1. Etɛ ka na mǐ ganjɛwu ɖɔ mǐ ɖò gbɛ̀ nɔ wɛ ɖò “azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ?

XWÈ 1914 gudo wɛ è jì we à? Enyi mɔ̌ wɛ hǔn, “azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ wɛ a zán gbɛ̀ towe bǐ ɖè. (2 Tim. 3:1) Mǐ bǐ nɔ sè ɖɔ nǔ e Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ye na jɛ ɖò hwe elɔ nu lɛ é ɖò jijɛ wɛ. Ahwan, adɔ, ayikúngban dánwǔ, jɛmɛji, sɛ́ngbigba e nɔ fɔ́n bo nɔ ɖò jijɛji wɛ é kpo ya didó nú togun Jehovah tɔn kpo ɖò nǔ enɛ lɛ mɛ. (Mat. 24:3, 7-9, 12; Luk. 21:10-12) Mǐ nɔ lɛ́ mɔ mɛ lɛ bɔ ye nɔ wà nǔ lee mɛsɛ́dó Pɔlu ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é. (Kpɔ́n gbǎví “ Lee Mɛ lɛ Nɔ Wà Nǔ Gbɔn Dìn É.”) Mǐ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ kúdeji ɖɔ mǐ ɖò gbɛ̀ nɔ wɛ ɖò “azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ.

2. Nǔkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka ɖó na mɔ xósin na?

² Ðó táan gegě ko wá yì ɖò 1914 gudo wu ɔ, “azǎn gudogudo tɔn” e ko vɔ bǐ é mɛ wɛ mǐ ɖè dìn. Ðó vivɔnu ɔ ko sɛkpɔ bǐ wu ɔ, mǐ ɖó na tuùn xósin nǔkanbyɔ taji ɖé lɛ tɔn: Etɛ lɛ ka na jɛ ɖò vivɔnu “azǎn gudogudo tɔn lɛ” tɔn? Dìn e mǐ ɖò te kpɔ́n jijɛnu nǔ enɛ lɛ tɔn é ɔ, etɛ Jehovah ka ba ɖɔ mǐ ni wà?

3. Sɔgbe xá nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖò 1 Tɛsalonikinu lɛ 5:1-3 mɛ é ɔ, nǔ tɛ akɔta lɛ ka na jla?

³ Xà 1 Tɛsalonikinu lɛ 5:1-3. Pɔlu ɖɔ xó dó “Aklunɔzán ɔ” wu. Sɔgbe xá wemafɔ enɛ ɔ, azǎn enɛ na bɛ́ hwenu e è na tɔ́n ahwan “Babilɔnu ɖaxó ɔ,” ee nyí kplékplé sinsɛn  nǔvú lɛ tɔn é é, bo na wá vivɔnu ɖò Haamagedɔni hwenu. (Nǔɖe. 16:14, 16; 17:5) Hwenu kpɛɖé jɛ nukɔn nú azǎn enɛ ɔ, akɔta lɛ na jla ɖɔ “fífá tíìn, bɔ ayi jɛ ayǐ.” Hweɖelɛnu ɔ, enyi gǎn gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖò xó ɖɔ dó kancica akɔta lɛ tɔn e ɖò dǒ li wɛ é wu ɔ, ye nɔ zán xógbe mɔhun lɛ. * Amɔ̌, “fífá tíìn, bɔ ayi jɛ ayǐ” jijla e xó Biblu ɖɔ é na gbɔn vo. Etɛwu? Ðó hwe enɛ nu ɔ, mɛ lɛ sixu lin ɖɔ gǎn gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ko kpéwú bo bló bɔ gbɛ̀ ɔ ɖò ayijayǐ mɛ hugǎn. Amɔ̌, è na ɖɔ xó jɔ xó ɔ, ya ɖaxó ɔ wɛ ja bǐbɛ̌ gbé, bɔ “nǔ e na vívá kún yetɔn ɔ na zɔn ye jí ajijimɛ.”—Mat. 24:21.

4. (a) Etɛ mǐ ka ɖó na ɖó nukún b’ɛ kúnkplá “fífá tíìn, bɔ ayi jɛ ayǐ” jijla ɔ? (b) Etɛ mǐ ka ko tuùn d’ewu?

⁴ Mǐ tuùn nǔɖe lɛ dó “fífá tíìn, bɔ ayi jɛ ayǐ” jijla ɔ wu. Amɔ̌, nǔ ɖevo lɛ tíìn bɔ mǐ tuùn ǎ. Mǐ tuùn nǔ e na zɔ́n bɔ è na jla, alǒ lee è na jla gbɔn é ǎ. Mǐ lɛ́ tuùn nú é na nyí nǔjlajla ɖokpo kpowun, alǒ nǔjlajla ɖebɔdoɖewu ɖé ǎ. Ðebǔ wɛ é na nyí gbɔn ɔ, mǐ tuùn nǔ elɔ: Mǐ ɖó na lin gbeɖé ɖɔ gǎn gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ sixu wá bló bɔ fífá na tíìn ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ nǔjlajla ɖé wɛ bɔ mǐ na nɔte kpɔ́n. Xlɛ̌ ɖé wɛ ɖɔ “Aklunɔzán ɔ” ɖò na bɛ́ wɛ!

5. Nɛ̌ 1 Tɛsalonikinu lɛ 5:4-6 lɛ ka d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ɖò gbesisɔmɛ nú “Aklunɔzán ɔ” gbɔn?

⁵ Xà 1 Tɛsalonikinu lɛ 5:4-6. Wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ Pɔlu tɔn ɖɔ lee mǐ sixu kúdeji ɖɔ mǐ ɖò gbesisɔmɛ nú “Aklunɔzán ɔ” gbɔn é nú mǐ. Mǐ ɖó na “dɔ́ amlɔ mɛ ɖě lɛ ɖɔhun ǎ.” Mǐ ɖó na “nɔ wunzɛn” bo nɔ acéjí. Mǐ ɖó na nɔ acéjí bo na ɖ’alɔ ɖò toxóɖiɖɔ lɛ mɛ, bonu wǔ e mǐ ɖó zɔ é na xò akpa ǎ. Enyi mǐ ɖ’alɔ ɖò nǔ enɛ lɛ mɛ ɔ, mǐ sixu huzu “gbɛ̀ ɔ tɔn.” (Jaan 15:19) Mǐ tuùn ɖɔ Axɔ́suɖuto Mawu tɔn ɖokpo géé wɛ na bló bɔ fífá na tíìn gbɔn gbɛ̀ ɔ mɛ.

6. Etɛ mǐ ka na d’alɔ mɛ lɛ bɔ ye na wà? Etɛwu?

⁶ Gɔ́ nú wunzɛn e mǐ ɖè é ɔ, mǐ ɖó na lɛ́ d’alɔ mɛ ɖevo lɛ bɔ ye na kplɔ́n nǔ dó nǔ e Biblu ɖɔ ɖɔ é na jɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é wu. Mǐ ɖó na wà mɔ̌ dìn, ɖó hwenu e ya ɖaxó ɔ na bɛ́ é ɔ, hwenu na ko yì bǐ bonu mɛ lɛ na sɛn Jehovah. Nǔ e wu wɛnjijlazɔ́ mǐtɔn mya nukún sɔmɔ̌ é nɛ! *

7. Etɛ Jehovah ka ba ɖɔ mǐ ni wà dìn?

⁷ Ðò táan kpɛ e kpò cobɔ “Aklunɔzán ɔ” na bɛ́ é mɛ ɔ, Jehovah ba ɖɔ mǐ ni hɛn alɔnu mǐtɔn ján ɖò wɛnjijlazɔ́ ɔ mɛ. Mǐ ɖó na kúdeji ɖɔ mǐ “ɖò bǐbí dó Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ wu d’eji wɛ ayihɔngbe ayihɔngbe.” (1 Kɔ. 15:58) Jezu ɖɔ nǔ e mǐ na bló é ɖ’ayǐ. Hwenu e é ɖò xó ɖɔ dó nǔ taji  ɖěɖee na jɛ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ é wu wɛ é ɔ, é ɖɔ: “È ɖó na jla Wɛnɖagbe Mawu tɔn ɔ akɔta lɛ bǐ hwɛ̌.” (Mak. 13:4, 8, 10; Mat. 24:14) Lin tamɛ dó nǔ elɔ jí: Hweɖebǔnu e a tɔ́n bo yì sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é ɔ, a nɔ ɖ’alɔ ɖò nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn enɛ sín jijɛnu mɛ!

8. Nɛ̌ Axɔ́suɖuto jijlazɔ́ ɔ ka kpó ɖò nukɔn yì wɛ gbɔn?

⁸ Etɛ mǐ ka sixu ɖɔ dó nukɔnyiyi Axɔ́suɖuto jijlazɔ́ ɔ tɔn wu? Xwemɛ xwemɛ ɔ, azɔ̌ enɛ nɔ ɖò nukɔn yì wɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, kpɔ́n lee kɛ́n wɛnjlatɔ́ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn lɛ tɔn ɖò jijɛji wɛ gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ sɔ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ é. Ðò 1914 ɔ, wɛnjlatɔ́ 5 155 wɛ tíìn ɖò tò 43 mɛ. Égbé ɔ, wɛnjlatɔ́ livi 8 adaɖé mɔ̌ wɛ tíìn ɖò tò 240 mɛ! É ɖò mɔ̌ có, azɔ̌ mǐtɔn ko fó ǎ. Mǐ ɖó na kpó ɖò Axɔ́suɖuto Mawu tɔn jla wɛ ɖɔ éɖokpo géé wɛ sixu ɖeɖɛ tagba gbɛtɔ́ lɛ bǐ tɔn.—Ðɛh. 145:11-13.

9. Etɛwu mǐ ka ɖó na kpó ɖò wɛn Axɔ́suɖuto ɔ tɔn jla wɛ?

⁹ Axɔ́suɖuto jijlazɔ́ mǐtɔn na fó kaka jɛ hwenu e Jehovah na ɖɔ é kpé dó é ǎ. Táan nabi ka kpò bɔ mɛ lɛ na tuùn Jehovah Mawu kpo Jezu Klisu kpo? (Jaan 17:3) Mǐ sixu ɖɔ ǎ. Mǐ tuùn ɖɔ kaka jɛ hwenu e ya ɖaxó ɔ na bɛ́ é ɔ, mɛ ɖěɖee “ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxa gbɛ̀ mavɔmavɔ lɛ é” bǐ sixu kpó ɖò wɛnɖagbe ɔ yí wɛ. (Mɛ. 13:48, nwt) Nɛ̌ mǐ ka sixu d’alɔ mɛ enɛ lɛ cobɔ hwenu na yì gbɔn?

10. Alɔ tɛ lɛ Jehovah ka ɖò didó mǐ wɛ bonu mǐ na kplɔ́n nǔgbo ɔ mɛ lɛ?

¹⁰ Jehovah nɔ gbɔn tutoblonunu tɔn gblamɛ, bo nɔ na mǐ nǔ e sín hudo mǐ ɖó bo na kplɔ́n nǔgbo ɔ mɛ lɛ é bǐ mǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò aklunɔzán gbla lɛ bǐ mɛ ɔ, è nɔ kplɔ́n azɔ̌ mǐ ɖò kplé aklunɔzán gblamɛ tɛntin tɔn hwenu. Kplé enɛ nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ tuùn nǔ e mǐ na ɖɔ ɖò xóɖɔɖókpɔ́ nukɔntɔn kpo mɛbakpɔ́n lɛ kpo hwenu é. É nɔ lɛ́ kplɔ́n mǐ lee mǐ na kplɔ́n Biblu xá mɛ lɛ gbɔn é. Tutoblonunu Jehovah tɔn lɛ́ na mǐ Azɔ̌wanúgbá Mɛkplɔnkplɔn tɔn ɖé. Nǔ e ɖ’emɛ lɛ é nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ . . .

•   bɛ́ xóɖɔɖókpɔ́,

• fɔ́n jlǒ mɛ lɛ tɔn nyite,

• dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ lɛ bonu ye na ba na kplɔ́n nǔ d’eji,

• kplɔ́n nǔgbo ɔ ye dó nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ wu,

• byɔ mɛ e ɖó jlǒ lɛ é ɖɔ ye ni yì tɛn Ɛntɛnɛti tɔn mǐtɔn jí, bo wá Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mǐtɔn lɛ mɛ.

É ɖò wɛn ɖɔ azɔ̌wanú enɛ lɛ ɖiɖó kpowun kún ko kpé ó. Mǐ ɖó na zán ye. * Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nú mǐ jó tlati ɖé alǒ xójlawema ɖé dó nú mɛ e ɖó jlǒ é ɖé, hwenu e mǐ ko ɖɔ xó xá ɛ dó nyanɛnyanɛ mɛ gudo é ɔ, é na kpó ɖò nǔ e ɖ’emɛ lɛ é xà wɛ kaka jɛ hwenu e mǐ na lɛ́ wá mɔ ɛ é. Mǐɖesunɔ wɛ ɖó na hɛn alɔnu mǐtɔn ján ɖò sun lɛ bǐ mɛ ɖò Axɔ́suɖuto jijlazɔ́ ɔ mɛ.

11. Etɛwu è ka sɔnǔ nú Tuto Biblu Kplɔnkplɔn Tɔn E Ðò Ɛntɛnɛti Jí é?

¹¹ Tuto Biblu Kplɔnkplɔn Tɔn E Ðò Ɛntɛnɛti Jí ɖò jw.org^® jí é nyí ali ɖevo e nu Jehovah ɖò alɔ dó mɛ lɛ wɛ ɖè, bɔ ye na kplɔ́n nǔgbo ɔ é. Etɛwu è ka sɔnǔ nú tuto nǔkplɔnkplɔn tɔn enɛ lɛ? Sun ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, gbɛtɔ́ gegě wɛ nɔ ba dò nú nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ ɖò Ɛntɛnɛti jí gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ. Tuto nǔkplɔnkplɔn tɔn e ɖò tɛn Ɛntɛnɛti tɔn mǐtɔn jí é sixu d’alɔ mɛ lɛ bɔ ye na jɛ nǔgbo e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é kplɔ́n jí. Mɛ e a nɔ ɖɔ xó na lɛ é ɖé lɛ sixu nɔ xò nǔ kpɔ́n dó gbeyiyi nú Biblu kplɔnkplɔn wu. Enyi mɔ̌ hǔn, xlɛ́ ye akpáxwé enɛ ɖò tɛn Ɛntɛnɛti tɔn mǐtɔn jí, alǒ sɛ́ fí e è na gbɔn bo mɔ akpáxwé enɛ é dó ye. *

12. Etɛ Tuto Biblu Kplɔnkplɔn Tɔn E Ðò Ɛntɛnɛti Jí é ka sixu kplɔ́n mɛɖé?

¹² Xóta elɔ lɛ jí wɛ Tuto Biblu Kplɔnkplɔn Tɔn E Ðò Ɛntɛnɛti Jí é ɖɔ xó dó: “Biblu kpo Dǒwatɔ́ Tɔn Kpo,” “Mɛ Taji E Wu Biblu Ðɔ Xó Dó lɛ É” kpo “Wɛn Nukúnɖiɖó Tɔn Biblu Tɔn” kpo. Xóta enɛ lɛ kplɔ́n nǔ elɔ lɛ mɛ:

• Lee Biblu sixu d’alɔ mɛɖé gbɔn é,

• Mɛ e Jehovah, Jezu kpo wɛnsagun lɛ kpo nyí é,

• Nǔ e wu Mawu ɖó gbɛtɔ́ lɛ é,

• Nǔ e wu wuvɛ̌ mimɔ kpo nǔnyanyawiwa kpo dó tíìn é;

Tuto nǔkplɔnkplɔn tɔn ɔ lɛ́ ɖɔ xó dó lee Jehovah na . . .

• sú kún dó nú wuvɛ̌ mimɔ kpo kú kpo,

• fɔ́n mɛkúkú lɛ wá gbɛ̀,

• lobo sɔ́ Axɔ́suɖuto Mawu tɔn dó ɖyɔ acɛkpikpa gbɛtɔ́ tɔn e hwedó nǔ wu lɛ é gbɔn é wu.

13. Tuto nǔkplɔnkplɔn ɖò Ɛntɛnɛti jí tɔn ɔ ɖyɔ tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn ɔ wɛ à? Tinmɛ.

¹³ Tuto nǔkplɔnkplɔn ɖò Ɛntɛnɛti jí tɔn ɔ ɖyɔ tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn ɔ ǎ. Jezu jɔwǔ mǐ bɔ mǐ na kplɔ́n nǔ mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu. Nukúnɖiɖó mǐtɔn wɛ nyí ɖɔ mɛ e ɖó jlǒ lɛ é na gbɔn tuto enɛ sín yɛkan mɛ, bɔ nǔ e ye kplɔ́n lɛ é na sù nukún yetɔn mɛ, lobɔ ye na ba na kplɔ́n nǔ d’eji. Mɔ̌ mɛ ɔ, ye sixu yí gbè nú Biblu kplɔnkplɔn. Ðò vivɔnu nǔkplɔnkplɔn ɖokpo ɖokpo tɔn ɔ, è ɖɔ nú nǔxatɔ́ ɔ ɖɔ é ni byɔ Kúnnuɖetɔ́ ɖé bonu é na kplɔ́n Biblu xá ɛ. Gbɔn tɛn Ɛntɛnɛti tɔn mǐtɔn jí ɔ, enyi è ma ɖó zɛ̌nzɛ̌n ɔ, gbɛtɔ́ 230 jɛji wɛ nɔ byɔ ayihɔngbe ayihɔngbe ɖɔ è ni kplɔ́n Biblu xá emi gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ. É ɖò dandan ɖɔ è ni kplɔ́n nǔ xá mɛ ɖokpo ɖokpo.

14. Sɔgbe xá wěɖexámɛ Jezu tɔn e ɖò Matie 28:19, 20 mɛ é ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo wà? Etɛwu?

¹⁴ Xà Matie 28:19, 20. Enyi mǐ ɖò  Biblu kplɔ́n xá mɛ lɛ wɛ ɔ, mǐ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo ‘kplɔ́n nǔ ye, bonu ye na huzu ahwanvu’; mǐ na ‘kplɔ́n nǔ ye, bonu ye na setónú nú nǔ e Jezu kplɔ́n mǐ lɛ bǐ.’ Mǐ ɖó na d’alɔ mɛ lɛ bɔ ye na mɔ nǔ jɛ lee é ɖò taji nú ye sɔ, ɖɔ ye ni wá gbeta ɔ kɔn bo sɛn Jehovah, lobo nɔ gudo nú Axɔ́suɖuto tɔn é mɛ. Enɛ wɛ nyí ɖɔ è ni dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ lɛ, bonu ye na sɔ́ nǔgbo ɔ dó ɖó yetɔn, gbɔn nǔ e ye kplɔ́n lɛ é zinzan, gbɛzán yetɔn zízé jó nú Jehovah kpo baptɛm biblo kpo gblamɛ. Mɔ̌ wiwa kɛɖɛ jɛn na zɔ́n bɔ ye na gán ɖò Aklunɔzán ɔ gbè.—1 Pi. 3:21.

15. Etɛ mǐ ma ka na zán hwenu dó wà ǎ? Etɛwu?

¹⁵ Lee mǐ ɖɔ gbɔn wá yì é ɔ, táan kaka ɖé sɔ́ kpò ɖò dìn kpo vivɔnu gbɛ̀ elɔ tɔn kpo tɛntin ǎ. Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na zán hwenu bo na nɔ ɖò Biblu kplɔ́n xá mɛ ɖěɖee ma ba na huzu ahwanvu Klisu tɔn lɛ ǎ é wɛ ǎ. (1 Kɔ. 9:26) Azɔ̌ mǐtɔn mya nukún! Mɛ gegě tíìn bo ɖó na sè wɛn Axɔ́suɖuto ɔ tɔn cobɔ azǎn ɔ na kpé.

16. Sɔgbe xá Nǔɖexlɛ́mɛ 18:2, 4, 5, 8 ɔ, etɛ mǐ bǐ ka ɖó na wà? (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é.)

¹⁶ Xà Nǔɖexlɛ́mɛ 18:2, 4, 5, 8. Wemafɔ enɛ lɛ xlɛ́ nǔ ɖevo e Jehovah nɔ ɖó nukún ɖò mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ sí é. Klisanwun nǔgbo lɛ bǐ ɖó na kúdeji ɖɔ ye kún ɖó alɔ ɖò sinsɛn nǔvú sin nǔwiwa lɛ mɛ ɖò ali ɖebǔ nu ó. Cobonu Biblu kplɔntɔ́ ɖé na kplɔ́n nǔgbo ɔ ɔ, é sixu ko nyí sinsɛn nǔvú sín hagbɛ̌ ɖé. É sixu ko nɔ yì amǐsa, bo nɔ ɖ’alɔ ɖò nǔwiwa yetɔn lɛ mɛ. Alǒ, é sixu ko nɔ jɔ fún dó tutoblonunu mɔhun mɛ ɖò akwɛzinzan linu. Cobonu è na yí gbè nú Biblu kplɔntɔ́ ɖé bɔ é na huzu wɛnjlatɔ́ e ma ko bló baptɛm ǎ é ɖé ɔ, é ɖó na sɛ́n kancica e ɖò é kpo sinsɛn nǔvú kpo tɛntin é bǐ. É ɖó na wlan wema ɖé sɛ́dó sinsɛn tɔn xóxó ɔ, alǒ tutoblonunu ɖebǔ e cá kan xá sinsɛn nǔvú é, bo na ɖɔ ɖɔ emi kún sɔ́ nyí hagbɛ̌ yetɔn ɖé ó. *

17. Agbazazɔ́ alɔkpa tɛ Klisanwun ɖé ka ɖó na nyi alɔ na? Etɛwu?

¹⁷ Klisanwun nǔgbo ɖé ɖó na kúdeji ɖɔ agbazazɔ́ emitɔn kún ɖó kancica ɖě xá Babilɔnu Ðaxó ɔ ó. (2 Kɔ. 6:14-17) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é na nɔ w’azɔ̌ nú sinsɛn ɖé ǎ. Gɔ́ na ɔ, Klisanwun e è yí dó azɔ̌mɛ é ɖé ɖó na jɛ tagba kaka ɖé dó azɔ̌ e azɔ̌xwé tɔn yí b’ɛ xò sinsɛn nǔvú sín nukɔnyiyi kan é mɛ ǎ. Enyi azɔ̌xwé éɖesunɔ tɔn wɛ  ɔ, é ɖó na ba, alǒ yí gbè nú azɔ̌ e ɖó kancica xá Babilɔnu Ðaxó ɔ é ɖě ǎ. Etɛwu mǐ ka hɛn xó ɔ syɛnsyɛn mɔ̌? Mǐ nɔ ba na ɖ’alɔ ɖò adingban-núkplɔnmɛ kpo aca masɔgbe sinsɛn nǔvú tɔn lɛ kpo mɛ ǎ wu wɛ, ɖó ye blí ɖò nukún Mawu tɔn mɛ.—Eza. 52:11. *

18. Nɛ̌ nɔví ɖé ka tɛ́dó nǔgbododó lɛ wu ɖò agbazazɔ́ ɖé kɔn gbɔn?

¹⁸ Xwè ɖé lɛ ɖíe ɔ, azɔ̌gán ɖé byɔ mɛxo e ɖó azɔ̌xwé éɖesunɔ tɔn é ɖé ɖɔ é na wà xwlɛkpikpazɔ́ klewun ɖé ɖò sinsɛnxwé e ɖò fí e nɔví ɔ nɔ nɔ é ɖé. Azɔ̌gán ɔ tuùn ɖɔ hwebǐnu wɛ nɔví ɔ nɔ gbɛ́ ɖɔ emi kún na w’azɔ̌ ɖò sinsɛnxwé lɛ ó. Amɔ̌ dìn tɔn ɔ, azɔ̌gán ɔ ko ba mɛ gbɔn fí bǐ nú azɔ̌ ɔ bo ba kpò. É ɖò mɔ̌ có, nɔví ɔ zunfan nǔgbododó Biblu tɔn lɛ bo gbɛ́ azɔ̌ ɔ. Aklunɔzán gbla e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, xójlawema xá ɔ mɛ tɔn ɖé xlɛ́ fɔtóo ɖé bɔ xwlɛkpatɔ́ ɖevo ɖò akluzu ɖé xwè dó sinsɛnxɔ ɔ wu wɛ. Enyi nɔví mǐtɔn ma ko tɛ́dó nǔgbododó lɛ wu ǎ ɔ, é wɛ sixu ko ɖò fɔtóo enɛ mɛ. Kpɔ́n lee é na ko hɛn nyikɔ ɖagbe e é ɖó é blí sɔ ɖò Klisanwun hatɔ́ tɔn lɛ tɛntin é! Lɛ̌ kpɔ́n lee é na ko vɛ́ nú Jehovah sɔ é.

19-20. (a) Etɛ lɛ mǐ ka kplɔ́n kaka jɛ dìn? (b) Etɛ lɛ mǐ ka ɖó na lɛ́ kplɔ́n?

¹⁹ Sɔgbe xá nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn ɔ, nǔ taji e na jɛ zaanɖé ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é wɛ nyí ɖɔ akɔta lɛ na jla ɖɔ “fífá tíìn, bɔ ayi jɛ ayǐ.” Ðó nǔ e Jehovah kplɔ́n mǐ lɛ é wu ɔ, mǐ tuùn ɖɔ akɔta lɛ kún na kpéwú bo bló bɔ fífá jɔ fífá e na nɔ ayǐ é na tíìn ó. Etɛ mǐ ka ɖó na wà cobɔ nǔ enɛ na jɛ, bɔ nǔ e na vívá kún yetɔn ajijimɛ é na bɔ d’ewu? Jehovah ba ɖɔ mǐ ni nɔ hɛn alɔnu mǐtɔn ján ɖò wɛn Axɔ́suɖuto ɔ tɔn jijla kpo nǔ kplɔnkplɔn mɛ gegě bonu ye na huzu ahwanvu kpo mɛ. Ðò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, mǐ ɖó na ɖó wǔ zɔ nú sinsɛn nǔvú lɛ bǐ. Enɛ byɔ ɖɔ mǐ kún sɔ́ ɖó na nyí hagbɛ̌ Babilɔnu Ðaxó ɔ tɔn ɖé ó, mǐ kún ka ɖó na lɛ́ w’azɔ̌ e cá kan xá ɛ é ɖě ó.

²⁰ Ðò “azǎn gudogudo tɔn lɛ” ee ko vɔ bǐ é mɛ ɔ, nǔ ɖevo lɛ na lɛ́ jɛ bɔ dó nǔjlajla ɔ wu. É lɛ́ kpò nǔ ɖevo lɛ bɔ Jehovah jló ɖɔ mǐ ni wà. Nǔ tɛ lɛ ka wɛ? Nɛ̌ mǐ ka sixu sɔnǔ nú mǐɖée nú nǔ e na wá jɛ ɖò sɔgudo lɛ é bǐ gbɔn? Mǐ na mɔ ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ.