1. Ti kangaa ni kakoauaa raoi bwa ti a maeka ni “kabaneani boong”?

KO BUNGIAKI imwin 1914? Ngkana ngaia anne, ko boni maiu i nanoni “kabaneani boong” n te waaki ae ngkai i aon te aba. (2Tim. 3:⁠1) Ti a tia ni bane n ongo taekani baike e a kaman taekin Iesu bwa a na riki n te tai aei. E irekereke anne ma buaka, roongo, mwaeiein te aba, aoraki aika kamamate, rikiraken te buakaka, ao bwainikirinaia ana aomata Iehova. (Mat. 24:​3, 7-9, 12; Ruka 21:​10-12) Ti a tia naba n noriia aomata ni kakaraoi baike e a kaman taekin te abotoro Bauro. (Nora te bwaoki ae “ Aroia Aomata Ngkai.”) Ngkai taan taromauria Iehova ngaira, ti kakoauaa raoi bwa ti a maeka ni “kabaneani boong.”​—Mika 4:1.

2. Baikara titiraki aika ti riai ni kaekai?

² Ibukina bwa e a rangi ni maan te tai imwin 1914, ti a maeka ngkai n raatokini “kabaneani boong.” Kioina ngkai e a rangi ni kaan te toki, ti riai n atai kaekaan titiraki aika kakawaki aikai: Baikara baika a na riki n raatokini “kabaneani boong”? Ao tera ae e kantaningaia Iehova bwa ti na karaoia, ngkai ti kariariai rikini baikanne?

3. Ni kaineti ma te taetae ni burabeti n 1 I-Tetaronike 5:​1-3, tera ae a na katanoataa natannaomata?

³ Wareka 1 I-Tetaronike 5:​1-3. E taekina “ana bong Iehova” Bauro. Ni kaineti ma te kibu aei, e na moa te bong anne man te tai are e kamaunaaki iai “Baburon ae Kakannato” ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba, ao n toki n Aremaketon. (TeKao. 16:​14, 16; 17:5) Imwain raoi rokon te “bong” anne, a na katanoataa natannaomata bwa “iai te rau  ao iai te mweraoi!” N tabetai, a kabonganai taeka n aron naba akanne taani kairiri n te aonnaba, ngkana a maroroakina kanakoraoan te reitaki i marenan aaba aika kakaokoro. * Ma e na boni kaokoro te katanoata ae “iai te rau ao iai te mweraoi” are kabwarabwaraaki n te Baibara. Bukin tera? Ngkana e riki anne, a na iangoia aomata bwa a a tokanikai taani kairiri ni karika te aonnaba bwa te tabo ae e a rau ao ni mweraoi riki. Ma ni koauana, e nang moanaki “te rawawata ae korakora” ao e na ‘rina n roko kamaunaaia.’​—Mat. 24:21.

4. (a) Tera ae ti aki ataia ibukin te katanoata ae “iai te rau ao iai te mweraoi”? (b) Ao tera ae ti a kaman ataia ibukin te katanoata anne?

⁴ Ti atai bwaai tabeua ibukin te katanoata ae “iai te rau ao iai te mweraoi.” Ma bon iai naba baika ti aki atai. Ti aki ataia bwa tera ae e na kauekea katanoataan anne ao e na kangaa ni katanoataaki. Ao ti aki ataia naba bwa e na mwaiti te katanoata ke tii teuana te katanoata. Ma ti ataa raoi aei: Ti aki riai ni mwamwanaaki n iangoia ae a a boni karekea te rau n te aonnaba taani kairiri. Ma bon te katanoata ae ti a tia n tuangaki bwa ti na taratara raoi iai. Boni kanikinaean ae e nang moanaki “ana bong Iehova”!

5. Ti kangaa ni buokaki n 1 I-Tetaronike 5:​4-6 bwa ti na tauraoi imwain “ana bong Iehova”?

⁵ Wareka 1 I-Tetaronike 5:​4-6. Ti kauringaki n ana taeka Bauro arora ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga n tauraoi imwain “ana bong Iehova.” Ti na “tai matunako n aroia tabemwaang.” Ti riai n “taratara” ao n tantani. N te katoto, ti riai n taratara raoi bwa ti na teimatoa n tei i nuka ao n aki irekereke ma ana waaki te tautaeka. Ngkana ti irekereke iai, ti a kona n “arona aroia kaain te aonnaba.” (Ioa. 15:19) Ti ataia ae bon tii Ana Tautaeka n Uea te Atua ae kona ni karekea te rau n te aonnaba.

6. Tera ae ti kani buokiia aomata bwa a na karaoia, ao bukin tera?

⁶ Irarikin te teimatoa n taratara, ti kani buokiia naba aomata n ataa ana taetae ni burabeti te Baibara ibukin te bwai ae e na riki n te aonnaba. Ti bia ururingnga ae ngkana e a moanaki te rawawata ae korakora, ai tiaki anne aia tai aomata n rairaki nakon Iehova bwa a oimwi. Anne bukina ae e a rangi ni kaumakaki ngkai ara mwakuri n uarongorongo! *

7. Tera ae e kantaningaia Iehova bwa ti na karaoia ngkai?

⁷ N te tai ae kimototo imwaini moanakin ana “bong” Iehova, e kantaningaira bwa ti na katabetabeira n uarongorongo. Ti riai n taraia raoi bwa ti na ‘kakorakoraira n ana mwakuri te Uea ni kamwaiti.’ (1Kor. 15:58) E a kaman taekina Iesu te bwai ae ti na  karaoia. Ngke e taekini baika kakawaki ake a na riki ni kabaneani boong, e taekina naba aei: “E riai naba n tataekinaki moa te rongorongo ae raoiroi nakoia natannaomata ni kabane.” (Mareko 13:​4, 8, 10; Mat. 24:14) Iangoa aei: Ni katoatai are ko uarongorongo iai, ko a uataboa kakoroani bukin te taetae ni burabeti man te Baibara anne!

8. Tera aron rikiraken te mwakuri n uarongorongo?

⁸ Tera aron rikiraken te mwakuri n uarongorongo? Ni katoa ririki, e teimatoa ni waakinaki te mwakuri aei. N te katoto, iangoa rikirakeni mwaitiia taan tataekina te Tautaeka n Uea ni kabutaa te aonnaba ni kabaneani boong. N 1914, 5,155 mwaitiia taan uarongorongo n aaba aika 43. Ni boong aikai, e a nakon 8.5 te mirion mwaitiia taan uarongorongo n aaba aika 240! Ma e ngae n anne, e tuai n toki ara mwakuri. Ti riai n teimatoa n tataekina Ana Tautaeka n Uea te Atua bwa bon tii ngaia ae kona ni katoki aia kangaanga botannaomata nako.​—TaiAre. 145:​11-13.

9. E aera bwa ti riai n teimatoa n uarongorongoa te Tautaeka n Uea?

⁹ E na bon aki toki ara mwakuri n tataekina te Tautaeka n Uea, ni karokoa ae e boni katokia Iehova. Maanra riki aia tai aomata ibukini karekean ataakin Iehova ae te Atua ao Iesu Kristo? (Ioa. 17:3) Ti aki ataia. Ma ti ataia ae mangkai ni karokoa moanakin te rawawata ae korakora, ao naake “a tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua ae kairiia nakon te maiu are aki toki” e na bon reke aia tai ni butimwaea te rongorongo ae raoiroi. (Mwa. 13:48) Ti na kangaa ni buokiia aomata aikai imwain ae a oimwi?

10. Tera buokara ae e anganira Iehova ibukin reiakinaia aomata te koaua?

¹⁰ E anganira Iehova rinanon ana botaki bwaai ni kabane aika ti kainnanoi ibukin reiakinaia aomata te koaua. N te katoto, ti reireinaki ni kataneiaaki ni katoa wiki n ara botaki n te wiki. Ti buokaki n te botaki aei bwa ti na ataa te bae ti na taekinna ni moani kawaraia aomata ao manga okiraia. Ao e reireinira arora ni kairi reirei man te Baibara. A katauraoaki naba n ana botaki Iehova kanoan ara Bwai ni Mwakuri Ibukin te Angareirei. A buokira baikai . . .

•   ni moana te maroro,

• ni kauekea te kan ongora,

• ni kaungaia aomata bwa a na kan reiakina ae bati riki,

• n reiakinia ara reirei n te Baibara taekan te koaua, ao ni

• kaungaia aika kan ongora bwa a na kawara ara atureti n te intanete, ao ara Tabo n Taromauri.

E aki tau bwa a na tii reke bwaai ni mwakuri aikai iroura. Ti riai ni kamanenai. * N te katoto, ngkana ko katuka te turaeki ke te maekatin iroun te aomata ae kan ongora imwin am maroro ae kaunga ma ngaia, e a kona iai n reita ana wareware ni karokoa ae ko a manga okiria. Bon tabera ni kabane bwa ti na katabetabeira ni katoa namwakaina n te mwakuri n uarongorongo.

11. E aera ngkai e katauraoaki te Online Bible Study Lessons?

¹¹ Ibukin te katoto riki teuana ni kaineti ma aron Iehova ni buokiia aomata n reiakina te koaua, iangoa te Online Bible Study Lessons n te jw.org^®. (Nakon BIBLE TEACHINGS > ONLINE LESSONS.) E aera bwa a katauraoaki reirei aikai? Ni katoa namwakaina, tatabebwi tenga aomata ni kabutaa te aonnaba aika kakaaea te reirei n te Baibara i aon te Intanete. A kona reirei aika n ara atureti n te intanete aei ni buokiia aomata aikai ni moana reiakinan te koaua man Ana Taeka te Atua. Tabeman ake ko maroro ma ngaiia a tabwara ni butimwaea te reirei n te Baibara. Ngkana anne ae riki, kaota nakoia kanoan ara atureti n te intanete aei, ke kanakoa nakoia te tabo are a na reke iai reirei aikai. *

12. Tera ae e kona n reiakinna te aomata man te Online Bible Study Lessons?

¹² A maroroakinaki reirei aikai n te Online Bible Study Lessons, “Te Baibara ao te Tia Koreia,” “Naake A Bati Riki Taekaia n te Baibara,” ao “Ana Taeka te Baibara Ibukin te Kantaninga.” I aan reirei aikai, a kabwarabwaraaki iai bwa:

• E na kangaa te Baibara ni buoka te aomata

• Antai Iehova, Iesu, ao anera

• E aera ngkai e karikiia aomata te Atua

• E aera ngkai e a bati te rawawata ao te buakaka

E maroroakinaki naba n reirei akanne aron Iehova ni . . .

• katoka te rawawata ao te mate,

• manga kautiia maate, ao

• n onei mwin tautaeka n aomata aika kabwaka, n Ana Tautaeka n Uea te Atua.

13. Te koaua bwa reirei ake n ara atureti n te intanete a onea mwin te babaire ibukini kairan te reirei n te Baibara ma aomata? Kabwarabwaraa.

¹³ E aki oneaki mwin te babaire ibukini kairan te reirei n te Baibara ma aomata, n reirei aika katauraoaki n te intanete aikai. E anganira mwiokoara Iesu ae karekeaia taan rimwina. Ti kantaningaiia naake a kan ongora bwa a na rinanon reirei aika n te intanete aikai, a na unga iai, ao ni kan reiakina ae bati riki. Ngkana e riki anne, tao ane a na butimwaea te reirei n te Baibara. Ni katoaa banen taian reirei aikai, e kaungaaki te tia wareware bwa e na bubutii karekean ana tia reirei. E katautauaki bwa rinanon ara atureti n te intanete aei ni katobibia te aonnaba, e nakon 230 mwaitini bubutii aika roroko ni katoabong ibukin te reirei n te Baibara! E rangi ni kakawaki kairan te reirei n te Baibara ma te aomata!

14. Ni kaineti ma ana kaetieti Iesu ni Mataio 28:​19, 20, tera ae ti kakorakoraira ni karaoia, ao bukin tera?

¹⁴ Wareka Mataio 28:​19, 20. Ngkana ti kairi reirei man te Baibara ti riai ni  kakorakoraira n ‘reireinia aomata bwa a na riki bwa taan rimwini [Kristo], n reireinia bwa a na kakairi ni bwaai ni kabane ake e tua [Iesu] nakoia.’ Ti riai ni buokiia aomata bwa a na ataia ae a riai ni beku ibukin Iehova ao ana Tautaeka n Uea. Ae nanona bwa ti riai ni kataia ni kaungaia bwa a na maiuakina te baere a reiakinna, a na katabui maiuia nakon Iehova, ao ni bwabetitoaki. Tii anne te anga ae a kona ni kamaiuaki iai n ana bong Iehova.​—1Bet. 3:21.

15. Tera ae ti a aki riai ni karaoia, ao bukin tera?

¹⁵ N aron ae e a tia n taekinaki, e a kimototo nikiran te tai imwain rokon tokin te waaki ae ngkai. Ngaia are ti a aki riai n teimatoa n reirei n te Baibara ma aomata ake e oti raoi n aroia bwa a aki kan riki bwa taan rimwini Kristo. (1Kor. 9:26) E a rangi ni kaumakaki ara mwakuri! A bati aomata ake a bon riai n ongo taekan te Tautaeka n Uea imwain ae a oimwi.

16. Ni kaineti ma Te Kaotioti 18:​2, 4, 5, 8, tera ae ti riai ni bane ni karaoia? (Nora te kabwarabwara mai nano.)

¹⁶ Wareka Te Kaotioti 18:​2, 4, 5, 8. E kaotaki ni kiibu aikai te bwai riki teuana ae e kantaningaia Iehova mairouia taan taromauria. A riai ni bane Kristian ni koaua ni kaotiia raoi bwa a kaokoroia ma Baburon ae Kakannato. Imwain reiakinan te koaua, e kona te aomata ae reirei n te Baibara ni kaaina te Aro ae kewe mai mwaina. Tao e a tia ni kaakaei taromauri iai ma n uataboi ana waaki. Ke e anganga te mwane nakon te Aro anne. Imwaini katauan te aomata ae reirei n te Baibara bwa e na riki bwa te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki, e riai ni katoka reitakina ni kabane ma te Aro ae kewe. E riai ni korea ana reta ni butiaaina nakon ana Aro ke te botaki riki teuana ae irekereke ma Baburon ae Kakannato. *

17. Tera te mwakuri ni kareketianti ae e riai n rarawa iai te Kristian, ao bukin tera?

¹⁷ E riai te Kristian ni koaua n taraia raoi bwa e na aki irekereke ana mwakuri ni kareketianti ma Baburon ae Kakannato. (2Kor. 6:​14-17) N te katoto, e na bon aki riki bwa te tia mwakuri n te Aro teuana. Irarikina, te Kristian ae mwakuri n te bitineti teuana e na bon aki kani karaoa te mwakuri ae bubura n ana kateitei te Aro teuana. Ao ngkana iai oin ana bitineti, e na bon aki karaoa te mwakuri ke te boraraoi n te mwakuri teuana ibukini Baburon ae Kakannato. E aera bwa ti kamatoaira n te itera aei? Ibukina bwa ti aki kan irekereke n aia bure botaki  n Aro, ao n aia mwakuri aika kamwara i matan te Atua.​—Ita. 52:11. *

18. E kangaa te tari temanna n nimta ana boto n reirei te Baibara ni kaineti ma ana mwakuri ni kareketianti?

¹⁸ N ririki aika nako, e butiiaki te unimwaane n te ekaretia temanna ae iai oin ana bitineti, bwa e na karaoa te mwakuri ni kabentaa n te umwantabu n ana kaawa. E ataia teuare tuatua bwa e bon rarawa te tari aei ni karaoa te mwakuri n te umwantabu. Ma n te tai aei, e a bon rangi ni kainnanoa reken temanna ae e na karaoa te mwakuri. E ngae n anne, e nimta ana boto n reirei te Baibara te tari aei ao e karautaeka. N te wiki are imwina, e a kaotaki n te nuutibeeba taamnein te tia kabentaa ae kanimwa te kaibangaki i aon te umwantabu anne. Ngke arona bwa e butimwaea te mwakuri anne te tari aei, boni ngaia are e na nim taamneina n te nuutibeeba. Iangoia ngkanne bwa e na tera aron taekana i buakoia raona ni Kristian! Iangoia naba bwa e na tera ana namakin Iehova iai.

19-20. (a) Tera ae ti a tia n reiakinna? (b) Tera riki ae ti riai n ataia?

¹⁹ Ni kaineti ma ana taetae ni burabeti te Baibara, te bwai ae kakawaki ae e na waekoa n riki imwina n te aonnaba, boni katanoataan ae e na “iai te rau ao iai te mweraoi.” Ti kakaitau n ana reirei Iehova, bwa ti a ataia ae a na bon aki karekea te rau ni koaua ae teimatoa natannaomata. Tera ae ti riai ni karaoia imwain rikin anne ao te kamaunaaki are e na rina n roko? E kantaningaira Iehova bwa ti na katabetabeira n uarongorongoa te Tautaeka n Uea ao ni kakorakoraira ni karekeia taan rimwini Kristo. Irarikina, ti aki riai naba n irekereke ma Aaro aika kewe ni kabane. E irekereke anne ma te butiaaina mani kaainakina, ao te rawa nakon te mwakuri ni kareketianti ae irekereke ma Baburon ae Kakannato.

²⁰ Iai riki baika a na riki imwin raatokini “kabaneani boong.” Iai naba baike e kantaningaira Iehova bwa ti na karaoi. Ae baikara, ao ti na kangaa ni katauraoira imwaini baika a na riki ni kabane n te tai ae e a kaan ae imwaira? Ti na noria n te kaongora are imwina.