1-2. Ль гора 1 Пәтрус 4:7, 8, чь ԝе али мә бькә, ԝәки тәнгасийада тәйах кьн?

ӘМ Незики хьлазийа «рʹожед ахьрийе» дьбьн, у ләма дьбәкә әм рʹасти тәнгасийед гьран бен (2 Тимтʹ. 3:1). Мәсәлә, ԝәлатәки Африкайа рʹоавайеда паши һьлбьжартьна сәрок, шәрʹәки гьран дәстпебу. Хушк-бьред мә шәш мәһа зедәтьр, нькарьбун аза дәркʹәтана нав шәһәр, чьмки шәрʹ дьчу. Ле чь али ԝан кьр, ԝәки ве тәнгасийеда тәйах кьн? Һьнәк дәрбази малед хушк-бьред дьн бун, кʹидәре хоф тʹӧнә бу. Бьраки гьли кьр: «Һьнге мьн гәләк ԛимәт кьр кӧ һәвалед мьн кʹеләка мьн бун. Мә дьл дьда бәр һәв».

² Чахе «тәнгасийа мәзьн» дәстпебә, әме гәләк ша бьн, ԝәки һәвалед мәйи баш һәнә, йед кӧ мә һʹьз дькьн (Әʹйан. 7:14). Ләма гәләк фәрз ә ида ирода әм һәвалтийа хԝә ԛәԝи кьн. (Бьхунә 1 Пәтрус 4:7, 8.) Жь сәрһатийа Йерәмйа әм дькарьн пебьһʹәсьн, кӧ ча һәвалед ԝи али ԝи кьрьн, ԝәки пешийа ԝеранкьрьна Оршәлиме хьлаз бә. * Ле чьда әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Йерәмйа?

3. а) Чьрʹа Йерәмйа дькарьбу хԝә жь мәрьва башԛә кьра? б) Йерәмйа аликʹарчийе хԝә Барукрʹа дәрһәԛа чь гьли дькьр, у әԝе йәке чь кʹар ани?

³ Йерәмйа 40 сала йан һе зедә, нава щьмәʹта нәамьнда дьжит, ӧса жи шәһәре ԝи Анатотеда щинаред ԝи у дьԛәԝьмә мәрьвед ԝийи незик жи нәамьн бун (Йерәм. 11:21; 12:6). Ле йәкә әԝи хԝә жь мәрьва башԛә нәдькьр.  Мәсәлә, әԝи дьле хԝә аликʹарчийе хԝә Барукрʹа вәдькьр, ле әм жи заньн әԝи чь тʹәхмин дькьр, чьмки әԝи ньвисийә кӧ чь дьле ԝида һәбу (Йерәм. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1). Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, ча Барук дәрһәԛа әʹмьре Йерәмйа дьньвиси, у ԝана ча һе зедә һәв һʹьз кьрьн у ԛәдьре һәвдӧ дьгьртьн (Йерәм. 20:1, 2; 26:7-11).

4. Йаһоԝа Йерәмйарʹа чь гот кӧ бькә, у ча әԝи шьхӧли һәвалтийа ортʹа Йерәмйа у Барук ԛәԝи кьр?

⁴ Гәләк сала, Йерәмйа бь мерхаси Исраелийарʹа әʹлам дькьр, ԝәки ԝе чь бе сәре Оршәлиме (Йерәм. 25:3). Йаһоԝа диса дьхԝәст щьмәʹт һелан кьра, ԝәки гӧне хԝә бинә рʹуйе хԝә, ләма жи готә Йерәмйа, сәва әԝ дәрһәԛа диԝана Ԝи сәр кʹьтеба гӧломәтккьри бьньвисә (Йерәм. 36:1-4). Чахе Йерәмйа у Барук тʹәвайи әԝ шьхӧле Хԝәде дькьрьн, кʹижан кӧ дьԛәԝьмә чәнд мәһа кʹьшанд, хәбәрдана ԝанә тʹәви һәв бешьк баԝәрийа ԝан гәләк ԛәԝи кьр.

5. Жь чь те кʹьфше ԝәки Барук бона Йерәмйа һәваләки баш бу?

⁵ Чахе ԝана ньвисара кʹьтеба гӧломәтккьри хьлаз кьрьн, Йерәмйа итʹбарийа хԝә һәвале хԝә Барук ани, кӧ әве әʹламәтийе бьгьһинә щьмәʹте (Йерәм. 36:5, 6). Барук бь мерхаси әԝ шьхӧле хоф ани сери. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, чаԝа Йерәмйа Барукрʹа фьрнаԛ дьбу, чахе әԝ кʹәтә һʹәйата пʹарьстгәһе у бәр щьмәʹте әв кʹьтеба гӧломәтккьри хԝәнд (Йерәм. 36:8-10). Сәрокед Щьһудайе чахе бьһистьн Барук чь кьр, жерʹа фәрман дан кӧ бе бал ԝан у ԝанрʹа әве кʹьтеба гӧломәтккьри бьхунә (Йерәм. 36:14, 15). Сәрока сафи кьрьн, ԝәки пʹадша Йаһойакимрʹа гьли кьн, кӧ Йерәмйа чь әʹлам кьр. Ле бона Барук сәрок бәрхԝә дькʹәтьн, ләма жерʹа готьн: «Һәрʹә, тӧ жи, Йерәмийа жи хԝә вәшерьн у бьра тʹӧ кәс ньзаньбьн кӧ һун ль кʹӧдәре нә» (Йерәм. 36:16-19). Әԝ рʹасти жи ширәтәкә лазьм у баш бу!

6. Йерәмйа у Барук ча хԝә данә кʹьфше чахе пәй ԝан кʹәтьн?

 ⁶ Пʹадша Йаһойаким, чахе бьһист гьлийед кӧ Йерәмйа ве кʹьтеба гӧломәтккьрида ньвисибу, әԝ ӧса һерс кʹәт кӧ әв кʹьтеб шәԝьтанд, у фәрман да, ԝәки Йерәмйа у Барук бенә гьртьне. Ле Йерәмйа нәтьрсийа. Әԝи кʹьтебәкә гӧломәтккьрийә тʹәзә һьлда, да Барук у гьлийед Йаһоԝа диса жерʹа гот у Барук жи «һʹәму готьнед пʹьртука кӧ ԛьрал Йәһойаким дь агьрда шәԝьтандийә» ньвиси (Йерәм. 36:26-28, 32).

7. Чахе Йерәмйа у Барук тʹәвайи шьхӧл дькьрьн ахьрийа ве йәке дьбәкә чь бу?

⁷ Мәрьвед кӧ тʹәвайи тәнгасийа дәрбаз дькьн, гәләк щар незики һәв дьбьн у дьбьнә һәвал. У әм дькарьн бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ Йерәмйа у Барук ча тʹәвайи кʹьтеба гӧломәтккьри, кʹижан кӧ Пʹадша Йаһойаким шәԝьтандьн, тʹәзәда ньвисин у һьнге ԝана һе рʹьнд һәв нас кьрьн у бунә һәвалед незик. Ле әм чь дькарьн жь ԝан дӧ меред амьн һин бьн?

8. Чь дькарә рʹе мә бьгьрә кӧ һәвалед незик хԝәрʹа бьвиньн, у чьрʹа әм гәрәке нәфькьрьн, кӧ әԝ йәк набә?

⁸ Дьбәкә кәсәки әм данә хәйдандьне у дьле мә ешандийә, ләма мәрʹа ида чәтьн ә мәрьварʹа дьле хԝә вәкьн (Мәтʹлк. 18:19, 24). Йан жи дьбәкә бь тʹәхмина мә, ԝәʹдә у ԛәԝата мә тʹӧнә, сәва кәсәкирʹа бьбьнә һәвале незик. Ле әм гәрәке нәфькьрьн, кӧ әԝ ԝе нәйе стандьне. Һәрге әм дьхԝазьн, ԝәки хушк-бьра ԝәʹде тәнгасийа кʹеләка мә бьн, әм гәрәке ньһада ида һин бьн итʹбарийа хԝә ԝана биньн у дьле хԝә ԝанрʹа вәкьн. Әԝ гавәкә фәрз ә бона һәвалтийа рʹаст (1 Пәт. 1:22).

9. а) Иса ча да кʹьфше, ԝәки әԝ итʹбарийа хԝә һәвалед хԝә тинә? б) Һәрге һун дьле хԝә кәсәкирʹа вәкьн, әԝ йәк ԝе ча али ԝә бькә, кӧ һәвалед незик хԝәрʹа бьвиньн? Мәсәле биньн.

⁹ Иса дьда кʹьфше, ԝәки итʹбарийа хԝә һәвалед хԝә тинә, чьмки чь дьле ԝида һәбу әԝи ԝанрʹа гьли дькьр (Йуһʹн. 15:15). Әм жи дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝи ве йәкеда, кӧ чахе әм тьштәкирʹа ша дьбьн, йан бона тьштәки бәрхԝә дькʹәвьн, йан чахе әм дьлшкәсти нә, һәвалед хԝәрʹа гьли кьн. Чахе кәсәк ԝәрʹа хәбәр дьдә, рʹьнд гӧһ бьдьнә ԝан у һуне бьвиньн, ԝәки фькьр, һәст у нетед ԝи, дьбәкә мина йе ԝә нә. Дина хԝә бьдьн мәсәла хушкәкә мә Синди, кӧ 29 сали йә. Әԝе дәстпекьр һәвалтийе бькә тʹәви хушка мә Мари-Луиз, кӧ 67 сали йә. Синди у Мари-Луиз тʹәвайи һәр Пешәм шәбәԛе дьчунә хьзмәтийе, у аза дәрһәԛа щурʹә-щурʹә тьшта хәбәр дьдан. Синди дьбежә: «Әз ша мә кӧ дәрһәԛа тьштед фәрз  тʹәви һәвалед хԝә хәбәр дьдьм, чьмки әԝ йәк али мьн дькә, ԝәки ԝана һе рʹьнд нас кьм у фәʹм кьм». Һәвалти һьнге ԛәԝи дьбә, гава һәвдӧрʹа дьле хԝә вәдькьн у гӧһ дьдьнә һәв. Һәрге һун жи мина Синди пешийе хԝәха дьле хԝә вәкьн, ԝе һәвалтийа ԝә дьһа ԛәԝи бә (Мәтʹлк. 27:9).

10. Ль гора Мәтʹәлок 27:17, чахе әм тʹәви хушк-бьра хьзмәт дькьн, әԝ йәк чь кʹаре дьдә мә?

¹⁰ Мина дәрәща Йерәмйа у Барук, чахе әм жи тʹәви хушк-бьра хьзмәт дькьн у хәйсәт-һʹӧнӧред ԝани баш дьвиньн, әм жь ԝана гәләк тьшта һин дьбьн у дьһа незики ԝан дьбьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 27:17.) Мәсәлә, һун чь тʹәхмин дькьн чахе тʹәви һәвале хԝә дәртен хьзмәтийе у дьвиньн ча әԝ бь мерхаси баԝәрийа хԝә дьпарезә, йан жи чахе бедӧдьлибун дәрһәԛа Йаһоԝа у ԛьрара ԝи бь дьл у щан хәбәр дьдә? Һәмьки һʹьзкьрьна ԝә һьндава ԝи һәвали, һе зедә дьбә.

11-12. Мәсәле биньн, кӧ ча хьзмәти али мә дькә һәвалтийа хԝә ԛәԝи кьн.

¹¹ Ԝәрә шеԝьр кьн дӧ мәсәла, кӧ чаԝа хьзмәти мәрьва һе незики һәв дькә. Аделин кӧ 23 сали йә, готә һәваләкә хԝә, Кандис, ԝәки тʹәви ԝе хьзмәт кә ве мьһаледа, кʹидәре мьзгинван һьндьк ьн. Әԝ гьли дькә: «Мә дьхԝәст һе бь хирәт хьзмәт кьн у һе зедә жь хьзмәтийе шабуне бьстиньн. Мә һәрдӧрʹа жи лазьм бу дьлдайин, ԝәки йа лапә баш бьдьнә Йаһоԝа». Ле ԝана чь кʹар станд кӧ тʹәвайи хьзмәт дькьрьн? Аделин дьбежә: «Хьлазийа һәр рʹоже, мә хәбәр дьда кӧ ԝәʹде хьзмәтийе мә чь тʹәхмин дькьр, чь дьле мә гьрт чахе мә тʹәви мәрьва хәбәр дьда, у ча мә рʹебәрийа Йаһоԝа дьдит. Мә хԝәш дьһат тʹәвайи хәбәр дьн у ӧса мә һе рʹьнд һәв нас кьр».

¹² Лаила у Мариан, хушкед жь Франсайе, сәр ԝәкә мәһәке чунә Бангийе, пʹайтәхта Кʹомара Африкайа Навәнд. Лаила тинә бира хԝә: «Әз у Мариан хәйсәтда мина һәв нибун, ле бь сайа хәбәрдана тʹәви һәв у һʹьзкьрьна һʹәлал, һәвалтийа мә  һе ԛәԝи буйә. Мьн дина хԝә дьдайе кӧ Мариан ча зу һини гӧһастьна дьбә, ча мәрьвед ԝедәре һʹьз дькә, у чьԛас хирәт ә хьзмәтийеда. Ӧса әԝ бона мьн бу мәрьвәкә һе ԛимәт». Ле нә әʹсәйи йә дәрбази ԝәлате хәриб бьн, сәва һәвалтийа хԝә ԛәԝи кьн. Һәр щар чахе һун тʹәви хушк йан бьра хьзмәт дькьн, мәщала ԝә һәйә һе рʹьнд һәв нас кьн у һәвалтийа хԝә ԛәԝи кьн.

13. Чахе әм тʹәви кәсәки незик һәвалтийе дькьн, чь чәтьнайи дькарә рʹасти мә бе?

¹³ Щара чахе әм тʹәви кәсәки һәвалтийе дькьн, әм нә тʹәне хәйсәт-һʹӧнӧред ԝани баш дьвиньн, ле ӧса жи кемасийед ԝан. Ле чь дькарә али мә бькә, кӧ һәвалед хԝә ӧнда нәкьн, чахе әԝана шашийа дькьн? Ве йәкеда диса жи мәсәла Йерәмйа дькарә али мә бькә. Ԝәрә әм пебьһʹәсьн, кӧ чь али ԝи кьр, ԝәки нав һәвалед хԝәда һʹӧнӧред баш дьдит у шашийед ԝан дьбахшанд.

14. Йерәмйа дәрһәԛа Йаһоԝа чь заньбу, у чаԝа әԝе йәке али ԝи кьр?

¹⁴ Йерәмйа ньвиси кʹьтеба кӧ наве ԝи сәр ә, у дьԛәԝьмә әԝ ӧса жи кʹьтебед 1 у 2 Пʹадшати ньвиси. Ньвисандьна ԝан кʹьтеба бешьк али ԝи кьр кӧ фәʹм кә, ԝәки Йаһоԝа чьԛас рʹәʹм ә һьндава мәрьвед гӧнәкʹар. Мәсәлә, әԝи заньбу ԝәки чахе Аһаб Пʹадша бона кьред хԝәйи хьраб гӧне хԝә ани рʹуйе хԝә, Йаһоԝа бахшандә ԝи у гот ԝәки рʹожед ԝида ԝе бәла нәйнә сәр мала ԝи (1 Пʹадш. 21:27-29). Йерәмйа ӧса жи заньбу, ԝәки Мьнаш жь Аһаб хьрабтьр зӧлми дькьр у дьле Йаһоԝа дешанд, ле чьмки Мьнаш гӧне хԝә ани рʹуйе хԝә, Йаһоԝа бахшандә ԝи (2 Пʹадш. 21:16, 17; 2 Дир. 33:10-13). Әԝан сәрһатийа али Йерәмйа кьрьн, кӧ чʹәʹв бьдә Хԝәде у һьндава һәвалед хԝә бь сәбьр у рʹәʹм бә (Зәб. 103:8, 9).

15. Ча Йерәмйа чʹәʹв да сәбьра Хԝәде, чахе Барук шьхӧле хԝә да алики?

¹⁵ Дина хԝә бьдьне, Йерәмйа ча бу һьндава Барук, чахе дина ԝи чу сәр тьште майин, нә кӧ сәр шьхӧле ԝи. Йерәмйа тʹӧ щар нәдьфькьри кӧ әԝ ида нькарә тʹәви ԝи һәвалтийе бькә, дәԝсе әԝи али Барук кьр, демәк гьлийед Хԝәде перʹа-перʹа, ле бь нәрми жерʹа гот (Йерәм. 45:1-5). Әм жь ве сәрһатийе чь һин дьбьн?

16. Ча Мәтʹәлок 17:9-да те кʹьфше, чь лазьм ә сәва һәвалтийа хԝә ԛәԝи хԝәй кьн?

¹⁶ Фәʹмдари йә, әм нькарьн жь хушк-бьра һивийе бьн, кӧ ԛә шашийа нәкьн у беԛьсур бьн. Ләма жи чахе кәсәк мәрʹа дьбә һәвал, әм гәрәке һәр тьшти бькьн, ԝәки әве һәләԛәтийа тʹәзә ӧнда нәкьн. Һәрге һәвалед мә шашийа бькьн, дьбәкә лазьм бә бь нәрми, ле рʹастә-рʹаст жь Хәбәра Хԝәде ԝанрʹа ширәте бьдьн (Зәб. 141:5). У һәрге әԝана дьле мә бешиньн, әм гәрәке бьбахшиньнә ԝан. Гава мә бахшандә ԝан, әм гәрәке ида кәсәкирʹа гьли нәкьн кӧ ԝана әм данә хәйдандьне, у нә жи биньн бира ԝан. (Бьхунә Мәтʹәлок 17:9.) Рʹасти жи чьԛас фәрз ә әм ԝәʹде ԝан зәманед хьраб, дина хԝә бьдьн сәр хәйсәт-һʹӧнӧред хушк-бьрайә баш, нә кӧ сәр кемасийед ԝан! Әԝ йәк ԝе һәләԛәтийа мә тʹәви ԝан һе ԛәԝи кә, у ԝәʹде тәнгасийа мәзьн, әԝ һәвалед незик ԝе кери мә бен.

17. Йерәмйа ча ԝәʹде тәнгасийа избат кьр, ԝәки әԝ һәвале рʹаст ә?

¹⁷ Йерәмйа пʹехәмбәр тәнгасийада избат кьр, ԝәки әԝ һәваләки рʹаст ә. Мәсәлә, чахе Әбәдмәләк бәрдәстийе пʹадша, Йерәмйа хьлаз кьр ԝәки биреда нәмьрә, тьрсийа,  ԝәки жь бо ве йәке сәрок зийане бьдьнә ԝи. Чахе Йерәмйа бона Әбәдмәләк бьһист, әԝи хԝә кәрʹ нәкьр, у нәфькьри ԝәки бьра әԝ хԝәха хԝә хьлаз кә. Рʹаст ә Йерәмйа гьрти бу, ле чь дәсте ԝива һат, әԝи бона һәвале хԝә кьр. Әԝи пе созе Йаһоԝайи дьлгәрм бәрдьли да Әбәдмәләк (Йерәм. 38:7-13; 39:15-18).

18. Ль гора Мәтʹәлок 17:17, әм гәрәке чь бькьн чахе һәвалед мә рʹасти тәнгасийа тен?

¹⁸ Иро щурʹә-щурʹә чәтьнайед хушк-бьред мә һәнә. Мәсәлә, гәләк зийане дьстиньн жь тʹәшԛәлед тʹәбийәте, йан жи дьчәрчьрьн жь бо хәзәбед кӧ мәрьв пешда тиньн. Чахе тьштед ӧса дьԛәԝьмьн, һьнәк жь мә дьбәкә бькарьбьн әԝан һәвала мала хԝәда хԝәй кьн. Йед майин дькарьн алийе пʹәрәда аликʹарийе бьдьн. Ле һәр кәс жь мә дькарә Йаһоԝарʹа дӧа бькә, ԝәки али хушк-бьред мә бькә. Чахе әм педьһʹәсьн, ԝәки хушк йан бьрак дьлтәнг ә, дьԛәԝьмә әм ньзаньн кӧ чь бежьн йан жи чь бькьн бона ԝан. Ле һәр кәс жь мә дькарә тьштәкида аликʹарийе бьдә. Мәсәлә, әм дькарьн кʹеләка һәвалед хԝә бьн у тʹәви ԝан ԝәʹдә дәрбаз кьн. Һьн жи әм дькарьн бь дьл у щан гӧһ бьдьнә ԝан, чахе әԝана мәрʹа тьштәки гьли дькьн. У әм ӧса жи дькарьн ԝанрʹа рʹезед жь Кʹьтеба Пироз гьли кьн, кʹижан кӧ дьлбинийе дьдьн (Иша. 50:4). Йа лапә фәрз әԝ ә, ԝәки кʹеләка һәвале хԝә бьн, гава ԝанрʹа һун лазьм ьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 17:17.)

19. Чаԝа һәвалтийа ԛәԝи, кӧ иро бал мә һәйә, дькарә ахьрийеда кери мә бе?

¹⁹ Әм гәрәке хԝәрʹа нете дайньн, ԝәки ирода һәләԛәтийа хԝә тʹәви хушк-бьред хԝә ԛәԝи хԝәй кьн. Чьрʹа? Чьмки дьжмьнед мә ԝе бьхԝазьн пе дәрәԝа у информасийа ԛәлп йәктийа мә хьраб кьн. Әԝана ԝе бьхԝазьн ортʹа мә хьраб кьн, ле ԝе нькарьбьн ве йәке бькьн. Ԛәԝата ԝан һаԛас тʹӧнә, ԝәки һʹьзкьрьна мә һьндава хушк-бьра сар кьн. Әԝана чь жи бькьн, ԝе нькарьбьн һәвалтийа мә хьраб кьн. Һәвалтийа мә ԝе нә кӧ тʹәне һʹәта хьлазийа ве дьнйайе бьминә, ле һʹәта-һʹәтайе!