1, 2. Нәјә ҝөрә Лавилиләр китабы бизә мараглы олмалыдыр?

ҺӘВАРИ БУЛУС ҝәнҹ досту Тимутијә демишди ки, «Мүгәддәс Јазылардакы һәр кәлмә Аллаһдандыр вә... фајдалыдыр» (2 Тим. 3:16). Бу, Лавилиләр китабына да аиддир. Сиз бу китаб һагда нә дүшүнүрсүнүз? Бәзиләри үчүн Лавилиләр китабы дөврүмүздә кечәрли олмајан гајдалар сијаһысыдыр. Лакин һәгиги мәсиһиләр башга фикирдәдир.

² Лавилиләр китабы тәхминән 3500 ил бундан өнҹә јазылса да, Јеһова ону «бизә нәсиһәт олараг» горујуб сахлајыб (Ром. 15:4). Бу китаб Јеһованын дүшүнҹә тәрзини әкс етдирдији үчүн орада јазыланлар бизә мараглы олмалыдыр. Әслиндә, Аллаһын илһамы илә јазылмыш бу китабдан өјрәнәҹәјимиз чох шеј вар. Ҝәлин онлардан дөрдүнә нәзәр салаг.

3. Нәјә ҝөрә һәр ил Кәффарә ҝүнү гурбанлар ҝәтирилирди?

³ Биринҹи дәрс. Гурбанларымызын гәбул олунмасы үчүн Јеһованын разылығыны газанмалыјыг. Исраил халгы һәр ил кечирилән Кәффарә ҝүнү бир араја топлашырды вә һәмин ҝүн һејван гурбанлары ҝәтирилирди. Бу гурбанлар Исраил халгына ҝүнаһдан тәмизләнмәли олдугларыны хатырладырды. Амма һәмин ҝүн баш каһин гурбанларын ганыны Ән мүгәддәс јерә ҝәтирмәздән әввәл башга бир шеј етмәли иди. Бу, халгын ҝүнаһынын бағышланмасындан даһа ваҹиб иди.

4. Лавилиләр 16:12, 13 ајәләриндә гејд олундуғу кими, Кәффарә ҝүнү баш каһин Ән мүгәддәс јерә биринҹи дәфә ҝирәндә нә едирди? (Үз габығындакы шәклә бахын.)

⁴ Лавилиләр 16:12, 13 ајәләрини охујун. Ҝәлин Кәффарә ҝүнүнү хәјалымызда ҹанландыраг. Баш каһин Мүгәддәс  чадыра дахил олур. Һәмин ҝүн о, Ән мүгәддәс јерә үч дәфә ҝирмәлидир. Инди каһин бура биринҹи дәфә ҝирәҹәк. Онун бир әлиндә әтирли бухурла долу габ, о бири әлиндә исә көзлә долу гызыл бухурдан вар. О, Ән мүгәддәс јерин ҝиришини өртән пәрдәнин гаршысында бир гәдәр дајаныр. Дәрин һөрмәтлә ичәри дахил олуб Әһд сандығынын өнүндә дурур. Мәҹази мәнада десәк, каһин дүз Јеһова Аллаһын һүзурунда дајаныб! Инди каһин мүгәддәс бухуру еһмалҹа јанар көзүн үзәринә төкүр вә отаг хош әтирлә долур *. Даһа сонра о, һејван гурбанларынын ганы илә јенидән Ән мүгәддәс јерә дахил олур. Диггәт јетирин ки, каһин ҝүнаһ гурбанынын ганыны тәгдим етмәздән өнҹә бухур јандырыр.

5. Кәффарә ҝүнү бухурун истифадә олунмасы илә бағлы нә өјрәнирик?

⁵ Кәффарә ҝүнү бухурун истифадә олунмасы илә бағлы нә өјрәнирик? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһованын садиг хидмәтчиләринин Она мәгбул дуалары бухур кимидир (Зәб. 141:2; Вәһј 5:8). Нәзәрә алаг ки, баш каһин бухуру Јеһованын һүзуруна бөјүк һөрмәтлә ҝәтирирди. Ејнилә, биз дә Јеһоваја дуа едәндә буну дәрин еһтирам һисси илә етмәлијик. Аллаһа чох миннәтдарыг ки, Каинатын Јараданы олса да, бир ата кими Она үз тутмағымыза вә јахынлашмағымыза изин верир (Јаг. 4:8). Јеһова бизи Өз досту һесаб едир! (Зәб. 25:14). Бу бизим үчүн о гәдәр бөјүк шәрәфдир ки, һеч вахт Ону мәјус едәҹәк нәсә етмәк истәмәрик.

6. Баш каһинин гурбан ҝәтирмәздән өнҹә бухур јандырмасы бизә Иса Мәсиһ һагда нәји өјрәдир?

⁶ Хатырлајаг ки, баш каһин гурбан тәгдим етмәздән өнҹә бухуру јандырмалы иди. Бунунла о, әввәлҹә Јеһованын разылығыны газаныр, сонра гурбаны тәгдим едирди. Бу бизә Иса Мәсиһ һагда нәји өјрәдир? Иса Мәсиһ һәјатыны гурбан вермәздән өнҹә бәшәријјәтә хилас бәхш етмәкдән даһа ваҹиб бир шеј етмәли иди. Сөһбәт нәдән ҝедир? Иса камил вә садиг өмүр сүрмәли иди ки, Јеһова онун гурбанлығыны гәбул етсин. Беләҹә, Јеһованын бујурдуғу кими јашамағын ән дүзҝүн һәјат јолу олдуғуну сүбут едәҹәкди. Атасынын һакимијјәт етмәк тәрзинә бәраәт газандыраҹагды, башга сөзлә, Онун рәһбәрлијинин һаглы вә әдаләтли олдуғуну исбат едәҹәкди.

7. Нәјә ҝөрә Јеһова Иса Мәсиһин бүтүн һәјатындан разы иди?

⁷ Иса Мәсиһ јерүзү һәјаты боју Јеһованын салеһ нормаларына мүкәммәл итаәткарлыг ҝөстәрди. Һеч бир чәтинлик, һеч бир сынаг, һәтта әзабла өләҹәјини билмәси белә, Атасынын һакимијјәт тәрзини мүдафиә етмәк истәјини зәифләдә билмәди (Филип. 2:8). Ағыр сынагларла үзләшәндә о, «Аллаһа фәрјад етмиш, ҝөз јашлары илә јалвармыш»ды (Ибр. 5:7). Онун үрәкдән етдији дуалар сәдагәтиндән хәбәр верирди вә Аллаһа итаәт етмәк гәтијјәтини даһа да мөһкәмләндирирди. Јеһова үчүн Исанын дуалары хош әтирли бухур кими иди. Иса Мәсиһин бүтүн һәјат тәрзи Атасыны мәмнун етмиш вә Онун һакимијјәтинә бәраәт газандырмышды.

8. Иса Мәсиһин һәјат јолуну неҹә тәглид едә биләрик?

⁸ Биз дә Мәсиһдән өрнәк ала биләрик. Бунун үчүн вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг  ки, һәјатымыз боју Јеһованын ганунларына итаәт едәк вә Она садиг галаг. Сынагларла үзләшәндә һәрарәтлә дуа едирик, чүнки Јеһованы разы салмаг истәјирик. Бу јолла Јеһованын һакимијјәт тәрзини дәстәкләдијимизи ҝөстәририк. Билирик ки, Јеһованын нифрәт етдији әмәлләрлә мәшғулугса, О бизим дуамызы гәбул етмәјәҹәк. Лакин Аллаһын ганунларына ујғун јашајырыгса, сәмими дуаларымызын Јеһова үчүн хош әтирли бухур кими олдуғуна архајын ола биләрик. Һәмчинин әмин ола биләрик ки, итаәт вә сәдагәтимиз Јеһованы мәмнун едир (Мәс. 27:11).

9. Үнсијјәт гурбаны нә үчүн тәгдим олунурду?

⁹ Икинҹи дәрс. Биз Јеһоваја миннәтдарлыг һиссиндән ирәли ҝәләрәк хидмәт едирик. Гәдим Исраилдә һәгиги ибадәтин диҝәр ваҹиб һиссәси олан үнсијјәт гурбанлары миннәтдарлыг һиссиндән ирәли ҝәләрәк хидмәт етмәјин ваҹиблијини баша дүшмәјимизә көмәк едир *. Лавилиләр китабындан өјрәнирик ки, исраиллиләр үнсијјәт гурбанларыны «миннәтдарлыг ифадәси олараг» ҝәтирирдиләр (Лав. 7:11—13, 16—18). Исраилли бу гурбаны тәләб олдуғу үчүн јох, үрәјиндән кечдији үчүн тәгдим едирди. Белә ки, бу, һәр бир исраиллинин Јеһоваја севҝисиндән ирәли ҝәләрәк ҝәтирдији көнүллү гурбан иди. Гурбан әтиндән ону тәгдим едән кәс, аиләси вә каһин јејирди. Лакин һејванын мүәјјән һиссәләри јалныз Јеһоваја тәгдим олунурду. Бунлар һансы һиссәләр иди?

10. Лавилиләр 3:6, 12, 14—16 ајәләриндә үнсијјәт гурбаны һагда јазыланларла Иса Мәсиһин Јеһоваја хидмәти арасында һансы бәнзәрлик вар?

 ¹⁰ Үчүнҹү дәрс. Мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк Јеһова үчүн әлимиздән ҝәләнин ән јахшысыны едирик. Јеһованын ҝөзүндә һејванын ән јахшы һиссәси пиј һесаб олунурду. О, һејванын бөјрәји вә гараҹијәри дә дахил, бәзи һиссәләринин хүсусилә дәјәрли олдуғуну билдирмишди. (Лавилиләр 3:6, 12, 14—16 ајәләрини охујун.) Одур ки, исраилли өз истәјилә һејванын пијини вә бу һиссәләрини тәгдим едәндә Јеһова хүсусилә мәмнун галырды. Бу гурбаны вермәклә исраилли Аллаһы Јеһова үчүн әлиндә оланын ән јахшысыны вермәк истәдијини ҝөстәрирди. Ејнилә, Иса Мәсиһ дә көнүл хошлуғу илә Јеһоваја әлиндә оланын ән јахшысыны тәгдим етмишди — севҝидән ирәли ҝәләрәк Она ҹанла-башла хидмәт етмишди (Јәһ. 14:31). Иса Мәсиһ Аллаһын ганунларыны үрәкдән севирди, Онун ирадәсини јеринә јетирмәкдән зөвг дујурду (Зәб. 40:8). Сөзсүз ки, Мәсиһин ҹани-дилдән хидмәт етдијини ҝөрмәк Јеһоваја чох хош иди!

11. Һансы мәнада хидмәтимиз үнсијјәт гурбанына бәнзәјир вә нәјә ҝөрә буну билмәк бизә раһатлыг ҝәтирир?

¹¹ Бизим Јеһоваја хидмәтимизи дә үнсијјәт гурбанына бәнзәтмәк олар; хидмәтимиз Јеһованы нә гәдәр севдијимизи ҝөстәрир. Јеһоваја әлимиздән ҝәләнин ән јахшысыны веририк, чүнки Ону бүтүн гәлбимизлә севирик. Милјонларла хидмәтчисинин Она мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк хидмәт етдијини ҝөрмәк Јеһованын гәлбини фәрәһләндирир! Јеһованын тәкҹә Онун үчүн етдикләримизи јох, һәмчинин һансы нијјәтлә етдијимизи ҝөрмәси инсана раһатлыг верир. Мәсәлән, әҝәр сиз јашлысынызса вә артыг әввәлки гәдәр хидмәт едә билмирсинизсә, әмин олун ки, Јеһова мәһдудијјәтләринизи анлајыр. Бәлкә дә, Јеһова үчүн чох шеј едә билмәдијинизи дүшүнүрсүнүз, амма Јеһова ҝөрүр ки, гәлбиниздәки мәһәббәт сизи баҹардығыныз гәдәрини етмәјә тәшвиг едир. Әлиниздән ҝәләнин ән јахшысыны етмәјиниз Ону мәмнун едир.

12. Јеһованын Она тәгдим олунан үнсијјәт гурбанларына мүнасибәти бизи нәјә әмин едир?

¹² Үнсијјәт гурбанларынын тәгдим олунмасындан нә өјрәнирик? Гурбан тәгдимәсинин ән јахшы һиссәләри јананда ҝөјә хош әтир галхырды вә бу, Јеһоваја хош иди. Әмин олун ки, ҹани-дилдән етдијиниз хидмәт дә Јеһоваја бу ҹүр хошдур (Кол. 3:23). Онун сиздән нә гәдәр разы галдығыны бир тәсәввүр един! Аз ја чох шеј етмәјиниздән асылы олмајараг, Јеһова ҹанла-башла етдијиниз хидмәтә бир хәзинә кими јанашыр вә зәһмәтинизи һеч вахт унутмаз! (Мәт. 6:20; Ибр. 6:10).

13. Лавилиләр 9:23, 24 ајәләринә әсасән, Јеһова каһинлијин тәсис олунмасындан разы олдуғуну неҹә ҝөстәрди?

¹³ Дөрдүнҹү дәрс. Јеһова тәшкилатынын јерүзү һиссәсинин ишини аванд едир. Ерамыздан әввәл 1512-ҹи илдә Сина дағынын әтәјиндә Мүгәддәс чадыр гурулан заман баш верәнләрә диггәт јетирәк (Чых. 40:17). Муса пејғәмбәр Һарунла оғулларыны каһин кими тәјин етмәк үчүн мәрасим тәшкил едир. Исраил халгы каһинләрин илк һејван гурбанларыны тәгдим етмәсинә тамаша етмәк үчүн топлашыр (Лав. 9:1—5). Јеһова каһинлијин тәсис олунмасындан разы олдуғуну неҹә ҝөстәрир? Һарунла Муса халга хејир-дуа верәндән сонра Јеһова гурбанҝаһын үстүндәки тәгдимәләри јандырмаг үчүн од ҝөндәрир. (Лавилиләр 9:23, 24 ајәләрини охујун.)

14. Гәдим Исраилдә каһинлијин Һарун оғулларына верилмәсинин бизим дөврүмүзлә һансы бағлылығы вар?

 ¹⁴ Каһинлик тәсис олунан заман Јеһованын мөһтәшәм шәкилдә ҝөјдән од ҝөндәрмәси нәји ҝөстәрирди? Јеһова бунунла каһинлијин Һарун вә оғулларына верилмәсини там дәстәкләдијини ҝөстәрмишди. Исраил халгы Јеһованын каһинләрә дәстәк олдуғуну ҝөрәндә баша дүшдү ки, онлар да каһинләри дәстәкләмәлидирләр. Нәјә ҝөрә буну билмәк бизим үчүн ваҹибдир? Чүнки Исраилдәки каһинлик даһа јахшы, даһа үстүн каһинлијин тимсалы иди. Бөјүк Баш Каһин Иса 144 000 садиг каһинлә бирҝә ҝөјдә идарә едәҹәк (Ибр. 4:14; 8:3—5; 10:1).

15, 16. Јеһова садиг вә ағыллы нөкәрдән разы олдуғуну неҹә ҝөстәрир?

¹⁵ 1919-ҹу илдә Иса Мәсиһ мәсһ олунмуш гардашларындан ибарәт кичик бир групу «садиг вә ағыллы нөкәр» тәјин етди. Бу нөкәр тәблиғ ишинә рәһбәрлик едир вә Мәсиһин давамчыларына «вахтлы-вахтында јемәк» верир (Мәт. 24:45). Јеһованын садиг нөкәрдән разы олдуғунун ачыг-ајдын сүбутларыны ҝөрүрсүнүз?

¹⁶ Шејтан вә онун дүнјасы садиг вә ағыллы нөкәрин ишини дајандырмаг үчүн әлиндән ҝәләни едир. Јеһованын дајағы олмаса иди, садиг нөкәрин бу иши ҝөрмәси мүмкүнсүз оларды. Биринҹи вә Икинҹи Дүнја мүһарибәсинә, амансыз тәгибләрә, глобал игтисади бөһрана вә һагсыз рәфтара бахмајараг, садиг нөкәр Мәсиһин давамчыларыны руһани гида илә тәмин етмәјә давам едиб. Тәсәввүр един, бу ҝүн 900-дән артыг дилдә бол-бол нәшримиз вар, өзү дә өдәнишсиз. Бу, Јеһованын дәстәјинин данылмаз сүбутудур. Јеһованын хејир-дуасынын диҝәр сүбуту тәблиғ ишимиздир. Һәгигәтән дә, хош хәбәр «бүтүн јер  үзүндә» тәблиғ олунур (Мәт. 24:14). Јеһованын бу ҝүн Өз тәшкилатыны идарә етдијинә вә онун ишини аванд етдијинә шүбһә јохдур!

17. Јеһованын тәшкилатыны дәстәкләдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?

¹⁷ Јахшы олар ки, өзүмүздән сорушаг: «Јеһованын тәшкилатынын бир парчасы олдуғума ҝөрә миннәтдарам?» Јеһова Мусанын дөврүндә тәјин етдији шәхсләрдән разы олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн ҝөјдән од ҝөндәрдији кими, бу ҝүн дә тәшкилатына дајаг олдуғуна даир ајдын сүбутлар верир. Доғрудан да, миннәтдар олмаг үчүн сәбәбләримиз чохдур (1 Салон. 5:18, 19). Јеһованын бу ҝүн идарә етдији тәшкилаты дәстәкләдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик? Нәшрләримиз, ибадәт ҝөрүшләримиз вә бөјүк топлантыларымыз васитәсилә верилән ҝөстәришләрә әмәл етмәклә. Һәмчинин тәблиғ вә тәлим ишиндә баҹардығымыз гәдәр иштирак етмәклә дә дәстәјимизи ҝөстәририк (1 Кор. 15:58).

18. Нә етмәјә әзмлисиниз?

¹⁸ Ҝәлин Лавилиләр китабындан өјрәндијимиз дәрсләрә әмәл етмәјә гәти гәрарлы олаг. Гурбанларымызын гәбул олунмасы үчүн Јеһованын разылығыны газанаг. Јеһоваја миннәтдарлыг һиссиндән ирәли ҝәләрәк хидмәт едәк. Мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк Онун үчүн әлимиздән ҝәләнин ән јахшысыны едәк. Јеһованын дајаг олдуғу тәшкилаты дәстәкләјәк. Бүтүн бунлары етмәклә ҝөстәрәҹәјик ки, Јеһованын Шаһиди кими хидмәт етмәк бизим үчүн бөјүк шәрәфдир!