1, 2. Naegbọn Klistiani lẹ dona tindo ojlo to owe Levitiku tọn mẹ to egbehe?

APỌSTELI Paulu flinnu họntọn jọja etọn Timoti dọ “Owe-wiwe lẹpo wẹ yin gbigbọdo sọn Jiwheyẹwhe dè bo yin alenu.” (2 Tim. 3:16) Ehe bẹ owe Levitiku tọn hẹn. Nukun tẹwẹ a nọ yí do pọ́n owe Biblu tọn enẹ? Mẹdelẹ sọgan nọ pọ́n ẹn di owe de he bẹ todohukanji osẹ́n he ma yọ́n-na-yizan to azán mítọn gbè lẹ tọn de hẹn, amọ́ pọndohlan Klistiani nugbo lẹ tọn gbọnvo.

² Owe Levitiku tọn yin kinkan to nudi owhe 3 500 die, ṣogan Jehovah hẹn ẹn diun dọ e yin hihla dai “na oplọn mítọn.” (Lom. 15:4) Mí dona tindo ojlo vẹkuvẹku nado gbadopọnna owe Levitiku tọn, na e tá hinhọ́n do linlẹn Jehovah tọn lẹ ji wutu. Na nugbo tọn, nususu wẹ mí sọgan plọn sọn owe gbọdo enẹ mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna ẹnẹ to yé mẹ.

3. Naegbọn avọ́sinsan lẹ nọ yin bibasi to Azán Ovẹsè tọn whemẹwhemẹ tọn lọ gbè?

³ Nuplọnmẹ tintan: Mí dona tindo nukundagbe Jehovah tọn whẹpo avọ́sinsan mítọn lẹ nido yin alọkẹyi. To Azán Ovẹsè tọn whemẹwhemẹ tọn lọ gbè, akọta Islaeli tọn nọ pli dopọ, podọ avọ́sinsan kanlin tọn lẹ nọ yin bibasi. Avọ́sinsan enẹlẹ nọ flinnu Islaelivi lẹ dọ yé dona yin kiklọ́we sọn ylando yetọn lẹ mẹ! Ṣigba, whẹpo yẹwhenọ daho lọ nido hẹn ohùn avọ́sinsan tọn depope biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ to azán enẹ gbè, ewọ nọ hẹn azọngban devo di whẹ́, yèdọ azọ́n de he yin nujọnu hugan jona ylando akọta lọ tọn lẹ tọn.

4. Dile Levitiku 16:12, 13 dohia do, etẹwẹ yẹwhenọ daho lọ nọ wà whla tintan he e biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ to Azán Ovẹsè tọn gbè? (Pọ́n yẹdide he to wepa ji.)

 ⁴ Hia Levitiku 16:12, 13. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe nulẹ nọ yì do to Azán Ovẹsè tọn gbè: Yẹwhenọ daho lọ nọ biọ gòhọtúntún lọ mẹ. Ehe wẹ tintan to whla atọ̀n he e nọ biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ to azán enẹ gbè lẹ mẹ. E nọ hẹn nuhẹnnú he mẹ nuyọnwan owán gblingblinnọ tin te de do alọ dopo mẹ, bo nọ hẹn miyọ́n-hẹnnú sika tọn he mẹ akán miyọ́nawu gọ́ de do alọ awetọ mẹ. E nọ nọte vude to họmẹgbòvọ̀ he to họntonu Fiwiwe Gbaugbau lọ tọn nukọn. Po sisi sisosiso po, e nọ biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ bo nọ ṣite to apotin alẹnu tọn lọ nukọn. To yẹhiadonu-liho, Jehovah Jiwheyẹwhe nukọn wẹ ewọ nọte te! Todin, yẹwhenọ lọ nọ yí sọwhiwhe do kọ̀n nuyọnwan wiwe lọ do akán miyọ́nawu lọ lẹ ji, podọ ohọ̀ lọ mẹ nọ gọ́ na owán gblingblin. * Enẹgodo, e nọ gọ̀ biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ po ohùn avọ́nunina ylando tọn lẹ tọn po. Doayi e go dọ e nọ mẹ̀ nuyọnwan lọ whẹpo do nọ yí ohùn avọ́nunina ylando tọn lọ do sanvọ́.

5. Etẹwẹ nuyọnwan yiyizan to Azán Ovẹsè tọn gbè sọgan plọn mí?

⁵ Etẹwẹ nuyọnwan yiyizan to Azán Ovẹsè tọn gbè sọgan plọn mí? Biblu dohia dọ odẹ̀ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jehovah tọn he nọ yin alọkẹyi lẹ tọn taidi nuyọnwan. (Salm. 141:2; Osọ. 5:8) Flindọ, po sisi sisosiso po wẹ yẹwhenọ daho lọ nọ hẹn nuyọnwan lọ wá Jehovah nukọn. To aliho dopolọ mẹ, whenue mí to dẹ̀ho hlan Jehovah, mí nọ wàmọ po sisi sisosiso po. Mí nọ tindo budisi na ewọ. Mí nọ yọ́n pinpẹn etọn taun dọ Didatọ wẹkẹ lọ tọn na mí dotẹnmẹ nado dọnsẹpọ ewọ pẹkipẹki taidi otọ́ de po ovi etọn po. (Jak. 4:8) Ewọ yí mí di họntọn etọn lẹ! (Salm. 25:14) Mí yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi ehe tọn sọmọ bọ mí ma na jlo gbede nado hẹn ewọ jẹflumẹ.

6. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn nugbo lọ mẹ dọ yẹwhenọ daho lọ nọ mẹ̀ nuyọnwan whẹpo do basi avọ́sinsan lẹ?

⁶ Flindọ yẹwhenọ daho lọ dona mẹ̀ nuyọnwan lọ whẹpo do sọgan basi avọ́sinsan lọ lẹ. Gbọnmọ dali, e nọ hẹn ẹn diun dọ emi na tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn whenue emi to avọ́sinsan lọ lẹ basi. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn enẹ mẹ? Whenue Jesu to aigba ji, whẹpo ewọ nido sọgan yí ogbẹ̀ etọn do sanvọ́, e biọ dọ ewọ ni wà onú titengbe de, yèdọ nude he yin nujọnu hugan gbẹtọvi lẹ whinwhlẹngán. Etẹwẹ yin nulọ? Ewọ dona hẹn tenọgligo bosọ yin nugbonọ to gbẹzan etọn blebu mẹ, na Jehovah nido kẹalọyi avọ́sinsan etọn. Gbọnmọ dali, Jesu na dohia dọ nulẹ wiwà dile Jehovah jlo do wẹ yin aliho gbẹninọ tọn he sọgbe lọ. Jesu na suwhẹna nupojipetọ-yinyin Otọ́ etọn tọn, kavi dohia dọ aliho gandudu tọn etọn wẹ yọ́n bosọ sọgbe.

7. Naegbọn gbẹzan aigba ji tọn Jesu tọn blebu do hẹn homẹ Otọ́ etọn tọn hùn?

⁷ To gbẹzan aigba ji tọn etọn blebu whenu, Jesu setonuna nujinọtedo dodo Jehovah tọn lẹ to pipé mẹ. Mẹtẹnpọn kavi whlepọn depope—etlẹ yin okú awufiẹsa tọn he to nukọnna ẹn—ma sọgan dekanpona ojlo etọn nado yiavùnlọna aliho gandudu tọn Otọ́ etọn tọn. (Flp. 2:8) Jesu “yí avi sinsinyẹn po dasin lẹ po” do hodẹ̀ to whenue e pehẹ whlepọn lẹ. (Heb. 5:7) Odẹ̀ vivẹvivẹ he e yí ahundopo do hò lẹ na huhlọn ojlo etọn nado to nugbonọ yin zọnmii. To nukun Jehovah tọn mẹ, odẹ̀ Jesu tọn lẹ taidi nuyọnwan owán gblingblinnọ de. Gbẹzan Jesu tọn blebu hẹn homẹ Otọ́ etọn tọn hùn taun bosọ suwhẹna nupojipetọ-yinyin Etọn.

8. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Jesu tọn gbọn?

 ⁸ Mí sọgan hodo apajlẹ Jesu tọn gbọn nuhe go mí pé lẹpo wiwà nado setonuna Jehovah bosọ yin nugbonọ na ewọ to gbẹzan mítọn mẹ dali. To whenue mí pehẹ whlepọn lẹ, mí nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku nado biọ alọgọ Jehovah tọn, na mí jlo na hẹn homẹ etọn hùn wutu. Gbọnmọ dali, mí nọ dohia dọ mí to godonọna aliho gandudu tọn etọn. Mí yọnẹn dọ Jehovah ma na kẹalọyi odẹ̀ mítọn lẹ eyin mí nọ doalọ to walọyizan he ewọ jẹagọdo lẹ mẹ. Ṣigba, eyin mí nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ, mí sọgan kudeji dọ odẹ̀ ahundopo tọn mítọn lẹ na taidi nuyọnwan owán gblingblinnọ de na ewọ. Podọ, mí sọgan kudeji dọ tenọgligo-hinhẹn po tonusise mlẹnmlẹn mítọn po nọ hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn tọn hùn.—Howh. 27:11.

9. Naegbọn avọ́sinsan jijọho tọn lẹ do nọ yin bibasi?

⁹ Nuplọnmẹ awetọ: Mí nọ sẹ̀n Jehovah nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia ewọ. Nado zinnudo ehe ji, mì gbọ mí ni dọhodo avọ́nunina jijọho tọn lẹ ji, ehe yin adà titengbe sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn devo to Islaeli hohowhenu tọn. * To owe Levitiku tọn mẹ, mí plọn dọ Islaelivi de sọgan basi avọ́sinsan jijọho tọn de “taidi dohia pẹdido tọn.” (Lev. 7:11-13, 16-18) Ewọ nọ basi avọ́nunina ehe, e ma yin na e to dandannu glọ nado wàmọ wutu gba, amọ́ na ewọ jlo wutu. Enẹwutu, avọ́nunina sọn ojlo mẹ de wẹ, ehe mẹde nọ basi na ewọ yiwanna Jiwheyẹwhe etọn, Jehovah wutu. Mẹhe to avọ́nunina lọ basi gọna whẹndo etọn po yẹwhenọ  lẹ po nọ dù olàn kanlin he yin yíyí do sanvọ́ lọ tọn. Ṣigba, adà avọ́sinsan kanlin tọn lọ tọn delẹ nọ yin nina Jehovah kẹdẹ. Adà tẹlẹ wẹ?

10. Etẹwẹ avọ́sinsan jijọho tọn he yin nùdego to Levitiku 3:6, 12, 14-16 mẹ plọn mí gando mẹwhinwhàn he wutu Jesu do wà ojlo Otọ́ etọn tọn go?

¹⁰ Nuplọnmẹ atọ̀ntọ: Owanyi nọ whàn mí nado na dagbe hugan mítọn Jehovah. Jehovah nọ pọ́n ojó kanlin de tọn hlan taidi adà dagbe hugan kanlin lọ tọn. Ewọ sọ zinnudeji dọ awutugonu titengbe delẹ, taidi ayi lẹ, yin nuhọakuẹ tlala. (Hia Levitiku 3:6, 12, 14-16.) Enẹwutu, homẹ Jehovah tọn nọ hùn taun eyin Islaelivi de desọn ojlo mẹ bo yí awutugonu titengbe enẹlẹ po ojó lọ po do basi nunina. Islaelivi he basi nunina mọnkọ de nọ dohia dọ ojlo vẹkuvẹku emitọn wẹ nado na Jiwheyẹwhe dagbe hugan emitọn. To aliho dopolọ mẹ, Jesu desọn ojlo mẹ nado na Jehovah dagbe hugan etọn gbọn sinsẹ̀n-bibasi hlan Ewọ po alindọn lẹpo po dali, na owanyi he e tindo na Ewọ wutu. (Joh. 14:31) Jesu nọ mọ awuvivi to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà mẹ; ewọ yiwanna osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn taun. (Salm. 40:8) Lehe homẹ Jehovah tọn dona ko hùn taun do sọ dọ Jesu desọn ojlo mẹ nado sẹ̀n ewọ!

11. Aliho tẹ mẹ wẹ sinsẹ̀n-bibasi mítọn sọgan yin yiyijlẹdo avọ́sinsan jijọho tọn enẹlẹ go te, podọ nawẹ enẹ sọgan yin homẹmiọnnamẹnu na mí gbọn?

¹¹ Taidi avọ́sinsan jijọho tọn lẹ, sinsẹ̀n-bibasi mítọn hlan Jehovah yin aliho de nado do numọtolanmẹ he mí tindo na ewọ hia sọn ojlo mẹ wá. Mí nọ na dagbe hugan mítọn Jehovah, podọ mí nọ wàmọ, na mí yiwanna ewọ po ahun mítọn lẹpo po wutu. Lehe homẹ Jehovah tọn dona nọ hùn do sọ nado mọdọ sinsẹ̀n-basitọ livi susu lẹ wleawufo nado sẹ̀n ewọ, na yé tindo owanyi sisosiso na ewọ, podọ na aliho nuyiwa tọn etọn lẹ wutu! Mí sọgan yin homẹmiọnna, eyin mí nọ flindọ Jehovah nọ mọ nuhe mí nọ wà lẹ gọna mẹwhinwhàn mítọn lẹ bosọ nọ yọ́n pinpẹn yetọn ga. Di apajlẹ, eyin a ko tindo mẹhowhe, bo ma sọgan sọ nọ wà nususu dile a na ko jlo do, deji dọ Jehovah nọ mọnú zẹ̀ dogbó towe lẹ go. A sọgan nọ tindo numọtolanmẹ lọ dọ emi ma do onú kaka de nado na Jehovah, ṣigba ewọ nọ mọ owanyi sisosiso he mẹ a desọn nado wà nuhe go a pé. Homẹ etọn nọ hùn nado kẹalọyi dagbe hugan he hiẹ penugo nado na ẹn.

12. Jidide tẹwẹ nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n avọ́sinsan jijọho tọn lẹ sọgan na mí?

¹² Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn avọ́sinsan jijọho tọn lẹ mẹ? Dile miyọ́n lọ to adà dagbe hugan kanlin lọ tọn lẹ fiọ, azọ̀ nọ to tìtì yiaga, bọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn. Enẹwutu, nọ deji dọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn do sinsẹ̀nzọn he a desọn ojlo mẹ bosọ yí ahun lẹpo do to wiwà lọ go. (Kol. 3:23) Pọ́n lehe homẹ etọn na ko nọ hùn do gowe do. Ewọ nọ pọ́n vivẹnu—susu kavi vude—he a yí owanyi do to dido to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ lẹ hlan taidi nuhọakuẹ he ewọ ma na wọn bo nasọ yọ́n pinpẹn yetọn kakadoi lẹ.—Mat. 6:20; Heb. 6:10.

13. Sọgbe hẹ Levitiku 9:23, 24, nawẹ Jehovah dohia gbọn dọ emi kẹalọyi yẹwhenọduta lọ?

¹³ Nuplọnmẹ ẹnẹtọ: Jehovah to didona adà aigba ji tọn titobasinanu etọn tọn. Lẹnnupọndo nuhe jọ to 1512 J.W.M. ji, to whenue gòhọtúntún lọ yin pinpẹ́n to Osó Sinai kọ̀n. (Eks. 40:17) Mose deanana hùnwhẹ de he whenu Aalọn po visunnu etọn lẹ po yin dide taidi yẹwhenọ lẹ te. Akọta Islaeli tọn pli dopọ nado pọ́n lehe yẹwhenọ lẹ to avọ́sinsan kanlin tọn yetọn tintan lẹ basi do. (Lev. 9:1-5) Nawẹ Jehovah dohia dọ emi kẹalọyi yẹwhenọduta he ṣẹṣẹ yin didoai lọ gbọn? Dile Aalọn po Mose po to didona akọta lọ, Jehovah do miyọ́n de hlan sọn olọn mẹ nado fiọ avọ́sinsan he pò to agbà lọ ji.—Hia Levitiku 9:23, 24.

14. Naegbọn yẹwhenọduta Aalọn tọn he Jehovah kẹalọyi do bẹ nuplọnmẹ de hẹn na mí to egbehe?

 ¹⁴ Etẹwẹ miyọ́n he wá sọn olọn mẹ to whenue yẹwhenọ daho lọ yin dide te dohia? Jehovah do miyọ́n lọ hlan nado dohia dọ emi kẹalọyi yẹwhenọduta Aalọn tọn mlẹnmlẹn. Whenue Islaelivi lẹ mọ kunnudenu he họnwun ehe, dọ Jehovah kẹalọyi yẹwhenọ lọ lẹ, yé tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado nọgodona yẹwhenọ lẹ to gigọ́ mẹ. Be enẹ bẹ nuplọnmẹ de hẹn na mí ya? Gbau! Yẹwhenọduta Islaeli tọn yin oyẹ̀ de poun na yẹwhenọduta daho hugan de. Klisti, yèdọ Yẹwhenọ Daho hugan lọ tindo pipli he bẹ yẹwhenọ 144 000 hẹn de, he nasọ sẹ̀n dopọ hẹ ẹ taidi ahọlu lẹ to olọn mẹ.—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15, 16. Nawẹ Jehovah dohia dọ emi kẹalọyi “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ” gbọn?

¹⁵ To 1919, Jesu de pipli pẹvi mẹmẹsunnu yiamisisadode lẹ tọn de taidi “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ.” Afanumẹ enẹ nọ yin nukọntọ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ bosọ nọ na “núdùdù” hodotọ Klisti tọn lẹ “to ojlẹ sisọ mẹ.” (Mat. 24:45) Be mí nọ mọ kunnudenu he họnwun lọ dọ Jiwheyẹwhe kẹalọyi afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ ya?

¹⁶ To pọndohlan gbẹtọvi tọn mẹ, Satani po aihọn etọn po ko wà nususu nado hẹn azọ́n lọ vẹawuna afanumẹ nugbonọ enẹ kavi tlẹ doalọtena ẹn pete. Mahopọnna wẹkẹ-whàn awe lẹ, homẹkẹn madoalọte, nuhahun akuẹzinzan tọn lẹ lẹdo aihọn pé po nuyiwahẹmẹ agọ̀ lẹ po, afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ zindonukọn nado nọ wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn na hodotọ Klisti tọn lẹ to aigba ji. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege podọ vọnu he tin-to-aimẹ to egbehe to ogbè 900 linlán mẹ! Ehe dohia hezeheze dọ yé tindo godonọnamẹ Jiwheyẹwhe tọn. Kunnudenu devo he do dona Jehovah tọn hia wẹ  azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ. Na nugbo tọn, wẹndagbe lọ to yinyin lilá “to aigba fininọ lẹpo ji.” (Mat. 24:14) Ayihaawe ma tin dọ Jehovah to anadena titobasinanu etọn bosọ to didona ẹn to aliho susu mẹ to egbehe.

17. Nawẹ mí sọgan dohia dọ mí to godonọna titobasinanu he Jehovah to yiyizan lọ gbọn?

¹⁷ Mí na wà dagbe nado kanse míde dọ, ‘Be n’nọ dopẹ́ dọ n’yin hagbẹ adà aigba ji tọn titobasinanu Jehovah tọn de ya?’ Jehovah ko na mí kunnudenu he dutomẹji taun de he sọgan yin yiyijlẹdo miyọ́n he wá sọn olọn mẹ to azán Mose po Aalọn po tọn gbè go. Na nugbo tọn, mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado dopẹ́. (1 Tẹs. 5:18, 19) Nawẹ mí sọgan dohia dọ mí to godonọna titobasinanu he Jehovah to yiyizan lọ gbọn? Gbọn tonusisena anademẹ sinai do Biblu ji he mí nọ mọyi to owe mítọn lẹ mẹ, podọ to opli lẹ po plidopọ voovo lẹ po ji dali. Humọ, mí sọgan do godonọnamẹ mítọn hia gbọn mahẹ gigọ́ tintindo dile e yọnbasi do to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po tọn lọ mẹ dali.—1 Kọl. 15:58.

18. Etẹwẹ hiẹ magbe nado wà?

¹⁸ Mì gbọ mí ni magbe nado nọ yí nuplọnmẹ he mí mọ sọn owe Levitiku tọn mẹ lẹ do yizan mẹ. Odẹ̀ mítọn wẹ yindọ Jehovah ni do nukundagbe hia mí bo kẹalọyi avọ́sinsan mítọn lẹ. Mì gbọ mí ni nọ sẹ̀n Jehovah na pinpẹn-nutọn he mí tindo na ẹn wutu. Mí nisọ zindonukọn nado nọ na dagbe hugan mítọn Jehovah, na mí yiwanna ẹn po ahun lẹpo po wutu. Humọ, mì gbọ mí ni nọ yí ahun lẹpo do nọgodona titobasinanu he ewọ to didona to egbehe lọ. Gbọn ehe lẹpo wiwà dali, mí sọgan dohia Jehovah dọ mí yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he mí tindo nado to ewọ sẹ̀n taidi Kunnudetọ etọn lẹ tọn taun!