun w’a suan Biblu’n nun like’n atrɛkpa’n ɔ o Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n kun nun. Ɔ wlɛ i wun ase kɔ be aɲia’m be bo annzɛ kusu ɔ di nun junman wie mun annzɛ kusu ɔ man sika fa suɛn i bo. I sɔ’n ti’n kwlaa naan sran sɔ’n w’a yo jasin bofuɛ nga be nin-a yomɛn i batɛmun’n, ɔ fata kɛ sran sɔ’n ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n be bu. Ɔ fata kɛ ɔ klɛ fluwa ko man be naan ɔ se be kɛ ɔ timan be Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’n i nunfuɛ kun. *

17. (1) ?Junman benin mun yɛ ɔ fata kɛ Klisifuɛ kun bu i sin kpa ka naan w’a di-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

¹⁷ Ɔ fata kɛ Klisifuɛ kun niɛn i wun su kpa naan junman ng’ɔ di’n w’a suanman Babilɔnin klɔ dan’n i ninnge yolɛ’m be bo. (2 Kor. 6:14-17) I wie yɛle kɛ ɔ fataman kɛ ɔ di be asɔnun wie fi nun junman. Asa ekun’n, ɔ fataman kɛ Klisifuɛ kun di junman lika nga Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n be yia lɛ be yo be ninnge mun’n, i nun. Yɛ sɛ i bɔbɔ le i tiaun junman’n ɔ fataman kɛ ɔ kplin su kɛ ɔ́ dí junman mán  Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su mun. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e fa e wun e wlɛ i ninnge sɔ’m be yolɛ’n nun-ɔn? Afin e kunndɛman kɛ é fá e wun é wlɛ́ i ninnge ngbɛnngbɛn nga be timan Ɲanmiɛn klun su’n be nun wie.​—Eza. 52:11. *

18. ?Wafa sɛ yɛ aniaan bian kun nantili Biblu’n nun mmla’m be su-ɔ?

¹⁸ Aniaan bian kun ti asɔnun kpɛnngbɛn. Yɛ ɔ le i bɔbɔ susute. Cɛn kun’n bian kun seli i kɛ ɔ ko di junman asɔnun sua kun nun. Asɔnun sua sɔ’n, ɔ o klɔ nga aniaan’n tran su’n i su. Sran ng’ɔ mannin aniaan’n i junman’n si kɛ aniaan’n kɛn i titi kɛ ɔ su diman asɔnun sua’m be nun junman le. Sanngɛ blɛ sɔ’n nun’n nn bian’n i ɲin wa blo kpa. Afin ɔ ɲanman sran naan w’a fa junman sɔ’n w’a mɛn i. I sɔ’n ti’n, ɔ seli aniaan bian kɛ ɔ ko di junman sɔ’n. Sanngɛ aniaan’n w’a kplinman su. Afin ɔ si kɛ Biblu’n waan nán be yo i sɔ ninnge mun. Kɛ lemɔcuɛ kun sinnin’n, junman difuɛ kun i foto’n fiteli zronali kun nun. Ɔ su fa waka nda’n sende i asɔnun sua’n su. Ɔ maan sɛ ɔ ti kɛ aniaan bian’n w’a nantiman Biblu’n nun mmla’m be su’n yɛ ɔ kplinnin junman sɔ’n su’n, nn atrɛkpa’n i foto’n yɛ bé wún i zronali nun-ɔn. Sɛ ɔ ti kɛ ɔ yoli sɔ’n nn i dunman’n sáci asɔnun’n nun. Sanngɛ ng’ɔ ti tɛ kpa’n yɛle wafa nga i sɔ’n yó Zoova’n.

19-20. (1) ?Ngue yɛ like suanlɛ nga fali e ɲin sieli su-ɔ? (2) ?Ngue yɛ like suanlɛ nga i sin liɛ’n wá fá e ɲin síe su-ɔ?

¹⁹ Kɛ nga Biblu’n fa kan’n sa’n ɔ ka kan’n mɛn siefuɛ’m bé wá sé kɛ “e su di fɔundi, srɛ kunman e kun!” Sanngɛ like nga Zoova kleli e’n ti’n e si kɛ nvlenvle be su kwlá yoman naan fɔundi w’a tran asiɛ’n su. ?Kwlaa naan sa sɔ’n w’a ju’n ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? Zoova kunndɛ kɛ e mian e ɲin naan e bo i famiɛn dilɛ’n i jasin fɛ’n naan e uka sran mun naan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ. Asa ekun’n ɔ fata kɛ e fin Ɲanmiɛn sulɛ wafawafa nga be timan su’n be nun e fite. Yɛle kɛ nán e fa e wun e wlɛ i ninnge kwlaa nga be yo be’n be nun. Yɛ nán e kplin su kɛ é dí junman wie m’ɔ suan Ɲanmiɛn sulɛ wafawafa’m be bo-ɔ.

²⁰ E si kɛ, kɛ mɛn’n i awieliɛ cɛn’n mántan koko’n sa wie’m bé wá jú ekun. Yɛ blɛ sɔ nun’n Zoova wá sé e kɛ e yo ninnge wie mun. ?Ninnge sɔ mun yɛle benin? ?Wafa sɛ yɛ e kwla siesie e wun dɔ nga su naan y’a kwla jran sa nga bé jú e ɲrun lɔ’n be ɲrun kekle-ɔ? Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.