Hizaha raha an̈atiny

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 44

Mifen̈a Hanjary Kamarady Mare Diany Farany io Mbala Tsy Avy

Mifen̈a Hanjary Kamarady Mare Diany Farany io Mbala Tsy Avy

‘Kamarady tsara zen̈y tia amy fotoan̈a jiaby.’​—OHAB. 17:17.

HIRA 101 Miara-miasa sy Miray Saina

HO HITA ATO a

Mila ten̈a mikamarady tsara atsika amy “fahorian̈a be” (Zahava fehintsoratra 2) c

1-2. Izikoa 1 Petera 4:7, 8 zahan̈a, ino raha han̈ampy atsika hiatriky raha sarotro?

 EFA amy tapany farany aminy “andra farany” atsika izioty, ke mety hiatriky problemo be atsika. (2 Tim. 3:1) Karaha ataony tamy firenena araiky tan Afriky tan̈y, nisy korontan̈a ndreky ady izikoa fa tapitry propagandy. Ke nanjary tsy dia afaka nivezivezy be eky iro rahalahy ndreky ranabavy aby io tan̈atiny tsiota fanjava mahery. Ino raha nan̈ampy iro hahavita hiatriky raha zen̈y? Iro nandeha nifindra tamy faritry tsy dia nampavozo be, ke iro nipetraka tamy piaramanompo. Karaha ty nivolan̈iny rahalahy zay: “Amy fotoan̈a karaha in̈y, ten̈a ravoravo zaho fa mba misy naman̈a marikitry zaho. Zahay mba afaka nifankahery tsara.”

2 Izikoa fa avy “fahorian̈a be”, ho ravoravo atsika izikoa mba misy naman̈a tia atsika. (Apok. 7:14) Dikanizen̈y, rango izioty atsika efa mila mifen̈y mba ho pinaman̈a mare. (Vakia 1 Petera 4:7, 8.) Maro raha ianarantsika baka amy Jeremia. Nisy kamaradinany marikitry nan̈ampy izy izikoa fa tsy ela ho ravan̈a Jerosalema, fotony nisy raha sarotro nandalo. b Ke akory hangalantsika tahaka Jeremia?

MANGALÀ FIANARAN̈A BAKA AMY JEREMIA

3. a) Ino raha mety hampitokantokan̈a i Jeremia? b) Ino ma raha nivolan̈iny Jeremia tamy Baroka, ke ino vokatra raha zen̈y?

3 Jeremia io olo baka ta Anatota. Tsy tia nan̈araka lalàn̈a olo aby nan̈odidin̈y izy, sady sasany tamindro io mety havany. (Jer. 11:21; 12:6) Tan̈atiny 40 taon̈o tiô farany malaky, olo karaha zen̈y fo niaraka niain̈y taminany. Fa ndray zen̈y, Jeremia tsy nitokantokana. Izy nanan̈a sekretera, Baroka an̈arany. Izy tsy nivadiky tamy Jeremia foeky. Nikoran̈iny Jeremia tamy Baroka raha tan̈aty fonany. Hahaizantsika zen̈y, fotony izio nisoratin̈y an̈aty Baiboly. (Jer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) Ke hay be fa izikoa Baroka fa nanoratra tantarany Jeremia, iro roe nanjary fankahazo tsara sady nifan̈aja.​—Jer. 20:1, 2; 26:7-11.

4. Nirahiny Jehovah han̈ino ma Jeremia? Nan̈ino raha zen̈y nan̈ampy Jeremia ndreky Baroka hanjary kamarady mare?

4 Tan̈atiny taon̈o maro, Jeremia nampitandrin̈y Israelita aby io fa hisy raha havoa Jerosalema. Nasaky izy nan̈ano zen̈y. (Jer. 25:3) Jehovah mbala tihan̈ampy iro Israelita aby io hibebaka, ke nirahiny nisoratiny Jeremia tan̈aty horonamboky tao fampitandreman̈anany io. (Jer. 36:1-4) Jeremia ndreky Baroka samby nan̈ano asa nampan̈irahiny Jehovah iro io, tan̈atiny tsiota fanjava tiô. Iro niaraka niasa marikitry, ke hay be fa iro nan̈ano koran̈a mankahery sady mankafatatra finoan̈a.

5. Akory nahitan̈a fa Baroka ten̈a naman̈a?

5 Izikoa fa avy fotoan̈a handeha han̈ambaran̈a tamy vahoaka raha tan̈atiny horonamboky io, Jeremia tsy maintsy nitavandra Baroka mare. (Jer. 36:5, 6) Ke Baroka nandeha namaky izio tamy lakorony tempoly tao. Nisy korazy mare izy ke vitany asa io ndray tsy mora. Misaora ravoravo taminany mare Jeremia! (Jer. 36:8-10) Ren̈indro andrian̈any Joda aby io koa raha nataony Baroka, ke nirahindro koa izy hamaky horonamboky io tamindro. (Jer. 36:14, 15) Iro baka tio nanapakevitry fa volan̈a Jeremia io mila koran̈iny amy Panjaka Joiakima koa. Fa iro antsendriky nivolan̈a Baroka karaha ty: “Mindao anaro roeny Jeremia misitriky, avio aza atao hainolo foeky tany misy anaro.” (Jer. 36:16-19) Nakiry izy, iro nivolan̈a zen̈y!

6. Karakory nataony Jeremia ndreky Baroka izikoa fa nisy nanohitry?

6 Izikoa fa ren̈iny Panjaka Joiakima raha koran̈iny horonamboky in̈y, izy neloko mare, ke niroany tan̈y izio. Avio nirahiny nisamborin̈y koa Jeremia ndreky Baroka. Fa Jeremia tsy navozo foeky. Nimpody nangala horonamboky hafa izy, avio izio namezany Baroka. Nimpody niton̈oniny tamy Baroka ndraiky hafatrany Jehovah, ke nisoratiny Baroka tao “volan̈a aby efa tan̈atiny horonamboky araiky niroany Joiakima panjakany Joda in̈y.”​—Jer. 36:26-28, 32.

7. Ino raha nisy, Jeremia ndreky Baroka koa fa niaraka niasa?

7 Izikoa olo fa miaraka miatriky raha sarotro, loso mahaifankahazo fo iro. Ke azo antoko fa Jeremia ndreky Baroka izikoa fa niaraka nanolo horonan̈a niroany Joiakima in̈y, iro nahaikamarady mare. Fotony baka Jeremia loso nahita toetry tsarany Baroka, avio Baroka koa nahita toetry tsarany Jeremia. Ino raha mety hataontsika baka atsika ho pinaman̈a mare karaha zen̈y?

KORÀN̈A AMINANY RAHA AN̈ATY FONAO NDREKY JERINAO

8. Ino raha mety hanakan̈a atsika tsy hikamarady mare aminolo hafa? Kanefa nan̈ino atsika tokony hifen̈y fo ndray iô raha zen̈y?

8 Mety ho sarotro amintsika hikoran̈a raha an̈aty fontsika izikoa olo io taloha, efa navy nandratra fontsika. (Ohab. 18:19, 24) Na koa atsika foeky mety hieritreritry fa tsisy fotoan̈a ndreky angovo hikamaradianan̈a be aminolo zen̈y. Fa ndray zen̈y, atsika mila miezaka fo. Rango zioty atsika mila mianatra mikoran̈a raha an̈aty jerintsika ndreky fontsika amy piaramanompo. Zen̈y han̈ampy atsika hanjary kamarady mare. Ke lera atsika fa miatriky raha sarotro amy zay, iro ho iô fo hanohan̈a atsika.​—1 Pet. 1:22.

9. a) Akory nan̈aboahany Jesosy fa izy natoky iro namany aby io? b) Nan̈ino fikoran̈ana aminolo araiky raha an̈aty fontsika ndreky raha an̈aty jerintsika, hahavy atsika ho kamarady mare aminany? Man̈ameza ohatra.

9 Jesosy natoky kamaradinany. Karakory nan̈aboahany zen̈y? Izy tsy nisalasala foeky nikoran̈a tamindro. (Jaona 15:15) Man̈ano karaha zen̈y koa atsika izikoa koran̈intsika aminolo raha an̈aty fontsika, karaha ataony raha mamparavoravo ndreky mampavozo atsika, avio koa izikoa atsika diso fan̈antinan̈a. Izikoa misy olo mikoran̈a aminao, tandrin̈esa tsara koa izy. Ho hitanao fa kaiky misy raha maro itovizanaro, mety ho eritreritry na fihetsehampô na tanjon̈o zen̈y. Zen̈y ziô, ohatra, raha tsapany Cindy, anabavy 20 taon̈o iô, izikoa fa nikamarady tamy Marie-Louise, pisava lalan̈a sady efa 60 taon̈o mahery. Isaka tinainy maraindrain̈y, iro roe miaraka manompo. Iro tsy mifampihafahafa foeky izikoa fa mikoran̈a, ke maro raha nikoran̈indro. Karaha ty nambarany Cindy: “Tiako mare izikoa fa misy dikany koran̈a ataonay ndreky namako, fotony karaha in̈y izy loso haiko tsara sady tsapako fihetsehamponany.” Pinaman̈a izikoa fa mifampikoran̈a tsara, loso mahaimifankatia fo. Azo antoko fa izikoa anao man̈ano karaha nataony Cindy io, anao hikamarady mare aminolo.​—Ohab. 27:9.

MIARAHA MANOMPO AMINDRO

Olo ten̈a kamarady zen̈y miaraka manompo (Zahava fehintsoratra 10)

10. Izikoa Ohabolana 27:17 zahan̈a, ino vokany izikoa atsika miaraka manompo amindro rahalahy ndreky ranabavintsika aby io?

10 Han̈ano karaha tamy Baroka ndreky Jeremia in̈y koa atsika izikoa miaraka manompo amindro rahalahy ndreky ranabavintsika aby io. Loso hitantsika toetry tsarandro, avio atsika mianatra raha baka amindro ndreky mahaitia iro fo. (Vakia Ohabolana 27:17.) Karakory ohatra tsapanao, izikoa anao fa miaraka manompo amy rahalahy na ranabavy araiky, ke hitanao fa izy tsy mavozo foeky izikoa fa man̈azava raha inoany? Akory koa izikoa hitanao fa izy ten̈a resy lahatra, lera mikoran̈a momba Jehovah ndreky fikasan̈anany? Tsy mahaitia izy fo anao?

11-12. Man̈ameza ohatra ahitan̈a fa ho loso kamarady mare atsika izikoa fa miaraka manompo.

11 Diniha baka tantarany Adeline, ranabavy 23 taon̈o. Izy nitaon̈o Candice hiaraka hitory aminany amy faritany mbala tsy voasa matetiky. Nambarany Adeline: “Zahay mba tianay mazoto tsarabe ndreky mankafy fanompoan̈anay … Nila naposy hely zahay amy zen̈y mahavita man̈amia ny farany tsara amy Jehovah fo.” Ino vokany izikoa iro fa niaraka nanompo? Adeline nivolan̈a: “Isaka ariva, zahay nifampitantara raha tsapanay, ohatra, ino tamy koran̈a nataonay taminolo ten̈a nanohin̈y mare fonay, avio karakory nahitanay fa Jehovah ten̈a nitariky fanompoan̈a nataonay. Tianay mare nifampikoran̈a karaha zen̈y sady nan̈ampy zahay hahay hifankahay fo.”

12 Karaha zen̈y koa Laïla ndreky Marianne, anabavy tsy manambady, baka a France. Iro nandeha nitory ta Bangui, kapitaliny Centrafriky, tan̈atiny fanjava araiky mandilatra. Ty raha nitantarainy Laïla: “Nisy problemo taminay roeny Marianne, fa nakiry izy zahay nifampikoran̈a tsara sady ten̈a mifankatia, ke zahay loso pinaman̈a mare. Nahaitiako fo izy izikoa fa hitako fa izy mora mizatra fiain̈ana vaovao sady tia olo, avio mazoto manompo.” Anao tsy voatery mifindra antany hafa vo afaka hikamarady be karaha zen̈y amy piaramanompo. Isaka anao miaraka manompo amy rahalahy na anabavy amy fiangonan̈a misy anao, anao afaka miezaka mba hahay tsarabe iro avio hikamarady amindro.

TOETRY TSARA FO IFANTOHA AVIO MAHAIZA MAMELA HELOKO

13. Ino raha mety ho hisy izikoa atsika efa fankazatra mare amy namantsika?

13 Matetiky atsika izikoa fa miaraka matetiky amy namantsika, tsy toetry tsarandro fo hitantsika fa toetry ratsindro koa. Fa ino raha han̈ampy atsika ho pinaman̈a be fo? Aleva onon̈o ndraiky Jeremia. Ino raha nan̈ampy izy hifantoko tamy toetry tsarany namany ndreky han̈adin̈a raha tsy mety nataony?

14. Ino raha nianarany Jeremia momba Jehovah, ke nan̈ampy izy han̈ino raha zen̈y?

14 Jeremia nanoratra boky mitondra an̈aranany io, avio mety izy koa nanoratra 1 Mpanjaka ndreky 2 Mpanjaka. Lera izy nanoratra iro io, azo antoko fa nanjary hainy fa Jehovah io mamindra fô aminolo tsy lavorary. Panjaka Ahaba, ohatra, nan̈ano raha ratsy kanefa nibebaka ke tsy naripakany Jehovah fianakavian̈anany taminizy mbala velon̈o. (1 Mpanj. 21:27-29) Hainy Jeremia koa fa Jehovah neloko mare tamy Manase tozay taminy Ahaba. Nibebaka baka Manase, ke nambelany Jehovah adisovan̈anany. (2 Mpanj. 21:16, 17; 2 Tan. 33:10-13) Tantara aby io mety ten̈a nan̈ampy Jeremia, ke izy loso nanampaharetan̈a ndreky namindra fô karaha Jehovah izikoa fa nifandray tamy kamaradiny.​—Sal. 103:8, 9.

15. Akory nahitan̈a fa Jeremia nangala tahaka toetriny Jehovah? Ino vokatranizen̈y, izy koa fa nan̈ampy Baroka?

15 Nisy fotoan̈a Baroka tsy nifantoko tamy fanompoan̈anany. Fa Jeremia ndraiky nan̈ampy izy fo, fa izy tsy direkty nieritreritry fa efa tsy avotro eky Baroka. Jehovah tsara fan̈ahy ke namezany torohevitry hentitry Baroka, ke raha zen̈y nivolan̈iny Jeremia taminany. (Jer. 45:1-5) Ino raha ianarantsika baka amy tantara zen̈y?

Olo ten̈a kamarady zen̈y mifamela heloko (Zahava fehintsoratra 16)

16. Izikoa Ohabolana 17:9 zahan̈a, ino raha tokony hatao izikoa tiantsika haharitry fo fikamaradianantsika aminolo araiky?

16 Atsika tsy afaka han̈anten̈a fa ho lavorary piaramanompo amintsika aby io. Ke izikoa fa misy araiky amindro loso kamaradintsika, atsika mila mifen̈y mba hikamarady aminany fo. Izikoa izy tafan̈ano raha tsy mety, atsika donko mety mila man̈amia torohevitry izy baka amy Baiboly. Mety ho enjakenjan̈a izio, kanefa atsika mila tsara fan̈ahy fo. (Sal. 141:5) Izikoa nampalahelo na nampaneloko atsika koa raha nataony, atsika mila mamela heloko. Tsy mila ampodimpody koran̈iny koa izin̈y, na aminany na aminolo hafa, izikoa fa mandeha fotoan̈a. (Vakia Ohabolana 17:9.) Ke tokony toetry tsarany piaramanompo fo ifantohantsika fa tsy raha tsy mety nataondro. Ten̈a ilain̈y raha zen̈y amy fotoan̈a sarotro ziô. Hahaihifankatia fo baka atsika ke hanjary pinaman̈a mare, sady kamarady karaha zen̈y ten̈a ilain̈y amy fahorian̈a be.

TIAVA FO IRO

17. Akory nahitan̈a fa Jeremia ten̈a naman̈a ankitin̈y?

17 Paminan̈y Jeremia ten̈a naman̈a, fotony izy nan̈ampy tamy fotoan̈a sarotro. Navozo tsao hampijaliany andrian̈a, ohatra, tandapa araiky kahian̈a Ebeda-meleka. Izy baka nan̈avotro Jeremia tsy hofoaty tan̈aty lavaka feno fotaka. Ke izikoa fa hainy Jeremia zen̈y, izy tsy nangin̈y fo. Izy tsy nieritreritry fa ho vitany kamaradiny io hiady manokan̈a amy problemo zen̈y. Nata izy nigadra, izy nan̈ano zay vitany, hankahirezan̈a Ebeda-meleka. Nikoran̈iny taminy Ebeda-meleka hafatra mankahery baka tamy Jehovah.​—Jer. 38:7-13; 39:15-18.

Olo ten̈a kamarady zen̈y mifan̈ampy izikoa fa misy sahiran̈a (Zahava fehintsoratra 18)

18. Namantsika koa fa misy problemo, ino raha tokony hataontsika izikoa Ohabolana 17:17 zahan̈a?

18 Amy zioty koa, iro piaramanompo aby io mety handia problemo isankarazany. Maro, ohatra, olo mijaly fotony nisy sikilony na horohorontany na koa ady tamy faritry nisy izy. Ke izikoa fa miboaka raha karaha zen̈y, sasany amintsika mety ho afaka mampiantran̈o namantsika aby io. Misy ndraiky afaka man̈amia vola. Atsika jiaby koa samby afaka mangataka Jehovah mba han̈ampy iro namantsika aby io. Fa karakory ndraiky izikoa atsika maharen̈y fa misy rahalahy na ranabavy araiky kivy mare? Mety tsy haintsika raha handeha volan̈iny aminany na raha mila hatao. Kanefa mbala misy raha fo mety ataontsika. Atsika afaka mitandren̈y izy ndreky man̈aboaka aminany fa atsika mahinakinaka izy. Nan̈ino izikoa mba koran̈inao aminany andininteny araiky ten̈a nankahery anao? (Isaia 50:4) Ny raha ten̈a maventy, atsika iô fo izikoa fa misy raha hitadiavany atsika.​—Vakia Ohabolana 17:17.

19. Nan̈ino ma atsika mila mifen̈y hanjary kamarady mare rango zioty?

19 Rango ziô, atsika mila tapakevitry hikamarady mare fo amy piaramanompo. Nan̈ino? Fotony fahavalontsika aby io hitady hampisaraka atsika, sady hampiasa vandy iro han̈anaovan̈a zen̈y. Hataondro raha hahavy atsika tsy hifampatoky ndreky tsy hifanohan̈a eky. Kanefa tsisy varany aby raha ataondro zen̈y! Fotony baka, atsika hifankatia ndreky ho pinaman̈a fo, sady tsisy raha foeky afaka ataondro handravan̈ana zen̈y. Tsy ziska amy farany donia ty fo baka atsika ho pinaman̈a, fa mandrakizay foeky.

HIRA 24 Andao ho any An-tendrombohitr’i Jehovah

a Efa ten̈a marikitry farany, ke atsika mila mifandray marikitry koa amy piaramanompo amintsika. Amy lahatsoratra ty atsika handiniky raha mety hianarantsika baka tamy raha nandalo tamy Jeremia. Hikoran̈intsika koa amy karakory fifen̈ana ho pinaman̈a be rango zioty io han̈ampy atsika lera fa misy fitsapan̈a.

b Raha aby tantarain̈a amy bokiny Jeremia ao tsy ten̈a milahatra arakany fotoan̈a niboahany.

c FAN̈AZAVAN̈A SARY: Sary io man̈aboaka raha handalo amy “fahorian̈a be.” Rahalahy ndreky ranabavy maromaro, misitriky amy tran̈ony rahalahy araiky. Iro mahazo angovo fotony miaraka an̈atiny fotoan̈a sarotro. Iro sary telo man̈araka io man̈aboaka iro rahalahy ndreky ranabavy aby taloha in̈y fo fa, efa talohany fahorian̈a be iro efa nifen̈y mba ho pinaman̈a marikitry.