တၢ်မၤလိ ၄၄
တချုးလၢ တၢ်အကတၢၢ် ဟဲဒံးဘၣ်န့ၣ် မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် သုတၢ်ရ့လိာ်သး
“ပှၤအတံၤအသကိး [“တံၤသကိးနီၢ်နီၢ်,” NWT] အဲၣ်တၢ် ကိးအဆၢအကတီၢ်ဒဲး” လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၀၁ မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
ဖဲ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” အဆၢကတီၢ် ပကလိၣ်ဘၣ် တံၤသကိးလၢအဂ့ၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၂) *
၁-၂. ဒ် ၁ ပ့းတရူး ၄:၇, ၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးလၢ အကီအခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လဲၣ်.
ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” ဘူးကကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် နးနးကလဲာ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) အဒိ လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤ မုၢ်နုာ်န့ၣ် ဖဲပှၤဃုထၢထီၣ် ပဒိၣ်ဝံၤအခါ တၢ်တၢထီၣ်တၢလီၤ အိၣ်ထီၣ်ဝဲအါမးလီၤ. လၢဃုလါဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ပှၤအ့ၣ်လိာ်သးတဖၣ် အိၣ်ဝးတရံး အဝဲသ့ၣ်အဃိ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်မနုၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် လဲၤအိၣ်ဘၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်လၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် တအိၣ်အါအါဘၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်အံၤအခါ မ့ၢ်လၢယတံၤသကိးတဖၣ် အိၣ်ဝးတရံးယၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်ပသး တဂၤဒီးတဂၤ သ့ဝဲလီၤ.”
၂ ဖဲ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” စးထီၣ်အသးအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တံၤသကိးလၢအဂ့ၤ လၢအအဲၣ်ပှၤန့ၣ် ပကသးခုဒိၣ်မးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) အဃိ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကရ့လိာ်ပသးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ပ့းတရူး ၄:၇, ၈ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ဝံယံးရမံယၤအအိၣ် သ့ဝဲအါမးလီၤ. တချုးဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ဝံယံးရမံယၤ အတံၤသကိးလၢ အဘူးဒီးအီၤတဖၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကဆဲးအိၣ်မူဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. * ပကွၢ်လိမၤဒိး ဝံယံးရမံယၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ဝံယံးရမံယၤ အဒိအတဲာ်
၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ဝံယံးရမံယၤ ကအဲၣ်ဒိးအိၣ်ယံၤဒီး ပှၤဂၤတဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ဝံယံးရမံယၤ တဲဘၣ်အပှၤကွဲးလံာ်ဖိ စီၤဘၤရူးလၢ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၃ ဝံယံးရမံယၤ အိၣ်မူဘၣ်လၢ ပှၤလၢအတတီဒီး ယွၤတဖၣ်အကျါ အစှၤကတၢၢ်အနံၣ် ၄၀ လီၤ. လၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဘူးအတံၢ်တနီၤလၢ ဝ့ၢ်ဧၤနသိးအပူၤစ့ၢ်ကီး ကပၣ်ဃုာ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၁၁:၂၁; ၁၂:၆) သနာ်က့ အဝဲတအိၣ် လီၤလီၤဆီဆီ ထဲတဂၤဧိၤဘၣ်. ဝံယံးရမံယၤတဲဘၣ် အပှၤကွဲးလံာ် စီၤဘၤရူးလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဂၤ လၢအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်အီၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၈:၂၁; ၉:၁; ၂၀:၁၄-၁၈; ၄၅:၁) ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ဖဲစီၤဘၤရူး ကွဲးလီၤဝဲ တၢ်လၢအကဲထီၣ်အသးဒီး ဝံယံးရမံယၤခဲလၢာ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ အတၢ်အဲၣ်လိာ်သး ဒီးအတၢ်ပာ်ကဲလိာ်သး ကဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် ထဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.—ယံးရမံယၤ ၂၀:၁, ၂; ၂၆:၇-၁၁.
၄. ယဟိဝၤယွၤ မၢဝံယံးရမံယၤ မၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဖဲဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး မၤဝဲမူဒါအံၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သး ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်လဲၣ်.
၄ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသးဒီး ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဝံယံးရမံယၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ အနံၣ်အါမးလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၂၅:၃) ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံယံးရမံယၤ ကွဲးလီၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ လံာ်ထူအပူၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါကဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢကပီၢ်ယၢ်လီၤအသးအဂီၢ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၆:၁-၄) ဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး မၤသကိးတၢ်မၤလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤအံၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲလၢ အလါတဖၣ်အဃိ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကတဲသကိးဝဲ တၢ်လၢအကမၤဆူၣ်ထီၣ် အတၢ်နာ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ စီၤဘၤရူးမ့ၢ် ဝံယံးရမံယၤ အသကိးလၢအဂ့ၤ သ့လဲၣ်.
၅ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ကွဲးလံာ်ထူ ဝံၤအဆၢကတီၢ် ဝံယံးရမံယၤ မၢစီၤဘၤရူး တဲဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢတၢ်ကစီၣ်အံၤလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၆:၅, ၆) တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ် ဘၣ်ဆၣ် စီၤဘၤရူး မၤလၢပှဲၤ အမူဒါအံၤ လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ အပူၤလီၤ. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ဖဲစီၤဘၤရူး လဲၤလၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂၢၤပူၤ ဒီးဖးန့ၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ လံာ်ထူအံၤအခါ ဝံယံးရမံယၤ ကပာ်ကဖၢလၢအသး ထဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. (ယံးရမံယၤ ၃၆:၈-၁၀) ပှၤယူဒၤဖိ အပဒိၣ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲ တၢ်လၢစီၤဘၤရူး မၤဝဲတဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၢစီၤဘၤရူး ဖးသီၣ်လံာ်ထူအံၤ လၢအကလုၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၆:၁၄, ၁၅) ပဒိၣ်တဖၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကတဲဘၣ် စီၤပၤယဟိၤယါကံၣ် လၢတၢ်လၢ ဝံယံးရမံယၤ တဲဝဲတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤဘၤရူးအဂီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ် စီၤဘၤရူးလၢ “လဲၤပာ်ခူသူၣ်နသးနဲဒၣ်, ဒီးစီၤယံးရမံယၤတက့ၢ်, ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဖဲသုအိၣ်န့ၣ် နီတဂၤတဂ့ၤ” လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၆:၁၆-၁၉) အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လၢအဂ့ၤလီၤ.
၆. ဖဲဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအခါ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၆ ဖဲစီၤပၤယဟိၤယါကံၣ် နၢ်ဟူဘၣ်တၢ်ကတိၤ လၢဝံယံးရမံယၤ ကွဲးဝဲတဖၣ်အခါ အဝဲဒွဲၣ်အူထီၣ်ကွံာ် လံာ်ထူအံၤ ဒီးမၢပှၤထၢနုာ် ဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး လၢဃိာ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဝံယံးရမံယၤ တပျံၤတၢ်ဘၣ်. အဝဲဟံးန့ၢ် လံာ်ထူအဂၤတထူ ဒီးဟ့ၣ်လီၤဝဲ စီၤဘၤရူးဝံၤ တဲဘၣ်စီၤဘၤရူးလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကစီၣ်လီၤ. ဒီးစီၤဘၤရူးကွဲးလီၤ “ကယဲၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အခီၣ်ထံးလၢအလိၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ လံာ်ထူလၢ အခီၣ်ထံးတထူ, လၢယူဒၤအစီၤပၤ စီၤယဟိၤယါကံၣ် ဆူးထီၣ်ကွံာ်” ဝဲန့ၣ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၃၆:၂၆-၂၈, ၃၂.
၇. ဖဲဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး မၤသကိးတၢ်ဒ်သိးသိးအခါ တၢ်ကမၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၇ ပှၤလၢအလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်န့ၣ် ညီနုၢ်အဝဲသ့ၣ် ရ့လိာ်အသး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး ကွဲးကဒီးဝဲ လံာ်လၢစီၤပၤယဟိၤယါကံၣ် မၤဟးဂီၤဝဲအခါ အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်လိာ်သးအဂ့ၢ် ဒီးအတၢ်ရ့လိာ်သး ကဘူးဒိၣ်ထီၣ်လီၤ. ပမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီခံဂၤအံၤ အအိၣ်လဲၣ်.
တဲဘၣ်နသကိးတဖၣ်လၢ နတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးနတၢ်တူၢ်ဘၣ်
၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤ တရ့လိာ်အသးဒီးပှၤဂၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဘၣ်လဲၣ်, ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ရ့လိာ်ပသးဒီး တံၤသကိးလၢအဂ့ၤ ထီဘိလဲၣ်.
၈ လၢအပူၤကွံာ် ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ပှၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကီလၢ ပကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁၉, ၂၄) မ့တမ့ၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပကရ့လိာ်ပသးဒီးပှၤဂၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အဂီၢ် ပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးပဂံၢ်ပဘါတအိၣ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတကြၢး ဟ့ၣ်အၡူဘၣ်. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤစၢၤပှၤ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်ရ့လိာ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. ပကဘၣ် တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၁:၂၂.
၉. (က) ယ့ၣ်ၡူးနာ်န့ၢ် အသကိးတဖၣ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်. (ခ) နမ့ၢ်တဲဘၣ်ပှၤဂၤ လၢနတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးနတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤ ကဘူးထီၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၉ ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အနာ်န့ၢ်အတံၤသကိးတဖၣ် ခီဖျိအဝဲတဲတၢ်ဒီး အသကိးတဖၣ်ပျီပျီ ဒီးတပာ်ခူသူၣ် တၢ်ဂ့ၢ်နီတမံၤဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၅) ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးသ့ခီဖျိ ပတဲဘၣ် ပသကိးတဖၣ်လၢ ပတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ, ပတၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးပတၢ်သူၣ်အုးသးအုးတဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲပှၤတဂၤဂၤ တဲတၢ်ဒီးနၤအခါ ဒိကနၣ်န့ၢ်အီၤ ဂ့ၤဂ့ၤတက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ်လၢ နတၢ်ဆိကမိၣ်, တၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးဖီတၢၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီးအီၤ အါမးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် စံဒံၤလၢအသးအိၣ် ၂၉ နံၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲဒီသကိးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မဲရံၣ် လူဝံး(စ်) လၢအသးအိၣ် ၆၇ နံၣ်ဒီးအမၤ ပှၤလဲၤလၢညါတဂၤလီၤ. ဖဲမုၢ်လွံၢ်နံၤဂီၤခီန့ၣ် စံဒံၤဒီး မဲရံၣ် လူဝံး(စ်) ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ထီဘိ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤ ပျီပျီလီၤ. စံဒံၤတဲဝဲလၢ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယတဲသကိးအီၤဒီး ယသကိးတဖၣ်မုာ်မး, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကသ့ၣ်ညါ ဒီးနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အဃိလီၤ.” နမ့ၢ်တဲဘၣ် နသကိးတဖၣ်လၢ နတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးနတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် တဲတၢ်အခါ နမ့ၢ်ဒိကနၣ်န့ၢ်အီၤန့ၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ် ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်လီၤ. ဒ်စံဒံၤအသိး နမ့ၢ်တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးတဲသကိးတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် ပျီပျီန့ၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤ ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၂၇:၉.
မၤသကိးတၢ် ဒ်သိးသိး
တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒ်သိးသိး (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀)
၁၀. ဒ် ကတိၤဒိ ၂၇:၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အခါ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ဒ်ဝံယံးရမံယၤ ဒီးစီၤဘၤရူး အဒိအတဲာ် ပာ်ဖျါဝဲအသိး ဖဲပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အခါ ပကထံၣ်အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်, ပကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ လၢအဝဲသ့ၣ်အအိၣ် ဒီးပကဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၇:၁၇ တက့ၢ်.) အဒိ ဖဲနဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး နသကိး ဒီးနထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲတဲဘၣ်ပှၤဂၤ လၢအတၢ်နာ်အဂ့ၢ် လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်အဂ့ၢ် လၢအသးဒီဖျၢၣ်အခါ နကတူၢ်ဘၣ်လၢ နတၢ်အဲၣ်အီၤ ဒိၣ်ထီၣ်လီၤ.
၁၁-၁၂. ပမ့ၢ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ပသကိးတဖၣ်န့ၣ် ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သး လၢတဂၤဒီးတဂၤ အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်, ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၁၁ ပမ့ၢ်ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒ်သိးသိးန့ၣ် ကမၤဘူးထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သး လၢတဂၤဒီးတဂၤ အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်လဲၤခီဖျိ ခံခါလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် အဲၤဒၢၤလဲ လၢအသးအိၣ် ၂၃ နံၣ်တဂၤန့ၣ် လဲၤကိးဝဲ အသကိးမုၣ် ခဲဒံး(စ်) လၢကလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီးအီၤ လၢတၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတလဲၤညီနုၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဲၤဒၢၤလဲ တဲဝဲလၢ “ပအဲၣ်ဒိးလၢ ပတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ကအါထီၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤလီၤ. ပဝဲခံဂၤလၢာ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒ်သိးပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.” အဝဲသ့ၣ် မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒ်သိးသိးအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘျုးဒ်လဲၣ်. အဲၤဒၢၤလဲ တဲဝဲလၢ “မ့ၢ်တုၤလၢ ဟါလီၤခီန့ၣ် ပတဲသကိးဘၣ်ဃးဒီး ပတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်, ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်လဲၣ် ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဝဲခံဂၤလၢာ်န့ၣ် ပတဲသကိးတၢ်ဒ်အံၤ မုာ်ဒိၣ်မး ဒီးပသ့ၣ်ညါလိာ်သး ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်လီၤ.”
၁၂ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သဘျ့ခံဂၤ လၢအမ့ၢ် လဲလၤ ဒီးမၤရံယၤန့ၣ် အိၣ်လၢကီၢ်ဖြၣ်စ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကီၢ်စဲထရၢၤ အၤဖြံၤကၤ ရံၤဖၢဘျံးအဝ့ၢ်ခိၣ် ဘၤကွံၤ ယဲၢ်နွံလီၤ. လဲလၤ တဲဝဲလၢ “မၤရံယၤ ဒီးယၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယသးခုလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးလၢအဂ့ၤ, ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်နီၢ်ကီၢ် ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သး ဂၢၢ်ကျၢၤအါထီၣ်လီၤ. ဖဲယထံၣ်ဘၣ်လၢ မၤရံယၤ အတၢ်အဲၣ်ပှၤဖဲန့ၣ်တဖၣ် ဒီးအတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးအဝဲလဲၤခီဖျိ အတၢ်အိၣ်သးလၢ အသီတဖၣ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်အခါ ယကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး” လီၤ. ဒ်သိးနကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တလိၣ်လၢ နကဘၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢတၢ်လီၢ်အဂၤဘၣ်. ဖဲနလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤ လၢနလီၢ်ကဝီၤအပူၤ တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် နအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဂ့ၢ် ဒီးနကမၤဂၢၢ်ကျၢၤအါထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤလီၤ.
သးစၢၢ်ဆၢ နသကိးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီးပျၢ်အတၢ်ကမၣ်
၁၃. ဖဲပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပသကိးတဖၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အခါ ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ ဖဲပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပသကိးတဖၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အခါ ပကထံၣ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်လီၤ. ပတံၤသကိးတဖၣ် မ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်သနာ်က့ ပဆဲးရ့လိာ်ပသးဒီး အဝဲသ့ၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်ကဒီး ဝံယံးရမံယၤ အဂ့ၢ်တက့ၢ်. တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကထံၣ် အသကိးတဖၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးကကွၢ်ကပာ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၁၄. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဝံယံးရမံယၤ သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဝံယံးရမံယၤ ကွဲးဝဲလံာ်ယံးရမံယၤ ဒီးလီၤဂာ်လၢ အကွဲးစ့ၢ်ကီးဝဲ လံာ် ၁ စီၤပၤ, ၂ စီၤပၤ လီၤ. ခီဖျိလၢ ဝံယံးရမံယၤ မၤဝဲမူဒါအံၤအဃိ ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အတလၢတပှဲၤတဖၣ် အဖီခိၣ် ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဝံယံးရမံယၤ သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤပၤအၤဃာ် မၤတၢ်အၢတၢ်သီ ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်လၢ အဝဲပီၢ်ယၢ်လီၤအသးအဃိ ဖဲအဝဲအိၣ်မူဝဲအဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤယွၤ တဒုးထံၣ်အီၤလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၂၁:၂၇-၂၉) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ စီၤမနၤၡ့ၤန့ၣ် မၤကမၣ်ယဟိဝၤယွၤ အါန့ၢ်ဒံး စီၤအၤဃာ်ဒံးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲပီၢ်ယၢ်လီၤအသးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၂၁:၁၆, ၁၇; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၃:၁၀-၁၃) တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ ကမၤစၢၤ ဝံယံးရမံယၤ ဒ်သိးကကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ အတံၤသကိးလၢအဘူးဒီးအီၤတဖၣ် အဖီခိၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၈, ၉.
၁၅. ဖဲစီၤဘၤရူး တသးစၢၢ်ဆၢ အမူဒါဘၣ် အဆၢကတီၢ် ဝံယံးရမံယၤ ကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲစီၤဘၤရူး တသးစၢၢ်ဆၢ အမူဒါလၢၤဘၣ် တစိၢ်တလီၢ်အဆၢကတီၢ် ဝံယံးရမံယၤ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်. ဝံယံးရမံယၤ တတဲဝဲလၢ တမ့ၢ်လၢ စီၤဘၤရူး ကဆီတလဲအသးလၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ အဝဲတဲဘၣ် စီၤဘၤရူးလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကစီၣ် ပျီပျီလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၄၅:၁-၅) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် ပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆)
၁၆. ဒ် ကတိၤဒိ ၁၇:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဒ်သိးပတၢ်ရ့လိာ်သး သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ပမုၢ်လၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် တမၤကမၣ်တၢ် နီတဘျီဘၣ်န့ၣ် တသ့ဘၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်ဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးပတၢ်ရ့လိာ်သး ကဂ့ၤထီဘိအဂီၢ်လီၤ. ပသကိးတဖၣ် မ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်သူ လံာ်စီဆှံဒီး ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတဲအီၤပျီပျီလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၁:၅) ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ပှၤန့ၣ် ပကဘၣ်ပျၢ် အတၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒီးပပျၢ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကမၣ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ပတဘၣ်တဲက့ၤ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲလၢၤဘၣ်. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၇:၉ တက့ၢ်.) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် အါန့ၢ်ဒံး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သး ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပကလိၣ်ဘၣ် တံၤသကိးလၢ အဘူးဒီးပှၤတဖၣ်အဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သး လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤလီၤ.
ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢအတီ
၁၇. ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ် ဝံယံးရမံယၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တံၤသကိးလၢ အဂ့ၤဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ် ဝံယံးရမံယၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တံၤသကိးလၢအဂ့ၤလီၤ. အဒိ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အမၤတၢ်လၢနီပူၤ ဒီးဖဲအဝဲ မၤပူၤဖျဲးထီၣ် ဝံယံးရမံယၤလၢ တၢ်ပူၤလၢအအိၣ်ဒီးကပံာ်အကျါဝံၤအခါ အဝဲပျံၤဝဲလၢ ပဒိၣ်တဖၣ် ကမၤအၢမၤနးအီၤလီၤ. ဖဲဝံယံးရမံယၤ သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအခါ အဝဲတအိၣ်ဘှီၣ် ဒီးတပျဲဝဲလၢ အသကိးတဂၤအံၤ ကလဲၤခီဖျိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ထဲတဂၤဘၣ်. ဝံယံးရမံယၤ လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် တသ့ဖဲအသ့ အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ အသကိး စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း ခီဖျိတဲဘၣ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လၢအလီၤသူၣ်မံသးမုာ်တဖၣ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၃၈:၇-၁၃; ၃၉:၁၅-၁၈.
တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤလိာ်အသး (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၈)
၁၈. ဒ် ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပသကိးတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးလီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး န့ဆၢၣ်အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး မ့တမ့ၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဟဲကဲထီၣ်ခီဖျိလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟဲကဲထီၣ်အသးအခါ ပဝဲတနီၤန့ၣ် ပမၢအဝဲသ့ၣ် ဟဲအိၣ်ဒီးပှၤသ့လီၤ. ဒီးပဝဲတနီၤန့ၣ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကျိၣ်စ့တကပၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်သ့လီၤ. ဖဲပသ့ၣ်ညါလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤ အသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်အခါ ပကဘၣ် တဲတၢ်မနုၤလဲၣ်, မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်သ့လီၤ. အဒိ ပဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်သ့လီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် တဲတၢ်ဒီးပှၤအခါ ပဒိကနၣ်န့ၢ်အီၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤသ့လီၤ. ဒီးပတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်ပှၤတဖၣ်သ့လီၤ. (ယၡါယၤ ၅၀:၄) တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ဖဲအဝဲလိၣ်ဘၣ်နၤ အဆၢကတီၢ် နကဘၣ်မၤချုးနသးလီၤ.—ဖး ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇ တက့ၢ်.
၁၉. ပမ့ၢ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ ခါဆူညါအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.
၁၉ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်ပာ်လီၤပသးလၢ ပကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးဆဲးမၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်ကသူဝဲ တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ် ဒ်သိးကမၤလီၤဖးပှၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ပသုတနာ်န့ၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤ တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ကလီကလီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ မၤဟးဂီၤကွံာ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးတန့ၢ်ဘၣ်. အဃိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးအံၤ ကအိၣ်တုၤလၢ တၢ်အကတၢၢ် တကးဒံးဘၣ် ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၂၄ ဟဲဆူယဟိဝၤယွၤအကစၢၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဘူးထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိမနုၤလၢ ဝံယံးရမံယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလဲၣ်, ဒီးပမ့ၢ်မၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 တၢ်မၤအသးလၢ လံာ်ယံးရမံယၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤ တဆီဘၣ်တဆီဘၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 57 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– တၢ်ဂီၤတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဖဲ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” အဆၢကတီၢ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ အဟံၣ်ခိၣ်ဒုးအဖီလာ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဒီတံၤဒီသကိးအဃိ ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ် အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်အသးသ့. တၢ်ဂီၤသၢခါအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တချုးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် စးထီၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သး.
