Skip to content

Skip to table of contents

VALA TALA FAKAAKO 44

Feaki e Tau Tuaga Kapitiga Malolō Ato Hoko Mai e Fakaotiaga

Feaki e Tau Tuaga Kapitiga Malolō Ato Hoko Mai e Fakaotiaga

“Kua fakaalofa e kapitiga ke he tau aho oti kana.”​—FAKATAI 17:17.

LOLOGO 53 Gahua Fakalataha

FAKAMAAMAAGA KŪ *

Lata a tautolu ke moua e tau kapitiga mitaki he magaaho “matematekelea lahi” (Kikite paratafa 2) *

1-2. Hagaao ke he 1 Peteru 4:7, 8, ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fahia ke he tau tuaga uka?

KUA tata lahi a tautolu ke he “tau aho fakamui,” ti liga fehagai mo e tau tuaga uka lahi. (2 Timo. 3:1) Ma e fakatai, he mole e matagahua vili ko e motu he faahi lalo ha Aferika ne mavehevehe ha ko e felatauaki mo e favale he tau matakau. Molea e ono e mahina, nakai maeke e tau matakainaga ha tautolu ke atāina ke o fano ha ko lautolu he lotouho he tau latau nei. Ko e heigoa ne lagomatai a lautolu ke fahia mai he tau tuaga uka ia? Falu ne nonofo he tau kaina he tau matakainaga ne ha ha i ai he matakavi haohao mitaki. Taha e matakainaga taane ne pehē: “He tuaga ia, loto fakaaue au ke he tau kapitiga ne haia mo au. Maeke a mautolu ke fefakamafanaaki.”

2 Ka hoko e “matematekelea lahi,” to loto fakaaue a tautolu ke he tau kapitiga mitaki ne fakaalofa ki a tautolu. (Fakakite. 7:14) Ti aoga lahi mahaki ke feaki e tautolu e tau pipiaga malolō he tau tuaga kapitiga mogonei. (Totou 1 Peteru 4:7, 8.) Lahi e mena ka fakaako e tautolu mai he tala ha Ieremia, ne lagomatai he tau kapitiga a ia ke hao he magaaho ato hoko e moumouaga ha Ierusalema. * Fifitaki fēfē e tautolu a Ieremia?

FAKAAKO MAI HE FAKAFIFITAKIAGA HA IEREMIA

3. (a) Ko e heigoa ka fakatupu a Ieremia ke vevehe kehe e ia a ia? (e) Ko e heigoa ne tala age e Ieremia ke he tohikupu haana ko Paruka, ti ko e heigoa e fakahikuaga?

3 Kavi ke he 40 e tau, moui a Ieremia he vahāloto he tau tagata nakai mahani fakamooli ne putoia e tau katofia mo e falu magafaoa mai he taone haana ko Anatota. (Iere. 11:21; 12:6) Ka e nakai vevehe kehe e ia a ia. Fakakite e ia e tau logonaaga ke he haana tohikupu fakamooli ko Paruka ti pihia ki a tautolu. (Iere. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) Maama mitaki e tautolu he tohi hifo e Paruka e tala katoa ha Ieremia, kua feaki e laua e fakaalofa hokulo mo e fakalilifu ko e taha ke he taha.​—Iere. 20:1, 2; 26:7-11.

4. Ko e heigoa ne ole a Iehova ki a Ieremia ke taute, ti fakamalolō fēfē he kotofaaga nei e tuaga kapitiga ha Ieremia mo Paruka?

4 Ke he tau tau loga, ne hataki fakamalolō e Ieremia e tau Isaraela ke he mena ka tupu ki Ierusalema. (Iere. 25:3) He lali foki ke lagomatai e tau tagata ke fakatokihala, ole a Iehova ki a Ieremia ke fakamau hifo e tau hatakiaga Haana ke he tohi vakai. (Iere. 36:1-4) He gahua fakatata tokoua a Ieremia mo Paruka he matagahua nei ne foaki he Atua ke he loga e tau mahina, kua fakamalolō mooli e tua ha laua ha ko e tau fakatutalaaga ha laua.

5. Eke mooli fēfē a Paruka mo kapitiga mitaki ki a Ieremia?

5 He magaaho ke hafagi e tohi vakai, falanaki a Ieremia ke he kapitiga haana ko Paruka ke fakailoa e fekau. (Iere. 36:5, 6) Loto malolō a Paruka he taute e kotofaaga hagahaga kelea haana. Mailoga nakai e koe e matalahi ha Ieremia he fano a Paruka ke he lotopā he faituga mo e taute e mena ne tala age ke taute e ia? (Iere. 36:8-10) Ko e tau iki ha Iuta ne logona e mena ne taute e Paruka, ti poaki a lautolu ki a ia ke totou fakaleolahi e tohi vakai ki a lautolu! (Iere. 36:14, 15) Fifili e tau iki ke tala age ke he Patuiki ko Iehoakima e mena ne talahau e Ieremia. He manamanatu, tala age a lautolu ki a Paruka: “Kia fano ā koe, ti fakamumuli a mua mo Ieremia, ti aua neke iloa e taha po ko fe a mua.” (Iere. 36:16-19) Ko e fakatonuaga mitaki mooli a ia!

6. Tali atu fēfē a Ieremia mo Paruka ke he totokoaga?

6 Ne ita lahi e Patuiki ko Iehoakima he logona e tau kupu ne fakamau e Ieremia ti tugi e ia e tohi vakai mo e poaki ke tapaki a Ieremia mo Paruka. Ka e nakai matakutaku a Ieremia. He uta e taha tohi vakai foki ti age ki a Paruka, tala age e Ieremia e fekau ha Iehova, ti fakamau hifo e Paruka e “tau kupu oti he tohi ne huhunu ai ke he afi he patuiki a Iuta ko Iehoakima.”​—Iere. 36:26-28, 32.

7. Ko e heigoa kua liga tupu he gahua fakalataha a Ieremia mo Paruka?

7 Ko e tau tagata ne fakauka fakalataha ke he tuaga uka kua fa tata e fakafetuiaga. Mailoga e tautolu e mena ia he gahua fakalataha a laua ke liu hukui e tohi vakai ne tugi he patuiki kelea ko Iehoakima, feaki e Ieremia mo Paruka e loto fakaaue lahi ha ko e ha laua a tau mahani. Aoga fēfē a tautolu mai he fakafifitakiaga ne fakatoka he tau tagata taane fakamooli tokoua nei?

FETUTALAAKI FAKAMOOLI MAI HE LOTO

8. Ko e heigoa ka taofi a tautolu he moua e tau kapitiga tata, ti ko e ha kua nakai lata a tautolu ke fakalolelole?

8 Liga uka ia tautolu ke tutala ke he falu ha kua fakahukia he taha tagata a tautolu he tau mogo kua mole. (Fakatai 18:19, 24) Po ke liga logona hifo e tautolu kua nakai lahi e magaaho mo e malolō ke feaki e tau fakafetuiaga tata. Nakai lata a tautolu ke fakalolelole. Ka manako a tautolu ke he tau matakainaga ke ha ha mo tautolu he tau magaaho uka, lata a tautolu ke fakaako ke falanaki ki a lautolu mogonei mai he tau loto mo e tau logonaaga ha tautolu. Ko e lakaaga aoga lahi a ia ke moua e tau kapitiga mooli.​—1 Pete. 1:22.

9. (a) Fakakite fēfē e Iesu kua falanaki a ia ke he tau kapitiga haana? (e) Lagomatai fēfē he fetutalaaki fakamooli a koe ke fakahokulo e tau fakafetuiaga haau mo e falu? Talahau e fakatai.

9 Fakakite e Iesu kua falanaki a ia ke he tau kapitiga haana he tutala fakamooli ki a lautolu ka e nakai fufū ha mena. (Ioane 15:15) Fifitaki e tautolu a ia he talahau e tau fiafia, tau tupetupe, mo e tau hogohogo manava ha tautolu ke he falu. Fanogonogo fakamitaki he tutala e taha tagata ki a koe, ti liga iloa e koe kua loga e tau manatu, tau logonaaga, mo e tau foliaga ha mua ne tatai. Manamanatu ke he fakataiaga ha Cindy, ko e matakainaga fifine ne 20 tumā e tau. Ne kapitiga a ia ke he paionia ko Marie-Louise ne 60 tumā e tau. Gahua fakamatala tokoua a Cindy mo Marie-Louise he tau pogipogi Tuloto oti, ti tutala fiafia a laua hagaao ke he tau matakupu kehekehe. Pehē a Cindy, “Fiafia au ke he tau fakatutalaaga hokulo mo e tau kapitiga ha kua lagomatai he mena nei au ke iloa mo e maama mitaki a lautolu.” Tupuola e tau tuaga kapitiga he fetutalaaki fakamooli mai he tau loto ne kua mafanatia. Tuga a Cindy, ka fakailoilo a koe ke fetutalaaki fakamooli mo e mafanatia mo e falu, to tupu e tau tuaga kapitiga haau mo lautolu.​—Fakatai 27:9.

GAHUA FAKALATAHA

Tau kapitiga mitaki kua gahua fakamatala tokoua (Kikite paratafa 10)

10. Hagaao ke he Tau Fakatai 27:17, ko e heigoa e fakahikuaga ka gahua auloa a tautolu mo e tau matakainaga?

10 He tupu ai ki a Ieremia mo Paruka, ka gahua fakalataha a tautolu mo e tau matakainaga ti mailoga e tau mahani mitaki ha lautolu, kua fakaako a tautolu mai ia lautolu ti fakatata lahi atu ki a lautolu. (Totou Tau Fakatai 27:17.) Ma e fakatai, fēfē e logonaaga haau he gahua fakamatala ti logona e kapitiga haau kua fakamaama fakamalolō mo e mauokafua e tua haana hagaao ki a Iehova mo e finagalo Haana? To tata lahi e logonaaga haau ki a ia.

11-12. Talahau e fakatai he puhala kua lagomatai he gahua fakamatala a tautolu ke fakamalolō e tau tuaga kapitiga ha tautolu.

11 Manamanatu ke he ua e mena ne tupu kua lagomatai he gahua fakamatala e tau tagata ke lahi e fefakaalofaaki. Ko Adeline, ko e matakainaga fifine ne 23 e tau ne ole ke he taha he tau kapitiga haana ko Candice ke ō mo ia ke fakamatala he matakavi nakai gahua tumau. “Manako a maua ke fakamakutu mo e fiafia lahi he fekafekauaga,” he ui e ia. “Manako tokoua a maua ke he atihakeaga fakaagaaga.” Aoga fēfē a laua he fakamatala tokoua? “He matahiku he tau aho takitaha” he ui e Adeline, “kua fakatutala ai ke he tau logonaaga ha maua, mena kua fakamafana mai he tau fakatutalaaga ha maua, mo e puhala ne mailoga e takitakiaga ha Iehova ke he gahua fakamatala ha maua. Fiafia tokoua a maua ke he tau fakatutalaaga hokulo nei mo e iloa mitaki e maua a maua.”

12 Ko Laïla mo Marianne ko e tau matakainaga fifine nonofo takitokotaha i Falani, ne o atu ke fakamatala i Bangui, ko e taone lavelave i Central African Republic ke lima e faahi tapu. Pehē a Laïla: “Fehagai a Marianne mo au ke he tau tuaga uka ka e fakaaue ke he matutakiaga mitaki mo e fakaalofa mooli ati tupu malolō e tuaga kapitiga ha maua. He mailoga e au e lotomatala ha Marianne ke hikihiki, fakaalofa haana ma e tau tagata he matakavi, mo e fakamakutu haana ke he gahua fakamatala, ne nava lahi au ki a ia.” Nakai lata a koe ke hiki ke he taha motu kehe ke moua e tau logonaaga nei. Ko e tau magaaho takitaha kua gahua a koe mo e matakainaga taane po ke matakainaga fifine he fonua haau, moua e koe e magaaho ke iloa mitaki mo e ke fakamalolō e pipiaga he tuaga kapitiga haau mo ia.

HAGAAKI KE HE AGA MITAKI, TI FAKAMAGALO ATU

13. Ko e heigoa e paleko kua liga fehagai mo tautolu ka gahua tata mo e tau kapitiga?

13 Falu magaaho ka gahua tata a tautolu mo e tau kapitiga, to mailoga e tautolu e tau aga mitaki mo e tau lolelole foki ha lautolu. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fehagai mo e paleko nei? Liu ke manamanatu ke he fakatai ki a Ieremia. Ko e heigoa ne lagomatai a ia ke kitia e mitaki he falu mo e nakai onoono ke he tau hehē ha lautolu?

14. Ko e heigoa ne fakaako e Ieremia hagaao ki a Iehova, ti lagomatai fēfē he mena nei a ia?

14 Tohia e Ieremia e tohi haana, ti liga tohia foki e ia e 1 mo e 2 Tau Patuiki i loto he Tohi Tapu. Ko e kotofaaga ia ati mailoga pauaki e ia e fakaalofa noa ha Iehova ke he tau tagata nakai mitaki katoatoa. Ma e fakatai, iloa e ia ko e mogo ne fakatokihala e Patuiki ko Ahapo he tau gahua kelea haana, ne fakahao e Iehova a ia he nakai kitia e magafaoa katoa haana kua mamate he vahā ne moui a ia. (1 Patu. 21:27-29) Pihia foki, iloa e Ieremia kua kelea atu e mena ne taute e Manase ki a Iehova ke he mena ne taute e Ahapo. Pete ia, fakamagalo e Iehova a Manase ha kua tokihala a ia. (2 Patu. 21:16, 17; 2 Nofo. 33:10-13) Ko e tau tala ia ne liga lagomatai a Ieremia ke fifitaki e fakauka mo e fakaalofa noa he Atua he fehagai a ia ni mo e tau kapitiga tata haana.​—Sala. 103:8, 9.

15. Fifitaki fēfē e Ieremia e fakauka ha Iehova he mogo ne tauhele e loto ha Paruka?

15 Manamanatu ke he puhala ne fehagai a Ieremia he mogo ne tauhele e loto ha Paruka mai he kotofaaga haana. He nakai tiaki mafiti e Ieremia e kapitiga haana, ne lagomatai e ia a Paruka he tala age ki a ia e fekau totonu ka e malolō he Atua. (Iere. 45:1-5) Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he tala nei?

Tau kapitiga mitaki kua atāina ke fakamagalo e taha (Kikite paratafa 16)

16. He fakakite ia Tau Fakatai 17:9, ko e heigoa kua lata a tautolu ke taute ke tumau e tuaga kapitiga ha tautolu?

16 Mooli, nakai amanaki a tautolu ke mitaki katoatoa e tau matakainaga ha tautolu. Ko e mena ia, ka fakatū e tautolu e tuaga kapitiga tata, lata a tautolu ke eketaha ke fakatumau e tuaga kapitiga ha tautolu. Ka taute he tau kapitiga ha tautolu e hehē, liga lata a tautolu ke foaki e fakatonuaga totonu ka e malolō ne fakavē ke he Kupu he Atua. (Sala. 141:5) Ka fakahukia e lautolu a tautolu, lata a tautolu ke fakamagalo atu a lautolu. Ka fakamagalo e tautolu a lautolu, lata a tautolu ke kalo kehe he kamatamata ke liu tahake mai e hehē ia he tau mogo i mua. (Totou Tau Fakatai 17:9.) Uho lahi ai he tau aho uka nei ke hagaaki ke he tau aga mitaki he tau matakainaga ha tautolu ka e nakai ke he tau lolelole ha lautolu! He taute pihia kua fakamalolō e pipiaga ha tautolu mo lautolu, ti lata a tautolu ke moua e tau kapitiga tata he magaaho matematekelea lahi.

FAKAKITE E FAKAALOFA FAKAMOOLI

17. Eke fēfē a Ieremia mo kapitiga mooli he tau magaaho matematekelea?

17 Ne eke e perofeta ko Ieremia mo kapitiga mooli he tau magaaho matematekelea. Tuga anei, he mole e fakahao he takitaki pule ko Epetameleka a Ieremia mai he mate he luo pelapela, matakutaku a Epetameleka neke fakamamahi he tau iki a ia. He iloa e Ieremia e mena nei, nakai fakanono a ia he amanaki to fakauka tokotaha e kapitiga haana. Pete ko Ieremia he fale puipui, taute e ia e mena kua maeke he tala age e maveheaga mafanatia ha Iehova ke he kapitiga haana ko Epetameleka.​—Iere. 38:7-13; 39:15-18.

Tau kapitiga mitaki kua lagomatai e tau matakainaga he mogo matematekelea (Kikite paratafa 18)

18. Hagaao ke he Tau Fakatai 17:17, lata ke tali atu fēfē a tautolu ka matematekelea e kapitiga?

18 Mogonei, ko e tau matakainaga ha tautolu ne fehagai mo e tau paleko kehekehe. Tuga anei, tokologa ne lauia he tau matematekelea tutupu pauaki po ke taute he tau tagata. Ka tupu e mena ia, falu ia tautolu ne liga hafagi e tau kaina ma e tau kapitiga nei ha tautolu. Falu ne liga lagomatai fakatupe. Ka e maeke oti a tautolu ke ole ki a Iehova ke lagomatai e tau matakainaga ha tautolu. Ka iloa e tautolu kua loto lolelole e matakainaga, liga nakai iloa e tautolu e mena ke talahau po ke mena ke taute. Ka e lahi e mena kua maeke a tautolu oti ke foaki. Ma e fakatai, maeke a tautolu ke fai magaaho mo e kapitiga ha tautolu. Fanogonogo fakaalofa ka tutala a ia. Talahau e kupu tohi mafanatia ha tautolu ne fiafia ki ai. (Isaia 50:4) Ko e mena ne mua e aoga kua ha ha i ai a koe mo e tau kapitiga haau ka manako a lautolu ki a koe.​—Totou Tau Fakatai 17:17.

19. Puhala fe he feaki e tau tuaga kapitiga malolō mogonei ka lagomatai a tautolu he tau mogo i mua?

19 Lata a tautolu ke eketaha ke feaki mo e fakatumau e tau fakafetuiaga malolō ha tautolu mogonei mo e tau matakainaga. Ko e ha? Ha ko e tau fī ha tautolu to lali ke vehe a tautolu puhala he tau pikopiko mo e tau vala tala hehē. Lali a lautolu ke taofi a tautolu he falanaki mo e lalago e taha mo e taha. Ka e nakai aoga e tau laliaga ha lautolu. To nakai maeke a lautolu ke moumou e tau pipiaga ha tautolu he fakaalofa. Nakai fai mena a lautolu ka taute ke fakatauhele e tau tuaga kapitiga ne kua fakatū e tautolu. Ti ko e tau tuaga kapitiga ia to tumau ka mole e fakaotiaga he fakatokaaga nei ti hoko ke he tukulagi!

LOLOGO 16 Fehola ke he Kautu he Atua!

^ para. 5 He tata mai e fakaotiaga, lata oti a tautolu ke fakamalolō e tau tuaga kapitiga ha tautolu mo e tau matakainaga taane mo e tau matakainaga fifine. He vala tala nei, to kumikumi a tautolu ke fakaako mai he mena ne taute e Ieremia. To fakatutala foki a tautolu ke he puhala ke feaki e tau tuaga kapitiga tata he vahā nei ka lagomatai a tautolu he tau magaaho uka.

^ para. 2 Ko e tau mena ne tutupu i loto he tohi a Ieremia ne nakai fakamau fakapapahi.

^ para. 57 FAKAMAAMA E TAU FAKATINO: Fakakite he fakatino nei e mena ka tupu he tau mogo i mua he “matematekelea lahi.” Tokologa e matakainaga ne fakalataha he poko i luga he alofale. Mafanatia a lautolu he fakafetui mo e falu he magaaho kamatamata ia. Ko e tau fakatino tolu ne mui mai kua fakakite e tau matakainaga taha ia ne fakatū tuai e tau tuaga kapitiga malolō ato kamata e matematekelea lahi.