1-2. Ia 1 Petero 4:7, 8, eaa te ka tauturu ia tatou kia akakoromaki i te au turanga ngata?

IA TATOU e vaitata atura ki te “tuatau openga,” ka aro atu tatou i te au turanga ngata. (2 Timo. 3:1) Ei akaraanga, i muri ake i tetai ikianga, i te enua tua opunga o Aperika, kua tupu te orureau e te tā ua. Tere atu i te ono marama, kare i rauka ana i to tatou au taeake e te au tuaine i te aaere ua, no te mea te tupu ra te tamaki takapini ia ratou. Eaa tei tauturu ia ratou kia akakoromaki? Tetai pae ia ratou kua noo ki roto i te ngutuare o te au taeake e noo ra i te ngai maru ua. Akakite tetai taeake: “I roto i teia turanga kua mataora au i te pae i te au taeake. Kua akamaroiroi matou i tetai e tetai.”

² Me tupu “te mate maata,” ka mareka rava tatou i te au oa piri mou tei akaperepere ia tatou. (Apo. 7:14) No reira e tuatau rapurapu teia no te akamatutu i to tatou pirianga taeake i teianei. (E tatau ia 1 Petero 4:7, 8.) E maata ta tatou ka apii mai mei te tupuanga o Ieremia, e na tona au oa i tauturu iaia kia ora i te tuatau i takoreia ai a Ierusalema. * Akapeea tatou me aru i te akaraanga o Ieremia?

3. (a) Eaa a Ieremia i inangaro ei penei i te akatakake iaia uaorai? (e) Eaa ta Ieremia i akakite ki tona tekeretere ko Baruka, e eaa tei tupu?

³ Tere atu i te 40 mataiti, kua noo ana a Ieremia ki rotopu i te aronga tiratiratu kore, te au tangata tupu e te kopu tangata i tona oire ko Anatota. (Iere. 11:21; 12:6) Inara, kare  aia i akatakake ana iaia. Kua akakite aia i tona manako ki tona tekeretere tiratiratu ko Baruka e tatou katoa. (Iere. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) Ka akamanako atu tatou i ta Baruka i tata no te au angaanga a Ieremia, e kua riro to raua pirianga taeake ei akangateitei i tetai e tetai.—Iere. 20:1, 2; 26:7-11.

4. Eaa ta Iehova i pati ia Ieremia kia rave, e akapeea teia angaanga te akamatutu anga i to raua pirianga oa ko Baruka?

⁴ No tetai tuatau, kua akamatakite ngakau toa a Ieremia i to Iseraela i te ka tupu kia Ierusalema. (Iere. 25:3) I te tauta anga i te akakeu i te tangata kia tataraara, kua pati a Iehova ia Ieremia kia tata i Tana akamatakite anga ki roto i te pokaikai tuatua. (Iere. 36:1-4) Ia Ieremia e Baruka e angaanga kapiti ra na te Atua no tetai tuatau roa, kare e ekoko anga kua riro ta raua pukapuka anga ei akamatutu i to raua akarongo.

5. Akapeea tatou i kite ei, e oa meitaki a Baruka kia Ieremia?

⁵ Te tae anga ki te taime ka akakiteia eaa to roto i te pokaikai, kua irinaki a Ieremia i tona oa ko Baruka kia akakite aere i te karere. (Iere. 36:5, 6) Kua rave ngakau toa a Baruka i tana angaanga tumatetenga. Akamanako ana i to Ieremia tu ngakau parau i to Baruka aere anga ki ko i te paepae o te iero e te rave i tana i tonoia kia rave? (Iere. 36:8-10) Kua akarongo te ui ariki o Iuda i ta Baruka i rave, e kua akaue atura iaia kia tatau maata i te pokaikai tuatua kia ratou! (Iere. 36:14, 15) Kua inangaro te ui ariki i te akakite ki te Ariki ko Iehoiakima i ta Ieremia i tuatua. Ma te manako meitaki, akakite ratou kia Baruka: “Ka aere ka pipini, korua ko Ieremia, e auraka e tangata e kite i to korua ngai.” (Iere. 36:16-19) E akoanga meitaki tikai te reira!

6. Akapeea a Ieremia e Baruka te ariu atu anga ki te patoi anga?

 ⁶ Kua riri te Ariki ko Iehoiakima i tona akarongo anga i te tuatua i tataia e Ieremia, e kua tutungi i te pokaikai tuatua e kua akaueia a Ieremia e Baruka kia tapekaia. Inara, kare a Ieremia i mataku ana. Kua rave akaou maira aia i tetai pokaikai, oronga atura kia Baruka, e ia Ieremia e tuatua ra i te karere a Iehova, tata atura a Baruka i “te au tuatua katoa no te buka, ta te ariki o Iuda ta Iehoiakima i tutungi ki te ai.”—Iere. 36:26-28, 32.

7. Eaa tei tupu mai, ia Ieremia e Baruka e angaanga kapiti ra?

⁷ Me noo kapiti te au tangata i te tuatau manamanata, ka tupu tetai pirianga vaitata kia ratou. No reira me akamanako tatou i ta raua angaanga kapiti anga i te mono i te pokaikai tei takoreia e te ariki kino ko Iehoiakima, kua maata atu ta Ieremia e Baruka akaperepere i tetai e tetai. Akapeea tatou e puapinga ai mei te akaraanga o teia nga tangata tiratiratu?

8. Eaa te ka arai ia tatou kia akatupu i te au pirianga oa, e eaa te tumu kare tatou e tuku i te au?

⁸ Penei ka ngata ia tatou i te tuatua ua atu ki tetai ke penei kua tamamae mai ia tatou i mua ana. (Mase. 18:19, 24) Penei ka manako tatou e te ngere ra tatou i te taime e te maroiroi no te akatupu i te pirianga vaitata ki tetai ke. Inara, auraka tatou e tuku i te au. Me te inangaro ra tatou i te turu i te au taeake me tupu te manamanata, ka anoanoia tatou kia irinaki ia ratou ma te ngakau tae. E takainga puapinga te reira no te akatupu i te au oa piri mou.—1 Pete. 1:22.

9. (a) Akapeea a Iesu te akaari anga e te irinaki ra aia i tona au taeake? (e) Akapeea te pukapuka anga maoraora me tauturu ia koe kia akameitaki atu i toou pirianga ki tetai ke? Oronga mai i te akaraanga.

⁹ Akaari maira a Iesu e kua irinaki aia i tona au oa na te pukapuka maoraora anga kia ratou. (Ioa. 15:15) Ka aru tatou i tona tu na te akakite anga i to tatou mataora, apiapi, e te taitaia ki tetai ke. E akarongo meitaki me tuatua mai tetai kia koe, e ka kite mai koe e maata ta korua e manako ana, e reka ana, e kua aiteite te akakoro anga. Akamanako ana i te akaraanga o Cindy, e tuaine i tona 20 anga mataiti. Kua akaoaoa aia i tetai painia i tona 60 anga mataiti, ko Marie-Louise. Kua tutu aere kapiti a Cindy raua ko Marie-Louise i te au popongi Paraparau, e kua pukapuka ua raua ki tetai e tetai no runga i te au manako tukeke. Karanga a Cindy, “E mataora ana aia i te pukapuka meitaki ki te au taeake no te mea ka tauturu teia  iaia kia kite e kia mārama meitaki ia ratou.” Ka tupu te pirianga oa me pukapuka maoraora tetai e tetai. Mei ia Cindy rai, me akatupu koe i te pukapuka anga maoraora ki tetai ke, ka tupu ua atu toou pirianga oa kia ratou.—Mase. 27:9.

10. Ia Maseli 27:17, eaa te ka tupu me angaanga kapiti koe ki te au taeake irinaki?

¹⁰ Mei tei tupu kia Ieremia e Baruka, me angaanga kapiti tatou ki te au taeake irinaki, e kia kite i to ratou au tu meitaki, ka piri vaitata atu tatou kia ratou. (E tatau ia Maseli 27:17.) Ei akaraanga, i roto i te angaanga tutu aere, eaa toou manako me kite koe i toou taeake e paruru ra i tona akarongo e te tuatua ngakau tae i tona irinaki ia Iehova e tona au akakoroanga? Papu ka akaperepere rava koe iaia.

11-12. Oronga mai i te akaraanga akapeea te angaanga tutu aere me akamatutu i to tatou pirianga oa.

¹¹ Akamanako ana e rua tupuanga, tei akaari akapeea te angaanga tutu aere me akavaitata i te tangata ki tetai e tetai. Kua pati a Adeline, e 23 ona mataiti, i tetai tuaine, ko Candice, kia aru iaia i te tutu aere i te ngai kare e rave putuputuia ana. “Inangaro maua kia tutu aere ma te maroiroi e kia mataora atu i te angaanga tutu aere,” i nana ei. “Kua anoano maua i te akamaroiroi anga pae vaerua.” Akapeea raua i puapinga ai, i te angaanga kapiti anga? “I te openga o te rā tataki tai,” i karanga ai a Adeline, “kua uriuri maua i to maua manako, te au pukapuka anga akamaroiroi, e kua kite maua i ta Iehova arataki anga i roto i ta maua angaanga tutu aere. Mataora tikai maua i teia au pukapuka anga meitaki e kua piri vaitata maua ki tetai e tetai.”

¹² Kua aere a Laïla e Marianne, e nga tuaine takaua no Varani mai, e rima epetoma ki Bangui, te oire maata o Central African Republic. Maara ia Laïla: “Kua kite maua ko Marianne i te manamanata, inara na roto i ta maua pukapuka anga maoraora e te aroa,  kua piri vaitata atu to maua pirianga oa. Iaku e kite ra ia Marianne e akatano atura ki te au turanga ou, tona aroa no te tangata, e tona maroiroi i te tutu aere, kua maata atu toku akangateitei iaia.” Kare koe e anoanoia kia neke ki tetai enua ke kia rauka teia au turanga rekareka. Me angaanga kapiti koe ki tetai taeake me kore tuaine i roto i te angaanga tutu aere, ka rauka ia koe i te akamatau atu iaia e te akamatutu i toou pirianga oa kiaia.

13. Eaa te manamanata ka tupu me angaanga kapiti tatou ki te au taeake?

¹³ Tetai taime me angaanga kapiti tatou ki te au taeake, ka kite mai tatou i to ratou tu meitaki e te tu paruparu. Eaa te ka tauturu ia tatou kia akakoromaki noatu te manamanata? Akamanako akaou i te akaraanga o Ieremia. Eaa tei tauturu iaia kia kite i te meitaki i roto i tetai ke e kia akakore i to ratou tarevake?

14. Eaa ta Ieremia i apii mai no runga ia Iehova, e eaa ta teia i tauturu iaia?

¹⁴ Na Ieremia i tata i te puka no tona ingoa, e kua tata katoa aia i te au puka Pipiria Ariki 1 e te 2. Na roto i tana angaanga, i kite ei aia i to Iehova tu akaaroa i te au tangata apa ua nei. Ei akaraanga, i te tataraara anga te Ariki ko Ahaba i tana au angaanga kino, kare a Iehova i tamate ana i tona kopu tangata i tona tuatau e ora ra aia. (1 Ari. 21:27-29) Pera katoa, kua kite a Ieremia e e maata atu ta Manase akariri kino ia Iehova i ta Ahaba i rave. Noatu rai, kua akakore a Iehova i ta Manase ara no te mea kua tataraara aia. (2 Ari. 21:16, 17; 2 Para. 33:10-13) Kua riro teia ei tauturu ia Ieremia kia aru i to te Atua tu akakoromaki e te tu akaaroa me rave aia i tetai angaanga ki tona au taeake piri mou.—Sala. 103:8, 9.

15. Akapeea a Ieremia te aru anga i to Iehova tu akakoromaki, te ngaro anga to Baruka manako i tana angaanga?

¹⁵ Akamanako ana i ta Ieremia i rave no te tauturu ia Baruka, te ngaro anga tona manako i tana angaanga. Kare aia i akaruke ana i tona taeake, mari ra kua tauturu a Ieremia ia Baruka na te akakite anga i ta te Atua karere meitaki e te tika. (Iere. 45:1-5) Eaa te apiianga no tatou?

16. Ia Maseli 17:9, eaa ta tatou ka anoano kia akono meitaki i to tatou pirianga oa mou?

¹⁶ Kare tatou e tapapa atu i te tu apa kore mei te au taeake e te au tuaine. Me akatupu tatou i te au pirianga oa mou, ka anoanoia tatou kia akono meitaki i te au pirianga oa ou. Me rave te au taeake i te tarevake, penei ka oronga tatou i te akoanga maru e te tika no roto mai i te Tuatua a te Atua. (Sala. 141:5) E me akariri mai ratou ia tatou, ka anoanoia tatou kia akakore atu ia ratou. Me akakore tatou ia ratou, auraka tatou e akamaara atu i te reira mari ra e akangaropoina atu i te reira. (E tatau ia Maseli 17:9.) I teia tuatau, e mea puapinga kia akamou ki runga i te maroiroi o te au taeake e te au tuaine, kare ki runga i to ratou tu paruparu! Me pera tatou, ka akamatutu te reira i te pirianga oa kia ratou, e ka anoano tatou i te au taeake piri mou i te tuatau o te mate maata.

17. Akapeea a Ieremia te akapapu anga e e taeake piri mou aia i te tuatau taitaia?

¹⁷ Kua riro te peroveta a Ieremia ei oa piri mou i te tuatau taitaia. Ei akaraanga, i muri ake i te akaora anga te tangata taoonga a Ebede-meleka ia Ieremia mei te mate i roto i te vaarua vari, kua mataku a Ebede-meleka e  ka takinokinoia aia e te ui ariki. Te kite anga a Ieremia i teia, kare aia i muteki ana, te tapapa atu anga e ka akakoromaki ua tona taeake i te reira. Noatu e kua tapekaia a Ieremia, kua akamaroiroi aia i tona taeake ko Ebede-meleka na te akakite anga i te taputou akapumaana a Iehova.—Iere. 38:7-13; 39:15-18.

18. Ia Maseli 17:17, eaa ta tatou ka rave me rokoia tetai taeake e te manamanata?

¹⁸ I teia tuatau, e tukeke te au manamanata e tupu ana ki te au taeake e te au tuaine. Ei akaraanga, te tupu ra te au tumatetenga natura e te au tamaki kia ratou. Me tupu te reira, ka rauka ia tatou i te āriki mai i te au taeake ki to tatou kainga. Ka rauka i tetai i te tauturu i te pae o te moni. Ka rauka ia tatou katoatoa te pati kia Iehova kia tauturu i te au taeake e te au tuaine. Me kite tatou e kua taitaia tetai taeake me kore tuaine, penei kare tatou e kite eaa ta tatou ka tuatua atu e eaa ta tatou ka rave. Inara ka rauka ia tatou pouroa i te tauturu atu. Ei akaraanga, ka rauka ia tatou i te akapou i tetai tuatau ki te taeake. Ka akarongo meitaki tatou iaia e tuatua ra. Ka rauka ia tatou i te oronga atu i tetai irava akapumaana. (Isa. 50:4) Tei puapinga rava atu, tei reira koe i te tauturu i toou au taeake me anoano ratou i te tauturu.—E tatau ia Maseli 17:17.

19. Akapeea te akamatutu anga i te pirianga oa mou i teia taime, me tauturu ia tatou a te tuatau ki mua?

¹⁹ E aruaru tatou i te akatupu e te akono meitaki i te pirianga oa ki te au taeake e te au tuaine i teia taime. Eaa te tumu? No te mea te tauta ra to tatou enemi i te akatakake ia tatou na roto i te pikikaa e te akakite anga tarevake. Ka tauta ratou i te akakeu ia tatou kia patoi i tetai e tetai. Inara kare te reira e puapingaia. Kare e rauka ia ratou i te takore i to tatou pirianga aroa no te au taeake. Kare e rauka ia ratou i te takore i to tatou pirianga oa mou. Ka tupu ua atu teia au pirianga oa e tae ua atu ki te openga o teia akatereanga e mutu kore ua atu!