1, 2. 1 Петрның 4:7, 8 хоостыра, сынағларны ирт парыбызарға піске ниме полыс пирер?

 ПУ чабал чир-чалбахтың тӱгенҷізі чағдапча, аннаңар аар сынағлар кӧптең кӧп полып одырар (2 Тим. 3:1). Кӧзідімге, пір западноафриканскай хазнада, табығлар соонда, чон аразында ыырластар паза сайбағлар пол сыхханнар. Чаа пасталыбысхан, аннаңар харындас-пиҷелерге чарым чыл азыра тасхар чӧрерге хорғыстығ полған. Ол аар туста оларға ниме полыс пирген? Оларның піреелері тың хорғыстығ нимес орыннарда чуртапчатхан харындастарның тураларында чазыныбысханнар. Пір харындас піди теен: «Минің ибіре нанҷыларым полған. Анзына мин хайди тың ӧрінгем! Піс удур-тӧдір кӧңнілерібіс кӧдіріскебіс».

² Илбек чобағ тузында піске ізестіг, хынчатхан нанҷылар уғаа тың кирек полар (Аз. ч. 7:14). Аннаңар піске оларнаң ынархазыбысты амох тыыдарға кирек. (1 Петрның 4:7, 8 хығырыбызыңар.) Иеремияның кӧзідімінең кӧп нимее ӱгрен поларбыс — аның нанҷылары, Иерусалим иңзеріл парар алнында, аның чуртазын ал халғаннар b. Пу кӧзідімні кӧр кӧреелер.

3. а) Нименің ӱчӱн Иеремияа туюх кізі пол парарға хорғыс полған? б) Иеремия Варух хачызына нимедеңер чоохтаан паза анзы оларның палғалызына хайди теелген?

³ Иеремия 40 азыра чыл хара сағыстығ кізілернің аразында чуртаан: хонҷыхтары паза Иеремия тӧреен Анафоф саардағы пірее туғаннары андағ полғаннар (Иер. 11:21; 12:6). Че ол позының чувстволарын позында ла ал чӧрбеен. Сағыссырастарын ізестіг хачызына, Варухха, чоохтаан. Ам, тізең, піс оларның сағыссырастарынаң Библия пастыра танысчабыс (Иер. 8:21; 9:1; 20:14—18; 45:1). Сағын на кӧріңер: Варух Иеремияның чуртазын пасхан туста хайди олар пик палғалыстығ пол парғаннар паза удур-тӧдір тың улуғлас сыхханнар! (Иер. 20:1, 2; 26:7—11).

4. Иегова Иеремияа ниме идерге чоохтаан паза ол тоғыс Иеремиянаң Варухтың ынархазын хайди тыытхан?

⁴ Иеремия махачы кізі полған, аннаңар израильтяннарға Иерусалимні ниме сағыпчатханнаңар кӧп чыллар искірген (Иер. 25:3). Иегова израильтяннар пыросынзыннар тіп хынған, аннаңар Иеремияны Иерусалимні ниме сағыпчатханын тӱрген чаҷынға пастырған (Иер. 36:1—4). Иеремиянаң Варух ол тоғысты нинҷе-де ай иткеннер. Ікінҷілес чоғыл, хада тоғынған туста, олар кӧп чоохтасхан паза киртіністерін тыыдысхан поларлар.

5. Ноға Варух Иеремияа чахсы нанҷы полған тирге чарир?

⁵ Тӱрген чаҷын пазыл парғанда, Иеремия нанҷызына, Варухха, израильтяннарға аны хығыр пирерге чоохтаан (Иер. 36:5, 6). Варух, чуртазына хорғыс полған полза даа, ол тоғысты махачы толдырған: храм алнында турып алып, прай чонға Иегованың сӧстерін хығыр пирген. Анзын кӧріп, Иеремия Варухха тың поғдархаан полар (Иер. 36:8—10). Иуданың кнестері, Варух нимедеңер хығырғанын ис салып, ол тӱрген чаҷынны оларға хығыр пирерге чоохтааннар (Иер. 36:14, 15). Кнестер Иоаким ханға тӱрген чаҷында пазылған нимедеңер чоохтап пирерге пӧгін алғаннар. Че андар парар алнында, олар Варухха піди тееннер: «Парып, Иеремиянаң хада чазын салыңар. Сірер хайдазар пір дее кізі пілбезін» (Иер. 36:16—19). Ол чӧп Иеремиянаң Варухха тузалығ полған!

6. Тоғырланысха урунғанда, Иеремиянаң Варух хайди тудынғаннар?

⁶ Иоаким хан, Иеремия пасхан сӧстерні ис салып, тың тарыныбысхан. Тӱрген чаҷынны ӧртебіскен паза Иеремиянаң Варухты тудып аларға чоохтаан. Че Иеремия хорых парбаан. Пасха тӱрген чаҷын алып алып, Варухха пирген паза Иегова чоохтаан сӧстерні хатап пастырған. Варух, тізең, «Иуданың ханы ӧртеен тӱрген чаҷындағы сӧстерні прай хатап пас салған» (Иер. 36:26—28, 32).

7. Иеремиянаң Варухтың хада тоғынғаннары оларның палғалызына хайди теелген полар?

⁷ Сынағларны хада иртчеткен кізілер удаа чағын пол парчалар. Ікінҷілес чоғыл, Иеремиянаң Варух Иоаким хан ӧртеен тӱрген чаҷынның орнына наа чаҷын пасханда, удур-тӧдір чахсы арах пілізіп алғаннар паза оларның ынархастары пик арах пол парған. Иеремиянаң Варухтың кӧзідімі пісті нимее ӱгретче?

8. Чағын нанҷылазарға ниме харығ поларға айабас паза ол харығ полчатхан нимелерні ноға тобырарға кирек?

⁸ Кем-де пісті хомзындыр салған ӱчӱн, піске чӱреебісті пасха кізілерге азарға сидік, арса (Прит. 18:19, 24). Алай піске кемнең-де чағын нанҷылазарға тус паза кӱс чоғыл тіп пілдірче полар. Че андағ даа полза, кізілердең оортах тудынмасха кирек. Харындастар піске сынағлар тузында хабассыннар тіп хынчатсабыс, піске амох оларға ізенерге, сағыстарыбысты паза чувстволарыбысты азарға ӱгренерге кирек. Іди чоохтаспин, сын нанҷы таап полбас (1 Пет. 1:22).

9. а) Ноға Иисус нанҷыларына ізенген тирге чарир? б) Прай чӱрекнең чоохтасханы хайди чағын нанҷыларны таап аларға полыс пирер? Кӧзідім кӧзіт пиріңер.

⁹ Иисус нанҷыларына ізенген, аннаңар олардаң пір дее ниме чазырбаан (Иоанн 15:15). Ӧріністерібісті, чобағларыбысты паза сағыссырастарыбысты пасхаларына чоохтазабыс, піс Иисусха кӧӧк поларбыс. Сірернің хыриндағы кізілерні ситкеп истіңер. Андада сірернің ол кізілернең тӧӧй сағыстар, чувстволар паза кӧстеглер парын кӧр саларзар. 29 частығ Синдинің кӧзідімін кӧр кӧреелер. Аның иң чағын нанҷызына, Мари-Луизаа, 67 час, ол, пионер полып, нымысчыланча. Синдинең Мари-Луиза четверг сай иртен хада Худай сӧзін искірчелер. Паза ол туста аймах-пасха темаларға сағыстарынаң паза чувстволарынаң ӱлесчелер. Синди чоохтапча: «Мин нанҷыларымнаң, тирең сағыстарнаң ӱлезіп, хынығ темалардаңар чоохтазарға хынчам. Іди мин оларны чахсы арах піліп алчам». Прай чӱрекнең сағыстарыңнаң нанҷыларыңнаң ӱлессер, ынархазыңар пиктең пик полып одырар. Сірер, Синдиӧк чіли, пасхаларынаң паарсаснаң чоохтассар, оларға хай-хай чағын пол парарзар (Прит. 27:9).

10. Притчи 27:17 хоостыра, харындас-пиҷелернең хада нымысчыланғаны оларнаң палғалызыбысха хайди теелер?

¹⁰ Иеремиянаң Варух чіли, харындас-пиҷелерібіснең хада нымысчыланып, оларның чахсы качестволарын кӧрчебіс. Піс олардаң кӧп нимее ӱгреніп алчабыс паза оларға чағын пол парчабыс. (Притчи 27:17 хығырыбызыңар.) Харындас алай пиҷе киртінізінеңер алай пасхаларына Иеговадаңар паза аның сағын салған сағызынаңар прай чӱрекнең паза махачы чоохтапчатса, чӱрееңерде ниме полча? Сірернең хада нымысчыланчатхан харындас алай пиҷе сірерге хай-хай аарлығ пол парча полар.

11, 12. Хайди нымысчыланыс ынархасты тыытча? Кӧзідім кӧзіт пиріңер.

¹¹ Хада нымысчыланғаны хайди чағын итче? Ікі кӧзідім кӧр кӧреелер. 23 частығ Адлина позының ӧӧрезін, Кандисаны, Худай сӧзі асхынах искірілчеткен чирзер хада парарға хығырған. «Піс нымысчыланыстаң кӧп арах ӧрініс аларға хынғабыс. Піске полғаныбысха духовнай кӱс кирініп аларға кирек полған», — тіпче Адлина. Хада нымысчыланғаны оларға туза полған ма? Адлина аннаң андар чоохтапча: «Иир сай кізілернең нимедеңер чоохтасханыбысты, хайди Иегова піске полысханын паза хайди анзы пістің кӧңнібісті кӧдіргенін сағысха кирҷеңміс. Іди чоохтазарға піс уғаа тың хынҷаңмыс. Паза удур-тӧдір чахсы арах танызып алғабыс».

¹² Лаила паза Марианна, Францияда чуртапчатхан ир чох пиҷелер, пис неделяа Центральноафриканскай Республиканың столицазынзар, Бангизер, Худай сӧзін искірерге парғаннар. Лаила сағысха кирче: «Ол чорыхта піс Марианнанаң кӧп сидіктерге урунғабыс, че прай чӱрекнең чоохтасханыбыс паза сын хыныс пісті хай-хай чағын ит салғаннар. Марианнаның наа чирде чуртирға хайди ӱгренчеткенін, орындағы кізілерге хайди хынчатханын паза хайди прай чӱрекнең нымысчыланчатханын кӧріп, мин ағаа уғаа морсынғам». Андағ чувстволар ползын тіп, пасха хазназар парарға кирек тее чоғыл. Ӧмедегі харындаснаң алай пиҷенең хада нымысчыланчатсар, сірерге удур-тӧдір чахсы арах танызарға паза ынархазыңарны тыыдарға оңдай пар.

13. Харындас-пиҷелернең хада нымысчыланчатсабыс, пірееде хайдағ сидікке урунчабыс?

¹³ Пірееде, харындас-пиҷелернең хада нымысчыланчатсабыс, оларның чахсы сарилары ла нимес, хомай даа сарилары кӧрін парчалар. Андада хайди поларға? Иеремияның кӧзідімін хатап кӧр кӧреелер. Ағаа пасха кізілернің чахсы сариларын кӧрерге паза оларның алҷаастарына хайығ салбасха ниме полысхан?

14. Иеремия Иеговадаңар ниме піліп алған паза ол піліс ағаа хайди полыс пирген?

¹⁴ Иеремия аның адынаң адалчатхан киндені пас салған. Пастағы паза Ікінҷі Царей тіп кинделерні олох пасхан полар. Ікінҷілес чоғыл, Иеремия, ол кинделерні пасчатхан туста, Иегованың толдыра нимес кізілерге паарсаснаң хайчатханын кӧрген полар. Кӧзідімге, Ахав хан позының чабал киректерінде пыросынғанда, Худай ағаа прай сӧбірезі хырылғанын кӧрерге пирбеенін Иеремия пілген (1 Цар. 21:27—29). Ідӧк Иеремия Манассия хан, Ахавтаң хай-хай хомай киректер идіп, Иегованы ачырғандырғаннаңар сағынған полар. Андағ даа полза, Манассия пыросынғанда, Иегова аның пырозын тастаан (2 Цар. 21:16, 17; 2 Лет. 33:10—13). Пу киректердеңер сағынып, Иеремия, Иегованың тыстанызын паза паарсазын кӧріп, позының нанҷыларынаң ідӧк тудынарға ӱгренген полар (Пс. 103:8, 9).

15. Варух алҷаас ит салғанда, хайди Иеремия, Иегова чіли, тыстаныснаң тудынған?

¹⁵ Варух Худай пирген тоғыстаңар нинҷе-де тусха ундут салғанда, хайди Иеремия аннаң тудынғанын кӧр кӧреелер. Иеремия Варухты хомай кізі тіп санап сыхпаан. Ол позының нанҷызына полыс пирген. Иегова пирген кӧні паза паарсастығ чӧпті ағаа читір пирген (Иер. 45:1—5). Пу кӧзідім пісті нимее ӱгретче?

16. Притчи 17:9 хоостыра, ынархасты чідір салбасха піске ниме полызар?

¹⁶ Пілдістіг, харындас-пиҷелер толдыра кізілер ниместер, аннаңар алҷаас итпин пол полбастар. Пірее кізінең нанҷыласчатсабыс, ол ынархасты чідір салбас ӱчӱн, прай кӱс саларға кирек. Нанҷыбыс алҷаас ит салза, піске, Худай Сӧзіне тӧстеніп, паарсаснаң, че олох туста кӧні чӧп пирерге килізер, арса (Пс. 141:5). Ол пісті хомзындыр салза, аның пырозын тастирға кирек. Пырозын тастабызып, аннаңар хатап-хатап чоохтанмаспыс. (Притчи 17:9 хығырыбызыңар.) Андағ аар тустарда, харындас-пиҷелернің уйан сариларына хайығ салбин, оларның чахсы сариларына хайығ салғаны уғаа аарлығ! Анзы оларнаң ынархазыбысты тыыдар. Илбек чобағ тузында, піске чағын нанҷылар уғаа тың кирек поларлар.

17. Иеремия сын нанҷы полғанын хайдағ кӧзідім кӧзітче?

¹⁷ Иеремия ухаанҷы хаҷан даа, сидік тустарда даа, сын нанҷы полған. Мына пір кӧзідім. Пірсінде, Иеремияны палчах толдыра хутухсар тастабысханнар. Ол анда ӧл парарҷых. Ханның ӧргезінде нымысчыланған Авдемелех, тізең, аны арачылап алған. Че Авдемелех кнестер аннаң ӧс аларлар тіп хорыххан. Иеремия ол туста харибде одырчатхан. Авдемелех хорыхчатханнаңар ис салғанда, хорғыстарын ол позы хайди-піди тобырып алар тіп сағынмаан. Иегова пирген часхарыстығ молҷағны ағаа читірерге оңдай тапхан (Иер. 38:7—13; 39:15—18).

18. Притчи 17:17 хоостыра, харындас алай пиҷе чобаға кір парза, ниме идерге кирек?

¹⁸ Пӱӱн пістің харындас-пиҷелер аймах-пасха сидіктерге урунчалар. Кӧп кізілер стихийнай саайларның паза чааларның ӱчӱн ирееленчелер. Андағ чобаға кір парған харындас-пиҷелерні піреелері постарынзар чуртирға алып алчалар, пасхалары, тізең, ахчанаң полысчалар. Че піске прайзыбысха андағ чобаға кір парған харындас-пиҷелердеңер Иеговаа пазырарға оңдай пар. Пірееде, чобалчатхан кізее ниме чоохтирға алай ниме идерге пілбинчебіс. Сынында полған на кізінің пирҷең нимезі пар. Кӧзідімге, піс харындасха алай пиҷее позыбыстың тузыбысты сыйлап поларбыс. Ол кізіні прай чӱрекнең, ситкеп истерге оңдай пар. Алай аннаң хада пісті позыбысты часхарчатхан библейскай стихтарны хығырып аларға чарир (Ис. 50:4). Андағ туста оларнаң хада полғаныбыс иң аарлығ. (Притчи 17:17 хығырыбызыңар.)

19. Ноға амох харындас-пиҷелернең пик ынархас тилідерге кирек?

¹⁹ Харындас-пиҷелернең амох чағын танызып, оларнаң пик ынархастығ полаалар. Ноға анзы аарлығ? Пістің ыырҷыларыбыс, чой чоохтар тарадып, пісті ыырластырарға кӱстенерлер. Че оларның пір дее ниме киліспес. Пісті хыныс піріктірче, аннаңар олар пісті чар полбастар. Ыырҷылар ноо даа ниме итселер, піс пір чӧптіг халарбыс. Пістің ынархазыбыс пу чабал чир-чалбах тоозылғанҷа ла нимес, мӧгі тус полар!