1. ¿Kʼu yuʼun jchʼunojtik lek ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale?

MI JAʼO la-ayan ta sjelavel li 1914, aviloj tal li kʼusitik kʼotemik ta pasel li ta slajebaltik kʼakʼale (2 Tim. 3:1). Kilojtik o kaʼiojtik ta notisiaetik ti yakal xa chkʼot ta pasel li kʼusi laj yal Jesuse: ti chlik paskʼop li ta slajebal kʼakʼale, ti chtal viʼnal, nikeletik, tsatsal chameletik, ch-epaj choplejal, chkichʼtik kontrainel xchiʼuk yan kʼusitik. (Mat. 24:3, 7-9, 12; Luk. 21:10-12). Kilojtik xtok ti jaʼ xa jech stalelal krixchanoetik jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pabloe (kʼelo li rekuadro « ¿Kʼu yelan stalelal li krixchanoetik avie?»). Li yajtunelutik Diose jchʼunojtik lek ti kuxulutik xa ta stsutsebal li slajebal kʼakʼale (Miq. 4:1).

2. ¿Kʼusitik ta jtakʼtik batel li ta xchanobil liʼe?

² Li avie, jutuk xa skʼan stsuts li slajebal kʼakʼal ti te lik talel ta 1914. Jutuk xa tajek skʼan sventa xichʼ lajesel li chopol balumil liʼe, jaʼ yuʼun ta jkʼelbetik batel skʼoplal chib sjakʼobiltak ti toj tsots skʼoplale: ¿kʼusitik chkʼot ta pasel li ta stsutsebal slajebal kʼakʼale? Xchiʼuk ¿kʼusi oy ta yoʼonton Jeova ti akʼo jpastik yoʼ to mu jechuk xalike?

3. ¿Kʼusi chalik ta jelavel li bankilal politikoetik jech kʼuchaʼal chal 1 Tesalonisenses 5:1 kʼalal ta 3?

³ (Kʼelo 1 Tesalonisenses 5:1-3). Kʼalal laj yal Pablo li «skʼakʼalil Jeovae», jaʼ me skʼoplal kʼalal chlik yichʼ lajesel li «Mukʼta Babilonia» ti jaʼ skʼoplal skotol li jecheʼ relijionetik ta spʼejel balumile xchiʼuk ti jaʼ to te tstsuts li ta Armajedone (Apok. 16:14, 16; 17:5). Pe baʼyel xi chalik li bankilal politikoetik kʼalal jutuk xa  ox skʼan xlik li «skʼakʼalil Jeovae»: «¡Jun koʼontontik xchiʼuk muʼyuk kʼusi chijxiʼo!». Li avie, jaʼtik xa jech chalik li bankilal politikoetik ti oy xa la jun oʼontonal xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chijxiʼo kʼalal chalbeik skʼoplal ti skʼan lekuk xil sbaik li ajvaliletik ta spʼejel balumile. * Pe li Vivliae chal ti jelel kʼu yelan chkʼot ta pasel li kʼusi chichʼ alele. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun epal krixchanoetik ta xchʼunik li kʼusi chalik li ajvaliletike xchiʼuk tsnopik ti mas xa chlekub batel li jkuxlejaltike. Pe li kʼusi mu snaʼike jaʼ ti «jaʼo chtal ta anil ta stojolalik li lajelal» ta skoj ti chlik jun «mukʼta tsatsal [vokolile]» (Mat. 24:21).

4. 1) Kʼalal xi chalike: «¡Jun koʼontontik xchiʼuk muʼyuk kʼusi chijxiʼo!», ¿kʼusitik ti mu to jnaʼtik ta sventa taje? 2) ¿Kʼusitik ti jnaʼojtik xae?

⁴ Jnaʼojtik jutuk ti kʼu yelan chkʼot ta pasel kʼalal xi chalik li bankilal politikoetike: «¡Jun koʼontontik xchiʼuk muʼyuk kʼusi chijxiʼo!». Pe oy to kʼusitik ti mu jnaʼtik leke: mu jnaʼtik kʼusi chtijbat-o yoʼonton bankilal politikoetik sventa jechuk xalike xchiʼuk ti kʼu yelan tspasike. Mu jnaʼtik xtok mi jkoj noʼox o mi ep ta velta jech chalik. Pe oy kʼusi jnaʼojtik ti mu stakʼ jpastike: ti mu jchʼuntik li loʼlael chalik li bankilal politikoetik ti chakʼik jun oʼontonal ta spʼejel balumile. Ta melel, jaʼ li kʼusi jmalaojtik xa onoʼox tajeke, yuʼun jnaʼojtik ti jutuk xa skʼan xlik li «skʼakʼalil Jeovae».

5. ¿Kʼuxi tskoltautik 1 Tesalonisenses 5:4 kʼalal ta 6 sventa chapalukutik lek kʼalal mi vul li «skʼakʼalil Jeovae»?

⁵ (Kʼelo 1 Tesalonisenses 5:4-6). Li jtakbol Pabloe chalbutik kʼusi skʼan jpastik sventa chapalukutik lek kʼalal mi vul li «skʼakʼalil Jeovae». Skʼan mu x-och jvayeltik «jech kʼuchaʼal li yantike», li kʼusi mas leke jaʼ ti vikʼiluk lek jsatik xchiʼuk ti jkʼel jbatike. Kalbetik junuk skʼelobil. Skʼan xkichʼ jpʼijiltik sventa mu jpastik li kʼusi tspas balumil ti snitojbe sba skʼoplal ta politikae.Vaʼun, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti tukʼ chkakʼ jbatike xchiʼuk ti muʼyuk ta jkap jbatik li ta sba balumile (Juan 15:19). Jnaʼojtik lek ti jaʼ noʼox xuʼ xakʼ jun oʼontonal ta spʼejel balumil li Ajvalilal yuʼun Diose.

6. ¿Kʼusi skʼan jpastik ta stojolal li yan krixchanoetike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁶ Maʼuk noʼox skʼan vikʼil jsatik li voʼotike, yuʼun skʼan jkoltatik yan krixchanoetik sventa xjulavik li ta mantal eke, jaʼ xkaltik, ti xkalbetik li kʼusi chkʼot ta stojolal li krixchanoetik jech kʼuchaʼal chal li Vivliae. Anil xa noʼox skʼan jcholtik li mantale, * yuʼun mi lik li mukʼta tsatsal vokolile, mu xa xuʼ saʼik o xnopajik ta stojolal Jeova li krixchanoetike.

7. ¿Kʼusi oy ta yoʼonton Jeova ti akʼo jpastik li avie?

⁷ Li Jeovae oy ta yoʼonton ti jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li cholmantal ta skoj ti jutuk xa  tajek skʼan xvul li «skʼakʼalil» yuʼune. Skʼan jkʼeltik mi jaʼ batem ta koʼontontik spasel «li yabtel Kajvaltike» (1 Kor. 15:58). Maʼuk noʼox laj yalbe skʼoplal Jesus li kʼusitik tsotsik skʼoplal chkʼot ta pasel ta slajebal kʼakʼale, yuʼun laj yal xtok li kʼusi tspasik li yajtuneltak Diose. Xi laj yale: «Baʼyel chichʼ cholel ta skotol jteklumetik li lekil aʼyejetike» (Mar. 13:4, 8, 10; Mat. 24:14). ¡Nopo noʼox avaʼi!, yakal ta jkolta jbatik sventa xkʼot ta pasel li albil kʼop laj yal Jesus kʼalal chijlokʼ ta cholmantale.

8. ¿Kʼuxi chkakʼtik venta ti epajem xa li cholmantal ta jpastike?

⁸ Li jujun jabil chjelave, mas xa ep krixchanoetik chchikintaik li lekil aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Jkʼeltik kʼuxi epajemutik talel li ta spʼejel balumile. Li ta 1914, kʼajomal toʼox oy 5,155 jcholmantaletik ta 43 lumetik. Li avie, oyutik xa mas ta 8,500,000 jcholmantaletik ta 240 lumetik. Pe muʼyuk to bu tsutsem li kabteltike, skʼan jech-o xkaltik batel ti jaʼ noʼox xuʼ slajes choplejal li Ajvalilal yuʼun Diose (Sal. 145:11-13).

9. ¿Kʼu yuʼun skʼan jech-o jcholtik batel li lekil aʼyeje?

⁹ Jech-o ta jcholtik batel li lekil aʼyej jaʼ to mi xi laj yal li Jeovae: «Liʼ noʼox kʼalale». ¿Kʼu to van sjalil oy yuʼunik sventa xuʼ xojtikinik Jeova xchiʼuk Jesukristo li krixchanoetike? (Juan 17:3). Mu jnaʼtik. Pe li kʼusi jnaʼojtike jaʼ ti xuʼ to xchikintaik mantal «li buchʼutik oy lek ta yoʼontonik stael li kuxlejal sbatel [osil]» yoʼ to mu xlik li mukʼta tsatsal vokolile (Ech. 13:48). ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik «li buchʼutik oy lek ta yoʼontonik stael li kuxlejal» yoʼ to oy yoraile?

10. ¿Kʼusitik yakʼojbutik Jeova sventa jchanubtastik ta Vivlia li krixchanoetike?

¹⁰ ¿Kʼusitik yakʼojbutik Jeova sventa jchanubtastik ta Vivlia li krixchanoetike? Ep kʼusitik yakʼojbutik ta stojolal li s-organisasione. Junchib skʼelobile jaʼ ti chchanubtasutik jujun xemana li ta tsobajeletik ta xokol kʼakʼale. Te ta jchantik kʼusi xuʼ xkaltik li ta sba velta ta jchiʼintik ta loʼile xchiʼuk li ta revisitae xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkakʼtik estudioe. Jech xtok, yakʼojbutik Abtejebaletik sventa xijchanubtasvan. Li abtejebaletik taje xuʼ skoltautik:

•   ta slikesel jloʼiltik,

• ta stijbel yoʼonton li krixchanoetike,

• sventa x-ayan mas ta yoʼontonik xchanel Vivlia li krixchanoetike,

• ta xchanubtasel ta Vivlia li krixchanoetike xchiʼuk

• ti x-och ta jpajinatik ta Internet li buchʼu lek chaʼi mantale xchiʼuk ti xtal ta jsalontike.

Pe skʼan me jtunestik skotol li abtejebaletik taje, mu teuk noʼox jkʼejtik. * Mi oy buchʼu la jchiʼintik ta loʼil ti lek chaʼi mantale xchiʼuk mi laj kiktabetik jlikuk tratado o revistae, xuʼ oy xa ox kʼusi skʼelojbe skʼoplal kʼalal mi bat jchaʼvulaʼantike. Voʼotik me oy ta jbatik ta jujuntal sventa jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik jujun u li cholmantale.

11. ¿Kʼu yuʼun xuʼ xichʼik chanubtasel ta Vivlia ta Internet li krixchanoetike?

¹¹ Li Jeovae tstunes li chanubtasel ta Vivlia ta Internet * sventa xojtikinik kʼusi chal Vivlia li krixchanoetike. Pe ¿kʼu yuʼun xuʼ xichʼik chanubtasel ta Vivlia li ta jpajinatik jw.org^®? Ta skotol uetike, ta smilal noʼox krixchanoetik ta spʼejel balumil tsaʼik chanubtaseletik ta Vivlia li ta Internete. Li chanubtasel ta Vivlia ti oy ta jpajinatike xuʼ jaʼ xkoltaatik sventa xojtikinik li kʼusi chal ta melel li Skʼop Diose. Xuʼ van mu skʼanik lek ti xkakʼbetik chanubtasel ta Vivlia junantik krixchanoetik kʼalal ta jchiʼintik ta loʼile, mi jaʼ jeche, kakʼbetik yil li jpajinatik ta Internet ti bu xuʼ skʼanik junuk chanubtasel ta Vivliae o xuʼ jtakbetik batel li jpajinatik ti bu tukʼ chtakatik batel ta junuk kʼop ti xaʼiike.

12. ¿Kʼusitik chalbe skʼoplal li chanubtasel ta Vivlia ta Internete?

¹² ¿Kʼusitik chalbe skʼoplal li chanubtasel ta Vivlia ta Internete? Te chalbe skʼoplal Vivlia xchiʼuk li buchʼu laj yakʼ ta naʼele, li spatobil koʼontontik chakʼbutike xchiʼuk li yajtuneltak Dios ti mas chalbe skʼoplal li ta Vivliae. Li buchʼu tskʼelbe skʼoplal li xchanobiltak taje te chchan:

• kʼuxi tskoltautik li Vivliae,

• buchʼu jaʼ li Jeova, Jesus xchiʼuk li anjeletike,

• kʼu yuʼun la spas krixchanoetik li Diose xchiʼuk

• kʼu yuʼun oy vokoliletik xchiʼuk choplejal.

Jech xtok, te chichʼ albel skʼoplal:

• kʼusi tspas Jeova sventa slajes li vokolil xchiʼuk li lajelale,

• kʼuxi chchaʼkuxes li animaetike xchiʼuk

• ti kʼuxi tslajes chopol ajvaliletik li Ajvalilal yuʼun Diose.

13. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk xa chichʼ chanubtasel li buchʼu laj xa yichʼ chanubtasel ta Vivlia ta Internete? Albo smelolal.

¹³ Li Jesuse jaʼ yakʼoj ta jbatik ti jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike, jaʼ yuʼun maʼuk me skʼan xal ti muʼyuk xa chichʼ chanubtasel li buchʼu laj xa yichʼ chanubtasel ta Vivlia ta Internete. Li srasonal ti kʼu yuʼun laj yichʼ akʼel li chanubtasel ta Internete jaʼ sventa xchanik Vivlia li buchʼutik oy ta yoʼontonike, ti oyuk sbalil xilik li kʼusi chchanike xchiʼuk ti x-ayan ta yoʼontonik xchanel mase. Kʼalal chlaj xchanik jujun xchanobile, chichʼ tijbel yoʼontonik sventa oyuk buchʼu xbat vulaʼanatikuk xchiʼuk ti xchanikuk to batel mase. Vaʼun, xuʼ van xchʼamik ti xbat akʼbatikuk chanubtasel ta Vivlia yuʼun jun jcholmantale. Ta spʼejel balumile, chichʼ kʼanel jujun kʼakʼal te van 230 chanubtasel ta Vivlia li ta jpajinatik ta Internete. Ta melel, toj tsots me skʼoplal ti xichʼik chanubtasel ta snaik li krixchanoetike.

14. ¿Kʼusi skʼan xkakʼtik persa spasel jech kʼuchaʼal chal ta Mateo 28:19 xchiʼuk 20, xchiʼuk kʼu yuʼun skʼan jech jpastik?

¹⁴ (Kʼelo Mateo 28:19, 20). Kʼalal oy buchʼu ta jchanubtastik ta Vivliae, skʼan me jkoltatik sventa x-och ta jchankʼop xchiʼuk ti jchanubtastik ta xchʼunel skotol li kʼusi laj yal Jesuse. Jech xtok, skʼan jkoltatik sventa xaʼibe smelolal ti  jaʼuk noʼox xakʼ sba ta stojolal Jeova xchiʼuk li Ajvalilal yuʼune, jaʼ xkaltik, ti jtijbetik yoʼonton sventa xakʼ ta xkuxlejal li kʼusi yakal chchane, ti xakʼ sba ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti xichʼ voʼe. Yuʼun jaʼ noʼox jech xuʼ kuxul chkom kʼalal mi tal li skʼakʼalil Jeovae (1 Ped. 3:21).

15. ¿Kʼusi ti muʼyuk xa yorail kuʼuntik spasele, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁵ Laj xa jchantik talel ti jutuk xa tajek skʼan xvul slajeb li chopol balumil liʼe. Jech oxal, muʼyuk xa yorail kuʼuntik sventa jchanubtastik ta Vivlia li buchʼutik mu skʼan sjel xkuxlejalik sventa xtunik ta stojolal li Jeovae (1 Kor. 9:26). Li avie, anil xa noʼox skʼan jcholtik mantal yoʼ to stakʼ jech jpastike, yuʼun oy to ep buchʼutik skʼan xaʼiik li lekil aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose.

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik jech kʼuchaʼal chal Apokalipsis 18:2, 4, 5 xchiʼuk 8? (Kʼelo xtok li tsʼib ta yok vune).

¹⁶ (Kʼelo Apokalipsis 18:2, 4, 5, 8). Li versikuloetik liʼe chakʼ kiltik kʼusi tskʼan Jeova ti akʼo jpastik li yajtunelutike: ti xijlokʼ ta j-echʼel li ta Mukʼta Babiloniae. Kʼalal mu toʼox xojtikinik smantal Jeova li buchʼutik yakal chichʼik chanubtasele, xuʼ van ochemik toʼox ta junuk jecheʼ relijion, xuʼ van chkʼotilanik toʼox o tstikʼ toʼox sbaik ta spasel li kʼusitik tspas li srelijionike xchiʼuk xuʼ van chakʼik toʼox takʼin. Jaʼ yuʼun, sventa x-ochik ta jcholmantal ti muʼyuk yichʼojik voʼe, skʼan mu xa stikʼ sbaik jutebuk li ta srelijionik toʼoxe. Skʼan stsʼibaik jlikuk karta o xuʼ van oy kʼusi yan spasik sventa xalik ta jamal ti chiktaik ta j-echʼel li srelijionike o junuk organisasion ti nitil skʼoplal li ta Mukʼta Babiloniae. *

17. ¿Kʼusi abtelal ti muʼyuk ta jchʼamtike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁷ Skʼan me jkʼeltik lek ti mu teuk nitil skʼoplal ta Mukʼta Babilonia li kabteltik ta jpastike (2 Kor. 6:14-17). Kalbetik junchibuk skʼelobil: mu stakʼ ti te xbat jsaʼ kabteltik ta jpʼejuk chʼulnae. Jech xtok, mi te tikʼilutik ta junuk abtelal ti chchʼam junantik abtel li ta naetik ti snitojbe sba skʼoplal ta jecheʼ relijione, skʼan me mu nopolik noʼox te xbat abtejkutik o ti ep tajek kʼusitik jpastike. Pe mi oy kuni abtel jtuktike, skʼan mu xbat abtejkutik ta buyuk noʼox xchiʼuk muʼyuk ta jchʼamtik mi laj kichʼtik akʼbel junuk abtelal mi jnaʼojtik ti te snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li Mukʼta Babiloniae. ¿Kʼu yuʼun jpʼel ta koʼontontik ti jech ta jpastike? Yuʼun mu jkʼantik ti te xa kapal jkʼoplaltik li ta jecheʼ relijione xchiʼuk ti jpastik li kʼusitik tspasike, yuʼun jnaʼojtik ti ibal sba chil li Diose (Is. 52:11). *

18. ¿Kʼusi la spas jun ermano kʼalal laj yichʼ kʼanbel vokol ti xbat abtejuk ta chʼulnae?

 ¹⁸ Leʼ xa ta sjayibal jabile, oy jun vinik ti jaʼ sbainoj skʼelel jun abtelale la skʼanbe vokol jun mol ta tsobobbail ti jaʼ jun karpintero sventa xbat spas jsetʼ juteb abtelal ta jpʼej chʼulna ti bu nakalike. Li vinike snaʼoj lek ti yaloj xa onoʼox li ermano ti muʼyuk chbat abtejuk ta jpʼejuk chʼulnae. Pe ta skoj ti tskʼan tstsutses ta anil li abtelal ta chʼulnae, tal skʼanbe vokol li ermanoe. ¿Kʼusi la spas li kermanotike? La stsak ta venta li beiltaseletik ta Vivliae, vaʼun muʼyuk la xchʼam li abtelale. Kʼalal jelav jun xemanae, te vinaj ta jun periodiko yan karpintero ti yakal tsvaʼan jun krus li ta chʼulnae. Ti lajuk xchʼam li abtelal laj yichʼ akʼbel li ermanoe, xuʼ van jaʼ te vinaj slokʼol ta periodiko ti jechuke. Nopo noʼox avaʼi kʼu yelan kom skʼoplal jechuk li ta tsobobbaile xchiʼuk ti kʼu yelan laj yaʼi sba yuʼun li Jeovae.

19, 20. 1) ¿Kʼusitik laj xa jchantik talel? 2) ¿Kʼusi to skʼan jchantik batel?

¹⁹ Li kʼusi jmalaojtik xa chkʼot ta pasel jech kʼuchaʼal chal li Vivliae xchiʼuk ti muʼyuk bu jech xkiltik-oe jaʼ ti xiuk xalik li ajvaliletike: «¡Jun koʼontontik xchiʼuk muʼyuk kʼusi chijxiʼo!». Pe yalojbutik xa Jeova ti muʼyuk tstaik ta melel jun oʼontonal li ajvaliletike. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ to mu xkʼot ta pasele xchiʼuk ti xtal ta anil li lajelale? Li Jeovae oy ta yoʼonton ti jaʼuk-o batem ta koʼontontik yalbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼune xchiʼuk ti xkakʼtik-o batel persa ta spasel ta jchankʼop li krixchanoetike. Jech noxtok, skʼan xijlokʼ ta j-echʼel li ta jecheʼ relijione, jaʼ xkaltik, ti mu jtikʼ jbatik li ta organisasionetik sventa jecheʼ relijione xchiʼuk ti mu teuk nitil skʼoplal ta Mukʼta Babilonia li kabteltik ta jpastike.

²⁰ Oy to kʼusitik yan chkʼot ta pasel li ta stsutsebal slajebal kʼakʼale xchiʼuk oy to yan kʼusitik tskʼan Jeova ti akʼo jpastike. ¿Kʼusitik jaʼ taje? Xchiʼuk ¿kʼuxi xuʼ jchapan jbatik ta sventa li kʼusi jutuk xa skʼan xkʼot ta pasele? Jaʼ ta jkʼeltik batel li ta yan xchanobile.