1. Nĩkĩ tũte na nzika kana tũtwĩe “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo”?

WE WASYAIWE ĩtina wa mwaka wa 1914? Ethĩwa ũu nĩ w’o, myaka yaku yonthe wĩkalĩte “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo” wa nthĩ ĩno nthũku. (2 Tim. 3:1) Ithyonthe nĩtwĩw’ĩte maũndũ ala Yesũ wathanie makekĩka ĩvindanĩ yĩĩ maiwetwa. Maũndũ asu nĩ ta makaũ, ũnyivu wa lĩu, ithingitho sya nthĩ, mowau ma kũkwatanw’a, ũtũli mwingĩ wa mĩao, na kũthĩnw’a kwa andũ ma Yeova. (Mt. 24:3, 7-9, 12; Luka 21:10-12) O na nĩtwonete andũ me mĩkalĩle ĩla yathaniwe nĩ mũtũmwa Vaulo. (Sisya ĩsandũkũ, “ Ũndũ Andũ Mailye Ũmũnthĩ.”) Ithyĩ Ngũsĩ sya Yeova tũi na nzika kana tũtwĩe mũthyanĩ wa “mĩthenya ya mũminũkĩlyo.”—Mika 4:1.

2. Twĩenda kũkwata ũsũngĩo wa makũlyo meva?

² Nũndũ yu nĩ myaka mingĩ kuma mwaka wa 1914, no nginya twĩthĩwe tũtwĩe mũthyanĩ wa ‘mĩthenya ya mũminũkĩlyo.’ Na nĩkwĩthĩwa mũthya wa nthĩ ĩno wĩ vakuvĩ, nĩtwaĩle kũkwata ũsũngĩo wa makũlyo aa ma vata: Nĩ kyaũ kĩkekĩka ‘mĩthenya ya mũminũkĩlyo’ yavika mũthya? Na nĩ kyaũ Yeova ũkwenda twĩke ĩvindanĩ yĩĩ tweteele maũndũ ala me mbee?

3. Ĩandĩko ya 1 Athesalonika 5:1-3 yathanie mbaĩ ikatangaasa ata?

³ Soma 1 Athesalonika 5:1-3. Mĩsoanĩ ĩsu Vaulo nũwetete “mũthenya wa Yeova.” Mũthenya ũsu ũtũmĩĩtwe mĩsoanĩ ĩsu kũelesya ĩvinda ĩna yĩ mbee. Ĩvinda yĩu yĩkambĩĩa na kwanangwa kwa ndĩni sya ũvũngũ, kana “Mbaviloni Ĩla Nene,” na yĩiminĩĩa na kaũ wa Alimaketoni. (Ũvu. 16:14, 16; 17:5) Kavinda kakuvĩ “mũthenya” ũsu ũtanambĩĩa,  mbaĩ ikatangaasa atĩĩ: “Kwĩ mũuo na kũi mũisyo!” Mavinda amwe atongoi ma nthĩ matũmĩaa ndeto ta isu yĩla meũneenea ũndũ matonya kwaĩlya ngwatanĩo sya mbaĩ. * Ĩndĩ ĩtangaso yĩu yĩ Mbivilianĩ yĩkeethĩwa yĩ kĩvathũkany’o. Nĩkĩ? Nũndũ yĩla andũ makew’a ĩtangaso yĩu, makasũanĩa atongoi ma nthĩ nĩmavotie kũseũvya nthĩ ĩno yĩthĩwe vandũ vaseo, vate mũisyo. Ĩndĩ ũw’o nĩ kana, “wanangĩko ũkoka na mĩtũkĩ” ĩvindanĩ ya ũla “thĩna mũnene.”—Mt. 24:21.

4. (a) Nĩ kyaũ tũtesĩ ĩũlũ wa ĩtangaso ya kana “kwĩ mũuo na kũi mũisyo”? (b) Nĩ kyaũ twĩsĩ ĩũlũ wa ĩtangaso yĩu?

⁴ Ve maũndũ mana twĩsĩ ĩũlũ wa ĩtangaso yĩĩ: “Kwĩ mũuo na kũi mũisyo!” Ĩndĩ ve maũndũ amwe tũtesĩ. Kwa ngelekany’o, tũyĩsĩ nĩ kyaũ kĩkatuma atongoi matangaasa ũu, kana ũndũ makatangaasa. Na tũyĩsĩ ethĩwa nĩ matangaso meana ũna makaumw’a maatĩanĩe, kana no yĩmwe. Ĩndĩ o na kwĩthĩwe kũkathi ata, kĩla twĩsĩ nĩ atĩĩ: Tũyaĩlĩte kwĩsa kũkengeka tũsũanĩe atĩ atongoi ma nthĩ no maete mũuo ĩũlũ wa nthĩ. Vandũ va ũu, twaĩle o kũmanya kana Mbivilia yaĩtye tweteele ĩtangaso yĩu. Kĩtumi nũndũ yĩkoonany’a kana vaiĩ yĩla “mũthenya wa Yeova” ũtambĩĩa!

5. Ĩandĩko ya 1 Athesalonika 5:4-6 yĩtwĩaa twĩke ata nĩ kana twĩyũmbanĩsye nesa “mũthenya wa Yeova”?

⁵ Soma 1 Athesalonika 5:4-6. Ndeto ila Vaulo ũwetete nĩsyonanĩtye kĩla twaĩle kwĩka nĩ kana twĩyũmbanĩsye nesa “mũthenya wa Yeova.” Atwĩĩte nĩtwĩkĩe kĩthito “tũikakome o tondũ ala angĩ mekaa.” No nginya “twĩkale twĩ metho” na tũsyaĩĩsye. Kwa ngelekany’o, twaĩle kwĩthĩwa twĩ metho tũikese kwĩlikya maũndũnĩ ma siasa ma nthĩ ĩno. Tũkatata kwĩlikya maũndũnĩ asu, twĩthĩwa ‘twĩ ma nthĩ.’ (Yoa. 15:19) Na nĩtwĩsĩ kana vaiĩ kĩndũ kĩngĩ kĩkaete mũuo ĩũlũ wa nthĩ eka Ũsumbĩ wa Ngai.

6. Twaĩlĩte kũtetheesya andũ angĩ meke ata, na nĩkĩ?

⁶ O na kau ithyĩ ene nĩtwaĩle kwĩkala twĩ metho, nĩtwaĩle kũtetheesya angĩ masalukye nĩ kana mone kĩla Mbivilia yaĩtye kĩkakwata nthĩ ĩno. Tũikolwe kana ũla thĩna mũnene wambĩĩa oou, ĩvinda ya kwĩlila na kwambĩĩa kũmũthũkũma Yeova yĩkeethĩwa yathela. Kĩu nĩkyo kĩtumi twaĩlĩte kũtavany’a na kĩthito mũno yu tũĩ! *

7. Nĩ kyaũ Yeova wendaa twĩke?

⁷ Kĩla Yeova ũkwenda twĩke kavindanĩ kaa kakuvĩ katiele “mũthenya” wake ũtanambĩĩa nĩ kũtavany’a na kĩthito. Nĩtwaĩle kũtata vyũ twĩthĩwe na “maũndũ maingĩ ma kwĩka wĩanĩ wa Mwĩaĩi.” (1 Ako. 15:58) Yesũ nĩwathanie wĩa ũla tũkatethya. Yĩla wathanaa ĩũlũ wa maũndũ manene  ala makekĩka mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo, ongelile kwasya: “Na ĩngĩ, no nginya ũvoo mũseo ũtavanw’e mbaĩnĩ syonthe mbee.” (Mko. 13:4, 8, 10; Mt. 24:14) Kwamba kũsũanĩa ũndũ ũũ wa vata: Kĩla ĩvinda waumaala ũkatavany’e, wĩthĩawa watetheesya kwĩanĩsya wathani wa Mbivilia!

8. W’o wĩa wa kũtavany’a ĩũlũ wa Ũsumbĩ ũendeee ata?

⁸ W’o wĩa wa kũtavany’a ĩũlũ wa Ũsumbĩ ũendeee ata? Kĩla mwaka, wĩa ũũ ũendeeaa kũsonga na mbee. Kwasũanĩa ũndũ atavany’a ma Ũsumbĩ mongelekete nthĩ yonthe ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo. Mwakanĩ wa 1914, kwaĩ atavany’a 5,155 nthĩnĩ wa nthĩ 43. Ũmũnthĩ kwĩ atavany’a ta 8,500,000 nthĩnĩ wa nthĩ 240! Ĩndĩ ũu ti kwasya wĩa witũ nĩ mũthelu. No nginya tũendeee kũtavya andũ kana Ũsumbĩ wa Ngai now’o ũkamavetea mathĩna onthe.—Sav. 145:11-13.

9. Nĩkĩ no nginya tũendeee kũtavany’a ũvoo wa Ũsumbĩ?

⁹ Wĩa witũ wa kũtavany’a ĩũlũ wa Ũsumbĩ ũkathela yĩla Yeova ũkasya nĩwathela. Ĩndĩ andũ matielye ĩvinda yĩana ata ya kũmũmanya Yeova Ngai na Yesũ Klĩsto? (Yoa. 17:3) Tũyĩsĩ. Kĩla twĩsĩ nĩ kana ala me na “ngoo nzeo kwondũ wa thayũ wa tene na tene” ĩvindanĩ yĩĩ no metĩkĩle ũvoo mũseo, na maitw’a kũmũthũkũma Yeova. (Meko 13:48) Tũtonya kũmatetheesya ata mwanya ũla wĩ vo ũtanathela?

10. Nĩ kyaũ Yeova ũtũnengete nĩ kana kĩtũtetheesye kũmanyĩsya andũ ũla w’o?

¹⁰ Yeova atũmĩaa ũseũvyo wake kũtũnenga kyonthe kĩla kĩtonya kũtũtetheesya tũmanyĩsye andũ ũla w’o. Kwa ngelekany’o, kĩla kyumwa nĩtũmanyĩaw’a ũmbanonĩ wa katĩ katĩ wa kyumwa. Ũmbano ũsu ũtũtetheeasya kũmanya ũndũ tũtonya kwasya twavika kwa mwene nyũmba ya mbee, kana yĩla twamũsyokea. Na nũtũtetheeasya kũmanya ũndũ tũtonya kũmanyĩsya andũ Mbivilia. O na ĩngĩ, ũseũvyo wa Yeova nũtũnengete Syĩndũ Ila Tũtũmĩaa Mũno Kũmanyĩsya. Syĩndũ isu itũtetheeasya . . .

•   kwambĩĩsya ũneenany’a,

• kũneena kwa nzĩa ĩkũkiita ngoo,

• kũthangaasya andũ memanyĩsye mũnango,

• kũmanyĩsya amanyĩw’a ma Mbivilia ũla w’o, na

• kũthokya ala mendeew’a malike kĩsesenĩ kitũ kana moke Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ.

Vate nzika, tũyaĩle kwĩanĩwa no kwĩthĩwa twĩ na syĩndũ isu. No nginya tũitũmĩe. * Kwa ngelekany’o, ethĩwa ĩtina wa kũneena na mũndũ ũkwendeew’a nĩwamũtiĩa tulakiti kana ĩkaseti, ũu no ũmũtetheesye kũsoma maũndũ maingangĩ nginya yĩla wĩsyoka. Kĩla ũmwe witũ nĩwaĩlĩte kwĩthĩwa na kĩthito kingĩ kya kũtavany’a ĩũlũ wa Ũsumbĩ kĩla mwei.

11. Nĩkĩ kĩlungu kya Online Bible Study Lessons kyaseũviw’e?

¹¹ Kĩndũ kĩngĩ kĩkwonany’a ũndũ Yeova ũendeee kũtetheesya andũ memanyĩsye ũw’o nĩ kĩlungu kĩthĩawa kĩsesenĩ kya jw.org^® kĩtawa Online Bible Study Lessons. (Sisya ungu wa BIBLE TEACHINGS > ONLINE LESSONS.) Nĩkĩ kĩlungu kĩu kyaseũviw’e? Kĩla mwei ve andũ ngili mbingĩ mũno kĩla vandũ ĩũlũ wa nthĩ malikaa Indanetinĩ maimantha kũelewa momanyĩsyo mana ma Mbivilia. Kwoou kĩlungu kĩu kĩ kĩsesenĩ no kĩtetheesye andũ asu memanyĩsye ũw’o ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai. O na ĩngĩ, nũtonya kwĩthĩa ve andũ ũmakũlĩtye ethĩwa nĩmekwenda kwĩmanyĩsya Mbivilia, ĩndĩ ũyĩthĩa nĩmeũkĩa kwĩtĩkĩla. Andũ ta asu no ũmony’e kĩlungu kĩu kĩsesenĩ, kana ũkamatũmĩa vala matonya kũkĩkwata. *

12. Nĩ maũndũ meva mũndũ ũtonya kwĩmanyĩsya nthĩnĩ wa Online Bible Study Lessons?

¹² Kĩlungu kĩu kya Online Bible Study Lessons kĩ na masomo aa: “Mbivilia na Mũandĩkĩthya Wayo,” “Ala Mawetetwe Mũno Mbivilianĩ,” na “Ũvoo Ũla wĩ Mbivilianĩ Ũtũnengae Wĩkwatyo.” Masomo asu maeleetye:

• Ũndũ Mbivilia ĩtonya kũtethya mũndũ

• Yeova, Yesũ, na alaĩka naaũ

• Kĩla kyatumie Ngai omba andũ

• Kĩla kĩtumaa kwĩthĩwa ũthũku na mathĩna

O na ĩngĩ masomo asu nĩmaeleetye ũndũ Yeova . . .

• ũkaveta mathĩna na kĩkw’ũ,

• ũkathayũũkya ala akw’ũ, na

• ũkaũngamya Ũsumbĩ wake vandũ va silikalĩ sya andũ nũndũ niemetwe.

13. Kũtũmĩa kĩlungu kya Online Bible Study Lessons nĩ kwasya kana mũndũ eeka ũu ndemanyĩw’a Mbivilia nĩ mũndũ menene? Elesya.

¹³ Kũtũmĩa kĩlungu kĩu kĩ kĩsesenĩ ti kwasya kana mũndũ eeka ũu ndemanyĩw’a Mbivilia nĩ mũndũ menene. Nĩtũnengetwe nĩ Yesũ kĩanda kya kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a. Twĩkwatasya kana ala mekwendeew’a nĩmeũlika kĩsesenĩ kitũ memanyĩsye masomo asu, mendeew’e nĩ kĩla meemanyĩsya, na mayenda kwĩmanyĩsya mũnango. Ala mendeew’a mũnango nĩmatonya kwĩtĩkĩla mamanyĩw’e Mbivilia. Nĩkyo kĩtumi mũthyanĩ wa kĩla ĩsomo mũndũ wĩthĩawa ekĩĩtwe vinya akũlye oke kũmanyĩw’a Mbivilia. Kĩla mũthenya, andũ mbee wa 230 ĩũlũ wa nthĩ nĩmakũlasya kĩsesenĩ matũmĩwe mũndũ amamanyĩsye Mbivilia! Nĩ ũndũ wa vata mũno mũndũ amanyĩw’e nĩ mũndũ menene!

14. Kwosana na mĩao ĩla Yesũ watũnengie ĩandĩkonĩ ya Mathayo 28:19, 20, nĩ kyaũ tũtataa ũndũ tũtonya twĩke, na nĩkĩ?

¹⁴ Soma Mathayo 28:19, 20. Yĩla tũũmanyĩsya andũ Mbivilia, no nginya twĩke kyonthe kĩla tũtonya ‘tũmatw’ĩkĩthye amanyĩw’a, na tũimamanyĩsya kũkwata maũndũ onthe ala tweeaĩwe’ nĩ Yesũ. Nĩtwaĩlĩte kũtetheesya andũ mone kana nĩmaĩlĩte kũtw’a kũmũthũkũma Yeova, na maikwata mbau Ũsumbĩ wake. Nĩ kana twĩanĩsye kĩu, no nginya tũmekĩe vinya mende ũw’o kuma  ngoonĩ. Kĩla kĩtonya kũmatetheesya meke ũu nĩ kũatĩĩa kĩla meemanyĩsya, kwĩyumya mamũthũkũme Yeova, na maivatiswa. Kĩu nokyo kĩkatuma mavonoka mũthenya wa Yeova.—1 Vet. 3:21.

15. Nĩ kyaũ tũtesa kwananga saa tũyĩka, na nĩkĩ?

¹⁵ O tondũ twĩĩ tũnaweta, kavinda kala katiele mũthya wa nthĩ ĩno ũtanavika nĩ kanini mũno. Nũndũ wa ũu, tũi na saa sya kwananga tũisoma na mũndũ ũtekwonany’a nesa kana nũkwenda kũtw’ĩka mũmanyĩw’a wa Klĩsto. (1 Ako. 9:26) Ĩvinda yĩla yĩtiele ya kũtethya wĩa witũ nĩ ĩkuvĩ vyũ! Na kwĩ andũ aingĩ me na vata wa kwĩw’a ũvoo wa Ũsumbĩ ĩvinda yĩtanathela.

16. Kwosana na Ũvuany’o 18:2, 4, 5, 8, no nginya ithyonthe twĩke ata? (O na ĩngĩ, sisya maelesyo ma kwongeleela.)

¹⁶ Soma Ũvuany’o 18:2, 4, 5, 8. Mĩsoa ĩsu nĩwetete kĩndũ kĩngĩ Yeova wendaa athaithi make meke. No nginya Aklĩsto onthe ma w’o monany’e nesa vyũ kana mai ngwatanĩo na Mbaviloni Ĩla Nene. Mũmanyĩw’a wa Mbivilia atanamba kwĩmanyĩsya ũw’o, nũtonya kwĩthĩwa eeyĩandĩkĩthĩtye ndĩninĩ ya ũvũngũ. No kwĩthĩwa athaithaa vo na akeka maũndũ angĩ ala mekawa vo. Kana akethĩwa aumasya mbesa sya kũmĩtetheesya. Mũmanyĩw’a wa Mbivilia atanamba kwĩtĩkĩlw’a atw’ĩke mũtavany’a ũte mũvatise, no nginya atile ngwatanĩo yonthe ĩla ũnaĩ nayo na ndĩni ya ũvũngũ. Nĩwaĩlĩte kũandĩkĩa valũa ĩkanisa yĩla ũnaendaa kana kĩkundi kĩngĩ ũnalikĩte kĩ ngwatanĩo na Mbaviloni Ĩla Nene awetete vyũ kana ndeendeea kwĩthĩwa e mũamba namo. *

17. Nĩ mawĩa meva Mũklĩsto waĩlĩte kwĩvathana namo vyũ, na nĩkĩ?

¹⁷ Mũklĩsto wa w’o aĩlĩte kũĩkĩĩthya kana mawĩa ala ũkũnyuva maikonanĩtye o na vanini na Mbaviloni Ĩla Nene. (2 Ako. 6:14-17) Kwa ngelekany’o, ndesa kwĩtĩkĩla kũandĩkwa ĩkanisanĩ. Ũndũ ũngĩ nĩ kana, Mũklĩsto ũandĩkĩtwe nĩ kambunĩ akatũmwa atethye wĩa mwingĩ ũkwenda kũtethw’a vandũ vatũmĩawa kũendeesya ũthaithi wa ũvũngũ, ndaĩlĩte kwĩtĩkĩla. Na ethĩwa nĩwe wĩyĩandĩkĩte, ndaĩle kwĩsa kwĩtya kana kwosa wĩa ũtonya kũtuma atetheesya Mbaviloni Ĩla Nene. Nĩkĩ tũleanaa vyũ na maũndũ asu? Nũndũ ndĩni sya ũvũngũ nĩ mbuku methonĩ ma Ngai, na tũikwenda  kũkwatĩanĩa nasyo mawĩanĩ masyo na naĩnĩ ila syĩkaa.—Isa. 52:11. *

18. Mwana-a-asa ũmwe alũmanilye ata na myolooto ya Mbivilia ainyuva wĩa?

¹⁸ Myaka mingĩ mĩvĩtu, ve mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi vundi wa mbwaũ weetĩiwe wĩa nĩ mũndũ ũngĩ wosaa mawĩa ayenda akathũkũme ĩkanisanĩ ĩna yĩ o vu kĩsionĩ. Mũndũ ũsu no weesĩ kana mwana-a-asa ũsu nĩwamũtavĩtye ndesa kwĩtĩkĩla kũthũkũma kanisanĩ. Ĩndĩ yu aĩ amanthĩte mũndũ ũmũnenga wĩa ũsu akaĩwa. O na vailye ũu, mwana-a-asa ũsu atwie kũlũmany’a na myolooto ya Mbivilia, na alea wĩa ũsu. Kyumwa kĩla kyaatĩĩe, ĩkaseti ya maũvoo ya kĩsio kĩu yaĩ na visa wa mũndũ ũla woosie wĩa ũsu aendeee kũathĩĩa ngelany’o ĩkanisanĩ yĩu. Ta kethĩwa mwana-a-asa witũ ndaalũmany’a na ũtwi wake, ũsu wĩthĩwa waĩ visa wake. Kwasũanĩa ũndũ kĩu kĩthĩwa kyamwanangĩie ndaĩa kĩkundinĩ! O na kwasũanĩa ũndũ Yeova wĩthĩwa aũmĩie.

19-20. (a) Tweemanyĩsya kyaũ? (b) Nĩ maũndũ angĩ meva tũkwenda kwĩmanyĩsya?

¹⁹ Kwosana na wathani wa Mbivilia, ũndũ ũla mũnene tweteele o mĩtũkĩ wĩanĩe nĩ ĩtangaso yĩĩ yĩkaumw’a nĩ mbaĩ: “Kwĩ mũuo na kũi mũisyo!” Nũndũ wa kĩla Yeova ũtũmanyĩĩtye, nĩtwĩsĩ kana mbaĩ iikaete mũuo wa w’o na wa tene na tene. Twaĩlĩte kwĩka ata ũndũ ũsu ũtanekĩka na wanangĩko ũtanavika na mĩtũkĩ? Yeova endaa tũendeee kwĩthĩwa na kĩthito wĩanĩ wa kũtavany’a ũvoo wa Ũsumbĩ na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a. O ĩvindanĩ yĩu, twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩvetanganĩte vyũ na ndĩni syonthe sya ũvũngũ. Ĩtambya yĩmwe twaĩle kwosa nĩ kũtila ngwatanĩo na Mbaviloni Ĩla Nene, na kũlea vyũ kũandĩkwa mawĩa ala makonanĩtye nayo.

²⁰ Ĩtina wa ĩtangaso yĩu, ve na maũndũ angĩ makekĩka mũthyanĩ wa ‘mĩthenya ya mũminũkĩlyo.’ O na ve maũndũ angĩ Yeova ũkwenda twĩanĩsye. Nĩ maũndũ meva, na tũtonya kwĩyũmbany’a ata kwondũ wa kĩla kĩkilyĩ kwĩkĩka o mĩtũkĩ? Nĩtũkwĩmanyĩsya ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.