1, 2. Σύμφωνα με τα εδάφια 1 Πέτρου 4:7, 8, τι θα μας βοηθήσει να αντεπεξέλθουμε στις αντιξοότητες;

ΚΑΘΩΣ μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά «στις τελευταίες ημέρες», είναι πιθανό ότι θα αντιμετωπίσουμε σφοδρές αντιξοότητες. (2 Τιμ. 3:1) Για παράδειγμα, σε μια χώρα της δυτικής Αφρικής ξέσπασε κοινωνική αναταραχή και οχλοκρατική βία μετά τις εκλογές. Επί έξι και πλέον μήνες, οι αδελφοί και οι αδελφές μας δεν μπορούσαν να μετακινηθούν ελεύθερα επειδή βρίσκονταν σε εμπόλεμη ζώνη. Τι τους βοήθησε να αντεπεξέλθουν σε τέτοιες κακουχίες; Μερικοί κατέφυγαν σε σπίτια αδελφών που ζούσαν σε ασφαλέστερη περιοχή. Ένας αδελφός ανέφερε: «Σε όλη αυτή την κατάσταση, ήμουν ευγνώμων που είχα γύρω μου φίλους. Ενθαρρύναμε ο ένας τον άλλον».

² Όταν ξεσπάσει η «μεγάλη θλίψη», θα είμαστε ευγνώμονες αν έχουμε καλούς φίλους που μας αγαπούν. (Αποκ. 7:14) Επομένως, επείγει να οικοδομήσουμε ισχυρές φιλίες τώρα. (Διαβάστε 1 Πέτρου 4:7, 8) Μπορούμε να μάθουμε πολλά από την εμπειρία του Ιερεμία. Οι φίλοι του τον βοήθησαν να επιβιώσει την περίοδο πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. * Πώς μπορούμε να μιμηθούμε τον Ιερεμία;

3. (α) Γιατί θα μπορούσε ο Ιερεμίας να είχε απομονωθεί; (β) Τι αποκάλυψε ο Ιερεμίας στον γραμματέα του, τον Βαρούχ, και με ποιο αποτέλεσμα;

³ Επί τουλάχιστον 40 χρόνια, ο Ιερεμίας έζησε ανάμεσα σε ανόσιους ανθρώπους. Μεταξύ αυτών ήταν οι γείτονές του και πιθανώς κάποιοι συγγενείς του από τη γενέτειρά του, την Αναθώθ. (Ιερ. 11:21· 12:6) Ωστόσο, ο Ιερεμίας δεν απομονώθηκε. Μάλιστα εξέφρασε τα αισθήματά του στον πιστό του γραμματέα, τον Βαρούχ, και κατ’ επέκταση σε εμάς. (Ιερ. 8:21· 9:1· 20:14-18· 45:1) Μπορούμε να φανταστούμε ότι, καθώς ο Βαρούχ κατέγραφε την περιπετειώδη ιστορία του Ιερεμία, μεταξύ τους αναπτύχθηκε βαθιά στοργή και αμοιβαίος σεβασμός.​—Ιερ. 20:1, 2· 26:7-11.

4. Τι ανέθεσε ο Ιεχωβά στον Ιερεμία, και πώς ενίσχυσε αυτός ο διορισμός τη φιλία μεταξύ του Ιερεμία και του Βαρούχ;

⁴ Επί πολλά χρόνια, ο Ιερεμίας προειδοποιούσε με τόλμη τους Ισραηλίτες για την κατάληξη που θα είχε η Ιερουσαλήμ. (Ιερ. 25:3) Σε μια περαιτέρω προσπάθεια να ωθήσει τον λαό σε μετάνοια, ο Ιεχωβά ανέθεσε στον Ιερεμία να καταγράψει τις προειδοποιήσεις Του σε έναν ρόλο. (Ιερ. 36:1-4) Καθώς ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ συνεργάζονταν στενά σε αυτή τη θεόδοτη εργασία, η οποία πιθανότατα κράτησε αρκετούς μήνες, αναμφίβολα θα έκαναν συζητήσεις που ενίσχυαν την πίστη τους.

5. Πώς αποδείχτηκε ο Βαρούχ καλός φίλος για τον Ιερεμία;

⁵ Όταν έφτασε ο καιρός να αποκαλυφτεί το περιεχόμενο του ρόλου, ο Ιερεμίας χρειάστηκε να εμπιστευτεί τη μετάδοση του αγγέλματος στον φίλο του τον Βαρούχ. (Ιερ. 36:5, 6) Ο Βαρούχ επιτέλεσε με θάρρος τον επικίνδυνο διορισμό του. Φαντάζεστε πόσο περήφανος θα ένιωσε ο Ιερεμίας όταν ο Βαρούχ πήγε στην αυλή του ναού και έκανε ό,τι του είχε ζητηθεί; (Ιερ. 36:8-10) Οι άρχοντες του Ιούδα έμαθαν τι είχε κάνει ο Βαρούχ και τον πρόσταξαν να τους διαβάσει μεγαλόφωνα τον ρόλο! (Ιερ. 36:14, 15) Οι άρχοντες αποφάσισαν να πουν στον βασιλιά Ιωακείμ τι είχε πει ο Ιερεμίας. Ενεργώντας με περίσκεψη, είπαν στον Βαρούχ: «Πηγαίνετε να κρυφτείτε, εσύ και ο Ιερεμίας, και φροντίστε να μη μάθει κανείς πού είστε». (Ιερ. 36:16-19) Πολύ σωστή συμβουλή!

6. Πώς αντέδρασαν στην εναντίωση ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ;

⁶ Ο βασιλιάς Ιωακείμ θύμωσε τόσο πολύ όταν άκουσε τα λόγια που είχε γράψει ο Ιερεμίας ώστε έκαψε τον ρόλο και διέταξε να συλληφθούν ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ. Ωστόσο, ο Ιερεμίας δεν τρομοκρατήθηκε. Πήρε έναν άλλον ρόλο, τον έδωσε στον Βαρούχ, και καθώς ο Ιερεμίας υπαγόρευε το άγγελμα του Ιεχωβά, ο Βαρούχ έγραφε «όλα τα λόγια του ρόλου που είχε ρίξει στη φωτιά ο βασιλιάς Ιωακείμ του Ιούδα».​—Ιερ. 36:26-28, 32.

7. Πιθανότατα τι συνέβη καθώς ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ συνεργάζονταν;

⁷ Οι άνθρωποι που περνούν μαζί μια δοκιμασία συνήθως δένονται πολύ μεταξύ τους. Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε ότι, καθώς ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ συνεργάζονταν για να αντικαταστήσουν τον ρόλο που είχε καταστρέψει ο ασεβής βασιλιάς Ιωακείμ, εκτίμησαν ακόμα περισσότερο τις ιδιότητες ο ένας του άλλου. Πώς μπορούμε εμείς να ωφεληθούμε από το παράδειγμα αυτών των δύο πιστών αντρών;

8. Ποιοι παράγοντες ίσως μας εμποδίζουν να καλλιεργήσουμε στενές φιλίες, αλλά γιατί δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω;

⁸ Ίσως δυσκολευόμαστε να ανοιχτούμε στους άλλους επειδή κάποιος μας πλήγωσε στο παρελθόν. (Παρ. 18:19, 24) Ή ίσως πιστεύουμε ότι δεν έχουμε τον χρόνο και τις δυνάμεις για να καλλιεργήσουμε στενές φιλίες. Δεν πρέπει όμως να το βάζουμε κάτω. Αν θέλουμε να έχουμε στο πλευρό μας τους αδελφούς μας όταν έρθουν δοκιμασίες, πρέπει να μάθουμε να τους εμπιστευόμαστε τις σκέψεις και τα αισθήματά μας τώρα. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα για να γίνουμε αληθινοί φίλοι.​—1 Πέτρ. 1:22.

9. (α) Πώς έδειξε ο Ιησούς ότι εμπιστευόταν τους φίλους του; (β) Πώς θα σας βοηθήσει η ανοιχτή επικοινωνία να κάνετε τις φιλίες σας βαθύτερες; Δώστε παράδειγμα.

⁹ Ο Ιησούς έδειξε ότι εμπιστευόταν τους φίλους του επικοινωνώντας ανοιχτά μαζί τους. (Ιωάν. 15:15) Μπορούμε να τον μιμούμαστε με το να μοιραζόμαστε με άλλους τις χαρές, τις έγνοιες και τις απογοητεύσεις μας. Αν ακούτε προσεκτικά όταν σας μιλάει ένα άτομο, ίσως διαπιστώσετε ότι έχετε πολλά κοινά όπως σκέψεις, αισθήματα και στόχους. Πάρτε για παράδειγμα τη Σίντι, μια 29χρονη αδελφή. Έγινε φίλη με τη Μαρί-Λουίζ, μια 67χρονη σκαπάνισσα. Η Σίντι και η Μαρί-Λουίζ συνεργάζονται στην υπηρεσία αγρού κάθε Πέμπτη πρωί και μιλούν ανοιχτά μεταξύ τους για ένα σωρό πράγματα. Η Σίντι λέει: «Μου αρέσει πολύ να κάνω βαθιές συζητήσεις με τους φίλους μου γιατί αυτό με βοηθάει να τους γνωρίσω και να τους καταλάβω καλύτερα». Οι φιλίες ανθίζουν στη θαλπωρή της ανοιχτής επικοινωνίας. Αν, όπως η Σίντι, παίρνετε και εσείς την πρωτοβουλία να κάνετε θερμές και ανοιχτές συζητήσεις με τους άλλους, πιθανότατα οι φιλίες σας θα γίνονται πιο ισχυρές.​—Παρ. 27:9.

10. Σύμφωνα με το εδάφιο Παροιμίες 27:17, ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα όταν συνεργαζόμαστε με τους ομοπίστους μας;

¹⁰ Όπως συνέβη στην περίπτωση του Ιερεμία και του Βαρούχ, όταν συνεργαζόμαστε με τους ομοπίστους μας και βλέπουμε από πρώτο χέρι τις ελκυστικές τους ιδιότητες, μαθαίνουμε από αυτούς και ερχόμαστε πιο κοντά τους. (Διαβάστε Παροιμίες 27:17) Για παράδειγμα, πώς νιώθετε όταν είστε στη διακονία και ακούτε τον αδελφό σας να υπερασπίζεται με τόλμη την πίστη του ή να μιλάει με εγκάρδια πεποίθηση για τον Ιεχωβά και τους σκοπούς Του; Πιθανότατα τον αγαπάτε ακόμα περισσότερο.

11, 12. Δείξτε με παράδειγμα πώς η συμμετοχή στη διακονία μπορεί να μας βοηθήσει να ισχυροποιήσουμε τις φιλίες μας.

¹¹ Προσέξτε δύο εμπειρίες που δείχνουν ότι η συνεργασία στη διακονία φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Η Αντελίν, μια 23χρονη αδελφή, ζήτησε από μια φίλη της, την Κάντις, να πάει μαζί της για να κηρύξουν σε τομέα που καλυπτόταν σπάνια. «Θέλαμε να αυξήσουμε τον ζήλο μας και να απολαμβάνουμε περισσότερο τη διακονία», λέει η ίδια. «Χρειαζόμασταν και οι δύο πνευματική ώθηση». Πώς ωφελήθηκαν από τη συνεργασία τους; Η Αντελίν λέει: «Στο τέλος της κάθε ημέρας, συζητούσαμε για το πώς αισθανόμασταν, για σημεία που μας είχαν αγγίξει καθώς μιλούσαμε με τους ανθρώπους και για το πώς είχαμε νιώσει την καθοδηγία του Ιεχωβά στη διακονία μας. Και οι δύο απολαμβάναμε εκείνες τις βαθιές συζητήσεις και γνωριστήκαμε ακόμα καλύτερα».

¹² Η Λάιλα και η Μαριάν, δύο άγαμες αδελφές από τη Γαλλία, πήγαν να κηρύξουν για πέντε εβδομάδες στην Μπάνγκι, την πολύβουη πρωτεύουσα της Κεντρικής Αφρικανικής Δημοκρατίας. Η Λάιλα θυμάται: «Η Μαριάν και εγώ αντιμετωπίσαμε δυσκολίες, αλλά χάρη στην καλή επικοινωνία και στη γνήσια αγάπη, η φιλία μας έγινε πιο δυνατή. Καθώς παρατηρούσα την προσαρμοστικότητα της Μαριάν, την αγάπη της για τους ντόπιους και τον ζήλο της στη διακονία, ο θαυμασμός μου για εκείνη μεγάλωνε». Δεν χρειάζεται να μετακομίσετε σε ξένη χώρα για να γευτείτε αυτά τα οφέλη. Κάθε φορά που συνεργάζεστε στον τομέα της εκκλησίας σας με έναν αδελφό ή μια αδελφή, έχετε την ευκαιρία να γνωριστείτε καλύτερα και να ισχυροποιήσετε τη φιλία σας.

13. Ποια πρόκληση ίσως αντιμετωπίζουμε όταν συνεργαζόμαστε στενά με τους αδελφούς μας;

¹³ Μερικές φορές, όταν συνεργαζόμαστε στενά με τους αδελφούς μας, παρατηρούμε, όχι μόνο τα προτερήματα, αλλά και τα ελαττώματά τους. Πώς θα υπερνικήσουμε αυτή την πρόκληση; Σκεφτείτε ξανά το παράδειγμα του Ιερεμία. Τι τον βοηθούσε να διακρίνει το καλό στους άλλους και να παραβλέπει τα λάθη τους;

14. Τι έμαθε ο Ιερεμίας για τον Ιεχωβά, και πώς τον βοήθησε αυτό;

¹⁴ Ο Ιερεμίας έγραψε το βιβλίο που φέρει το όνομά του και πιθανότατα έγραψε επίσης τα βιβλία Πρώτο και Δεύτερο Βασιλέων. Αυτός ο διορισμός αναμφίβολα τον έκανε να αντιληφθεί ιδιαίτερα το έλεος του Ιεχωβά απέναντι στους ατελείς ανθρώπους. Για παράδειγμα, ήξερε πως, όταν ο βασιλιάς Αχαάβ μετανόησε για τις κακές του πράξεις, ο Ιεχωβά δεν επέφερε την εξόντωση της οικογένειάς του στη διάρκεια της ζωής του. (1 Βασ. 21:27-29) Παρόμοια, ο Ιερεμίας ήξερε ότι ο Μανασσής πρόσβαλε τον Ιεχωβά ακόμα περισσότερο από τον Αχαάβ. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά συγχώρησε τον Μανασσή επειδή μετανόησε. (2 Βασ. 21:16, 17· 2 Χρον. 33:10-13) Εκείνες οι αφηγήσεις πρέπει να βοήθησαν τον Ιερεμία να μιμηθεί τη μακροθυμία και το έλεος του Θεού στις σχέσεις του με τους στενούς του φίλους.​—Ψαλμ. 103:8, 9.

15. Πώς μιμήθηκε ο Ιερεμίας τη μακροθυμία του Ιεχωβά όταν η προσοχή του Βαρούχ αποσπάστηκε από τον διορισμό του;

¹⁵ Προσέξτε πώς συμπεριφέρθηκε ο Ιερεμίας στον Βαρούχ όταν η προσοχή του αποσπάστηκε προσωρινά από τον διορισμό του. Αντί να θεωρήσει αμέσως τον φίλο του χαμένη υπόθεση, ο Ιερεμίας βοήθησε τον Βαρούχ μεταδίδοντάς του το καλοσυνάτο αλλά συνάμα ξεκάθαρο άγγελμα του Θεού. (Ιερ. 45:1-5) Ποια διδάγματα μπορούμε να πάρουμε εμείς από αυτή την αφήγηση;

16. Όπως δείχνει το εδάφιο Παροιμίες 17:9, τι χρειάζεται να κάνουμε για να κρατάμε τις φιλίες μας ζωντανές;

¹⁶ Δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένουμε τελειότητα από τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Συνεπώς, όταν έχουμε αναπτύξει στενές φιλίες, χρειάζεται να εργαζόμαστε σκληρά για να τις κρατήσουμε ζωντανές. Αν οι φίλοι μας κάνουν κάποιο λάθος, ίσως χρειαστεί να τους δώσουμε καλοσυνάτη αλλά ξεκάθαρη συμβουλή από τον Λόγο του Θεού. (Ψαλμ. 141:5) Αν μας πληγώσουν, χρειάζεται να τους συγχωρήσουμε. Αφού τους συγχωρήσουμε, δεν πρέπει να μπούμε στον πειρασμό να ανακινήσουμε και πάλι το ζήτημα στο μέλλον. (Διαβάστε Παροιμίες 17:9) Πόσο ζωτικό είναι σε αυτούς τους κρίσιμους καιρούς να εστιάζουμε στα προτερήματα των αδελφών μας και όχι στα ελαττώματά τους! Αυτό ισχυροποιεί τους δεσμούς που μας ενώνουν, και οι στενοί φίλοι είναι κάτι που θα χρειαστούμε στη μεγάλη θλίψη.

17. Πώς αποδείχτηκε ο Ιερεμίας αληθινός φίλος σε καιρούς στενοχώριας;

¹⁷ Ο προφήτης Ιερεμίας αποδείχτηκε αληθινός φίλος σε καιρούς στενοχώριας. Για παράδειγμα, ένας αυλικός, ο Αβδέ-μέλεχ, έσωσε τον Ιερεμία από βέβαιο θάνατο στον βούρκο μιας στέρνας. Έπειτα από αυτό, ο Αβδέ-μέλεχ φοβόταν ότι οι άρχοντες θα του έκαναν κακό. Όταν το έμαθε ο Ιερεμίας, δεν έμεινε σιωπηλός ελπίζοντας ότι ο φίλος του θα τα βγάλει πέρα μόνος του. Παρότι ο Ιερεμίας ήταν φυλακισμένος, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του μεταδίδοντας στον φίλο του τον Αβδέ-μέλεχ την παρηγορητική υπόσχεση του Ιεχωβά.​—Ιερ. 38:7-13· 39:15-18.

18. Σύμφωνα με το εδάφιο Παροιμίες 17:17, πώς πρέπει να ανταποκρινόμαστε όταν κάποιος φίλος μας περνάει δυσκολίες;

¹⁸ Σήμερα, οι αδελφοί και οι αδελφές μας αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες. Για παράδειγμα, πολλοί υποφέρουν από φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές. Όταν συμβαίνει αυτό, κάποιοι από εμάς ίσως μπορούμε να φιλοξενήσουμε αυτούς τους αδελφούς στο σπίτι μας. Άλλοι ίσως μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά. Όλοι όμως μπορούμε να παρακαλούμε τον Ιεχωβά να βοηθάει τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Αν μάθουμε ότι ένας αδελφός ή μια αδελφή έχει αποθαρρυνθεί, ίσως δεν ξέρουμε τι να πούμε ή πώς να αντιδράσουμε. Ωστόσο, όλοι έχουμε πολλά να προσφέρουμε. Λόγου χάρη, θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε χρόνο για να κάνουμε παρέα με τον φίλο μας. Μπορούμε να ακούμε συμπονετικά καθώς μιλάει. Και μπορούμε να μοιραστούμε μαζί του το αγαπημένο μας εδάφιο που μας δίνει παρηγοριά. (Ησ. 50:4) Το σημαντικότερο είναι να είστε εκεί για τους φίλους σας όταν σας χρειάζονται.​—Διαβάστε Παροιμίες 17:17.

19. Πώς θα μας ωφελήσουν στο μέλλον οι ισχυρές φιλίες που οικοδομούμε τώρα;

¹⁹ Πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να οικοδομούμε και να διατηρούμε ισχυρές σχέσεις με τους αδελφούς και τις αδελφές μας τώρα. Γιατί; Επειδή οι εχθροί μας θα προσπαθήσουν να μας διαιρέσουν μέσω ψεμάτων και παραπληροφόρησης. Θα προσπαθήσουν να μας στρέψουν τον έναν εναντίον του άλλου. Αλλά οι προσπάθειές τους θα πέσουν στο κενό. Δεν θα καταφέρουν να διασπάσουν τους δεσμούς της αγάπης μας. Τίποτα από όσα κάνουν δεν πρόκειται να καταστρέψει τις φιλίες που έχουμε δημιουργήσει. Μάλιστα αυτές οι φιλίες θα διαρκέσουν, όχι απλώς ως το τέλος αυτού του συστήματος, αλλά στην αιωνιότητα!