1. Se a te mea e talia ne Ieova ke fai ne tatou?

E TALIA ne Ieova ke fai ne tatou a filifiliga totino ki te vaegā olaga e fia ola tatou i ei. E akoako ne ia tatou ki te auala ke fai a fakaikuga ‵lei, kae e fesoasoani mai a ia ke manuia tatou i te taimi e fai ei ‵tou fakaikuga kolā e fakafiafia atu ki a ia. (Sala. 119:173) Ko te lasi o te fakagalue ne tatou a te poto mai te Muna a te Atua, ko te ‵lei tenā o tatou i te faiga o fakaikuga ‵lei.—Epe. 5:14.

2. Ne a fakalavelave e mafai o fakafesagai mo tatou māfai ko oti ne fai ne tatou se fakaikuga?

² Kae kafai foki loa e fai ne tatou se fakaikuga poto, e mafai o faigata ke fakaoti te mea ne kamata ne tatou. Mafaufau ki nisi fakaakoakoga: Se taina talavou e fai tena fakaikuga ke faitau ne ia te Tusi Tapu kātoa. Ne fanofano ‵lei eiloa mō ne nāi vaiaso, kae oti aka mea loa ko taofi ne ia ona ko nisi pogai. Se tuagane ne fakaiku aka ke tavini atu e pelā me se paenia tumau, kae e fakatalave faeloa ne ia te taimi ka kamata ei tou fafine. Se potukau o toeaina ne fai ne latou se fakaikuga ke fai ke uke a asiga a tausi mamoe ki taina i te fakapotopotoga, kae mai tua o se fia masina, ne seki gasue‵sue eiloa latou o fai. E kese‵kese a tulaga konei, kae e tasi eiloa te mea e ‵pau i ei latou. A fakaikuga katoa konā ne seki fakataunu katoatoa. Ne fakafesagai atu eiloa a Kelisiano i te senitenali muamua i Kolinito mo se fakalavelave tai ‵pau. Ke onoono aka ki te mea e mafai o tauloto ne tatou mai i ei.

3. Se a te fakaikuga ne fai ne te kau Kolinito, kae se a te mea ne tupu?

³ Kāti i te 55 T.A., ne fai ne te kau Kolinito se fakaikuga tāua. Ne iloa aka ne latou i olotou taina i Ielusalema mo Iuta ne logo‵mae i mea faiga‵ta mo te tulaga mativa, kae ko nisi fakapotopotoga ne ‵tae tupe ke fesoasoani atu ki a latou. Ona ko te alofa atafai mo te uiga kaimalie, ne fakaiku aka ne te kau Kolinito ke fesoasoani latou, kae ne fakamolemole atu latou ki te apositolo  ko Paulo ki te auala e mafai ne latou o fesoasoani. Ne tuku atu ne ia ki te fakapotopotoga a fakatonuga kae ne ‵tofi aka ne ia a Tito ke fesoasoani atu i te ‵taega o meaalofa tupe konā. (1 Koli. 16:1; 2 Koli. 8:6) Kae i ne nāi masina mai tua ifo, ne iloa aka ne Paulo me ne seki tau‵tali katoatoa a te kau Kolinito ki tena fakatokaga. Ona ko te mea tenā, ne seki toka te lotou meaalofa ke avatu i te taimi tonu ki Ielusalema fakatasi mo meaalofa tupe mai nisi fakapotopotoga.—2 Koli. 9:4, 5.

4. E pelā mo te mea ne faka‵mafa mai i te 2 Kolinito 8:7, 10, 11, se a te mea ne fakamalosi atu a Paulo ke fai ne te kau Kolinito?

⁴ Ne fai ne te kau Kolinito se fakaikuga ‵lei, kae ne fakamālō atu a Paulo mō te lotou fakatuanaki tu ‵kese mo te manakoga ke uiga kaima‵lie. Kae ne fakamalosi foki ne ia latou ke fakaoti a te mea telā ne kamata ne latou. (Faitau te 2 Kolinito 8:7, 10, 11.) A te mea ne tupu ki a latou e fai mo akoakoga ki a tatou, me e mafai foki o faigata ki Kelisiano fakamaoni ke fakataunu a fakaikuga ‵lei kolā ko oti ne fai ne latou.

5. Ne a fesili ka tali aka ne tatou?

⁵ E pelā mo te kau Kolinito, e mafai o faigata ki a tatou ke fakataunu a fakaikuga kolā ko oti ne fai ne tatou. Kaia? Ona ko te tulaga sē ‵lei katoatoa, kāti e mafai o fakatalave tatou. Io me e mafai ne fakalavelave ‵tupu fakafuasei o fai ke sē mafai o fakataunu ne tatou a fakaikuga ko oti ne fai ne tatou. (Fai. 9:11; Loma 7:18) E mafai pefea o toe iloilo aka ne tatou se fakaikuga kae mafaufau me e mata, e ‵tau o ‵fuli ne tatou io me ikai? Kae e fakamautinoa aka pefea ne tatou me ka fakataunu a te mea telā ne kamata ne tatou?

6. Ko te taimi fea e fakamafulifuli i ei ne tatou se fakaikuga?

⁶ E isi ne fakaikuga e se mafai ne tatou o ‵fuli. E pelā me se fakaakoakoga, e ‵piki ‵mau tatou ki ‵tou fakaikuga ke tavini atu ki a Ieova, kae fakaiku aka ke fakamaoni tatou ki ‵tou avaga. (Mata. 16:24; 19:6) Kae ko nisi fakaikuga e mafai o fakamafuli‵fuli. Kaia? Me e mafuli‵fuli a fakanofonofoga. Ne a auala e mafai o fesoasoani mai ke fai ne tatou a toe fakaikuga ‵lei?

7. Se a mea e ‵tau o ‵talo atu tatou ki ei, kae kaia?

⁷ ‵Talo atu mō te poto. Ne fakaosofia ne Ieova a Iakopo ke tusi mai penei: “Kafai se tino i a koutou e se lava te poto i a ia, ke fakamolemole atu faeloa a ia ki te Atua me e tuku atu ne ia mo te kaimalie ki tino katoa.” (Iako. 1:5) I nisi tugapati, a tatou katoa e “se lava te poto” i a tatou. Tela la, ke fakalagolago ki a Ieova i te taimi e fai ei se fakaikuga mo te taimi e toe iloilo ei te fakaikuga tenā. Kae ka fesoasoani atu a Ieova ke fai ne koe a filifiliga ‵poto.

8. Ne a sukesukega e ‵tau o fai ne tatou a koi tuai o fai se fakaikuga?

⁸ Fai a sukesukega maea. ‵Sala atu ki te Muna a te Atua, faitau ki tusi a te fakapotopotoga a Ieova, kae sau‵tala mo tino kolā ka tuku atu ne latou a manatu fesoasoani aoga ki a koe. (Faata. 20:18) E tāua ‵ki a vaegā sukesukega penā mai mua o fai se fakaikuga ke ‵fuli a galuega, ke ga‵sue ki se koga, io me ke filifili a akoakoga kolā e manakogina ke fesoasoani atu ki tau galuega talai.

9. Ka aoga pefea ki a tatou māfai e fakamaoni tatou ki a tatou eiloa?

⁹ Iloilo aka a ‵tou manakoga ‵tonu. A ‵tou manakoga ‵tonu e tāua ‵ki eiloa ki a Ieova. (Faata. 16:2) E manako a ia ke fakamaoni tatou ki a ia i mea katoa. Tela la, kafai ko fai a fakaikuga, e ma‵nako foki tatou ke fakamaoni ki a tatou eiloa penā foki ki nisi tino. Kafai e se fakamaoni katoatoa tatou, kāti ka faigata ke ‵piki ‵mau tatou ki ‵tou fakaikuga ko oti ne fai. E pelā me se fakaakoakoga, kāti e filifili aka ne se taina talavou ke fai a ia pelā me se paenia tumau. Kae fakamuli loa, ne faigata ke maua ne ia a itula kolā e manakogina, kae ko se fiafia malosi a ia ki te galuega talai. Kāti ne mafaufau tou tagata me i te pogai tonu ne paenia ei a ia ko tena manakoga ke fakafiafia atu a Ieova. Kae e mata, ne manako fua a ia o  fakafiafia atu ana mātua io me ko te suā tino telā e fiafia a ia ki ei?

10. Ne a mea e manakogina ke mafai o fai ne se tino a ‵fuliga?

¹⁰ Mafaufau ki te tulaga o se akoga faka-te-Tusi Tapu telā ne fai tena fakaikuga ke tiaki tena ‵pusi. I te taimi muamua, ne taumafai malosi a ia, telā ne seki ‵pusi mō se lua vaiaso, kae oti aka, ko toe tosina atu a ia ki te fakamalosiga ke ‵pusi. Kae fakamuli loa ne manumalo tou tagata! Ne fesoasoani atu a tena alofa ki a Ieova mo tena manakoga tonu ke fakafiafia atu a Ia, ke mafai o tiaki tena ‵pusi.—Kolose 1:10; 3:23.

11. Kaia e ‵tau ei o isi ne ou fakamoemoega mautinoa?

¹¹ Ke isi ne fakamoemoega mautinoa. Ko te mautinoa i a koe a ou fakamoemoega, ko te faigofie ke fakaoti a te mea ne kamata ne koe. E pelā me se fakaakoakoga, kāti ne fai tau fakaikuga ke faitau faeloa ki te Tusi Tapu. Kae kafai e seai sau polokalame tonu ne fakatoka, e se mafai o fakataunu te mea ne fakamoemoe koe ki ei. * Io me e fakaiku aka ne toeaina i te fakapotopotoga ke fai faeloa a asiga a tausi mamoe, kae mai tua o se vaitaimi, ne seki tau‵tali eiloa latou i te fakaikuga tenā. Ko te mea fakataunu, e mafai o ‵sili ifo ne latou a vaegā fesili penei: “E mata, ko oti ne fai ne matou se fakasologa o igoa o taina mo tuagane kolā e mafai o aoga malosi ki a latou a asiga a tausi mamoe konei? E mata, ko oti ne fakatoka ne matou se taimi tonu ke asi atu ki a latou?”

12. Ne a mea e manakogina ke fai ne tatou, kae kaia?

¹² Ke loto malamalama. E seai se tino i a tatou e maua ne ia te taimi, kope mo te malosi ke fai a mea katoa e ma‵nako tatou o fai. Tela la, ke loto malamalama kae ke uiga faigofie. Kafai e manakogina, e mafai o fai ne koe se fakamafuliga ki se fakaikuga telā e se mafai o fakataunu ne koe. (Fai. 3:6) Kae e mafai eiloa o iloilo aka ne koe a tau fakaikuga, fakamafulifuli māfai e manakogina, kae mafaufau me e mafai o fakataunu ne koe. Ke onoono nei ki auala e lima e mafai ei ne koe o fakaoti a te mea ne kamata ne koe.

13. E mafai pefea o maua ne koe a te malosi e manakogina ke fakataunu te fakaikuga ne fai ne koe?

¹³ ‵Talo atu ke maua te malosi ke galue. E mafai o tuku atu ne te Atua ki a koe a “te ‵mana ke ga‵lue” kae fakataunu tau fakaikuga ko oti ne fai. (Fili. 2:13) Tela la, ke fakamolemole atu ki a Ieova mō tena agaga tapu ke tuku atu ki a koe a te malosi telā e manakogina. Tumau i te ‵talo faitalia me e foliga mai me seki tali mai tau ‵talo. E pelā mo pati a Iesu: “Tumau i te fakamolemole atu, kae ka tuku mai [tena agaga tapu] ki a koutou.”—Luka 11:9, 13.

14. E mafai pefea o fesoasoani atu a te fakatakitakiga i te Faataoto 21:5 ke fakataunu te fakaikuga ne fai ne koe?

¹⁴ Fakatoka se palani. (Faitau te Faataoto 21:5.) Ke fakaoti so se galuega ne kamata ne koe, e manakogina ne koe se palani. Ka oti, ko galue ei koe e ‵tusa mo te palani tenā. I se auala tai ‵pau, kafai e fai ne koe se fakaikuga, fakamau ki lalo a auala mautinoa katoa e manako koe ke fakataunu ei se fakaikuga. Kafai e tai faigata tau galuega, ke vaevae ki tamā galuega ke faigofie o iloa ne koe a galuega ko oti ne fai ne koe. Ne fakamalosi atu a Paulo ki te kau Kolinito ke tuku fakaa‵tea se vaega “i te aso muamua eiloa o vaiaso takitasi” mō fai te lotou meaalofa, i lō te faka‵tali kae taumafai o ‵tae a tupe māfai ko oko atu a ia. (1 Koli. 16:2) A te vaevaega o galuega ‵lasi ki tamā galuega, e mafai o puipui ne ia koe mai te sōna manavase.

15. Kafai ko oti ne fai se palani, ne a mea e mafai o fai ne tatou?

¹⁵ A te palani telā e tusi faka‵lei ki lalo e mafai o fakafaigofie ne ia te faiga o au fakaikuga. (1 Koli. 14:40) E pelā mo te mea tenei, e filifili ne te potukau o toeaina se toeaina ke fakamau  ne ia ki lalo a fakaikuga takitasi a te potukau toeaina, e aofia i ei a ia telā ne ‵tofi aka ke fai ne ia te galuega tenā mo te taimi e ‵tau o oti i ei. A toeaina kolā e tau‵tali ki te fakatonuga tenei, ka faigofie ke fakataunu ne latou a olotou fakaikuga. (1 Koli. 9:26) E mafai o ‵tofo koe ke fai se mea tai ‵pau i tou olaga i aso takitasi. E pelā mo te fakatoka ne koe se fakatokaga o mea e fai i aso takitasi, kae filifili aka a mea kolā e manakogina ke fai ne koe. E mafai o fesoasoani atu te mea tenei ke fakaoti a te mea ne kamata ne koe kae ke se fakamāumāu taimi.

16. Se a te mea e manakogina ke fakataunu a tau fakaikuga ne fai, kae e ‵lago mai pefea a te Loma 12:11 ki te mea tenei?

¹⁶ Fakaoti ou mafi. E manakogina a taumafaiga e uke ke tautali koe ki tau palani kae ke fakaoti a te mea ne kamata ne koe. (Faitau te Loma 12:11.) Ne fai atu a Paulo ki a Timoteo ke ‘tumau i te fakamalosi’ ne ia a ia eiloa kae ke “tumau” i te fai pelā me se faiakoga ‵lei. E fakagalue a te manatu fesoasoani tenā ki so se fakamoemoega faka-te-agaga.—1 Timo. 4:13, 16.

17. E mafai pefea o fakagalue aka ne tatou a te Efeso 5:15, 16 i te taimi e fai ei ke fakataunu ne tatou se fakaikuga?

¹⁷ Fakaaoga faka‵lei ou taimi i se auala poto. (Faitau te Efeso 5:15, 16.) Filifili aka se taimi ke fakataunu a tau fakaikuga kae ‵piki ‵mau ki ei. Ke ‵kalo kea‵tea mai te faka‵tali ki te taimi e ‵lei katoatoa ei a mea; ka se mafai eiloa o oko mai a te taimi ‵lei. (Fai. 11:4) Fakaeteete ke mo a e fakamāumāu ou taimi ki mea kolā e se tāua, ko fai ei ke se lava tou malosi ke fai a mea kolā e sili atu i te tāua. (Fili. 1:10) Kafai e mafai, ‵sala se taimi telā e se mafai o fakalavelave atu a tino ki a koe. Fai ke iloa ne nisi tino me e manakogina ke saga tonu atu koe ki te mea tenā. Taumafai o tamate tau telefoni kae asi au meli i te itaneti io me ko nisi fakatuatusi fai fesokotakiga i se taimi fakamuli. *

18-19. Se a te mea e mafai o fesoasoani atu ke mo a ma ‵fiu vave koe i te faiga o fakaikuga ‵lei faitalia me e se faigofie ke fai penā?

¹⁸ Saga tonu ki te ikuga. A te ikuga o tau fakaikuga e pelā eiloa mo te koga telā ko taunu ki ei tau malaga. Kafai e manako ke oko koe ki te koga tenā, ka tumau eiloa koe i te faimalaga atu faitalia me ‵pono mai se auala, kae e ‵tau o ‵fuli tou auala. I se auala tai ‵pau, kafai e ‵saga tonu fua tatou ki te ikuga o ‵tou fakaikuga fai, ka se mafai lele eiloa o ‵fiu vave tatou māfai e fakafesagai atu ki mea kolā e ‵pono mai i ‵tou auala.—Kala. 6:9.

¹⁹ A te faiga o fakaikuga ‵lei e se faigofie, kae ko te fakataunuga e mafai o fai pelā me se fakalavelave. Kae mai te fesoasoani o Ieova, e mafai o maua ne tatou a te poto mo te malosi e manakogina ke fakaoti a te mea telā ne kamata ne tatou.