1, 2. ¿Jamüsü anaka wekirajaale sünain tü sümakat tü karaloʼutakat Levítico?

ANUU nünüiki chi aluwataaushikai Pablo nümüin Timoteo, chi nütünajutkai: «Aapünüsü tia pütchikat wamüin waya anoujashiikana wapüshua nütüma chi Naaʼinkai Maleiwa süpüla wekirajüinjatüin wayuu sünain» (2 Tim. 3:16). Süpüshi tia pütchikat shia tü karaloʼutakat Levítico. ¿Kasa jülüjawaika paaʼin süchiki tia karaloʼutakat? Eeshii na wayuu jülüjawaikana aaʼin shiain wanee karaloʼuta sümaajatka pütchi aluwataanakalü anain na israeliitakana otta nnojoluin choʼujaain shia wamüin maaʼulu. Nnojotpejeʼe müin tü jülüjakat waaʼin waya anoujashiikana.

² Eetaairü maʼaka 3.500 juya süchikijee süshajünüin tü karaloʼutakat Levítico, nüshajirapejeʼe shia Jeʼwaa süpüla wekirajaain sünain (Roma 15:4). Sünainjee tü sümakat tü karaloʼutakat Levítico, wayaawata aaʼu jamüin naaʼin Jeʼwaa otta kasain jülüjain naaʼin süchiki waneirua kasa. Müsüjeseʼe wekirajaainjanain sünain tia karaloʼutakat. Wainmeerü maʼin tü kasa watüjakat sünainjee. Wekirajaa sünain pienchisü.

3. ¿Jamüsü suʼutunaka aaʼin mürüt soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala na israeliitakana?

³ Tü palajatkat kasa watüjaka sünainjee: anainjatü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa süpüla anashiinjatüin nümüin tü waʼyataainkat nümüin. Akotchojiraapuʼushii na israeliitakana soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala, naaʼinrüin tia uwatua süpüla juyakat. Soʼunnaa tia, oʼutuna aaʼinrü mürüt nümüin Maleiwa nutuma chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana. Nayaawatüinjeseʼe na israeliitakana  choʼujaain sülaʼajaanüin naainjala noulia. Süpülapünaa nikeroluin chi sacerdootekai suluʼumüin tü paü shiinaluʼusükat tü aʼwaajüleekat Maleiwa sümaa süsha tü mürüt oʼutunakalü aaʼin, eesü wanee kasa naaʼinrüinjatka. Alanaʼaleesia maʼin sujutü tia naaʼinrüinjatkat suulialeʼeya sülaʼajaanüin naainjala na israeliitakana.

4. Saashin Levítico 16:12, 13, ¿kasa naaʼinraka chi sacerdootekai soʼu tü palajatkat nukua suluʼumüin tü paü shiinaluʼusükat tü aʼwaajüleekat? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa sünainkat süta tü rewiisütakat).

⁴ (Paashajeʼera Levítico 16:12, 13). Jülüjataa paaʼin tüü: ekerotushi suluʼumüin tü aʼwaajüleekat chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana. Nülüʼüjain suluʼu wanee iita tü wunuʼu jemetakalü eejuu otta nülüʼüjain wanee iita aainjuushi süka ooro kaluʼuka sikemechi. Ashaʼwalaashi nia eere tü kuluulu soʼulujunakat tü paü shiinaluʼusükat tü aʼwaajüleekat. Kojutusü maʼin nümüin ekeroloo chamüin. Tia shia tü palajatkat nukua chamüin, apünüintuainjatü nukua soʼu tia kaʼikat. Nüshaʼwalaaka süʼütpaʼa tü jurasükeetkat. Süka chain nia, müshi chajachikai naaʼin nümülatuʼu Jeʼwaa. Nijita nümüsüjaʼa tü wunuʼu jemetakalü eejuu saaʼu tü sikemechikat jee sükaʼiraka suluʼu tia piichikat otta jemetüsü maʼin seejuu. * Ekeroteechijaʼa nia mapa sümaa süsha tü mürüt oʼutunakalü aaʼin süpüla sülaʼajaanüin naainjala na israeliitakana. Jülüjataa paaʼin tüü: naʼajüin tü wunuʼu jemetakalü eejuu süpülapünaa nikeroluin sümaa tü süsha mürüt aapünajatkat saaʼu naainjala na israeliitakana.

5. ¿Kasa watüjaka sünainjee saʼajünüin wunuʼu jemeta eejuu soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala na israeliitakana?

⁵ ¿Kasa watüjaka sünainjee saʼajünüin wunuʼu jemeta eejuut soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala na israeliitakana? Saashin tü Wiwüliakat, kapülasü naaʼin Jeʼwaa nachuntule na aʼyataashiikana nümüin maʼaka kapülain naaʼin saʼajünüin nümüin tü wunuʼu jemetakalü eejuu (Sal. 141:2; Alat. Map. 5:8). Wanaa sümaa naʼajüin chi sacerdootekai tü wunuʼu jemetakalü eejuu, müshi chajachikai naaʼin nümülatuʼu Jeʼwaa. Müsüjeseʼe kojutuin maʼin nümüin ekeroloo chamüin. Müinjatia neʼe wakuwaʼipa wachuntapa nümüin Jeʼwaa, weeʼiyatüinjatü nujutü nümüin. Eeshii süpüla warütkaain nünainmüin Jeʼwaa, chi Kakumalakai kasakat süpüshuaʼa maʼaka nürütkaain wanee jintüi nünainmüin nüshi, nnojotpejeʼe mojutüyaainjatüin tia wamüin (Sant. 4:8). Anasü nümüin Jeʼwaa aleewain waya nümaa (Sal. 25:14). Süka kojutuin maʼin tia wamüin nnojotsü waaʼinreein wanee kasa mojushiikat noʼuluʼu Jeʼwaa.

6. ¿Kasa watüjaka sünainjee saʼajünapuʼuin wunuʼu jemeta eejuu süpülapünaa suʼutunuin aaʼin tü mürüt aapünüinjatkat nümüin Jeʼwaa?

⁶ Naʼajapuʼuin chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana tü wunuʼu jemetakalü eejuu süpülapünaa nuʼutuin saaʼin tü mürüt naapüinjatkat nümüin Jeʼwaa. Naaʼinrüin tia süpüla talatüin naaʼin Jeʼwaa nümaa. ¿Kasa watüjaka sünainjee tia? Süpülapünaa naapajiraain nikii Jesuu, naaʼinrüin wanee kasa alanaʼaleeka ojutü suulialeʼeya aapajirawaa nikii saaʼu wayuu. Jamüshijaʼa nia, oonooshi waneepia sümaa nünüiki Jeʼwaa süpüla anain noʼuluʼu naapajiraainjachin nikii. Atüjaana aaʼu sükajee tia shiain anain nümüin wanee wayuu naaʼinrüle waneepia tü nümakat Jeʼwaa. Akaʼaya shia, atüjaana aaʼu niain neʼe Jeʼwaa anaka süpüla aluwatawaa saaʼu kasakat süpüshuaʼa jee lotuin maʼin sukuwaʼipa nuluwataaya.

7. ¿Jamüshi talataka Jeʼwaa sümaa tü naaʼinrakat Jesuu yaaiwaʼaya nia Mmapaʼa?

⁷ Soʼu yaajachin Jesuu saaʼu tü Mmakat oonooshi sümaa süpüshuaʼa tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa. Mayaapejeʼe nuuʼulakünüin aaʼin Jesuu sümaa nütüjaain saaʼu müliainjachin nia nuʼutunapa aaʼin, ayatüsia naaʼinmaain sütüjaanüin aaʼu niain neʼe Jeʼwaa anain süpüla aluwatawaa (Filip. 2:8, TNM). Soʼu müliain Jesuu, achuntapuʼushi nia kaalinwaa «nümüin Maleiwa sünain niʼyalajüin sümaa emetuluin nünüiki» (Heb. 5:7). Waneepiashi Jesuu nümaa Jeʼwaa sümaa nuʼuraajüin nümüin suluʼujee naaʼin, müshijeseʼe noonoweein  waneepia sümaa nünüiki. Anasü maʼin nümüin Jeʼwaa tü nuchuntakat Jesuu nuʼuraajapa nümüin, müsü aka saaʼin tü wunuʼu jemetakalü eejuu. Talatüshi maʼin Jeʼwaa sutuma tü naaʼinrakat Jesuu otta sünainjee tia naaʼinrakat Jesuu, atüjaana aaʼu niain neʼe Jeʼwaa anakai süpüla aluwatawaa saaʼu kasakat süpüshuaʼa.

8. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin tü naaʼinrakat Jesuu?

⁸ Washateerü tü naaʼinrakat Jesuu wachajaale sukuwaʼipa süpüla woonooin sümaa tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa otta waneepiale waya nümaa. Weʼrapa müliaa achunteeshii waya kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla waaʼinrüin tü talatakalü atuma nia. Sükajee tia, atüjaaneerü aaʼu shiain anain wamüin sukuwaʼipa nuluwataaya Jeʼwaa. Soto waaʼin nnojoleerüin naapüin Jeʼwaa wanüiki waaʼinrüle kasa mojusü. Aluʼujasaʼa waaʼinrüle waneepia tü nümakat wamüin, naapeerü wanüiki woʼuraajapa nümüin, meerü aka saaʼin wunuʼu jemeta eejuu nümüin. Talateechi maʼin Jeʼwaa woonoole waneepia sümaa nünüiki (Prov. 27:11).

9. ¿Jamüshii naapapuʼuka na israeliitakana ofrendas de comunión nümüin Jeʼwaa?

⁹ Tü piamakat kasa watüjaka sünainjee: aʼyataashii waya nümüin Jeʼwaa süka kojutuin wamüin tü naaʼinrakat wapüleerua. Wekirajaa sünain wane kasa naaʼinrapuʼuka na israeliitakana süpüla naʼwaajüin Maleiwa: asülajapuʼushii mürüt nümüin Maleiwa süpüla anajiraain naya nümaa, ofrendas de comunión sünülia tia. * Sükajee tü sümakat tü karaloʼutakat Levítico, wayaawata aaʼu eein süpüla naapüin na israeliitakana tia mürütkat süpüla suʼutunuin aaʼin nümüin Jeʼwaa saaʼu kojutuin namüin wanee kasa naaʼinraka napüleerua (Lev. 7:11-13,  16-18). Nnojotpuʼusü naapüin na israeliitakana tia mürütkat nümüin Jeʼwaa süka münajalain shia namüin, naaʼinrüin tia süka alin Jeʼwaa napüla, chi Namaleiwasekai. Chi wayuu asülajapuʼukai wanee mürüt nümüin Jeʼwaa, nikapuʼuin süpüshi tia asalaakat sümaa nüpüshi otta müshiʼiya na sacerdootekana. Eepejeʼe tü nnojotkat süpüla shikünüin sünainjee tia mürütkat, süka jamüin, nümüinjatüin neʼe shia Jeʼwaa. ¿Kasache tü nnojotkat süpüla shikünüin sünainjee?

10. Sünainjee tü sümakat Levítico 3:6, 12, 14-16 süchiki sacrificios de comunión, ¿jamüsü watüjaaka saaʼu wanaawain tia sümaa tü sukuwaʼipakat niʼyataain Jesuu nümüin Jeʼwaa?

¹⁰ Tü apünüinkat kasa watüjaka sünainjee: süka alin wapüla Jeʼwaa waapüin nümüin saʼanasia tü eekat wamaʼana. Tü anakat maʼin nümüin Jeʼwaa sünainjee wanee mürüt shia tü saüsükat. Jee nüküjain anain maʼin tü süpanakat sümaa tü süchüʼükat (paashajeʼera Levítico 3:6, 12, 14-16). Müshijeseʼe talatapuʼuin maʼin Jeʼwaa nüsülajüle wanee israeliita nümüin tü süpanakat, tü süchüʼükat jee tü saüsükat mürüt. Chi eekai naaʼinrapuʼuin tia shia süka keeʼireein naaʼin naapüin nümüin Jeʼwaa saʼanasia tü eekat nümaʼana. Müsü sukuwaʼipa nutuma Jesuu, süka alin Jeʼwaa nüpüla, naapüin nümüin saʼanasia tü eejatkat nümaʼana sükajee niʼyataain nümüin süka süpüshuaʼa naaʼin (Juan 14:31). Kamalainshaatasü nümüin Jesuu aaʼinraa tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa sümaa kojutuin maʼin nümüin tü nuluwataakalü anain (Sal. 40:8). Talatakajasaʼa naaʼin Jeʼwaa niʼrapa niʼyataain chi Nüchonkai nümüin süka süpüshuaʼa naaʼin.

11. (1) ¿Kasa wanaawaka aluʼu tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa sümaa tü kanüliakat sacrificios de comunión? (2) ¿Jamüsü sütütülaaka waaʼin sutuma tia?

¹¹ Tü kanüliakat sacrificios de comunión naaʼinrapuʼuin shia na israeliitakana süka naaʼin namüiwaʼa jee süka alin Maleiwa napüla. Akaataajaʼa neʼe tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, waaʼinrüin shia süka waaʼin wamüiwaʼa süpüla niʼrüin Jeʼwaa alin nia wapüla. Waapüin nümüin saʼanasia tü eekat wamaʼana. Talatakajasaʼa naaʼin Jeʼwaa süka wattashaatain naalii na wayuu aʼyataakana nümüin süka alin nia napüla otta kojutuin namüin tü nuluwataakalü anain naya. Niʼrüin Jeʼwaa tü waaʼinrakat sünain aʼyatawaa nümüin otta jamüin waaʼinraka shia; kojutusü tia nümüin. Atütülaasü maʼin waaʼin sutuma tia. Jamüshiijaʼa laülaale waya sümaa isaitpain wachiki aaʼinraa wainma kasa sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, soteesü waaʼin nnojoluin jülüjain neʼe naaʼin Jeʼwaa tü isakat wachiki. Eesüjaʼa jülüjale paaʼin nnojoluin wainmain tü piʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, shiapejeʼe jülüjain naaʼin püchajaain sukuwaʼipa süpüla piʼyataain nümüin saaʼu alin nia püpüla. Talatüshi Jeʼwaa sümaa tü waapakat nümüin süka saʼanasia tü eekat wamaʼana.

12. (1) ¿Jamapuʼusü naaʼin Jeʼwaa wanaa sümaa saapünüin nümüin tü kanüliakat sacrificios de comunión? (2) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu kojutuin maʼin nümüin Jeʼwaa tü waʼyataainkat nümüin?

¹² ¿Kasa watüjaka sünainjee tü kanüliakat sacrificios de comunión? Talatüshi maʼin Jeʼwaa kaitapa sümüsain saʼanasia tü mürüt aapünakat nümüin. Müsüjeseʼe watüjaain saaʼu talatüin maʼin Jeʼwaa sümaa tü waʼyataainkat nümüin süka waaʼinrüin shia süka süpüshuaʼa waaʼin (Col. 3:23). Jülüjataa paaʼin jamüin naaʼin Jeʼwaa niʼrapa tü piʼyataainkat nümüin. Kojutusü maʼin tia nümüin otta nnojoleerü motuin naaʼin, jaʼitairü paliʼirüin shia (Mat. 6:20; Heb. 6:10).

13. Saashin Levítico 9:23, 24, ¿kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla sütüjaanüin aaʼu anashiin nümüin sacerdootein Aarón namaa na nüchonniikana?

¹³ Tü pienchikat kasa watüjaka sünainjee: anasü sukuwaʼipa nupueulose Jeʼwaa nutuma. Wekirajaa sünain tü alatakat soʼu juyakat 1512 süpülapünaa wakalia soʼu sukumajünüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa süʼütpaʼa tü uuchikat Sinaí (Éx. 40:17). Nia Moisés shikiipüʼüjanaka tü aainjünakat soʼu tia süpüla sacerdooteinjachin Aarón namaa na nüchonniikana. Outkajaashii na israeliitakana süpüla neʼrajüin nakua na sacerdootekana sünain outa saaʼin mürüt süpüla naapüin shia nümüin Jeʼwaa. Eiwaʼalajatia aainjünüin tia chayaa  (Lev. 9:1-5). ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla sütüjaanüin aaʼu anashiin nümüin sacerdootein naya wayuukana? Süchikijee nuchuntuin Aarón nümaa Moisés süpüla anainjatüin nakuwaʼipa na israeliitakana, ashakatüsü siki iipünaajee nutuma Jeʼwaa süpüla saʼajaʼaleein süpüshuaʼa tü mürüt outuushikat nümüin (paashajeʼera Levítico 9:23, 24).

14. ¿Jarat kayaawaseka maaʼulu Aarón namaa na nüchonniikana?

¹⁴ Sükajee tia kasa pülasü naaʼinrakat Jeʼwaa, atüjaana aaʼu talatüin naaʼin sutuma sacerdootein Aarón namaa na nüchonniikana. Neʼrapa tia na israeliitakana, nayaawata aaʼu kojutuinjanain naya namüin. Jülüjeesü waaʼin tia, süka jamüin, na sacerdoote eejanakana Israel, nayaawaseshii waneinnua sacerdoote eeinjanakana maaʼulu alanaʼaleeka sünain anain maʼin. Jesuu namaa 144.000 anoujashii chainjanakana chaa iipünaa, sacerdooteinjana naya. Nia Jesuu chi sacerdoote miyoʼushikai (Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1).

15, 16. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu eein Jeʼwaa nümaa chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin?

¹⁵ Soʼu 1919, nüneeküin Jesuu waneinnua anoujashii chainjanaka chaa iipünaa süpüla nayainjanain «chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin». Naya akumajakana sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi otta naapüin tü choʼujaakat sümüin nanoula na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Kürisüto (Mat. 24:45, TNM). ¿Kasa piyaawataka aaʼujee eein Jeʼwaa nümaa chi achepchieekai?

¹⁶ Nüchajaain maʼin sukuwaʼipa Satanaa otta na nümaajanakana süpüla namalajeʼerüin niʼyataain chi achepchieekai. Nnojoirejeʼe Jeʼwaa nümaa chi achepchieekai, isasüjeʼe nüchiki nikeraajüin tü niʼyataainkat. Mayaapejeʼe eeirüin piamasü atkawaa miyoʼu sainküin mmakat, joutpünaain müliaa sutuma alin shiiʼiree nneerü suluʼu waneirua mma otta müliain atumawaa na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa, ayatüshi chi achepchieekai sünain aapaa tü choʼujaakat sümüin nanoula na  oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Kürisüto yaa saaʼu tü Mmakat. Jamüsüjaʼa maaʼulu, watta maʼin saalii tü karaloʼutairua aapünakat wamüin otta alatüsü suulia 900 anüiki süshajünaka aluʼu. Atüjaana aaʼu sükajee tia eein Jeʼwaa nümaa chi achepchieekai. Wane kasa nükaalinjaka anain Jeʼwaa chi achepchieekai shia sünain tü aküjaakat pütchi. Aküjünüsüjeseʼe tü pütchi anasükat «sainküin mmakat süpüshua» (Mat. 24:14). Shiimainshaana niain Jeʼwaa anain atuma sukuwaʼipa nupueulose otta nuʼunirüin sukuwaʼipa.

17. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla jüüjüüin waya sümüin nupueulose Jeʼwaa?

¹⁷ Wasakireʼera waaʼin sünain tüü: «¿Talatüsüche taaʼin sutuma suluʼuin taya nupueulose Jeʼwaa?». Ashakatüsü siki iipünaajee nutuma Jeʼwaa nükalioʼu Moisés süpüla sütüjaanüin aaʼu anashiin nümüin sacerdootein Aarón namaa na nüchonniikana. Maaʼulu yaa, wainma kasa niiʼiyataka akajee Jeʼwaa nuʼunirüin sukuwaʼipa nupueulose. Arülataayai neʼe tü kasa waapüinjatkalü aaʼujee analuʼut nümüin Jeʼwaa (1 Tes. 5:18, 19). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla jüüjüüin waya sümüin nupueulose Maleiwa? Waaʼinrüinjatü tü wekirajaakalü anain suluʼujee tü Wiwüliakat. Watüjain tia sünainjee tü outkajawaakat, tü outkajawaakat miyoʼu jee sükajee tü karaloʼutairua aapünakat wamüin. Otta tütüinjana waya sünain aküjaa pütchi sümaa wekirajüin wayuu sünain tü Wiwüliakat (1 Cor. 15:58).

18. ¿Kasa tü waaʼinrüinjatkat?

¹⁸ Weʼitaainjatü suluʼu wakuwaʼipa tü watüjakat sünainjee tü karaloʼutakat Levítico. Wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla talatüinjachin Jeʼwaa wamaa otta anashiinjatüin noʼuluʼu tü waʼyataainkat nümüin. Waʼyataa nümüin süka kojutuin wamüin tü naaʼinrakat wapüleerua. Waapa nümüin saʼanasia tü eekat wamaʼana süka alin maʼin nia wapüla. Jee müsia jüüjüü waya sümüin tü nupueulosekat. Waaʼinrüle süpüshuaʼa tia, niʼreerü Jeʼwaa kojutuin wamüin aʼyatawaa nümüin otta Waküjaliin pütchi nüchiki.