1-2. Frɔm wetin de na Pita In Fɔs Lɛta 4:​7, 8, wetin go ɛp wi fɔ bia di tɛm we tin nɔ go rili izi fɔ wi?

AS WI de nia di tɛm fɔ lɛ “di las dez” dɔn, wi go gɛt siriɔs prɔblɛm dɛn we go mit wi. (2 Tim. 3:​1, NW) Fɔ ɛgzampul, plɛnti fɛt fɛt bin de na wan kɔntri na Afrika afta we dɛn bin gɛt ilɛkshɔn. I pas siks mɔnt we wi brɔda ɛn sista dɛn nɔ bin ebul fɔ waka fri wan bikɔs pipul dɛn bin de fɛt ɔlsay. Wetin bin ɛp dɛn fɔ bia wit dis kayn tin we nɔ bin izi fɔ dɛn? Sɔm pan dɛn bin go de wit dɛn Kristian brɔda ɛn sista dɛn we de na sef say. Wan brɔda bin tɔk se: “We dis kayn tin bin apin, a bin gladi fɔ de wit mi padi dɛn. Wi bin ebul fɔ ɛnkɔrej wisɛf.”

² We di “big big trɔbul” go bigin, wi go gladi fɔ gɛt gud padi dɛn we lɛk wi. (Rɛv. 7:​14) So i rili ɔjɛnt fɔ lɛ wi gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn rayt naw. (Rid Pita In Fɔs Lɛta 4:​7, 8.) Wi go lan bɔku tin frɔm wetin bin apin to Jɛrimaya, we in padi dɛn bin ɛp fɔ sev am jɔs bifo dɛn dɔnawe wit Jerusɛlɛm. * Aw wi go falamakata Jɛrimaya?

3. (a) Wetin bin fɔ dɔn mek Jɛrimaya want fɔ kip to insɛf? (b) Wetin Jɛrimaya bin tɛl in sɛktri, Baruch? Wetin bin apin we i du dat?

³ Fɔ lɛk 40 ia, Jɛrimaya bin de wit pipul dɛn we nɔ bin de waka tret wit dɛn kɔmpin, pipul dɛn lɛk in neba dɛn ɛn sɔntɛm sɔm pan in fambul dɛn we bin kɔmɔt na Anatɔt we na in om-tɔŋ. (Jɛr. 11:​21; 12:​6) Bɔt Jɛrimaya nɔ bin kip to  insɛf. Infakt, i bin de tɛl in sɛktri we nem Baruch bɔt aw i bin de fil, ɛn wisɛf kam fɔ no bɔt aw i bin de fil bikɔs dɛn rayt bɔt am na di Baybul. (Jɛr. 8:​21; 9:​1; 20:​14-18; 45:​1) Baruch ɛn Jɛrimaya bin kam fɔ lɛk ɛn rɛspɛkt dɛnsɛf gud gud wan di tɛm we Baruch bin de rayt ɔl di tin dɛn we bin apin to Jɛrimaya.—Jɛr. 20:​1, 2; 26:​7-11.

4. Wetin Jiova bin tɛl Jɛrimaya fɔ du? Aw di wok we Gɔd bin gi Jɛrimaya mek in ɛn Baruch gɛt tayt padi biznɛs?

⁴ Fɔ lɔng tɛm, Jɛrimaya bin gɛt maynd fɔ wɔn di Izrɛlayt dɛn bɔt wetin gɛt fɔ apin na Jerusɛlɛm. (Jɛr. 25:​3) Jiova bin tray bak fɔ ɛnkɔrej di pipul dɛn fɔ ripɛnt bay we i bin tɛl Jɛrimaya fɔ rayt In wɔnin dɛn na wan skrol. (Jɛr. 36:​1-4) As Jɛrimaya ɛn Baruch bin de wok togɛda fɔ du di wok we Gɔd bin gi dɛn, i go mɔs bi se dɛn bin de tɔk bɔt tin dɛn we bin mek dɛn gɛt mɔ fet.

5. Aw Baruch bin sho se in na gud padi to Jɛrimaya?

⁵ Afta we dɛn dɔn fɔ rayt di skrol, Jɛrimaya bin nid fɔ abop pan in padi Baruch fɔ mek i go tɛl di pipul dɛn bɔt di mɛsej. (Jɛr. 36:​5, 6) Baruch bin gɛt maynd fɔ go du dis wok we nɔ bin rili izi. I go mɔs bi se Jɛrimaya bin fil prawd we Baruch bin go na di tɛmpul ɛn rid wetin de na di skrol to di pipul dɛn. (Jɛr. 36:​8-10) Di prins dɛn na Juda bin yɛri bɔt wetin Baruch bin du, ɛn dɛn bin tɛl am fɔ rid wetin de na di skrol lawd wan to dɛn! (Jɛr. 36:​14, 15) Di prins dɛn bin disayd fɔ tɛl Kiŋ Jɛoiakim bɔt wetin Jɛrimaya bin tɔk. So dɛn bin du gud to Baurch bay we dɛn tɛl am se: “Una go ayd, yu ɛn Jɛrimaya, ɛn una nɔ mek ɛnibɔdi no usay una de.” (Jɛr. 36:​16-19) Dat na bin gud advays!

6. Wetin Jɛrimaya ɛn Baruch bin du we pipul dɛn bin de agens dɛn?

 ⁶ Kiŋ Jɛoiakim bin vɛks bad bad wan we i yɛri di wɔd dɛn we Jɛrimaya bin rayt na di skrol ɛn dat bin mek i bɔn am. I bin tɔk se lɛ dɛn arɛst Jɛrimaya ɛn Baruch. Bɔt Jɛrimaya nɔ bin fred. I bin tek ɔda skrol gi Baruch, ɛn as Jɛrimaya bin de tɛl Baruch di mɛsej we Jiova bin gi am, Baruch bin rayt “ɔl wetin Jɛrimaya bin tɛl am fɔ rayt na da skrol we Jɛoiakim we na kiŋ na Juda, bin bɔn na faya.”—Jɛr. 36:​26-28, 32.

7. Wetin go mɔs dɔn apin as Jɛrimaya ɛn Baruch bin de wok togɛda?

⁷ Bɔku tɛm pipul dɛn we de bia prɔblɛm dɛn togɛda kin bi tayt padi dɛn. So i go bi se na di tɛm we Jɛrimaya ɛn Baruch bin de wok togɛda fɔ rayt bak di tin dɛn we bin de na di skrol we wikɛd Kiŋ Jɛoiakim bin bɔn, na da tɛm de dɛn kam fɔ sabi dɛnsɛf gud gud wan ɛn bi tayt padi dɛn. Aw wi go bɛnifit frɔm di ɛgzampul we dɛn tu fetful man dɛn ya bin sɛt?

8. Wetin go stɔp wi fɔ lɛ wi nɔ gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn? Wetin mek wi nɔ fɔ giv-ɔp?

⁸ Sɔntɛnde, i nɔ kin izi fɔ wi fɔ tɛl ɔda pipul dɛn bɔt aw wi de fil mɔ if sɔmbɔdi bin dɔn du sɔntin to wi we mek wi vɛks. (Prɔv. 18:​19, 24) Ɔ sɔntɛm wi go fil se wi nɔ gɛt bɛtɛ tɛm ɛn ɛnaji fɔ mek tayt padi dɛn. Bɔt wi nɔ fɔ giv-ɔp. If wi want wi brɔda ɛn sista dɛn fɔ de nia wi di tɛm we wi gɛt prɔblɛm, wi fɔ lan fɔ trɔst dɛn naw bay we wi de tɛl dɛn wetin wi tink ɛn aw wi de fil. Dat na wan impɔtant we fɔ lɛ wi bi tru tru padi dɛn.—1 Pit. 1:​22.

9. (a) Aw Jizɔs bin sho se i biliv in padi dɛn? (b) We yu de tɔk bɔt wetin yu de tink ɛn aw yu de fil to ɔda pipul dɛn, aw dat go ɛp yu fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit dɛn? Gi wan ɛgzampul.

⁹ Jizɔs bin sho se i biliv in padi dɛn bay we i bin de tɛl dɛn ɔltin ɛn nɔ ayd natin pan dɛn. (Jɔn 15:​15) Wi kin falamakata Jizɔs bay we wi de tɛl wi padi dɛn di tin dɛn we de mek wi gladi, di tin dɛn we de mek wi wɔri, ɛn di tin dɛn we de mek wi vɛks. I fayn fɔ tek tɛm lisin we pɔsin de tɔk to yu, bay da we de yu go kam fɔ no se una ɔl tu gɛt di sem tin dɛn we una de tink bɔt, di sem we aw una de fil, ɛn una gɛt di sem gol dɛn. Fɔ ɛgzampul, lɛ wi tɔk bɔt wan sista we ol 29 ia we nem Sindi. I bin mek padi wit wan payɔnia sista we ol 67 ia we nem Mari-Luiz. Sindi ɛn Mari-Luiz bin de wok togɛda na fil savis ɛni Tɔsde mɔnin, ɛn dɛn kin fil fri fɔ tɔk to dɛnsɛf bɔt difrɛn tin dɛn. Sindi bin tɔk se: “A kin gladi we a de tɔk bɔt impɔtant tin dɛn to mi padi dɛn, bikɔs dis  de ɛp mi fɔ no ɛn ɔndastand dɛn mɔ.” We yu de tɔk bɔt wetin yu de tink ɛn aw yu de fil to yu padi dɛn ɛn lisin to dɛn we dɛn de tɔk, dat go mek yu padi bizinɛs wit dɛn tayt mɔ ɛn mɔ. Jɔs lɛk Sindi, if yu tray fɔ fil fri fɔ tɔk to ɔda pipul dɛn, yu go notis se yu padi biznɛs wit dɛn go tayt mɔ ɛn mɔ.—Prɔv. 27:​9.

10. Frɔm wetin de na Prɔvabs 27:​17 (NW), us gud tin dɛn kin apin we wi wok togɛda wit wi brɔda ɛn sista dɛn?

¹⁰ Jɔs lɛk wetin bin apin to Jɛrimaya ɛn Baruch, we wi de wok togɛda wit wi kɔmpin Kristian dɛn wi go kam fɔ si di fayn kwaliti dɛn we dɛn gɛt ɛn lan frɔm dɛn. Dɔn, wi padi biznɛs wit dɛn go tayt mɔ ɛn mɔ. (Rid Prɔvabs 27:​17, NW.) Fɔ ɛgzampul, aw yu go fil we yu de prich wit yu padi ɛn yu si aw i gɛt maynd fɔ ɛksplen wetin i biliv, ɔ we i de tɔk frɔm in at bɔt Jiova ɛn di tin dɛn we I want fɔ du fɔ mɔtalman? I go mɔs bi se yu go kam fɔ lɛk am mɔ ɛn mɔ.

11-12. Gi wan ɛgzampul we de sho se we wi de prich wit wi brɔda ɛn sista dɛn dat kin ɛp wi fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit dɛn.

¹¹ Lɛ wi tɔk bɔt tu ɛgzampul dɛn we de sho se we wi de prich togɛda wit wi brɔda ɛn sista dɛn, dat de ɛp wi fɔ lɛk wisɛf mɔ ɛn mɔ. Wan 23 ia ol sista we nem Adilin bin aks wan pan in padi dɛn we nem Kandis fɔ go prich wit am na wan tɛritri we dɛn nɔ kin go prich ɔltɛm. Adilin bin tɔk se: “Wi bin want fɔ prich wit mɔ zil ɛn fɔ ɛnjɔy di prichin wok mɔ ɛn mɔ. Wi ɔl tu nid sɔm ɛnkɔrejmɛnt so dat wi go kɔntinyu fɔ gi Jiova wi bɛst.” Us bɛnifit dɛn bin gɛt we dɛn bin de prich togɛda? Adilin bin tɔk se: “We wi dɔn fɔ prich ɛvride, wi kin tɔk bɔt aw wi bin fil, wetin bin tɔch wi at bɔt di tin dɛn we wi bin tɔk bɔt, ɛn aw wi si se na Jiova bin de dayrɛkt wi we wi bin de prich. Wi ɔl tu bin gladi fɔ tɔk bɔt dɛn tin dɛn de ɛn wi bin kam fɔ sabi wisɛf gud gud wan.”

¹² Na Frans, tu sista dɛn we nɔ mared we nem Leila ɛn Marian bin go prich fɔ fayv wiks na Bangwi, di kapital siti na Sɛntral  Afrikan Ripɔblik we na say usay bɔku pipul dɛn de. Leila bin tɔk se: “Mi ɛn Marian bin gɛt prɔblɛm dɛn, bɔt bikɔs wi bin de tɔk to wisɛf ɛn wi bin rili lɛk wisɛf, dat bin mek wi padi biznɛs tayt mɔ ɛn mɔ. We a si di we aw Marian bin de ajɔst to ɛni nyu tin dɛn, di kayn we aw i lɛk di pipul dɛn, ɛn di zil we i gɛt fɔ di prichin wok, a kam fɔ kɔle am mɔ ɛn mɔ.” Yu nɔ nid fɔ muf go na ɔda kɔntri fɔ ɛnjɔy dɛn bɛnifit dɛn ya. Ɛnitɛm we yu de prich na yu tɛritri wit yu brɔda ɔ sista, yu gɛt di chans fɔ no am gud gud wan ɛn fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit am.

13. Wetin kin apin sɔntɛnde we wi de wok wit wi padi dɛn?

¹³ Sɔntɛnde, we wi wok wit wi padi dɛn wi go kam fɔ no di gud kwaliti dɛn we dɛn gɛt ɛn di mistek dɛn we dɛn kin mek. Wetin go ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit wi padi dɛn pan ɔl we dɛn de mek mistek? Tink bak bɔt Jɛrimaya in ɛgzampul. Wetin bin ɛp am fɔ si di gud kwaliti dɛn we in padi dɛn gɛt ɛn nɔ pe atɛnshɔn pan di mistek dɛn we dɛn bin de mek?

14. Wetin Jɛrimaya bin lan bɔt Jiova? Aw dat bin ɛp am?

¹⁴ Na Jɛrimaya bin rayt di Baybul buk we gɛt in nem, ɛn i go mɔs bi se na in rayt bak Fɔs Kiŋ, ɛn Sɛkɔn Kiŋ. Da wok de bin ɛp am fɔ si di kayn we aw Jiova de sɔri fɔ mɔtalman dɛn we nɔ pafɛkt. Fɔ ɛgzampul, i bin no se we Kiŋ Eab bin ripɛnt, Jiova nɔ bin mɛk dɛn dɔnawe wit in wan ol famili di tɛm we i de alayf. (1 Kiŋ 21:​27-29) Semweso, Jɛrimaya bin no se di tin dɛn we Manasɛ bin du we bin mek Jiova vɛks bin wɔs pas wetin Eab bin du. Pan ɔl dat, Jiova fɔgiv Manasɛ bikɔs i ripɛnt. (2 Kiŋ 21:​16, 17; 2 Krɔ. 33:​10-13) Di we aw Jiova bin trit dɛn pipul dɛn de go mɔs dɔn ɛp Jɛrimaya fɔ falamakata Gɔd bay we i bin de peshɛnt ɛn sho sɔri-at fɔ in tayt padi dɛn.—Sam 103:​8, 9.

15. Aw Jɛrimaya bin falamakata Jiova bay i bin peshɛnt wit Baruch di tɛm we i bin pul in maynd smɔl pan di wok we i bin de du?

¹⁵ Tink bɔt aw Jɛrimaya bin ɛp Baruch di tɛm we i bin pul in maynd smɔl pan di wok we i bin de du. Bifo i giv-ɔp pan in padi kwik kwik wan, i bin ɛp Baruch bay we i tɛl am di fayn mɛsej we Gɔd bin gi am fɔ tɛl am. (Jɛr. 45:​1-5) Us lɛsin dɛn wi lan frɔm dis ɛgzampul?

16. Frɔm wetin de na Prɔvabs 17:​9, wetin wi nid fɔ du fɔ kɔntinyu fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn?

¹⁶ Fɔ tru, wi nɔ fɔ tink se wi brɔda ɛn sista dɛn fɔ pafɛkt. Na dat mek we wi dɔn gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn, wi nid fɔ try tranga wan fɔ kɔntinyu fɔ du di tin dɛn we go mek wi padi biznɛs wit dɛn tayt mɔ ɛn mɔ. If wi padi dɛn mek mistek, wi nid fɔ ɔnɛs wit dɛn ɛn gi dɛn advays frɔm Gɔd in Wɔd. (Sam 141:​5) Ɛn if dɛn du tin to wi we mek wi vɛks, wi nid fɔ fɔgiv dɛn. Wans wi dɔn fɔgiv dɛn, wi fɔ avɔyd fɔ tɔk bɔt di tin dɛn we dɛn bin du to wi we mek wi vɛks. (Rid Prɔvabs 17:​9.) Insay dis tɛm we tin rili tranga, i impɔtant fɔ lɛ wi pe atɛnshɔn mɔ pan di tin dɛn we de mek wi gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn ɛn nɔ pe atɛnshɔn pan di mistek dɛn we dɛn de mek! If wi du dat, wi padi biznɛs wit dɛn go tayt mɔ ɛn mɔ. I rili impɔtant fɔ lɛ wi du dat naw bikɔs wi go nid tayt padi dɛn di tɛm we da big big trɔbul go kam.

17. Aw Jɛrimaya bin sho se in na tru tru padi di tɛm we tin nɔ bin izi?

¹⁷ Di prɔfɛt Jɛrimaya bin sho se in na tru tru padi di tɛm we tin nɔ bin izi. Fɔ ɛgzampul, afta we wan kɔt ɔfisa we nem  Ɛbɛdmɛlɛk bin sev Jɛrimaya fɔ lɛ i nɔ day na wan dip ol we ful-ɔp wit pɔtɔpɔtɔ, Ɛbɛdmɛlɛk bin fred se di prins dɛn go du bad tin to am. We Jɛrimaya bin yɛri bɔt dis, i nɔ bin sɛt in mɔt ɛn op se in padi go ebul fɔ bia. Pan ɔl we Jɛrimaya bin de na prizin, i bin du ɔl wetin i ebul fɔ ɛnkɔrej in padi Ɛbɛdmɛlɛk wit di fayn prɔmis we Jiova dɔn mek.—Jɛr. 38:​7-13; 39:​15-18.

18. Frɔm wetin de na Prɔvabs 17:​17 (NW), wetin wi fɔ du we wi brɔda ɔ sista de sɔfa?

¹⁸ Tide, wi brɔda ɛn sista dɛn de gɛt bɔku difrɛn prɔblɛm dɛn. Fɔ ɛgzampul, bɔku pan dɛn de sɔfa bikɔs tin dɛn lɛk atkwek, ebi ebi ren, briz, ɔ wɔ de apin na di say usay dɛn de. We dat apin, sɔm pan wi kin ebul mek dɛn wi brɔda ɛn sista dɛn ya kam de wit wi na wi os. Ɔda wan dɛn kin ebul fɔ gi mɔni fɔ ɛp dɛn. Bɔt wi ɔl kin ebul fɔ aks Jiova fɔ ɛp dɛn wi brɔda ɛn sista dɛn ya. We wi yɛri se wan pan wi brɔda ɔ sista in at pwɛl, sɔntɛnde wi nɔ kin no wetin fɔ tɔk ɔ wetin fɔ du. Bɔt wi ɔl gɛt bɔku tin fɔ du fɔ ɛp dɛn. Fɔ ɛgzampul, wi kin fɛn tɛm fɔ spɛn wit wi brɔda ɛn sista dɛn. Wi kin tek tɛm lisin to dɛn we dɛn de tɔk. Ɛn wi kin tɛl dɛn bɔt di skripchɔ we wi lɛk pas ɔl fɔ ɛnkɔrej dɛn. (Ayz. 50:​4) Di tin we impɔtant pas ɔl na dat yu de wit yu brɔda ɛn sista dɛn di tɛm we dɛn nid yu.—Rid Prɔvabs 17:​17, NW.

19. We wi tray fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn naw, aw dat go ɛp wi tumara bambay?

¹⁹ Wi fɔ mekɔp wi maynd naw fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn ɛn kɔntinyu fɔ du tin dɛn we go mek wi padi biznɛs wit dɛn tayt mɔ ɛn mɔ. Wetin mek? Na bikɔs wi ɛnimi dɛn go tray fɔ skata wi bay we dɛn go de tɔk lay lay tin dɛn bɔt wi. Dɛn go tray fɔ mek wi stɔp fɔ trust ɛn sɔpɔt wi brɔda ɛn sista dɛn. Bɔt dɛn nɔ go ebul fɔ du dat. Dɛn nɔ go ebul fɔ mek wi stɔp fɔ lɛk wi brɔda ɛn sista dɛn. Natin nɔ de we dɛn go du we go pwɛl di tayt padi biznɛs we wi dɔn gɛt wit wi brɔda ɛn sista dɛn. Infakt, da padi biznɛs de nɔ go jɔs de te dis wɔl dɔn bɔt i go de sote go!