1, 2. 1) ¿Chem kellukeeiñmu taiñ newenküleal fill antü? Ka, ¿chumngelu (chemu) duamnieiñ taiñ kellungeal? 2) ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

DEW tremoletun mu kiñe weda kutran mew kam taiñ layeluwün mu, fentren iñchiñ feypikeiñ: “Iñche tañi newen mu müten chaftulayafun feytachi weda dungu”. Ka femngechi feypikeiñ taiñ chaftufiel mu kakelu wedake dungu. Kimtukukeiñ Jewba taiñ elukeetew ñi fütra newen taiñ newenküleal fill antü (2 Kor. 4:⁠7-9).

² Ka femngechi duamnieiñ Jewba tañi newen taiñ inayentunoafiel ñi weda femken tati pu che famülke mu (1 Juan 5:⁠19). Kafey weychakefiyiñ reke “pu weküfü kom püle miyawkelu ta mapu mew” (Efes. 6:⁠12). Tüfachi chillkatun mu, ngüneduamaiñ chumngechi kellukeeiñmu Ngünechen ñi newen taiñ chaftuafiel kom tüfachi wedake dungu, peaiñ epu dungu ñi femken. Fey wüla inaduamaiñ chumafuiñ taiñ doy küme llowal Jewba ñi newen.

3. ¿Chumngechi kellukeeiñmu Jewba ñi newen?

³ Chaw Jewba ñi newen yafültukukeeiñmu taiñ femürpual kom taiñ duamnieel rupaliyiñ rume wedake dungu mu. Ti apostol Pablo kimtukuy Kristo ñi eluetew newen, feymu müten poyeniefi ta Ngünechen rupalu rume wedake dungu mu (2 Kor. 12:⁠9). Ti epuchi rupa ñi amuldunguyawün Pablo fillke mapu püle, rume amuldungukefuy, welu ka küdawkefuy tañi mongeluwam. Korinto mapu mu, Pablo umañkefuy Akila engu Prisila ñi ruka mu. Tüfachi kurewen dewmakefuy tolto ruka. Pablo ka femkefuy tüfachi küdaw, feymu kiñeke antü küdawkefuy kidu engu mu (Hecho 18:⁠1-4). Jewba tañi newen kellufi ta Pablo ñi amuldungual ka femürpual tañi küdaw.

4. ¿Chem pi 2 Korintio 12:⁠7b-9? ¿Chem dungu rupamekefuy Pablo ñi mongen mew?

⁴ Biblia feypi: “Elungen kiñe chakay [pülliñ] reke sipokonkülelu  tañi cuerpo mu, fey tañi mallmawnoam. Tüfachi chakay Satana ñi werküelchi püllü reke feley ka wedalkaniekeenew, fey tañi mallmawnoam. Küla rupachi llellipufiñ ta Chaw Ngünechen tañi famentuñmayaetew tüfachi weda dungu. Welu kidu feypienew: ‘Iñche tañi kutranpiwkeyecheken fentepuwkay eymi mu, ngañwadkülelu eymi iñche tañi newen doy yafültukueymu’. Feymu rume ayüwkülen mallmawan reke tañi ngañwadkülen mew, femngechi Kristo tañi newen yafülduamelenew kiñe ellkawpeyüm reke” (2 Korintio 12:⁠7b-9, TNM). Rakiduamaiñ, sipokonle kiñe chakay kam pülliñ taiñ cuerpo mu, rume kutrankawafuiñ ka wedalkaleafuiñ. Pablo rume kutrankawkülefuy kiñe weda dungu mew, feymu feypi ñi siponieel “kiñe chakay reke” tañi cuerpo mew. Ka feypi: “Tüfachi chakay Satana ñi werküelchi püllü reke feley ka wedalkaniekeenew”. Satana ka pu wedake püllü ñi duam mew, Pablo rupamekelafuy peno tüfachi weda dungu mew. Welu pefilu engün ñi kutrankawkülen ta Pablo, eluwingün ñi doy kutrankayafiel. Doy sipontukulelngey reke tañi chakay. ¿Chumi kay Pablo?

5. Jewba, ¿chumngechi pengeli ñi allkütufiel Pablo ñi llellipun?

⁵ Ellaka mu, Pablo ayüfuy feychi weda dungu ñi wedalkamekeetew tañi entuñmangeal. Feymu feypi: “Küla rupachi llellipufiñ ta Chaw Ngünechen tañi famentuñmayaetew tüfachi weda dungu”. Llellipulu rume, Pablo entuñmangelay tañi chakay kam pülliñ reke ñi nieel. ¿Feypipeafuiñ may Jewba ñi allkütunofiel ta Pablo? Feypilayafuiñ llemay. Jewba entuñmalafi ta Pablo tañi weda rupameken, welu elufi newen ñi chaftuafiel. Femngechi pengeli ñi allkütufiel tañi llellipun. Ka feypifi: “Ngañwadkülelu eymi iñche tañi newen doy yafültukueymu” (2 Kor. 12:⁠8, 9, TNM). Ngünechen tañi kellun mu, Pablo amuley ñi ayüwkülen ka tüngkülen (Filip. 4:⁠4-7).

6. 1) Jewba, ¿chumngechi pengelkey ñi allkütukefiel taiñ llellipun? 2) ¿Chem texto ñi feypiel ti parrafo doy yafültukukeeymu?

⁶ Eymi kay, ¿llellipukefimi ta Jewba tami entuñmayaetew tami weda rupameken? Kiñeke mu fentren llellipuliyiñ rume, amuley taiñ weda rupameken kam doyelkey taiñ rupan. Femngechi rupan mu tüfachi dungu, “weniyewelaenew ta Jewba” piafuiñ. Welu longkontukuaiñ ñi rupan ta Pablo. Jewba allkütufi ta Pablo ñi llellipun, fey ka femngechi allkütuaeiñmu iñchiñ. Jewba entuñmalayafeiñmu taiñ weda rupameken, welu eluafeiñmu ñi newen, fey taiñ chaftuafiel ti wedake dungu (Sal. 61:⁠3, 4). Pütrün wedake dungu kontuafeiñmu, welu Chaw Jewba chumkawnorume kidukünulayaeiñmu (2 Kor. 4:⁠8, 9; Eb. 13:⁠6).

7, 8. 1) Ngünechen tañi newen, ¿chumngelu trürümngeafuy ta kürüf mew? 2) Pedro, ¿chumngechi adentukünuy ñi chumken Ngünechen tañi newen?

⁷ ¿Ka chem femkey Ngünechen tañi newen taiñ kelluaetew? Jewba tañi newen trürümngeafuy tati kürüf mew. Tati kürüf yekefi tati farcu chew tañi puwafel, illkulele rume ti lafken. Ka femngechi Ngünechen tañi newen kellukeeiñmu taiñ poyenieafiel ta Jewba chaftuliyiñ rume wedake dungu, puwle wüla Chaw Dios ñi ngünenietuafiel kom tati mülelu.

⁸ Ti apostol Pedro challwafengefuy, feymu kimniefuy chumngechi miyawal farcu mew. Feymu peno nütramkay tüfachi dungu mew ñi kimeltual tañi chumken Ngünechen ñi newen. Pedro wirintukuy: ‘Fey ti pu pelon wentru am chumkawnorume dungunolu kidu engün ñi ayüelchi dungu: welu may, tüfa engün dungukefuy Ngünechen ñi adkünuletewchi dungu, dunguy engün Ngünechen tañi newen ñi kellun mew’. Feyta mu feypiley pu pelon wentru ñi dungun engün Ngünechen tañi newen ñi kellun mew, welu griego kewün mu feypiley ñi yeetew engün Ngünechen tañi newen (2 Ped. 1:⁠21).

9. ¿Chem rakiduamelkeeiñmu Pedro ñi feypin?

⁹ Pedro wirintukuy feychi pu wentru ñi yeetew Ngünechen tañi newen, ¿chem rakiduamelkeeiñmu? Taiñ kimal, ngüneduamafuiñ chem  ñi wirintukuel Luka Hecho pingechi lifru mu. Pedro reke, Luka ka femngechi dungu wirintukuy griego kewün mu ñi feypial chumngechi eluwkey tati farcu ñi yeaetew ti kürüf (Hecho 27:⁠15). Kiñe wentru adümuwkülelu Biblia ñi dungu mu, feypi Pedro küpa rakiduamelfi ta che ti kürüf ñi yekefiel ti farcu, feymu wirintukuy Ngünechen tañi newen ñi yefiel pu wentru tañi wirintukual ta Biblia. Feley llemay, ti apostol Pedro feypi kiñe farcu nengümeyew ti kürüf tañi yeaetew, ka femngechi kiñeke wentru nengümeyew Ngünechen ñi newen, femngechi wiringün Ngünechen tañi adkünuel. Ka feypi ti adümuwkülechi wentru pu wirintukulu Biblia kiñe farcu reke felefuyngün, fey “püramtuyngün tañi vela reke”.⁠ * Jewba kelluntukuy. Kidu wüli tañi newen, kürüf reke trürümngelu. Tati pu wentru eluwingün ñi adnieaetew Chaw Ngünechen ñi newen, femngechi ka kelluntukuyngün.

10, 11. ¿Chem epu dungu müley taiñ femal taiñ adnieaetew Jewba tañi newen? Feypinge kiñe pengelün dungu.

¹⁰ Fantepu mew, Jewba eluwelafi tati pu che ñi wirial kidu ñi newen mew. Welu petu elukefi tañi newen tañi pu feyentunieetew, femngechi ñi kelluafiel tañi pu che. ¿Chumngechi kimafuiñ kidu ñi newen taiñ adnieetew? Müley taiñ kimtukunieal iñchiñ taiñ küme femmeken. ¿Chumngechi am?

¹¹ Rakiduamnge tüfachi pengelün dungu mew: kiñe amulkelu ti farcu duamniey tañi yeaetew ti kürüf, welu epu dungu müley tañi femal. Ka femngechi taiñ poyemekeafiel ta Jewba, müley taiñ llowal kidu tañi newen. Welu epu dungu müley taiñ femal. Wünelu mew, feychi amulkelu ti farcu adkünukey tati farcu chew ñi pimumeken tati kürüf. Tati farcu mülenagkülele inaltu lafken, nengümlayafeyew tati kürüf. Ka femngechi iñchiñ müley taiñ femal chem ayükey Jewba chumngechi ñi femken tañi trokiñche, kimeltukeeiñmu tüfa tañi newen mu. Epu dungu, feychi amulkelu ti farcu duamniey tañi kom nülayal tati pu vela.  Femngechi küme nülakünungen mu ti vela, küme llowafuy tati kürüf, fey ñi nengümafiel tati farcu. Ka femngechi iñchiñ, Jewba tañi ayükeel müley taiñ femal kom taiñ piwke mew (Sal. 119:⁠32). Femliyiñ tüfachi epu dungu, Jewba eluaeiñmu ñi newen. Femngechi poyenieafiyiñ ta Jewba rupaliyiñ rume wedake dungu, fey taiñ llowal kom tañi feypikünuel küpalechi antü mu.

12. ¿Tunten dungu inaduamaiñ fewla? Ka, ¿chumngechi kelluaeiñmu tüfa?

¹² Rupayechi parrafo mu, ngüneduampeiñ chumngechi kellukeeiñmu Ngünechen tañi newen. Fey tüfa yafültukukeeiñmu ka kellukeeiñmu taiñ poyemekeafiel ta Jewba rupaliyiñ rume wedake dungu. Kafey adkünukeeiñmu taiñ femal chem ñi ayükeel Jewba, femngechi nierpuafuiñ ta rumel mongen. Fewla inaduamaiñ meli dungu taiñ femal, fey taiñ doy küme llowal Jewba tañi newen.

13. 1) ¿Chem pi 2 Timotew 3:⁠16, 17? ¿Chumngechi kelluafeiñmu Biblia? 2) ¿Chem müley taiñ femal iñchiñ taiñ femngechi kellungeal?

¹³ Wünelu mew, chillkatuaiñ tati Biblia (papeltunge 2 Timotew 3:⁠16, 17). ¿Chem pin ñi wiringen tati Biblia “Ngünechen tañi adkünuel ka ñi piel mew”? Griego dungun mu, feypiley Chaw Dios ñi neyüntukulelfiel reke kiñeke wentru ñi wirintukual ta Biblia. Feley llemay, Jewba elufi ñi newen tüfachi pu wentru, fey tukulelfi ñi rakiduam mu engün chem ñi wirintukual, femngechi neyüntukulelfi engün reke. Papeltuliyiñ ta Biblia ka rakiduamliyiñ taiñ papeltukeel mu, Chaw Jewba tañi kimeltun puway taiñ rakiduam mu ka taiñ piwke mew. Feytachi kimeltun kelluaeiñmu taiñ küme yenieal taiñ mongen, femngechi taiñ ayüwülafiel ta Jewba (Eb. 4:⁠12). Welu taiñ doy küme llowal Ngünechen tañi newen, müley taiñ elantükünual fill antü taiñ papeltual Biblia ka küme rakiduamal taiñ papeltukeel mu. Femngechi femliyiñ, Biblia ñi ngülam adkünuay chem taiñ feypial ka chem taiñ femal.

14. 1) ¿Chumngelu feypiafuiñ Jewba tañi newen mülekey taiñ trawün mew? 2) Taiñ doy küme llowal Jewba tañi newen, ¿chem müley taiñ femal?

¹⁴ Epungechi dungu, kiñentrür poyeafiyiñ ta Ngünechen (Sal. 22:⁠22). Jewba tañi newen mülekey taiñ trawün mew (Apok. 2:⁠29). ¿Chumngelu femngechi feypiafuiñ? Trawün mu iñchiñ taiñ pu peñi ka pu lamngen engün, ngillatukefiyiñ ta Jewba taiñ eluaetew ñi newen ka ülkantukeiñ fillke ül Biblia mu tuwlu. Kafey taiñ trawün mu allkütukefiyiñ taiñ pu peñi ñi kimeltukeetew iñchiñ Biblia mu, Jewba tañi newen mu elfalkünungeyngün ñi femal feychi küdaw. Ka femngechi, Jewba tañi newen kellukefi taiñ pu lamngen ñi pepikawal ka ñi wülal tañi nütramkan. Welu taiñ doy küme llowal Jewba tañi newen, duamfali taiñ pepikawküleal taiñ wiñoldungual trawün mew. Femngechi femliyiñ, trawün mu pepikawküleaiñ taiñ llowal Ngünechen tañi newen, chumngechi nülangekey tati farcu ñi vela tañi llowal tati kürüf ñi yeaetew.

15. Taiñ kelluaetew Ngünechen tañi newen amuldungun mu, ¿chem müley taiñ femal?

¹⁵ Külangechi dungu, amuldunguaiñ. Papeltulelfiliyiñ Biblia tati pu che taiñ amuldungulelafiel ka kimeltulelafiel engün, eluwkeiñ Ngünechen tañi newen taiñ kelluaetew amuldungun mu (Rom. 15:⁠18, 19). Welu taiñ doy küme llowal Jewba tañi newen, müley taiñ rumel amuldungual ka pengelal Biblia ñi dungu chumül rume elungeliyiñ taiñ femal. ¿Chem kelluafeiñmu taiñ doy küme nütramkayafiel pu che? Ngüneduamafuiñ ti nütram mülelu ti papel taiñ chillkatukeel ti trawün mu Taiñ Mongen ka Taiñ Amuldungukeel pingelu.

16. Taiñ llowal Chaw Ngünechen tañi newen, ¿chem dungu doy falin-ngey taiñ femal?

¹⁶ Melingechi dungu, ngillatuafiyiñ ta Jewba (Mat. 7:⁠7-11; Luka 11:⁠13). Ayüliyiñ taiñ llowal Ngünechen tañi newen, doy falin-ngey ngillatuafiel ta Jewba taiñ eluaetew ñi newen. Chem no rume, tati Weküfü no rume, katrütulayafeiñmu taiñ llowal Ngünechen tañi newen. Mülefuliyiñ carcel mu rume, kelluafeiñmu  Ngünechen tañi newen (Sant. 1:⁠17). Taiñ doy küme llowal Ngünechen tañi newen, ¿chumngechi müley taiñ ngillatuafiel? Taiñ wiñoldungual, ngüneduamaiñ kiñe nütram ñi feypiel ti lifru Luka müten, femngechi doy kimaiñ ti ngillatun dungu mu.⁠ *

17. Jesus ñi nütram mülelu Luka 11:⁠5-9, 13, ¿chem kimeltukeeiñmu taiñ femal?

¹⁷ (Papeltunge Luka 11:⁠5-9, 13). Jesus tañi feypiel pengelkeeiñmu chumngechi müley taiñ ngillatual, femngechi taiñ llowal Ngünechen tañi newen. Feychi nütram mu, ti wentru fentekünulay ñi feypifiel tañi weni, feymu llowi chem tañi duamnieel. Rangi punlu rume, kidu yewelay ñi feypiafiel tañi weni ñi kelluaetew. Jesus, ¿chem kimeltuy tüfachi nütram ti ngillatun mew? Kidu ka feypi: “Ngillatulemün, fey ta Ngünechen eluaeymünmew tamün ngillatuel. Kintuaymün, fey ta peaymün. Mütrümkülemün wülngiñ mew, fey nülalngeaymün”. ¿Chem kimeltukeeiñmu iñchiñ? Taiñ llowal Ngünechen tañi newen, fentekünulayaiñ taiñ ngillatuafiel.

18. ¿Chumngelu maneluwküleafuiñ Jewba taiñ eluaetew ñi newen?

¹⁸ Jesus tañi nütram ka kimeltukeeiñmu chumngelu Jewba elukeeiñmu tañi newen. Tati wentru ayülefuy ñi küme llowafiel ti witran. Tüfachi wentru ayüniefuy ñi eluafiel ta iyael tati pun witranmaetew, welu nielafuy chem no rume ñi wülal. Feymu amuy tañi weni ñi ruka mew ka afeluwnon mu feypifi ñi eluaetew kofke, feymu kidu elueyew. ¿Chem rakiduamelkeeiñmu Jesus ñi nütram? Ngillatufiliyiñ ta Jewba taiñ eluaetew ñi newen, rüf maneluwküleafuiñ taiñ allkütuaetew. ¿Chumngelu? Culpafe ngefuy rume ti wentru, kellufi tañi weni fente tañi feypietew. Doyelchi may taiñ poyen Chaw Ngünechen ayüleay taiñ kelluaetew afeluwnoliyiñ taiñ ngillatuafiel (Sal. 10:⁠17; 66:⁠19).

19. ¿Chumngelu rüf kimnieiñ taiñ wewtripayal?

¹⁹ Tati Weküfü amuleay taiñ kayñetuaetew, welu rüf kimnieiñ may taiñ wewtripayal. ¿Chumngelu? Ngünechen tañi newen femkey epu dungu taiñ kelluaetew. Wünelu mu, yafültukukeeiñmu taiñ newenküleal rupaliyiñ rume wedake dungu. Ka epu, Ngünechen tañi newen kellukeeiñmu taiñ poyenieafiel ta Jewba, fey taiñ llowal kom tañi feypikünuel küpalechi antü mu. Feymu llemay, eluwküleaiñ taiñ doy küme llowal Chaw Jewba tañi newen.