1-2. Mulandu nshi Abena Kristu muno nshiku balingile ukutemenwa ukusambilila ifyaba mwi buuku lya Ubwina Lebi?

UMUTUMWA Paulo aebele cibusa wakwe uwacaice Timote ukuti, “Amalembo yonse aya mushilo yafuma kuli Lesa kabili ya mulimo.” (2 Tim. 3:16) Ibuuku lya Ubwina Lebi nalyo lyaba pali aya amalembo. Bushe mumona shani ili ibuuku? Bamo batontonkanya ukuti libuuku umwaba fye amafunde ayengi ayo tushikonka no kukonka muno nshiku. Lelo Abena Kristu ba cine bena te fyo balimona.

² Napapita imyaka nalimo 3,500 ukutula apo ibuuku lya Ubwina Lebi lyalembelwe. Nomba Yehova alilisunga pa kuti tulesambililako ku fyalembwamo. (Rom. 15:4) Ibuuku lya Ubwina Lebi lilalenga twaishiba ifyo Yehova atontonkanya ne fyo omfwa pa fintu fimo. Kanshi tufwile ukutemwa ukusambilila ifyabamo. Na kuba kuti twasambilila amasambililo ayengi ku fyaba muli ili ibuuku ilyafuma kuli Lesa. Natulandeko pa masambililo yane.

3. Mulandu nshi baletuulila amalambo pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu cila mwaka?

³ Isambililo lya kubalilapo: Pa kuti Yehova apokelele amalambo ya muntu kano namutemwa. Cila mwaka pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, abena Israele balelongana pamo kabili shimapepo mukalamba aletuula amalambo ya nama. Yalya malambo yalelenga abena Israele baleibukisha ukuti balingile ukwelelwa imembu! Lelo kwali ifyacindama ifyo shimapepo mukalamba alingile  ukucita pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, ilyo ashilaingila umwa Mushilo Nga Nshi no mulopa we lambo pa kuti Lesa elele imembu sha luko lwa bena Israele.

4. Ukulingana ne lembo lya Ubwina Lebi 16:12, 13, finshi shimapepo alecita pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu nga aingila mu muputule wa Mushilo Nga Nshi pa muku wa kubalilapo? (Moneni icikope pa nkupo.)

⁴ Belengeni Ubwina Lebi 16:12, 13. Elenganyeni ifyo caleba pa bushiku bwa Cifuta Mulandu: Shimapepo mukalamba aleingila mu cikuulwa ca mushilo. Uyu e muku wa kubalilapo pa miku itatu iyo aleingila umwa Mushilo Nga Nshi pali bulya bushiku. Ku kuboko kumo alesendelako icipe umwaleba ifyanunkila, e lyo ku kuboko kumbi alesendelako icifutumwino ca golde icaleisulapo amalasha ayaleaka. Nga afika pa nsalu iyalecinga apa kwingilila umwa Mushilo Nga Nshi, alebala aiminina. Aleicefya sana pa kwingila umwa Mushilo Nga Nshi, kabili aleya mu kwiminina mupepi ne cipao ca cipangano. Nga acita ifi, caleba kwati aiminina pa ntanshi ya kwa Yehova! Lyena shimapepo aleitulwila bwino bwino ifyanunkila pa cifutumwino apaleba amalasha ayaleka, kabili mu muputule onse mwaleba icena icisuma. * Pa numa aleingila na kabili mu muputule wa Mushilo Nga Nshi no mulopa wa malambo ya kwelela imembu. Twamona ukuti shimapepo aleoca ifyanunkila ilyo talaingila mu muputule no mulopa wa kwelela imembu.

5. Finshi tulesambilila kuli filya balebomfya ifyanunkila pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu?

⁵ Finshi tulesambilila kuli filya balebomfya ifyanunkila pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu? Baibolo itila amapepo ya babomfi ba kwa Yehova aba cishinka yaba nge fyanunkila kuli ena. (Amalu. 141:2; Ukus. 5:8) Ibukisheni ukuti shimapepo mukalamba aleicefya sana pa kutwala ifyanunkila mu muputule wa Mushilo Nga Nshi. Na ifwe bene tufwile ukuicefya sana ilyo tulepepa kuli Yehova. Tufwile ukuba no mucinshi sana kuli Yehova. Tulatasha nga nshi ifi Kabumba wa muulu ne sonde atusuminisha ukulapepa kuli ena no kuba ifibusa fyakwe nga filya umwana aba icibusa na wishi. (Yako. 4:8) Yehova alitusuminisha ukuba ifibusa fyakwe! (Amalu. 25:14) Twalitemwa sana ifi twaba ifibusa fyakwe ica kuti tatufwaya no kucita ifingamukalifya.

6. Finshi tulesambilila kuli filya shimapepo aleoca ifyanunkila ilyo ashilatuula amalambo?

⁶ Ibukisheni ukuti shimapepo mukalamba aleoca ifyanunkila ilyo talatuula amalambo. Nga acita ifi alelenga Yehova asekelela kabili Yehova alepokelela na malambo. Finshi tulesambililako? Ilyo Yesu ali pano isonde, kwali icacindama ukucila ne pusukilo lya bantunse ico alingile ukucita ilyo ashilapeela ubumi bwakwe nge lambo. Cinshi alingile ukucita? Alingile ukutwalilila ukuba ne cumfwila kuli Yehova pa kuti akapokelele ilambo lyakwe. Ifi Yesu ali no kucita fyali no kulanga ukuti caliwama ukulacita ifintu ukulingana ne fyo Yehova afwaya. Yesu ali no kulanga ukuti Wishi e walinga ukuteka mu muulu na pano isonde, no kuti imitekele yakwe e yawamisha.

7. Mulandu nshi fyonse ifyo Yesu alecita ilyo ali pano isonde fyalelengela Wishi alesekelela?

⁷ Ilyo Yesu ali pano calo, aleumfwila Yehova muli fyonse ifyo alecita. Nangu ca kuti alikwete amesho na mafya yalekanalekana, kabili alishibe no kuti ali no kufwa imfwa ya museebanya, alefwaisha ukulanga ukuti imitekele ya kwa Wishi e yawamisha. (Fil. 2:8) Ilyo Yesu aleba na mafya, alepepa “no kulila nga nshi.” (Heb. 5:7) Filya alepepa ukufuma pa nshi ya mutima fyalelanga ukuti ali uwa cishinka kuli Yehova kabili fyalengele  alefwaisha ukulamumfwila. Amapepo ayo Yesu alepepa kuli Yehova, yali nge cena icisuma ica fyanunkila. Fyonse ifyo Yesu alecita ilyo ali pano isonde fyalesekesha Wishi kabili fyalelanga ukuti e walinga ukuteka mu muulu na pano isonde.

8. Finshi twingacita pa kuti tulecita ifyo Yesu alecita ilyo ali pano isonde?

⁸ Kuti twapashanya Yesu nga tuleumfwila Yehova lyonse kabili nga tuleba aba cishinka kuli ena. Pa kuti tulelenga Yehova alesekelela, tulingile ukulamulomba no mweo onse pa kuti atwafwe lyonse ilyo twakwata amesho. Nga tulecita ifi ninshi tuletungilila imitekele ya kwa Yehova. Twalishiba ukuti Yehova te kuti akutike amapepo yesu nga ca kuti tulecita ifyo alesha. Lelo nga tulecita ifyo afwaya tukashininkisha ukuti amapepo tupepa ukufuma pa nshi ya mutima yakulaba nge cena cisuma ica fyanunkila. Kabili tukashininkisha ukuti Yehova akalasekelela nga tulemumfwila kabili nga tuli aba cishinka kuli ena.—Amapi. 27:11.

9. Cinshi abena Israele baletuulila amalambo ya mutende?

⁹ Isambililo lyalenga bubili: Tulabombela Yehova pa kuti tulemutasha. Ilyo tulesambilila pali ili isambililo, twalalanda pe lambo lya mutende ilyo abena Israele baletuula. * Mwi buuku lya Ubwina Lebi tusambililamo ukuti umwina Israele aletuula ilambo lya mutende nge “lambo lya kutootela.” (Lebi 7:11-13, 16-18) Taletuula ili ilambo pa mulandu wa kuti e fyo alingile fye ukucita, lelo aleitemenwa fye ukutuula.  Kanshi ili lyali lilambo ilyo umwina Israele aleitemenwa fye ukutuula pa mulandu wa kuti alitemenwe Lesa wakwe Yehova. Uwaletuula ili ilambo aleliila pamo no lupwa lwakwe inama iyo aletuula ilambo kabili alepeelako na shimapepo. Nomba ifilundwa fimo ifya nama balepeela fye Yehova. Filundwa nshi?

10. Bushe amalambo ya mutende ayo balandapo pa Ubwina Lebi 3:6, 12, 14-16 yatusambilisha finshi pa calelenga Yesu alebombela Yehova?

¹⁰ Isambililo lyalenga butatu: Tulabombela Yehova apapela amaka yesu pantu twalimutemwa. Yehova alemona ukuti amafuta ya nama e yawamishe. Kabili alilandile ukuti ifilundwa fya nama fimo pamo nga imfyo, fyalicindeme sana. (Belengeni Ubwina Lebi 3:6, 12, 14-16.) Kanshi Yehova aletemwa sana nga ca kuti umwina Israele aitemenwa ukutuula ifilundwa ifyali ifyacindama na mafuta kuli ena. Umwina Israele nga acita ifi alelanga ukuti alefwaisha ukupeela Lesa ifyawamisha. Ifi fine e fyo na Yesu alecita, alebombela Yehova no mweo onse pantu alimutemenwe. (Yoh. 14:31) Yesu alitemenwe ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa pantu alitemenwe sana amafunde yakwe. (Amalu. 40:8) Yehova afwile alesekelela nga nshi nga amona ifyo Yesu aleitemenwa ukumubombela!

11. Bushe ifyo tubombela Yehova fyaba shani nga malambo ya mutende ayo abena Israele baletuula, kabili mulandu nshi twingasansamukila nga twaishiba ifi?

¹¹ Ifyo tubombela Yehova fyaba nga yalya amalambo ya mutende pantu filanga ifyo tumfwa pali ena. Tulabombela Yehova apapela amaka yesu, kabili icilenga tulemubombela ni co twalimutemwa ne mitima yesu yonse. Yehova alatemwa icine cine nga amona bakapepa bakwe abengi nga nshi balemubombela pa mulandu wa kuti balimutemwa kabili balitemwa amafunde yakwe! Nga twaishiba ukuti Yehova alamona ifyo tumubombela kabili aleshiba ne cilenga tulemubombela, kuti twasansamuka. Ku ca kumwenako, nga ca kuti muli bakalamba kabili tamubombela sana Yehova nga fintu mwingatemwa ukumubombela, ishibeni ukuti alamona ifyo muipeelesha. Nalimo mumfwa kwati te kuti mubombele sana Yehova, lelo alishiba ifyo mwamutemwa no kuti ifyo mwamutemwa e filenga mulemubombela apo mwingapesha. Alatemwa sana nga ca kuti mulemubombela apapela amaka yenu.

12. Bushe Yehova aleumfwa shani pa malambo ya mutende, kabili ifi fitukoselesha shani?

¹² Finshi tulesambilila ku malambo ya mutende? Nga baoca ifilundwa fya nama ifyali ifyawamisha, icushi caleya mu muulu kabili Yehova alesekelela. Kanshi te kuti mutwishike no kutwishika, Yehova alasekelela nga nshi nga mulemubombela no mweo onse. (Kol. 3:23) Elenganyeni ifyo atemwa pa fyo mumubombela. Nampo nga mulabombesha nelyo iyo, Yehova alatemwa sana ifyo mumubombela kabili takafilabe.—Mat. 6:20; Heb. 6:10.

13. Ukulingana ne fyaba pa Ubwina Lebi 9:23, 24, finshi Yehova acitile pa kulanga ukuti alisuminishe abo basalile ukuba bashimapepo?

¹³ Isambililo lyalenga bune: Yehova alapaala icilonganino cakwe ica pano isonde. Natulande pa cacitike mu mwaka wa 1512 ninshi Yesu talaisa pano isonde, ilyo abena Israele bapangile icikuulwa ca mushilo mupepi no Lupili lwa Sinai. (Ukufu. 40:17) Mose alitungulwile ukusefya ukwaliko ilyo balebika Aarone na bana bakwe abaume pali bushimapepo. Uluko lwa Israele lwalilongene pa kuti bamoneko uko bashimapepo baletuula amalambo ya nama aya kubalilapo. (Lebi 9:1-5) Finshi Yehova acitile pa kulanga ukuti alisuminishe abo basalile ukuba bashimapepo? Ilyo Aarone na Mose balepaala abantu, umulilo wafumine kuli Yehova no koca amalambo yonse ayali pa cipailo.—Belengeni Ubwina Lebi 9:23, 24.

14. Finshi tulesambilila kuli filya Yehova asuminishe Aarone na bana bakwe ukuba bashimapepo?

 ¹⁴ Bushe filya umulilo wafumine ku muulu fyalelangilila cinshi? Fyalelanga ukuti Yehova alisuminishe Aarone na bana bakwe ukuba bashimapepo kabili alibatungilile. Ilyo abena Israele bamwene ukuti Yehova alitungilile balya bashimapepo, balilwike ukuti nabo balingile ukubatungilila. Bushe kuli ifyo tulesambililako? Ee! Bulya bushimapepo bwa kwa Aarone na bana bakwe bwaleimininako bushimapepo ubwacilapo ukucindama. Kristu e Shimapepo Mukalamba, kabili kwaliba bashimapepo kabili ishamfumu ababa 144,000 abakateka nankwe ku muulu.—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15-16. Finshi Yehova acita ifilanga ukuti alapaala “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka”?

¹⁵ Mu 1919 Yesu alisontele ibumba ilinono ilya Bena Kristu basubwa ukuba “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka.” Uyu umusha e utungulula umulimo wa kubila imbila nsuma kabili e upeela abasambi ba kwa Kristu ‘ifya kulya pa nshita yalinga.’ (Mat. 24:45) Bushe tulamona ifilanga bwino bwino ukuti Lesa alisuminisha umusha wa cishinka kabili uwashilimuka?

¹⁶ Satana na bantu bakwe balesha ukulesha umulimo umusha wa cishinka abomba. Yehova akanalatungilila uyu musha, nga tatwalilila ukubomba umulimo bamupeela. Nangu ca kuti mu calo mwali amafya ilyo kwali inkondo shibili isha calo conse, lyena kwali na lintu ubunonshi bwa calo bwaile pa nshi, kabili nangu ca kuti abantu ba kwa Lesa balabafyenga kabili balabacusha, umusha wa cishinka kabili uwashilimuka alitwalilila ukupeela abasambi ba kwa Kristu pano isonde ifya kulya fya ku mupashi. Tontonkanyeni pa fya kulya fya ku mupashi ubwingi ifyo twakwata muno nshiku, kabili ifyo tupokelela ukwabula ukulipilapo nangu  kamo! Ifi ifya kulya fyaba mu ndimi ukucila pali 900. Ifi fyonse twalandapo filanga ukuti Yehova alatungilila umusha wa cishinka. Umulimo wa kubila imbila nsuma na o ulanga ukuti Yehova alapaala umusha wa cishinka. Imbila nsuma ilebilwa “ku bantu bonse aba pe sonde.” (Mat. 24:14) Ukwabula no kutwishika Yehova alatungulula icilonganino cakwe ica pano isonde kabili alacipaala.

17. Finshi tulingile ukulacita pa kuti tuletungilila icilonganino ca kwa Yehova?

¹⁷ Tufwile ukuyipusha atuti, ‘Bushe ndatasha pali ifi naba mu cilonganino ca kwa Yehova ica pano isonde?’ Mu nshiku sha kwa Mose, Yehova atumine umulilo pa kulanga ukuti alisuminishe bashimapepo abo basalile. Muno nshiku namo, Yehova alacita ifilanga ukuti e utungulula icilonganino cakwe ica pano isonde. Kwaliba ifintu ifingi ifyo tufwile ukulatashishapo Yehova. (1 Tes. 5:18, 19) Finshi tulingile ukulacita pa kuti tuletungilila icilonganino ca kwa Yehova muno nshiku? Tulingile ukulakonka ifyo tusambilila mu Baibolo ifiba mu mpapulo shesu, ifyo tusambilila ilyo tulelongana ukulongana kwa cila mulungu, ukwa muputule e lyo no kwa citungu. Na kabili kuti twatungilila icilonganino ca kwa Lesa nga tulebombako sana umulimo wa kubila imbila nsuma no wa kusambilisha abantu icine.—1 Kor. 15:58.

18. Finshi mulefwaisha ukulacita?

¹⁸ Natutwalilile ukulacita ifyo twasambilila ku fyaba mwi buuku lya Ubwina Lebi. Natutwalilile ukulacita ifingalenga Yehova atutemwa pa kuti alepokelela amalambo yesu. Natulebombela Yehova pa kuti tulelanga ukuti tulamutasha. Natutwalilile ukulabombela Yehova apo twingapesha pa mulandu wa kuti twalimutemwa no mweo onse. Kabili natulebomba apapela amaka yesu pa kuti tuletungilila icilonganino ico alepaala muno nshiku. Nga tulecita ifi twalandapo, tukalalanga ukuti tulatasha Yehova pe shuko atupeela ilya kuba Inte shakwe!