DISOLO YA KULONGUKA 44
Sala Kinduku ya Ngolo ti Bampangi na Ntwala nde Nsuka Kukwisa
“Nduku ya kieleka ke zolaka konso ntangu.”—BING. 17:17.
NKUNGA 101 Beto Sala na Bumosi
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
Beto ta vanda ti mfunu ya banduku ya mbote na nsungi ya “mpasi ya nene” (Tala paragrafe 2) *
1-2. Mambu yina kele na 1 Piere 4:7, 8 ke monisa nde nki ta sadisa beto na kukanga ntima na bantangu ya bampasi?
SAMBU beto ke zinga na nsuka ya “bilumbu ya nsuka,” beto lenda kutana ti bampasi ya ngolo. (2 Tim. 3:1) Mu mbandu, voti yina salamaka na insi mosi na westi ya Afrika, nataka mavwanga mpi bitumba. Na nsungi ya bamvula kuluta sambanu, bampangi na beto vandaka na kigonsa sambu bo vandaka kuzinga kisika bitumba vandaka kusalama. Inki sadisaka bo na kukanga ntima na bantangu yina ya bampasi? Bampangi kwendaka kubumbana na banzo ya bampangi ya nkaka na kisika yina bitumba vandaka ve. Mpangi mosi tubaka nde: “Mono vandaka na kiese sambu mono vandaka ti banduku. Beto vandaka kupesana kikesa na ntangu yina ya mpasi.”
2 Ntangu “mpasi ya nene” ta yantika, beto ta vanda na kiese kana beto kele ti banduku ya mbote yina ke zolaka beto. (Kus. 7:14) Yo yina, yo kele mfunu nde beto sala kinduku ya ngolo ti bampangi bubu yai. (Tanga 1 Piere 4:7, 8.) Mbandu ya Yeremia ta longa beto mambu mingi, mutindu banduku na yandi sadisaka yandi na kuguluka na mpasi yina vandaka na ntwala nde bo fwa Yeruzalemi. * Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yeremia?
BAKA MALONGI NA MBANDU YA YEREMIA
3. (a) Sambu na nki Yeremia vandaka ve kukangama ti bantu yina ya nkaka? (b) Sambu na nki Yeremia zabisaka Baruki sekretere na yandi mutindu yandi vandaka kudiwa mpi nki mambote yo natilaka yandi?
3 Na nsungi ya bamvula kiteso ya 40, Yeremia zingaka na kati ya bantu ya mbi, mu mbandu bantu yina vandaka kuzinga pene-pene ti yandi mpi ziku bantu ya nkaka ya mbanza na yandi Anatoti. (Yer. 11:21; 12:6) Kansi, yandi vandaka kudivandila ve. Yandi zabisaka Baruki sekretere na yandi ya kwikama mutindu yandi vandaka kudiwa; yandi me zabisaka beto yo mpi na Biblia. (Yer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) Ntembe kele ve nde ntangu Baruki vandaka kusonika disolo ya Yeremia, bo kumaka banduku ya ngolo mpi bo vandaka kudizitisa.—Yer. 20:1, 2; 26:7-11.
4. Inki kisalu Yehowa pesaka Yeremia mpi nki mutindu kisalu yango kumisaka ngolo kinduku ya Yeremia ti Baruki?
4 Na nsungi ya bamvula mingi, Yeremia zabisaka bantu ya Izraele na kikesa yonso mambu yina zolaka kusalama na Yeruzalemi. (Yer. 25:3) Na mbala ya nsuka yina Yehowa siamisaka bantu na kubalula ntima, yandi songaka Yeremia na kusonika mambu yina na rulo. (Yer. 36:1-4) Ntangu Yeremia ti Baruki vandaka kusala kumosi kisalu yina Nzambi pesaka bo, mbala ya nkaka yo bakaka bo bangonda mingi. Ntembe kele ve nde masolo yina bo vandaka kusolula kumisaka lukwikilu na bo ngolo.
5. Inki mutindu Baruki monisaka nde yandi vandaka nduku ya mbote ya Yeremia?
5 Ntangu bo manisaka kusonika rulo yango, yo lombaka nde Yeremia kupesa nduku na yandi Baruki mukumba ya kuzabisa bantu nsangu yina vandaka na rulo yina. (Yer. 36:5, 6) Na kikesa yonso, Baruki lungisaka mukumba yina ya kigonsa. Yo fwete vanda nde Yeremia waka kiese kibeni ntangu Baruki kwendaka na tempelo mpi salaka mambu yina yandi songaka Baruki. (Yer. 36:8-10) Bamfumu ya Yuda waka mambu yina Baruki salaka mpi bo songaka yandi na kutangila bo rulo yango na ndinga ya ngolo. (Yer. 36:14, 15) Bamfumu yina bakaka lukanu ya kuzabisa ntotila Yehoyakimi mambu yina Yeremia tubaka. Bo zabisaka Baruki nde: “Kwenda mpi beno bumbana, nge ti Yeremia, mpi beno bika ve nde muntu kuzaba kisika beno kele.” (Yer. 36:16-19) Yo vandaka ndongisila ya mbote kibeni!
6. Inki Yeremia mpi Baruki salaka ntangu bo kutanaka ti mbangika?
6 Ntotila Yehoyakimi waka makasi mingi ntangu yandi waka mambu yina Yeremia sonikaka, yo yina yandi yokaka rulo yango mpi yandi pesaka nswa nde bo tula Yeremia ti Baruki na boloko. Kansi, Yeremia waka ve boma. Yandi bakaka rulo ya nkaka pesaka Baruki mpi yantikaka kusonga yandi mambu yina Yehowa tubaka mpi Baruki sonikaka “mambu yonso yina vandaka na rulo yina Yehoyakimi ntotila ya Yuda yokaka na tiya.”—Yer. 36:26-28, 32.
7. Yo ke monana nde nki salamaka ntangu Yeremia ti Baruki vandaka kusala kumosi?
7 Mbala mingi bantu yina ke kangaka ntima kumosi na mbangika ke kumaka banduku ya ngolo. Yo ke monana nde ntangu Yeremia ti Baruki vandaka kusonika diaka rulo yina ntotila ya mbi Yehoyakimi yokaka, bo zabanaka diaka mbote mpi bo kumaka banduku ya ngolo. Inki mutindu mbandu ya bansadi ya Yehowa yai ya kwikama lenda sadisa beto?
SOLULA MBOTE TI BANDUKU NA NGE
8. Inki lenda sala nde beto sala ve kinduku ya ngolo ti bampangi mpi sambu na nki beto fwete yindula ve nde beto ta kuka ve?
8 Yo lenda vanda mpasi na kusonga bantu ya nkaka mutindu beto ke kudiwa, mbala ya nkaka sambu na bamvula me luta muntu mosi salaka beto mbi to pesaka beto makasi. (Bing. 18:19, 24) To beto lenda yindula nde beto kele ve ti ntangu mpi ngolo ya kusala kinduku ya ngolo. Kansi, beto fwete yindula ve nde beto ta kuka ve. Kana beto ke zola nde bampangi kusadisa beto na ntangu ya mpasi, beto fwete sala kinduku ya ngolo ti bo banda bubu yai. Kuzabisa bo mambu yina beto ke yindula mpi mutindu beto ke kudiwa kele mutindu ya mbote ya kuyantika kusala kinduku ya mbote ti bo.—1 Pie. 1:22.
9. (a) Inki mutindu Yezu monisaka nde yandi vandaka kutudila banduku na yandi ntima? (b) Sambu na nki kusonga bantu ya nkaka mambu yina nge ke yindula mpi mutindu nge ke kudiwa lenda kumisa kinduku na beno ngolo? Pesa mbandu.
9 Yezu monisaka nde yandi vandaka kutudila banduku na yandi ntima ntangu yandi vandaka kusolula ti bo na masonga yonso mpi yandi vandaka kubumbila bo ve ata kima. (Yoa. 15:15) Beto lenda landa mbandu na yandi kana beto ke songa banduku na beto mambu yina ke pesa beto kiese, basusi na beto mpi mambu yina ke sepedisaka beto ve. Kana muntu mosi ke songa nge mambu mpi nge ke widikila na dikebi yonso, nge lenda bakisa nde mambu yina nge ke yindulaka, mutindu nge ke kudiwaka mpi balukanu na nge kele kiteso mosi ti ya muntu yango. Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento Cindy yina kele ti bamvula 29. Yandi salaka kinduku ti mpangi-nkento Marie-Louise, mupasudi-nzila mosi ya bamvula 67. Cindy ti Marie-Louise ke samunaka konso kizole na suka mpi bo ke solulaka mambu mingi kukonda mpasi. Cindy ke tuba nde: “Mono ke sepelaka kusolula ti banduku mambu ya mfunu sambu yo ke sadisaka mono na kuzaba mpi kubakisa bo mbote.” Kana nge ke songa banduku na nge mambu yina nge ke yindula, mutindu nge ke kudiwa mpi ke widikila bo ntangu bo ke songa nge mambu, kinduku na beno ta kuma ngolo.—Bing. 27:9.
SAMUNA TI BANDUKU NA NGE
Banduku ya mbote ke samunaka kumosi (Tala paragrafe 10)
10. Mutindu Bingana 27:17 ke monisa yo, nki mambote beto ta baka kana beto ke samuna ti bampangi?
10 Na mbandu ya Yeremia ti Baruki, kana beto ke samuna ti bampangi na beto mpi ke tula dikebi na bikalulu na bo ya mbote, beto ta zaba bo mbote mpi beto ta kuma banduku ya ngolo. (Tanga Bingana 27:17.) Mu mbandu, nki mutindu nge ke kudiwaka kana nge kele na kisalu ya kusamuna ti mpangi mosi mpi nge ke wa mutindu yandi ke tendula pwelele mpi na kikesa yonso to yandi ke tubila mambu ya Yehowa mpi balukanu na yandi na masonga yonso? Ntembe kele ve nde nge ta kuma kuzola yandi diaka mingi.
11-12. Pesa mbandu mosi ya ke monisa mutindu kusamuna ti bampangi ke kumisaka kinduku ngolo.
11 Beto tadila bambandu zole ya ke monisa mutindu kusamuna ti bampangi ke kumisaka kinduku ngolo. Mpangi Adeline yina kele ti bamvula 23, lombaka nduku na yandi Candice na kukwenda kusamuna ti yandi na teritware yina bantu ke samunaka mingi ve. Yandi ke tuba nde: “Lukanu na beto vandaka ya kukuma bansamuni ya kikesa mpi ya kusepela diaka mingi ti kisalu yango. Beto zole vandaka ti mfunu ya kikesa sambu beto landa kusala mbote kisalu ya Yehowa.” Kusamuna kumosi natilaka bo nki mambote? Adeline ke tuba nde: “Konso kilumbu na nkokila, beto vandaka kutubila mutindu beto vandaka kudiwa, mambu ya mbote yina beto kutanaka ti yo na kisalu ya kusamuna mpi mutindu Yehowa sadisaka beto. Beto vandaka kuzola mingi kutubila mambu yango mpi yo kumisaka kinduku na beto ngolo.”
12 Laïla ti Marianne kele bampumpa; bo katukaka na France mpi bo kwendaka kusamuna bamposo tanu na Bangui, ntu-mbanza ya République centrafricaine, kisika bantu ke vandaka mingi. Laïla ke tuba nde: “Mono ti Marianne kutanaka ti bampasi kansi kusolula mbote mpi zola ya kieleka kumisaka kinduku na beto ngolo. Mutindu Marianne yikamaka kukonda mpasi, mutindu yandi vandaka kuzola bantu ya mbanza yina mpi kikesa na yandi na kisalu ya kusamuna, yo pusaka mono na kuzola yandi mingi.” Yo ke lomba ve nde nge kwenda na nsi ya nzenza sambu na kubaka mambote yai. Konso ntangu yina nge ke samuna ti mpangi mosi ya dibundu na beno, nge lenda zaba yandi mbote mpi kukumisa kinduku na beno ngolo.
TULA DIKEBI NA BIKALULU YA MBOTE YA BANDUKU NA NGE MPI LOLULA BO
13. Bantangu ya nkaka nki lenda salama kana beto ke samuna mingi ti banduku na beto?
13 Bantangu ya nkaka kana beto ke samuna mingi ti banduku na beto, beto ke kumaka kumona bikalulu na bo ya mbote mpi bifu na bo. Inki lenda sadisa beto na kufwa ve kinduku na beto ti bo ata bo ke sala bifu? Beto tadila diaka mbandu ya Yeremia. Inki sadisaka yandi na kumona bikalulu ya mbote ya banduku na yandi mpi na kulolula bifu na bo?
14. Mbandu ya Yehowa longaka Yeremia nki mpi nki mutindu yo sadisaka yandi?
14 Yeremia muntu sonikaka mukanda yina kele ti zina na yandi. Yo lenda vanda nde yandi muntu sonikaka mpi mukanda ya Bantotila ya ntete mpi ya zole. Kisalu yai sadisaka yandi na kumona mutindu Yehowa ke wilaka bantu mawa. Mu mbandu, yandi zabaka nde ntangu ntotila Ahabi balulaka ntima na mambu ya mbi yina yandi salaka, Yehowa tubaka nde yandi ta fwa dibuta ya mvimba ya Ahabi na nima ya lufwa ya Ahabi. (1 Bant. 21:27-29) Yeremia zabaka mpi nde Manase sadilaka Yehowa mambu ya mbi kibeni kuluta Ahabi. Ata mpidina, Yehowa lolulaka Manase sambu yandi balulaka ntima. (2 Bant. 21:16, 17; 2 Bans. 33:10-13) Yo fwete vanda nde masolo yai sadisaka Yeremia na kulanda mbandu ya Nzambi ya kumonisila banduku na yandi ntima nda mpi ya kuwila bo mawa.—Nk. 103:8, 9.
15. Inki mutindu Yeremia landaka mbandu ya Yehowa ya kuvanda ntima nda ntangu Baruki kumaka kusala diaka ve mbote kisalu ya Yehowa?
15 Beto tadila mambu yina Yeremia salaka na ntangu yina Baruki kumaka kusala diaka mbote ve kisalu yina bo pesaka yandi. Na kisika ya kufwa nswalu kinduku na bo, Yeremia sadisaka Baruki mpi songaka yandi na mawete mpi na masonga yonso mambu yina Nzambi tubaka. (Yer. 45:1-5) Disolo yai ke longa beto nki?
Banduku ya mbote ke lolulanaka kukonda mpasi (Tala paragrafe 16)
16. Mutindu Bingana 17:9 ke monisa yo, nki beto fwete sala sambu na kutanina kinduku na beto?
16 Ya kieleka, bampangi na beto ta salaka ve mambu ya mbote ntangu yonso sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka. Yo yina, kana beto me sala kinduku ti bampangi, beto fwete sala ngolo na kutanina kinduku yango. Kana banduku na beto me sala kifu, beto fwete pesa bo ndongisila yina me katuka na Biblia na mawete mpi na masonga yonso. (Nk. 141:5) Kana bo me sala beto mbi, beto fwete lolula bo. Kana beto me lolula bo, beto fwete tubila diaka ve kifu yango; yo vanda na bo to na bantu ya nkaka (Tanga Bingana 17:9.) Na bilumbu yai ya mpasi, yo kele mfunu kibeni na kutula dikebi na bikalulu ya mbote ya bampangi na beto na kisika ya kutula dikebi kaka na bifu na bo! Kana beto sala mutindu yina, kinduku na beto ti bo ta kuma ngolo mpi yo ta sadisa beto na nsungi ya mpasi ya nene.
MONISA ZOLA YA KWIKAMA
17. Na bantangu ya mpasi, nki mambu Yeremia salaka yina monisaka nde yandi vandaka nduku ya mbote?
17 Na bantangu ya mpasi, profete Yeremia salaka mambu yina monisaka nde yandi vandaka nduku ya mbote. Mu mbandu, ntangu Ebedi-meleki yina vandaka ti kiyeka na nzo ya ntotila gulusaka Yeremia na lufwa na dibulu yina vandaka ti poto-poto, Ebedi-meleki waka boma nde bamfumu ta sala yandi mbi. Ntangu Yeremia waka mambu yai, yandi vandaka ve pima to yindulaka nde Ebedi-meleki ta kanga ntima na mpasi yina yandi mosi. Ata Yeremia vandaka na boloko, yandi siamisaka nduku na yandi Ebedi-meleki mpi songaka yandi lusilu ya Yehowa yina pesaka yandi kikesa.—Yer. 38:7-13; 39:15-18.
Banduku ya mbote ke sadisanaka na bantangu ya mpasi (Tala paragrafe 18)
18. Mutindu Bingana 17:17 ke monisa yo, nki beto fwete sala sambu na kusadisa nduku na beto yina kele na mpasi?
18 Bubu yai, bampangi na beto ke kutana ti bampasi ya mutindu na mutindu. Mu mbandu, bampangi ya nkaka ke kutana ti bampasi ya bisumbula ya lugangu, bitumba mpi mavwanga. Ntangu mambu yai ke salamaka, bampangi ya nkaka ke yambaka bampangi yai na banzo na bo mpi bankaka ke pesaka bo mbongo. Kansi beto yonso fwete lomba Yehowa na kusadisa bo. Kana beto me zaba nde mpangi mosi me lemba, beto lenda konda kima ya kutuba to ya kusala. Kansi beto yonso lenda sadisa bampangi yina ke niokwama. Mu mbandu, beto lenda lutisa ntangu ti bo. Beto lenda widikila bo mbote ntangu beto ke solula ti bo. Beto lenda tangila bo baverse ya Biblia yina ke pesaka beto kikesa mingi. (Yez. 50:4) Kima ya kuluta mfunu yina beto lenda sala kele kuvanda ya kuyilama na kusadisa banduku na beto ntangu bo kele na mpasi.—Tanga Bingana 17:17.
19. Inki mutindu kusala kinduku ya ngolo bubu yai ta sadisa beto na bilumbu ke kwisa?
19 Beto fwete vanda ti lukanu ya kusala kinduku ya ngolo ti bampangi mpi kutanina yo banda bubu. Sambu na nki? Sambu bambeni na beto ta tuba mambu ya luvunu sambu na kukabisa beto. Bo ta sala yonso sambu beto tudila diaka ve bampangi na beto ntima mpi kusadisa bo. Kansi bo ta nunga ve. Bo ta kuka ve kukanga beto nzila ya kuzola bampangi na beto. Mambu yonso yina bo ta sala ta fwa ve kinduku ya ngolo yina beto me salaka ti bampangi na beto. Ya kieleka, kinduku na beto ta fwa ve na nsuka ya nsi-ntoto yai ya mbi kansi yo ta vanda mvula na mvula!
NKUNGA 24 Kwisa na Ngumba ya Yehowa
^ par. 5 Beto me kuma kibeni na nsuka ya nsi-ntoto yai yo yina beto yonso fwete kumisa kinduku na beto ngolo ti bampangi. Na disolo yai, beto ta longuka malongi yina beto lenda baka na disolo ya Yeremia. Beto ta longuka mpi mutindu kinduku ya ngolo ti bampangi ta sadisa beto na ntangu ya mpasi.
^ par. 2 Bo sonikaka ve mambu yina kele na mukanda ya Yeremia na ndonga yina yo salamaka.
^ par. 57 NTENDULA YA BIFWANISU: Kifwanisu yai ke monisa mambu yina lenda salama na bilumbu ke kwisa na nsungi ya “mpasi ya nene.” Bampangi me bumbana na ludi ya nzo ya mpangi mosi. Bo ke pesana kikesa na ntangu yina ya mpasi. Bifwanisu yai yonso ke monisa mutindu bampangi yina mosi ya babakala mpi ya bankento salaka kinduku ya ngolo na ntwala nde mpasi ya nene kuyantika.
