1-2. (a) Eeghe kụ rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh okparạm ḍio etum ḍio? Gbạ. (b) Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

“MEM dị mị aatughiạn odẹgh ophogh phọ mị asoman bọ, mị ulhegheri ni mọ inyaạm amhị bịn obọ mị mu/tue ukaran.” Nạ maḅẹm aani ghan ni ikpo onhụ phọ ipẹ phọ ḍughụm? Ibadị ayira moḅẹm ghan ni. Eeni nạ uḅẹm iduọn phọ mem dị nạ aatughiạn idị nạ arue akaran egbagarạ e/moon obobọ mem dị oye dị nạ aphomhoghiạn amhugh. Mem dị nạ aatughiạn ipẹ nạ arue bọ akaran iiḅaghamhị phọ, nạ kamiịn ni mọ uwaloor iigbia phọ aZihova kụ angọ bọ nyinhạ “oomo iikpọ phọ” ewạ bọ, orue okparạm—2 Kọr. 4:7-9.

² Yira omoghi kẹn uwaloor iigbia phọ, orue okaran inyuughiom okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ. (1 Jọn 5:19) Ḅilhẹ kẹn, kewạ ni mọ yira eenan “ikarạph aruwaIoor phọ.” (Efẹ. 6:12) Esi iduọn phọ, yira kooḅeghiọn iyạl areten dị uwaloor iigbia phọ kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh. Kụ yira okaạph idị yira koḍighi kụ okạr omooghọm suọ uwaloor iigbia phọ.

3. Eghẹn kụ eniin eten dị aZihova rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh okparạm odẹgh ophogh kirokirọ?

³ Uwaloor iigbia phọ aZihova rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh, esi ongọ ayira iikpọ phọ obobọ inyaạm mọ rewạ bọ oḍighi atorobọ iyaạr lọ isi iyira, etigheri odẹgh ophogh kirokirọ. Otelhedom mọ aPọl alhoghoma mọ obeḍenhọm “iikpọ phọ aKraist” kụ ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh oghiọm aghisigh okumu aZihova etigheri ipaanaạn. (2 Kọr. 12:9) Siphẹ omhunhenhiom iyạl erelhe phọ aPọl, odị alọgh ni iboom inyaạm oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ ḅilhẹ r’owạ ikpoki orolhọm aani. Odị arọl epẹ Korịnt ologhotu Akuilạ r’aPrisiliạ. Bidị ukolọgh ghan rukpe olhoghoḍiọm arogbogo. Eḍighi bọ edị aPọl amhaạr aani okolọgh arukpe olhoghoḍiọm arogbogo phọ, odị akumuan ghan  ni r’abidị eeni aḍio. (Iiḍighi 18:1-4) Uwaloor iigbia phọ angọ ni Pọl inyaạm okumuan ghan owạ ikpoki ḅilhẹ r’oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ.

4. Odaphạn 2 Korịnt 12:7b-9, ighẹn iiḅaghamhị kụ edị aPọl amhoọgh?

⁴ Bạl 2 Korịnt 12:7b-9. Siẹn asiikpịgh phọ iphẹn phọ, remạ ghan eeghe mem mọ aPọl aḅẹm bọ mọ onọ amoọgh esi dị ‘ooburom agim’? Repin ghan ni iboom mem dị ootoor agim oye phọ kụ awunaan olhoghi. Esi iduọn phọ, aPọl aḅẹm ghan mọ onọ amoọgh iiḅaghamhị dị engọ nyodị eboom eephina. Odị aḅẹm mọ iiḅaghamhị phọ ighịgh ‘eeroma dị aSetan agiphoghọm ghan’ nyodị. Eeni aSetan obobọ ikarạph aruwaloor odị kụ u/kạr ri ukọm iiḅaghamhị phọ eghịgh bọ ooburom mọ agim bọ nyodị. Kuolọ eeni mem dị ikarạph aruwaloor phọ emhiịn “ooburom” mọ, bidị kowạ ni okuamị opiilọm olhọgh olhoghi, oḍighom oghaạph, okori obughẹ eephina phọ aPọl. APọl aḍighi ika?

5. AZihova aphagharanaạn ika iiḅereghị phọ aPọl?

⁵ Eḅẹl amem mọ, aPọl awạ bịn dị aZihova kakpotọn “ooburom” mọ. Odị aḅẹm mọ: “Iraạr odọ amem mị uuḅereghị ghan ni Omoọgh-we phọ mọ odị amuton eephina phọ ephẹn loor amị asighẹ.” Ghalhamọ r’iduọn aPọl aaḅereghị bọ ni, ooburom mọ agim bọ nyodị o/ḍuạ. Iduọn phọ pọ remạ ghan mọ aZihova o/phagharanaạn iiḅereghị phọ aPọl ḍughụm? Eeye. Odị aphagharanaạn ni. AZihova o/sighẹ iiḅaghamhị phọ aPọl, kuolọ angọ ni inyaạm okparạm. AZihova aḅẹm mọ: “Iikpọ phọ amị relom ghan mem lọ nạ adugh.” (2 Kọr. 12:8, 9) R’olhoghonhaạn aḍighaạgh Enhaạn, aPọl arue ni aphamhanhạm ibo r’eephọ olhoghi!—Fil. 4:4-7.

6. (a) Ika kụ idị aZihova katue apagharanhaạn iiḅereghị ayira? (b) Ighẹn aruguanhaan dị edi siẹn esi aBaibul phọ omạ bọ siẹn ekpịgh phọ ephẹn phọ, kụ ikparamhị nyinhạ?

⁶ Idiphọ aPọl, nạ malọn ghan ni aZihova otagharạn anạ osighẹ esi odẹgh ophogh ḍughụm? Etigheri ilọm mọ anạ, kụ iiḅaghamhị phọ rekiọm ni ghisigh—obobọ elhegheri bịn elhoghorị—nạ rasighẹ ghan ni mọ nạ o/ḅeeraạn mun aZihova ḍughụm? Eḍighi iduọn phọ, pọ tuutughiạn eḍeenhaan phọ aPọl. AZihova kaphagharanaạn aani ni nyinhạ, idiphọ odị aphagharanaạn bọ ni iiḅereghị phọ aPọl! Eeni aZihova ka/sighẹ iiḅaghamhị phọ bịn idiphọ. Kuolọ dị eego esi uwaloor iigbia phọ, odị kangọ ni nyinhạ inyaạm mọ rewạ bọ orue okparạm odẹgh ophogh phọ. (Ps. 61:3, 4) Otue ni ‘onyu nyinhạ olher,’ kuolọ aZihova nyinhạ ka/ḅitonaạn.—2 Kọr. 4:8, 9; Fil. 4:13.

7-8. (a) Eghẹn eten kụ idị uwaloor iigbia phọ aghịgh bọ oyoonheẹn ophiịny? (b) Ika kụ idị aPita agbạ ipẹ uwaloor iigbia phọ raḍighi ghan bọ?

⁷ Eghẹn kụ enhọn eten dị uwaloor iigbia phọ raḅilhẹ ghan kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh? Idiphọ oyoonheẹn raloghonhaạn ghan bọ ḍighaạgh oghuugh izoghị osi epẹ rakị bọ, kụ edị uwaloor iigbia phọ kuloghonhaạn iyira ḍighaạgh okaran iiḅaghamhị okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ oghị osi isiphẹ omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn meguanhaan bọ.

⁸ Idiphọ okoniọm akonị, otelhedom mọ aPita alhegheri ni igey ilọ izoghị. Iikia i/lo, mem mọ odị rakaạph bọ ipẹ uwaloor iigbia phọ raḍighi ghan bọ, odị aḍighinhom ikpo onhụ dị emhoọgh maạr oḍighinhom r’izoghị. Odị agẹ mọ: “Idị eḍighi bọ okạl ipẹ ogananami bọ dị aḍuạ iitughiạn awe kụ amite o/lo. Uwaloor Iigbia phọ ghụn ni kụ asiịny (obobọ anyu) ghan we mem mọ bidị oghaạph ghan bọ dom mọ [Enhaạn] erom bọ.” Ekpo onhụ aGrik phọ ogbạ bọ mọ “asiịny” “obobọ” anyu, remạ ghan “ophạm oḍuanhạm; obobọ ooḅakị.”—2 Pit. 1:21.

9. Eeghe odọ iyaạr kụ edị aPita amạ ghan bọ mem mọ odị aḍighinhom bọ ekpo onhụ phọ “asiịny” obobọ “anyu”?

⁹ Eeghe odọ iyaạr kụ edị aPita amạ ghan bọ mem mọ odị aḍighinhom bọ ikpo onhụ phọ “asiịny” obobọ “anyu”? Ekpo onhụ aGrik dị eghighimaạn aani nyeẹn phọ kụ edị aLuk opọ agẹ bọ ḍinyạ Iiḍighi phọ asighẹ aḍighinhom aani, oghaạph ilọ oghuugh dị oghim mọ ‘ayoọm.’ (Iiḍighi 27:15) Oniin oye dị atuughạ Baibul phọ aḅẹm mo, mem mọ aPita agẹ bọ mọ ‘isiịny’ obobọ ‘inyu’ ni buphẹ ogẹ bọ Baibul phọ, odị asighẹ aḍighinhom ikpo  onhụ dị keetughianạm we ilọ izoghị. P’iduọn phọ aPita aḅẹm ghan mọ idiphọ oghim rayoọm ghan bọ oghuugh umuụm kasiemhi epẹ rakị bọ, kụ idị uwaloor iigbia phọ anyu riil aBaibul phọ r’abugeọm mọ omhunhenhi oḍighi phọ abidị. Oye phọ aḅilhẹ aḅẹm mọ: “Iwạ oghịgh mudị ariil phọ uphoophe anyụ sigalagạ phọ abidị.” AZihova aḍighi ipẹ rewạ bọ pakirị opọ odị. Odị amhiteom “ookuugh phọ,” obobọ uwaloor iigbia phọ. Kụ abugeọm aBaibul phọ oḍighi aani ipẹ ewạ bọ ḍighaạgh abidị. Bidị ukumuan idị edaphạn iiḅakiọm uwaloor iigbia phọ.

10-11. Ighẹn iyạl araraạr kụ edị ewạ mọ oḍighi, eḍighi maạr dị yira rowạ mọ uwaloor iigbia phọ unyu iyira? Ngọ eḍeenhaan.

¹⁰ Ii, aZihova ra/sighẹ ghan mun uwaloor phọ odị kaḍighinhom idị awe kogẹ rinyạ aBaibul nyiidiphọ. Toroboiperolbọ, uwaloor iigbia phọ rangọ ni inyaạm we phọ Enhaạn ḍio arodon. AZihova akiọm ni ghisigh raḍighi ipẹ rewạ bọ pakirị phọ odị. Ika kụ idị yira komooghọm suọ uwaloor iigbia phọ Enhaạn? Ewạ dị yira kokiọm ghisigh oḍighi ghan ipẹ rewạ bọ pakirị ophọn ayira. Ika kụ idị yira koḍighi iduọn phọ?

¹¹ Tuutughiạn ilọ eḍeenhaan phọ ephẹn. Ewạ mọ ozoghiọm oghuugh aḍighi iyạl araraạr, omhiịn mọ odị amooghọm ni suọ oghim mọ. Eḅẹl phọ, odị kangọ oghuugh phọ gạ phọ oghim mọ rakị bọ. Loor esi dị oghuugh phọ ka/tue akị esi eḍighi maạr dị ozoghiọm mọ asul epẹ esiḍia phọ bịn u/kị epẹ ookuugh phọ rakugh bọ. Edị etum siphẹ, odị kameremhị ni aḅilhẹ amaạr aatariọn agalagạ phọ. Okạr agey, ghalhamọ ookuugh phọ rakugh ni, oghuugh phọ kakiil mem dị agalagạ phọ adạ ookuugh phọ. Iniin phọ kẹn, esi olhoghonhaạn aḍighaạgh uwaloor phọ bịn kụ edị yira kotue okiọm ghisigh okumu aZihova. Kụ omhooghọm asuọ uwaloor phọ opọ phọ, pọ yira omoọgh oḍighi iyạl araraạr. Eḅẹl phọ, yira omoọgh olhọgh asiloor phọ ayira siphẹ eten uwaloor phọ Enhaạn, esi oḍighi ghan araraạr phọ ipẹ odị ruuḅakị ghan bọ iyira oḍighi phọ. Edị etum siẹn, ewạ mọ ‘omeremhị sigalagạ phọ ayira’ esi oḍighi ghan araraạr phọ iphẹn phọ, eten phọ epẹ inyaạm mọ ayira esi bọ. (Ps. 119:32) Yira oḍighi iphẹn phọ, uwaloor iigbia phọ kunyu ni iyira oten oolhoogh isophoghom r’odẹgh ophogh kirokirọ phọ, aḅilhẹ ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oghiọm aghisigh okumu  aZihova eten dị ekpẹ oḍuom olhoghi, tutụ oḍigh omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn.

12. Yira kooḅeghiọn eeghe nyiidiphọ?

¹² Siẹn phọ yira moghaạph iyạl areten dị uwaloor iigbia phọ rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh. Uwaloor iigbia phọ rungọ ghan iyira iikpọ kaḅilhẹ ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh orọl adọl dị ekpẹ oḍuomolhoghi mem dị yira osoman odẹgh ophogh kirokirọ. Ḅilhẹ kẹn, uwaloor iigbia phọ rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh, kaḅilhẹ uyoọm iyira aghiọm ghisigh siẹn eten aghuḍum k’agee-pọ phọ. Nyiidiphọ, yira kooḅeghiọn inya araraạr dị ewạ m’oḍighi, okạr orue omhooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ.

13. Odaphạn 2 Timoti 3:16, 17, eeghe kụ idị aBaibul phọ katue uḍighi iyira, kụ emoghi dị yira kopụr oḍighi eeghe?

¹³ Eḅẹl phọ, tuughạ Ekpo onhụ phọ Enhaạn. (Bạl 2 Timoti 3:16, 17.) Ekpo onhụ aGrik phọ ogbạ bọ mọ “[Enhaạn] kụ iphum” remạ ghan mọ “Enhaạn kụ iphooghu elhọgh.” Enhaạn isighẹ uwaloor phọ odị kụ “ephooghuom” iitughiạn phọ odị elhọgh ilhoghi abuphẹ ogẹ bọ Baibul phọ. Mem dị yira obạl Baibul phọ oḅilhẹ ogbirima ipẹ yira aạl bọ, bịn iromoghiom mọ Enhaạn meḍigh ilhoghi phọ r’arokpom mọ ayira. Ipẹ phọ rinyu ghan iyira onme adọl aghuḍum mọ ayira orọl ipẹ eḅeeraạn bọ Enhaạn. (Hib. 4:12) Kuolọ, okạr omhooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ, emoghi ni dị yira k’oko mem ogbor ghan otuughaạm Baibul phọ, ḅilhẹ okuamhị ootughiạn ilọ ipẹ yira aạl bọ. Bịn Ekpo onhụ phọ Enhaạn kụ kenyu ghan torobọ iyaạr dị yira oghaạph oḅilhẹ oḍighi.

14. (a) Eeghe kụ iḍighi kụ yira koḅẹm bọ mọ uwaloor iigbia phọ ratọl ghan ni mem dị yira oru ituughạ phọ? (b) Ika kụ idị yira ‘kootariọn agalagạ phọ’ ayira mem dị yira oru ituughạ?

¹⁴ Omhunhenhiom iyạl, oḅophoghạn ghan ooseeny Enhaạn. (Ps. 22:22) Uwaloor phọ aZihova ratọl ghan siphẹ otu ituughạ phọ ayira. (Ogan. 2:29) Utụ eeghe kụ oḅẹm bọ iduọn phọ? Loor esi dị, mem dị yira ookpomhoghan r’abumor r’abumarani phọ ayira ilọ iiseeny phọ, yira rooḅereghị ghan kolọm uwaloor iigbia phọ, komoọr suọr dị ekpasị esi ekpo onhụ phọ Enhaạn, koḅilhẹ onhaghạn raghaạph aBaibul dị abumor dị uwaloor iigbia phọ kụ amạ kongọ. Ḅilhẹ oniin phọ uwaloor iigbia phọ raloghonhaạn ghan ḍighaạgh bumarani phọ omhaạr ookolobian asiamẹnt abidị kụ oḍighi. Okạr omhooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ, pọ emoghi ni omhaạr ookolobian kụ oru ituughạ phọ, ophagharanhaạn aani aḍipuru. Iduọn phọ pọ, yira okạr ookolobian omhooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ kụ otu bọ ituughạ phọ, idiphọ oghuugh dị “aatariọn agalagạ phọ.”

15. Ika kụ idị uwaloor iigbia phọ rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh epẹ erugh phọ?

¹⁵ Omhunhenhiom iraạr, gbeelhom aani ghan iiḅi iinhaghạn phọ. Mem dị yira osighẹ Baibul phọ kụ oḍighinhom epẹ erugh phọ, pọ yira romheera ghan mọ uwaloor iigbia phọ kụ ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh. (Rom. 15:18, 19) Okạr omhooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ Enhaạn, pọ ewạ ogbor ghan omite epẹ erugh phọ, kụ osighẹ ghan aBaibul phọ oḍighinhom. Eniin eten dị nạ kanighemhị oghaạph phọ anạ epẹ erugh phọ, pọ esi osighẹ ghan oḍighinhom areḍeenhaan ilọ oghaạph phọ edi bọ siphẹ Aḍinyạ Ituughạ Adọl Aghuḍum r’Oghaạph Ilọ Omhạr Phọ.

16. Eghẹn kụ okạr onyen eten omhoọgh uwaloor iigbia phọ?

¹⁶ Omhunhenhiom inya, ḅeeḅereghị ghan aḅenhị aZihova. (Mat. 7:7-11; Luk 11:13) Okạr onyen eten omhoọgh uwaloor iigbia phọ pọ olọm aZihova esi iiḅereghị. Iyaạr i/lo dị ketue esophoghom aZihova onhaghạn iiḅereghị ayira obobọ esophoghom igey inmo uwaloor iigbia phọ aZihova oteẹny ayira,—mughumọ ikoli obobọ aSetan. (Jems. 1:17) Ika kụ idị yira kooḅereghị obọ yira okuamhị omhooghọm suọ uwaloor iigbia phọ? Ophagharanhaạn aḍipuru phọ aḍiẹn phọ, pọ oghaạph obughẹ ilọ iiḅereghị esi ooḅeghiọn eḍeenhaan dị edi siphẹ igẹ phọ aLuk bịn. *

17. Yira otuughạ eeghe ilọ iiḅereghị esi oghaạph omaaniọm mọ aZizọs ogẹ bọ siphẹ Luk 11:5-9, 13?

¹⁷ Bạl Luk 11:5-9, 13. Oghaạph omaaniọm mọ aZizọs aḍeenhaan idị yira kooḅereghị ghan ilọ uwaloor iigbia phọ. Siphẹ oghaạph omaaniọm mọ, oye phọ ateẹny ni ipẹ dị rawạ bọ ‘loor esi dị umugholoor nyodị o/siph olọm ghan.’ Odị o/ghiilhaan opuru oyaghirị phọ odị ilọ olhoghonhaạn aḍighaạgh ghalhamọ r’idiphọ amem meghị bọ ni. (Miịn raraạr ituughạ dị edi Luk 11:5-9 siphẹ Ariisi oghị omhiịn ophanyanhaạn asipuru Aḍinyạ Ituughạ Ogboku Awiki Phọ olọ aJuly, 2018 opoḍi phọ 4.) AZizọs rutughemhị ghan iyira eeghe ilọ iiḅereghị, siẹn oghaạph omaaniọm mọ ophọn phọ? Odị aḅẹm mọ: “ilọm ghan, [Enhaạn] kingọ ni inyina. Iwạ ghan, nyina kemiịn ni. Ikar ghan, [Enhaạn] kighughuronaan ni inyina.” Yira otuughạ eeghe? Orue omhoọgh aani olhoghonhaạn aḍighaạgh uwaloor iigbia phọ, pọ ewạ mọ umugholoor iyira ku/siph ghan olọm.

18. Odaphạn oghaạph omaaniọm mọ aZizọs, eeghe kụ iḍighi kụ yira kokuphom bọ ni owol mọ aZihova kungọ ni iyira uwaloor iigbia ph’odị?

¹⁸ Oghaạph omaaniọm mọ aZizọs ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omiịn iyaạr phọ eḍighi bọ kụ aZihova kungọ bọ ni iyira uwaloor iigbia phọ. Oye phọ siẹn oghaạph omaaniọm mọ awạ ghan omaạr ophạm ooruen odị. Odị alhoghoma ni mọ ewạ ni ongọ iyaạr olhe ooruen phọ asi bọ ogbo aḍughul phọ, kuolọ iyaạr o/moọgh. AZizọs aḅẹm mọ oyaghirị phọ angọ abrẹd phọ loor iduọn odị aghiọm bọ ghisigh apuru ghan. AZizọs rakaạph ghan eeghe siẹn phọ? Eḍighi maạr dị oye e”munughan aakolobian ni olhoghonhaạn aḍighaạgh oyaghirị odị dị aghiọm ghisigh alọm nyodị iyaạr, kụ aghiọm nuụn olhoghi Odẹ onmạ ighirigiir phọ ayira odi bọ k’akẹ, mughumọ k/angọ uwaloor iigbia buphẹ oghiọm bọ ghisigh opuru ghan nyodị! Kụ iḍighi kụ yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova kanaghạn ni ilọm mọ ayira ilọ uwaloor iigbia phọ.—Ps. 10:17; 66:19.

19. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kokuphom bọ ni owol mọ yira kokpạr ri opu?

¹⁹ Yira kotue ni okuphom owol mọ etigheri ikuph phọ aSetan alhọgh bọ ozuoghom ayira, yira kokpạr ri opu. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị uwaloor iigbia phọ rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh iyạl areten. Eḅẹl phọ, rungọ ghan iyira inyaạm mọ rewạ bọ, okparạm amem iiḅaghamhị. Omhunhenhiom iyạl, odị kụ inyaạm mọ rilhoghonhaạn ghan bọ iyira ḍighaạgh oghiọm ghisigh okumu aZihova tutụ osi siphẹ omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn. Oguạ, onyaaghiạn okuamhị omooghọm asuọ uwaloor iigbia phọ!