1. AZihova ungọ iyira eepoogh oḍighi Eeghe?

AZIHOVA ungọ ni ayira eepoogh osopha eten aghuḍum dị iḅeeraạn iyira. Odị rutughemhị ghan iyira ilọ osopha ghan ogey osopha, aḅilhẹ rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh omhoọgh ekol mem dị yira osopha osopha dị eḅeeraạn nyodị. (Ps. 119:173) Kụ iḍighi kụ, amem dị yira osighẹ ghan oḍighinhom osụ olhoghi phọ odi bọ siphẹ Ekpo onhụ phọ Enhaạn, kụ edị yira kosopha ghan ogey osopha.—Hib. 5:14.

2. Eeghe ipaanhaạn kụ edị yira kotue ni osoman mem dị yira osopha oḍighi iyaạr?

² Toroboiperolbọ, ghalhamọ r’amem dị yira osopha ni r’osụ olhoghi bịn re/dugh ghan oḍighi omadạn ipẹ yira omhiighom bọ. Ooḅeghiọn iniin areḍeenhaan: Oniin oḍoọgh onyọ umor asopha ni aạl oomo phọ aBaibul phọ. Amhiigh ni aạl esi iphurukpu asiwiki, esighẹ rekị bịn awilhẹ. Oniin onyọ umarani asopha mọ onọ kamiigh okọy eten oomo amem mọ, kuolọ agu ghan mem bịn aten mem. Aḍita ikumor awe ookpomhoghan uḅọph ni onhụ osopha olhọgh amem oghị ghan ophogh abumor r’abumarani phọ, ibadị arunwanyụ eru eten u/miigh. Asidọl phọ iphẹn phọ egbaranhaạn ni, kuolọ eniin iyaạr kụ reeḅaghamhị oomo phọ abidị. Usopha yogh ni osopha kuolọ u/ḍighi umadạn. AKristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ epẹ Korịnt usoman aani ni iniin phọ ipaanhaạn phọ. Ooḅeghiọn iyaạr dị yira kotue otuughạ aani esi abidị.

3. Eeghe osopha kụ edị awe aKorịnt phọ osopha, kụ eeghe kụ imite?

³ Lhạ phọ 55 C.E, awe aKorịnt phọ usopha ni ephigh osopha. Bidị unhaghạn mọ abumor phọ epẹ Zeruselem r’aZudia osoman ḍikparaminheẹn r’ekulhom, kụ abunhọn arookpomhoghan rosereghi ikpoki olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh. Loor igbiririph r’aḍiḅeeraạn olhoghonhaạn aani aḍighaạgh, awe aKorịnt phọ usopha  ni osereghi ikpoki oghị olhoghonhaạn aani abidị ḍighaạgh, kụ opuru otelhedom mọ Pọl idị bidị kotue olọgh aani ḍighaạgh. Odị aḅenhị ni ookpomhoghan phọ ipẹ bidị koḍighi bọ, kụ arom Taitọs m’aghị alhoghonhaạn ḍighaạgh aạr iisogh phọ. (1 Kọr. 16:1; 2 Kọr. 8:6) Iphurukpu arunwanyụ reten, kụ otelhedom mọ aPọl anhaghạn mọ awe aKorịnt phọ ko/ḍighi ipẹ bidị osopha bọ. Esi iduọn phọ, inmo phọ abidị ke/kị aani Zeruselem eniin phọ amem mọ r’ipẹ iphediphọ arookpomhoghan phọ.—2 Kọr. 9:4, 5.

4. Odaphạn iphẹn edi bọ 2 Korịnt 8:7, 10, 11, aPọl aroma we aKorịnt phọ oḍighi eeghe?

⁴ Awe aKorịnt phọ usopha ni ogey osopha, kụ aPọl asẹph ni bidị ilọ omheeraam mọ ḅilhẹ r’eephuạ onmo inmo phọ abidị. Kuolọ odị aḅilhẹ kẹn aroma bidị oḍighi omadạn ipẹ bidị momhiighom bọ. (Bạl 2 Korịnt 8:7, 10, 11.) Iphẹn emite bọ epẹ Korịnt phọ itughemhị iyira mọ ghalhamọ aKristẹn dị okpẹ oḍuomolhoghi bịn eeni amem rekparanhaạn ghan ni omhadạn ipẹ bidị omhiighom bọ obobọ osopha bọ.

5. Ighẹn asipuru kụ edị yira kopanyanhaạn?

⁵ Idiphọ awe aKorịnt phọ, etue ni ikparanhaạn iyira otuụgh oḍighi ipẹ yira osopha bọ. Eeghe kụ iḍighi? E”munughan etue ni eḍighi idị yira kogu ghan mem bịn otene mem. Obobọ araraạr dị olhoghi u/seere etue ni eḍighi idị kikparanhaạn iyira oḍighi omhadạn ipẹ yira mosopha bọ. (Eccl. 9:11; Rom. 7:18) Nạ kaḍighi ika, eḍighi maạr dị nạ aaḅeghiọn amhiịn mọ osopha phọ nạ asopha bọ anhighẹ onme obobọ ooḅenhion? Ika kụ idị yira kotue ghan omiịn mọ yira omadạn ghan ni torobọ iyaạr lọ yira omhiighom oḍighi?

6. Pụr amem kụ edị kemoghi onme osopha ayira?

⁶ Iniin iphigh osopha edi ghan ni dị yira ko/tue onme. Esi omaạm, yira ko/tue onme osopha phọ ayira ilọ okumu aZihova, ḅilhẹ r’orọl adọl dị ekpẹ oḍuomolhoghi r’anhịr phọ obobọ olom mọ ayira. (Mat. 16:24; 19:6) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, iniin osopha ayira kemoghi ni mọ onme. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị asidọl renmia ghan ni. Eeghe kụ ketue ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh osopha ogey osopha?

7. Yira kooḅereghị ghan ilọ eeghe, kụ eeghe kụ iḍighi?

⁷ Ḅeeḅereghị alhọm osụ olhoghi. AZihova anyu Jems ogẹ mọ: “Onyọ anyina lọ u/moọgh olegheri iyaạr alọm [Enhaạn] esi iiḅereghị, kụ [Enhaạn] phọ ree/kpukiạn ghan bọ ongọ inmo oomo aweye kengọ ni nyodị!” (Jems. 1:5) Ariisi edi ni dị “olegheri iyaạr” phọ ayira rasughanham ghan. Kụ iḍighi kụ beḍenhọm ghan aZihova mem lọ nạ rasopha osopha r’amem lọ nạ rawạ onme osopha phọ anạ. Bịn aZihova kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh osopha r’osụ olhoghi.

8. Ika kụ idị yira kowaaghị raraạr olegheri mem dị yira rowạ osopha osopha?

⁸ Kuamhị awaaghị raraạr alhegheri. Waaghị ghan siphẹ Ekpo onhụ phọ Enhaạn, abạl ghan rinyạ ookpomhoghan phọ, aḅilhẹ ghan aghaạph aḅenhị we lọ nạ aḍuom olhoghi. (Prov. 20:18) Ekạr emạn maạr owaaghị ghan araraạr iduọn phọ, mem dị nạ rawạ osopha onme oḍighi, oḍuạ oghị enhọn ekpisi, obobọ osaḅạr odọ askul dị nạ kakị kụ amoọgh aani ḍighalhanyạ owaạm ikpoki ophoghaam aani aloor, obọ nạ arue akumhu aZihova.

9. Ika kụ idị yira komooghọm suọ eḍighi maạr dị yira ogbaạm agey siloor phọ ayira?

⁹ Maạr aaḅeghiọn aphogh iyaạr phọ nạ atụ bọ kụ rasopha bọ osopha phọ. Ipẹ yira otụ bọ kụ rosopha osopha phọ kụ imhoọgh maạr oḍighinhom esi aZihova. (Prov. 16:2) Odị rawạ mọ yira ogbạ ghan agey esi oomo araraạr. Kụ iḍighi kụ mem dị yira rosopha osopha, ogbaạm ghan agey siloor phọ ayira ḅilhẹ r’abunhọn ilọ ipẹ yira otụ bọ kụ rosopha. Eḍighi maạr dị yira u/gbaạm agey siloor ayira, pọ kekpạr ri odaphạn osopha phọ ayira. Esi omaạm oḍoọgh onyọ umor katue ni asopha okọy eten oomo amem mọ. Esighẹ rekị bịn eeni o/rue mun omhunhenhi onhụ amem mọ rewạ bọ, bịn atoph ibo phọ odị epẹ erugh phọ.  Eeni odị aatughiạn mọ onọ rawạ oḍighi idị eḅeeraạn aZihova kụ anyạ bọ okọy eten phọ. Idiphọ ilọ koḅẹm mọ odị awạ ghan oḍighi idị keḅeeraạn odẹ r’onhiin odị obobọ onhọn oye ḍughụm?

10. Ewạ eeghe orue onmia?

¹⁰ Tuutughiạn ilọ oye dị rotughemhị ghan Baibul phọ dị asopha mọ onọ kabilhẹ ipughọl asigret. Eḅẹl amem mọ, akparaghạ ni awilhẹ esi awiki obobọ iyạl, esighẹ rekị bịn o/rue mun ophamhaghạn loor kụ aḅilhẹ amhiigh ipughọl phọ. Toroboiperolbọ, eekunha phọ odị akpạr ri apu! Ephomhoghiạn phọ odị amhoọgh bọ aghị esi aZihova r’aḍiḅeeraạn oḍighi idị eḅeeraạn Enhaạn kụ ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh omhoọgh ekol.—Kọl. 1:10; 3:23.

11. Eeghe kụ iḍighi kụ enhighẹ bọ ni dị nạ kapighi siigbu?

¹¹ Pighi siigbu dị nạ kateẹny. Eḍighi maạr dị nạ amhoọgh siigbu dị nạ raporogh oteẹny, kedughanhaan ni nyinhạ oḍighi omhadạn ipẹ nạ amhiighom bọ. Esi omaạm, eeni nạ asopha ogbor ghan aạl aBaibul phọ. Kuolọ eḍighi maạr dị nạ u/moọgh edeọm dị nạ kadaphạn, eeni nạ ka/madạn ipẹ nạ amhiighom bọ. * Obobọ eeni aḍita ikumor awe ookpomhoghan otue ni osopha oghị ghan ophogh iyool phọ, kuolọ ogu ghan mem bịn otene mem, ko/rue oḍighi ipẹ bidị oghaạph bọ. Omhoọgh ekol, bidị otue ni opuruan sipuru phọ iphẹn phọ: “Yira mogẹ ni siḍien abumor r’abumarani phọ ekạr bọ ewạ oghị ophogh phọ? Yira mophighi ni mem dị ekạr ekasiạn oghị phọ?”

12. Eeghe kụ edị eeni kewạ ni m’oḍighi, kụ eeghe kụ iḍighi?

¹² Legheri ipẹ nạ katue bọ aḍighi. Onyọ ayira o/lo dị amhoọgh inyaạm, mem, r’oomo araraạr phọ ewạ bọ, oḍighinhom oomo ipẹ iḅeeraạn bọ nyodị. Kụ iḍighi kụ enighẹ ni ogbiran ghan oḅilhẹ olhegheri iyaạr lọ oye phọ katue aḍighi. Eeni amem, kewạ ni dị nạ k’anme ipẹ nạ agbiighi bọ oḍighi phọ. (Eccl. 3:6) Eḍighi maạr dị nạ aḅilhẹ akiririom aphogh osopha phọ anạ, anme, kụ amhiịn mọ nạ katue ni atuụgh adaphạn ipẹ nạ aaḅenhion bọ, pọ miịn oogh araraạr dị kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhadạn ipẹ nạ mamhiighom bọ.

13. Ika kụ idị nạ katue amoọgh inyaạm mọ ewạ bọ orue oḍighi omiteom ipẹ nạ masopha bọ?

¹³ Ḅeeḅereghị alhọm inyaạm osighẹ oḍighinhom. Enhaạn katue ni angọ nyinhạ iikpọ ‘oḍighi omiteom ipẹ’ nạ masopha bọ. (Fil. 2:13) Kụ iḍighi kụ lọm aZihova angọ nyinhạ uwaloor iigbia phọ odị, pidị nạ amhoọgh inyaạm mọ rewạ bọ. Kiọm ni ghisigh aaḅereghị ghan mem lọ eghịgh mudị ophagharanhaạn phọ raabinya. Idiphọ aZizọs aḅẹm bọ mọ: “Ilọm ghan, [Enhaạn] kingọ ni inyina Uwaloor Iigbia phọ.”—Luk 11:9, 13.

14. Ika kụ idị aḍinị olhogh phọ odi bọ siphẹ Proverbs 21:5 ketue elhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh oḍighi omiteom ipẹ nạ masopha bọ?

¹⁴ Moọgh ghan igbiighi. (Bạl Proverbs 21:5.) Omhiịn mọ nạ aḍighi ni amadạn torọ iyaạr lọ nạ amhiighom, pọ ewạ ni omhaạr ogbiighi, kụ otuụgh odaphạn ipẹ nạ agbiighi bọ. Enighẹ kẹn dị mem lọ nạ asopha oḍighi iyaạr, nạ kageeghị ekpịgh etum ekpịgh ipẹ nạ kadaphạn bọ kụ aḍighi amiteom ipẹ nạ masopha bọ. Nạ aḍighi ghan enụm enụm iyaạr dị ebụgh iboom, keloghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh olhegheri esi lọ nạ maḍighi asiemhi. APọl aromha we aKorịnt phọ, osighẹ ghan iyaạr dị ekasiạn oseere “torobọ aḍio aSondị” kparipẹ rokori amem dị odị masi kụ ogburugburu ilọ iisogh. (1 Kọr. 16:2) Oḍighi ghan enụm enụm mọ keḍighi idị nạ ka/loghoma mọ nạ ka/tue mun.

15. Mem lọ ogbiighi ipẹ rowạ bọ oḍighi phọ, eeghe kụ idị kotue oḍighi orue odaphạn?

¹⁵ Eḍighi maạr dị nạ agẹ alhọgh esi ipẹ nạ agbiighi bọ oḍighi phọ, kedughanhaan ni nyinhạ otuụgh oḍighi. (1 Kọr. 14:40) Esi omaạm, okpaariọm ḍita ikumor awe arookpomhoghan phọ mọ  olhọgh ghan oye dị kagẹ aseere torobọ ilọ bidị osopha oḍighi, ghalhamọ buphẹ omạ bọ omhiịn ni mọ odaphạn ni osopha phọ r’aḍio phọ ewạ bọ oḍighi omhadạn ipẹ osopha bọ. Mem lọ ikumor awe phọ odaphạn ghan iiḅakiọm mọ iphẹn phọ, kedughanhaan ni bidị oḍighi omiteom ipẹ bidị mosopha bọ. (1 Kọr. 9:26) Nạ katue ni asighẹ iniin phọ aḍighinhom aani ilọ anạ r’aloor. Esi omaạm, nạ katue ni agẹ edeọm odaphạn ghan ḍio ḍio ḍio, kụ adẹ raraạr eten phọ epẹ nạ rawạ bọ otuụgh oḍighi eniin etum eniin. Iphẹn phọ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh oḍighi omhadạn ipẹ nạ amhiighom bọ, ḅilhẹ r’omadạn ibadị araraạr dị ke/sighẹ mem.

16. Ewạ eeghe orue oḍighi ipẹ nạ asopha bọ, kụ ika kụ idị a Rom 12:11 ebakị iphẹn phọ?

¹⁶ Kuọm loor. Resighẹ ghan ni inyaạm orue odaphạn ipẹ nạ agbiighi bọ ḅilhẹ r’oḍighi omhadạn ipẹ nạ mamhiighom bọ. (Bạl Rom 12:11.) APọl aḅenhị Timoti mọ ‘akuọm ni Ioor’ phọ odị ḅilhẹ mọ ‘aḍighi ghan’ ogey otughemhiạ. Yira kotue ni osighẹ oromha phọ aPọl oḍighinhom esi atorobọ iyaạr lọ rowạ oḍighinhaan aZihova.—1 Tim. 4:13, 16.

17. Ika kụ idị Efesọs 5:15, 16 kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍighi omiteom ilọ yira osopha?

¹⁷ Maạr aḍighinhom mem mọ anạ r’osụ-olhoghi. (Bạl Efesọs 5:15, 16.) Seere mem dị nạ kasighẹ aḍighinhom ipẹ nạ masopha bọ, kụ ka/nme. Kel oḅẹm ghan mọ amem k”eghị ipẹ nạ agbiighi bọ oḍighi phọ; legheri mọ amem mọ ke/tue ni bịn enighẹ epu siphẹ. (Eccl. 11:4) Miigha loor, ka/meera araraạr dị i/kạr imoọgh maạr oḍighinhom esighẹ mem r’inyaạm dị nạ kaḍighinhom iphigh araraạr. (Fil. 1:10) Edugh pọ saḅạr mem dị awe nyinhạ koo/ḅaghamhị. Ḍighi idị abueriphọ awe phọ kolegheri mọ nạ o/kạr omoọgh eepoogh. Nạ atue ni aḍime fon anạ ḅilhẹ kẹn abilhẹ oophoghogh asidom akomputa r’umoore afon mem mọ amuphẹ phọ. *

18-19. Eeghe kụ ketue eḍighi idị nạ kakiọm ghisigh apamanạm ogey osopha anạ, ghalhamọ r’amem dị nạ asoman ni ipaanaạn?

¹⁸ Tuutughiạn ghan imạ phọ ipẹ keḍuạ bọ emite. Ipẹ keḍuạ bọ emite esi osopha phọ anạ ekịgh idiphọ amem dị nạ rakị erelhe. Oḅẹm mọ nạ aḍuạ rakị kụ nạ amhiịn mọ moḍue eten phọ, nạ katue ni bịn agbạl enhọn eten akị asi ekpisi phọ nạ rakị bọ. Eniin phọ kẹn ni, eḍighi maạr dị yira ogbon ghan imạ phọ ipẹ osopha phọ ayira kekọm bọ emiteom, iyira ki/phẹr ghalhamọ r’amem dị yira osoman ipaanhaạn.—Gal. 6:9.

¹⁹ Re/dugh ghan osopha ogey osopha, ḅilhẹ kẹn reḍighi ghan ni ipaanhaạn otuụgh oḍighi. Kuolọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, nạ katue ni amoọgh osụ-olhoghi r’inyaạm oḍighi omhadạn ipẹ nạ mamhiighom bọ.