Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 44

Cunanmanta alli apanacushunchij

Cunanmanta alli apanacushunchij

“Alli apanacuj runaca paihuan apanacujtaca, tucui causaipimi cꞌuyan” (PROVERBIOS 17:17).

CANTO 101 Tandalla Diosta sirvishunchij

CAITAMI YACHASHUN *

Jatun llaqui punllapica alli amigocunatami minishtishun. (Párrafo 2-ta ricui). *

1, 2. 1 Pedro 4:7, 8-pi nishca shinaca ¿llaquicunata chꞌimbapurangapajca imatataj rurana canchij?

CAI SHINA causai ñalla tucurigrishcamantami sinchi llaquicuna ricuringa (2 Timoteo 3:1). Por ejemplo, Africapi caj shuj llajtapica candidatocunata agllashca huashami 6 quillacuna yallita pꞌiñanacuicuna, macanacuicuna tiyarca. Ñucanchij huauqui panicunaca macanacui pushtupi cashcamantami llaquipi carcacuna. Chaimantami maijancunaca tranquilo lugarpi causaj huauqui panicunapaj huasiman miticushpa rircacuna. Shuj huauquica: “Chai llaqui horaspica amigocunami ñucanchijhuan carca. Caishuj, chaishujcunapurami animarinacurcanchij. Chaimantami cushilla sintirircani” ninmi.

2 Jatun llaqui punlla callarijpica alli amigocunata charishcamantami contentos sintirishun (Apocalipsis 7:14). Chaimantami cunan punllacunapi huauqui panicunahuan alli apanacuna canchij (1 Pedro 4:7, 8-ta liyipai). Ñaupa punllacunapica Jeremiaspaj amigocunaca manaraj Jerusalenta tucuchijpimi paita ayudarca. * ¿Jeremiasmantaca imatataj yachai tucunchij?

JEREMIASPAJ CAUSAIMANTA YACHASHUNCHIJ

3. a) ¿Jeremiasca ima laya gentecunapurapitaj causarca? b) ¿Jeremiasca Barucmanca imallatataj huillarca? c) ¿Jeremiaspish Barucpish imamantataj alli amigocuna tucurca?

3 Jeremiasca Anatot llajtamantami carca. Chai llajtapi causaj vecinocuna, huaquin familiacunaca Jeremiastaca yangamanta juchachishpami huañuchisha nircacuna. Jeremiasca 40 huatacuna yallitami chai gentecunapurapi causashcanga (Jeremías 11:21; 12:6). Chashna gentecunapurapi causashpapish alli amigocunatami charirca. Por ejemplo, Jeremiasca paipaj secretario Barucmanmi ima shina sintirishcata, imallata rurashcata huillarca (Jeremías 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1). Tucuita huillacushpaca paica Baruc-huanmi achca tiempota pasashca canga. Chaimantami ishquindijpura respetanacushpa alli amigocuna tucurca. Barucca Jeremías ima nishcataca tucuitami quillcarca. Chaimantami ñucanchijpish Jeremías ima shina sintirishcata yachashcanchij (Jeremías 20:1, 2; 26:7-11).

4. a) ¿Jehová Diosca Jeremiastaca imata rurachuntaj mandarca? b) ¿Jeremiaspish Barucpish ishquindij trabajashpaca imamantataj alli amigocuna tucurca?

4 Jeremiasca achca huatacunatami mana manchashpa Jerusalenpi ima tucunata israelitacunaman huillarca (Jeremías 25:3). Jehová Diosca gentecuna juchacunamanta arrepintirichunmi munarca. Chaimantami Jeremiastaca paipaj advertenciacunata rollopi quillcachun mandarca (Jeremías 36:1-4). Jeremiasca rollota quillcangapajca Baructami ayudachun mañarca. Tucuita quillcangacamaca ishquindijmi sinchiyachij yuyaicunamanta parlanacushpa huaquin quillacunata pasashcacuna canga.

5. ¿Barucca Jeremiaspaj alli amigo cashcataca ima shinataj ricuchirca?

5 Jeremiasca pai quillcachishca rollopi imalla nishcata huillachunmi paipaj amigo Barucman mingarca (Jeremías 36:5, 6). Barucca mana manchashpami Diospaj huasi canllaman rishpa chai rollopi imalla nicushcata gentecunapaj ñaupajpi liyirca. Chaita rurajpica Jeremiasca cushillami sintirishcanga ¿nachu? (Jeremías 36:8-10). Judá llajtata mandajcuna Baruc imata rurashcata yachaj chayashpaca paicunapaj ñaupajpipish liyichunmi paita pushamuchun cacharca (Jeremías 36:14, 15). Chai qꞌuipaca Judá llajtata mandajcunaca rollopi ima nishcatami rey Joacimman huillanaman rircacuna. Shinapish manaraj huillanaman rishpami Baructaca: “Canpish, Jeremiaspish pi mana ricunapi miticugrichij” nircacuna (Jeremías 36:16-19).

6. ¿Rey Joacim llaquichisha nijpica Jeremiaspish Barucpish imatataj rurarcacuna?

6 Rey Joacimca Jeremías ima nishcata yachaj yachashpaca achcatami pꞌiñarirca. Chaimantami rollotaca rupachirca. Jeremiasta, Baructapish prezupi churachunmi mandarca. Pero Jeremiasca mana mancharircachu. Ashtahuanpish shujtaj rollota japishpami Dios imalla nishcata Barucllatataj cutin quillcachirca. Barucca ‘mandaj Joacim rupachishca rollopi quillcashca shimicunallatatajmi cutin quillcarca’ (Jeremías 36:26-28, 32).

7. ¿Jeremiaspish Barucpish imamantataj ashtahuan apanacurcacuna?

7 Ima llaquicunata pihuan chꞌimbapurashpaca allimi apanacunchij. Chashnallatajmi Jeremiaspish Barucpish mana manchashpa rupachishca rollota cutin quillcarcacuna. Chaimantami ashtahuan apanacurcacuna. ¿Cai ishqui cꞌaricunamantaca imatataj yachacunchij?

SHUNGUMANTA PARLASHUNCHIJ

8. a) ¿Imamantataj shujtajcunahuan apanacunaca maipica sinchi can? b) ¿Imamantataj huauqui panicunahuan alli apanacuna canchij?

8 Ñucanchijta pi llaquichijpica, shujtajcunaman ima shina sintirishcata huillanaca sinchichari ricuringa (Proverbios 18:19, 24). Mana cashpaca shujtajcunahuan alli apanacungapajca tiempota, fuerzata mana charinichu nishpachari yuyai tucunchij. Pero ima jarcaicuna tiyajpipish shujtajcunahuanmi alli apanacui tucunchij. Llaquicuna ricurijpi ñucanchij huauqui panicuna ayudachunca cunanmantami paicunahuan alli apanacuna canchij. Chaipajca ima shina sintirishcata, imata yuyashcatapishmi huillana canchij (1 Pedro 1:22).

9. a) ¿Jesusca ima shinataj paipaj amigocunapi confiashcata ricuchirca? b) ¿Huauqui panicunahuanca imamantataj shungumanta parlanacuna canchij? Shuj ejemplomanta parlai.

9 Jesusca tucuitami paipaj amigocunaman huillarca. Chashnami paicunapi confiashcata ricuchirca (Juan 15:15). Jesús shinallatajmi huauqui panicunamanca imamanta cushilla o llaquilla cashcata huillana canchij. Ñucanchijpish ima shina sintirishcata pi parlajpica allimi uyana canchij. Chashnami paipish ñucanchij layallataj yuyashcata, sintishcata cuentata cushun. Por ejemplo, 29 huatacunata charij pani Cindypi yuyashun. Paica 67 huatacunata charij precursora Mariahuanmi amiga tucurca. Paicunaca tucui juevescunatami tutamanta lado huillanaman llujshishpa tucuimanta parlanacuncuna. Pani Cindyca: “Ñuca amigocunahuanmi valishca yuyaicunamanta parlanacunata munani. Chashnami paicuna imata yuyashcata, ima shina sintirishcata intindini” ninmi. Ñucanchijpish pani Cindy shina huauqui panicunahuan shungumanta parlanacushpaca allimi apanacushun (Proverbios 27:9).

TANDALLA PREDICASHUNCHIJ

Alli amigocunaca tandallami predicancuna. (Párrafo 10-ta ricui).

10. Proverbios 27:17-pi nishca shinaca ¿imamantataj huauqui panicunahuan huillanaman llujshina canchij?

10 Jeremías shina, Baruc shina huauqui panicunahuan tandalla imata rurashpaca paicunapica allicunatami ricushun. Chashnami ashtahuan alli apanacushun (Proverbios 27:17-ta liyipai). Por ejemplo, shuj huauquihuanchari predicanaman llujshinchij. Cai huauquica Yaya Diosmanta mana manchashpachari tucui shunguhuan huillan. Chaita ricushpaca chai huauquitaca ashtahuanmi cꞌuyanchij.

11, 12. ¿Huauqui panicunahuan huillanaman llujshishpaca imamantataj ashtahuan apanacunchij? Shuj ejemplomanta parlai.

11 Huauqui panicunahuan predicashpaca ashtahuanmi alli apanacunchij. 23 huatata charij pani Adelinepi yuyashun. Paica paipaj amiga Candicetaca mana tanto huillashca pushtucunapi huillanaman ringapajmi invitarca. Pani Adelineca: “Gentecunaman cushilla predicanatami munarcanchij. Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvishpa catingapajca animotami minishtircanchij” ninmi. ¿Ishquindij predicashcamantaca ima shinataj sintirircacuna? Adelineca: “Huillashca qꞌuipaca predicangapaj Jehová ima shina ayudashcata, gentecunaman huillashpa cushilla sintirishcatami parlanacurcanchij. Chashnami alli rijsinacurcanchij” ninmi.

12 Cunanca pani Laila, pani Marianamanta yachashun. Paicunaca Francia llajtamanta solteracunami can. Cai panicunaca República Centroafricana llajtapi caj Bangui nishca jatun ciudadpimi cinco semanacunata huillanaman rircacuna. Pani Lailaca: “Marianahuanca problemacunatami charircanchij. Pero paihuan parlanacuj cashcamanta, cꞌuyaita ricuchishcamantami alli apanacushpa catircanchij. Mariana gentecunata cꞌuyashcata ricushpa, chai llajtapi amañarijlla cashcata ricushpa, predicacionpi cushilla purijta ricushpacarin paitaca ashtahuanmi cꞌuyarcani” ninmi. Ñucanchijpish congregacionpi caj huauqui panicunahuan predicashpaca paicunataca ashtahuanmi rijsishun. Chashnami paicunahuanca alli apanacushun.

HUAUQUI PANICUNAPI ALLICUNATA RICUSHUNCHIJ, PERDONASHUNCHIJ

13. ¿Huauqui panicunahuan tandalla imata rurashpaca maipica imatataj ricunchij?

13 Huauqui panicunahuan tandalla imata rurashpaca maipica paicunapaj pandarishcacunatami ricunchij. ¿Huauqui panicuna pandarijpipish paicunamanta ama caruyangapajca imatataj rurana canchij? Jeremiasta yuyarishun. ¿Paica paipaj amigocunapi allicunata ricungapajca imatataj rurarca? ¿Paipaj amigocunata perdonangapajpish imatataj rurarca?

14. a) ¿Jeremiasca Jehová Diosmantaca imatataj yacharca? b) ¿Jehová Dios llaquij cashcata yachashpaca Jeremiasca imatataj rurarca?

14 Jeremiasca 1 y 2 Reyes librocunatami escribishcanga. Paipaj shutita charij Jeremías librotapishmi escribirca. Escribicushpaca Jeremiasca Jehová Dios juchayujcunata llaquij cashcatami ricurca. Por ejemplo, rey Acab juchacunamanta arrepintirijpica Jehová Diosca can causacujpirajca mana llaquichishachu nishcatami yacharca (1 Reyes 21:27-29). Shinallataj Manasés, Acab runata yalli jatun juchacunata rurashcamanta arrepintirijpica Jehová Dios perdonaj cashcatami Jeremiasca yacharca (2 Reyes 21:16, 17; 2 Crónicas 33:10-13). Caicunata yachashpami paipish Jehová Dios shina paipaj amigocunata llaquij carca. Pacienciatapish ricuchirca (Salmo 103:8, 9).

15. ¿Baruc paillapi yuyai callarijpica Jeremiasca ima shinataj pacienciata ricuchirca?

15 Barucca Dios mingashcata pajtachicushpapish paillapimi yuyai callarirca. Pai chashna yuyai callarijpipish cambiai tucushcatami Jeremiasca crirca. Chaimantami Jeremiasca Jehová Diospaj consejota Barucman cꞌuyaihuan huillarca (Jeremías 45:1-5). ¿Jeremiasmantaca imatataj yachacunchij?

Alli amigocunaca shungumantami perdonancuna. (Párrafo 16-ta ricui).

16. Proverbios 17:9-pi nishca shinaca ¿amigocunahuan alli apanacungapajca imatataj rurana canchij?

16 Ñucanchij huauqui panicunaca juchayuj cashcamantami imapipish pandarincuna. Pero paicunahuan alli apanacungapajmi esforzarina canchij. Por ejemplo, shuj amigo pandarijpica cꞌuyaihuanmi Bibliahuan consejana canchij (Salmo 141:5). Ñucanchijta pi llaquichijpica perdonanami canchij. Ña perdonashpaca pai ima shina llaquichishcataca mana yuyachinachu canchij (Proverbios 17:9-ta liyipai). Sinchi punllacunapi causacushcamantami ñucanchij huauqui panicunapica allicunallata ricuna canchij. Chashnami paicunahuanca alli apanacushun. Jatun llaqui punllapicarin alli amigocunatami minishtishun.

SHUNGUMANTA CꞌUYASHUNCHIJ

17. ¿Jeremiasca alli amigo cashcataca ima shinataj ricuchirca?

17 Jeremiasca llaqui horaspi alli amigo cashcatami ricuchirca. Por ejemplo, Ebed-melec runaca mandana huasi ucupimi sirvij carca. Paimi Jeremiasta jatun jutcupi shitajpica ama huañuchun llujshichishpa ayudarca. Pero qꞌuipaca Ebed-melecca Jeremiasta ayudashcamanta mandajcuna paita llaquichinatami mancharca. Jeremías chaita yachaj chayashpaca prezupi cashpapish Jehová Diospaj cushichij shimicunahuanmi paipaj amigo Ebed-melecta ayudarca (Jeremías 38:7-13; 39:15-18).

Alli amigocunaca llaquipi cajcunatami ayudancuna. (Párrafo 18-ta ricui).

18. Proverbios 17:17-pi nishca shinaca ¿huauqui panicuna llaquita apacujpica imatataj rurana canchij?

18 Cunan punllacunaca ñucanchij huauqui panicunaca terremotocunamanta, macanacuicunamanta, jatun llaquicuna tiyashcamantami llaquicunata apacuncuna. Chaita ricushpaca paicunamanca ñucanchij huasipimi pozadata cui tucunchij. Mana cashpaca cullquihuanmi ayudai tucunchij. Pero tucuimanta yallica Jehová ayudachunmi mañana canchij. Shinallataj shuj huauqui o pani desanimado cajpica imata ninata manachari yachashun. Shinapish paicunahuan pasangapajmi tiempota surcuna canchij. Paicuna ima shina sintirishcata parlajpica allimi uyana canchij. Cushichij versocunahuanpishmi animana canchij (Isaías 50:4). Pero ashtahuantajca ñucanchij amigocuna llaquicunata apacujpimi paicunahuan cana canchij (Proverbios 17:17-ta liyipai).

19. ¿Huauqui panicunahuanca imamantataj cunanmanta alli apanacuna canchij?

19 Cunanmantami ñucanchij huauqui panicunahuan alli apanacuna canchij. ¿Imamantataj alli apanacuna canchij? Diospaj contracunaca paicunapaj llullacunahuanmi ñucanchijta chꞌicanyachisha ningacuna. Caishuj chaishujpi ama confiachun, ama ayudanacuchunmi pandachisha ningacuna. Pero tucui laya pandachisha nishpapish mana pudingacunachu. Ashtahuancarin ñucanchij huauqui panicunahuanca huiñai huiñaicamami apanacushun.

CANTO 24 Jehová Diospaj urcuman huichiyashunchij

^ par. 5 Cai shina causai tucurigrishcamantami ñucanchij huauqui panicunahuan alli apanacuna canchij. Chaimantami cai yachaipica Jeremiaspaj ejemplomanta yachashun. Shinallataj llaqui punllacunapi ahuantangapajca cunanmanta alli amigocunata charina cashcatami ricushun.

^ par. 2 Jeremías libropi imalla tucushcataca mana tucuita callarimanta escribishcachu can.

^ par. 57 FOTOCUNAMANTA: Cai fotopica jatun llaqui punllapi ima tucunatami ricuchicun. Huauqui panicunaca shuj huauquipaj huasipimi tandanacushca can. Llaqui punllapi cashpapish huauqui panicunaca tandalla cashcamantami tranquilo, cushilla sintirincuna. Catij quimsa fotocunapi ricuchishca shinaca cai huauqui panicunallatajmi manaraj jatun llaqui punlla shamujpi alli apanacujcuna carca.