Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 47

Әм жь Кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе Чь Дәрса Дькарьн Һин бьн?

Әм жь Кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе Чь Дәрса Дькарьн Һин бьн?

«Тʹәмамийа ньвисаре жь бина бәр Хԝәде йә у керһати йә» (2 ТИМТʹ. 3:16).

КʹЬЛАМА 98 Ньвисар жь Бина бәр Хԝәде йә

ВЕ ГОТАРЕДА *

1-2. Чьрʹа Мәсиһи нафькьрьн ԝәки кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе иро керһати нинә?

ПАԜЛОСЕ шанди ани бира һәвале хԝәйи щаһьл, Тимотʹейо, кӧ «тʹәмамийа ньвисаре жь бина бәр Хԝәде йә у керһати йә» (2 Тимтʹ 3:16). Кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе жи дькʹәвә нава ве ньвисаре. Ле тӧ чь дьфькьри дәрһәԛа ве кʹьтебе? Һьнә мәрьв дьфькьрьн, ԝәки ве кʹьтебеда тʹәне гәләк ԛанун у ԛәйд һәнә, кʹижан кӧ иро бона мә керһати ниньн, ле Мәсиһийед рʹаст щурʹәки майин дьфькьрьн.

2 Кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе 3 500 сал пешда һатийә ньвисаре, у Йаһоԝа әԝ кʹьтеб «бона һинбуна мә» дайә хԝәйкьрьне (Рʹом. 15:4). Әԝ кʹьтеб али мә дькә, ԝәки фәʹм кьн фькьр у ньһерʹандьна Йаһоԝа, ләма әм жи гәрәке бьзаньбьн чь теда ньвисар ә. Бь рʹасти әм дькарьн жь ве кʹьтебе, кӧ жь бина бәр Хԝәде һатийә ньвисаре, гәләк дәрса һин бьн. Ԝәрә әм тʹәне чар дәрса шеԝьр кьн.

ЧА ԚӘБУЛКЬРЬНА ЙАҺОԜА БЬСТИНЬН

3. Чьрʹа һәр сал Рʹожа Кʹәԝандьне һʹәйԝан ԛӧрбан дькьрьн?

3 Дәрса пешьн: Әм гәрәке ԛәбулкьрьна Йаһоԝа бьстиньн, сәва ԛӧрбанед мә ԝи хԝәш бен. Һәр сал Рʹожа Кʹәԝандьне, мьләте Исраел тʹәвайи тʹоп дьбу у һʹәйԝан ԛӧрбан дьанин. Әԝ ԛӧрбан али Исраелийа дькьр, ԝәки бир нәкьн кӧ әԝана һʹәԝщә нә жь гӧнә бенә паԛьжкьрьне! Ле ве рʹоже, пешийа кӧ сәрәккʹаһин хуна ԛӧрбане бьвьра щийе Һәри Пироз, гәрәке тьштәки ӧса бькьра, чь кӧ жь ԛӧрбана бона бахшандьна гӧне щьмәʹте, фәрзтьр бу.

(Бьньһерʹә абзаса 4) *

4. Ль гора Ԛануна Кʹаһинтийе 16:12, 13, сәрәккʹаһин чь дькьр чахе Рʹожа Кʹәԝандьне щара пешьн дькʹәтә щийе Һәри Пироз? (Бьньһерʹә шькле рʹуйе журнале.)

4 Бьхунә Ԛануна Кʹаһинтийе 16:12, 13. Ԝәрә Рʹожа Кʹәԝандьне бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә: Сәрәккʹаһин дькʹәвә кон. Жь се щаред ве рʹоже әԝ щара пешьн ә, кӧ әԝ дькʹәвә щийе Һәри Пироз. Дәстәки ԝида тʹаса бьхура бинхԝәш ә, ле дәсте дьнда агьрданг бь кʹурма агьр тʹьжи. Әԝ бәр пʹәрде дьсәкьнә, кӧ бәр шемика щийе Һәри Пироз ә. Әԝ бь ԛәдьр-һӧрмәт, дькʹәвә щийе Һәри Пироз у бәр горигәһа пәймане дьсәкьнә. Бь симболик әԝ ча бежи бәр Йаһоԝа Хԝәде дьсәкьнә! Паше әԝ кʹаһин фәсал әԝ бьхура пироз дькә сәр кʹурма агьр, у әԝ отʹах бь бина хԝәш тʹьжи дьбә. * Паше щара дӧда әԝ диса дькʹәвә щийе Һәри Пироз, ле ида бь хуна һʹәйԝанед ԛӧрбанкьри. Дина хԝә бьдьне, әԝ бьхуре дьшәԝьтинә пешийа кӧ хуна ԛӧрбанед бона гӧнә бинә.

5. Әм чь һин дьбьн жь ве йәке, кӧ Рʹожа Кʹәԝандьне бьхур дьданә хәбате?

5 Әм чь һин дьбьн жь ве йәке, кӧ Рʹожа Кʹәԝандьне бьхур дьданә хәбате? Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки дӧайед хьзмәткʹаред Йаһоԝайи амьн мина бьхуре нә (Зәб. 141:2; Әʹйан. 5:8). Биньн бира хԝә, ԝәки сәрәккʹаһин гәрәке бьхур бь ԛәдьр-һӧрмәт бьанийа бәр Йаһоԝа. Ләма чахе әм Йаһоԝарʹа дӧа дькьн, әм гәрәке бь ԛәдьрәки мәзьн у бь һӧрмәт дӧа бькьн. Әм гәләк дьшекьриньн ве йәке, кӧ Әʹфьрандаре гәрдуне изьне дьдә мә незики ԝи бьн, мина зарʹа кӧ незики баве хԝә дьбә (Аԛуб 4:8). Әԝ мә ча достед хԝә һʹәсаб дькә! (Зәб. 25:14). Әм әви ԛәдьри ӧса зәʹф ԛимәт дькьн, ԝәки тʹӧ щар нахԝазьн дьле ԝи бешиньн!

6. Әм чь дькарьн һин бьн жь ве йәке, кӧ сәрәккʹаһин пешийе бьхур дьшәԝьтанд паше ԛӧрбан дьани?

6 Биньн бира хԝә, ԝәки сәрәккʹаһин гәрәке бьхур бьшәԝьтанда пешийа кӧ ԛӧрбан бьанийа. Чахе әԝи ӧса дькьр, ида әԝ баԝәр дьбу, ԝәки Хԝәде ԝе ԛӧрбанед кӧ әԝ ԝе бинә, ԛәбул кә. Ле жь ве йәке әм чь һин дьбьн? Чахе Иса сәр әʹрде бу, пешийа кӧ әʹмьре хԝә бьда ча ԛӧрбан, әԝи гәрәке тьштәки фәрз бькьра, чь кӧ жь хьлазбуна инсанәте фәрзтьр бу. Ле әԝ чь бу? Әԝ гәрәке амьн у беԛьсур бьжита сәр әʹрде, сәва Йаһоԝа ԛӧрбана ԝи ԛәбул кә. Иса гәрәке избат кьра, кӧ жийина рʹаст әԝ ә, кӧ бьжи ӧса ча Йаһоԝа һин дькә. Әԝи гәрәке избат кьра, кӧ һʹӧкӧмәтийа Баве ԝи рʹаст ә у щурʹе сәрԝертийа ԝи һәԛ ә.

7. Чьрʹа тʹәмамийа жийина Иса дьле Баве ԝи хԝәш дьһат?

7 Нава тʹәмамийа жийина хԝәйә сәр әʹрде, Иса бь тʹәмами гӧрʹа принсипед Йаһоԝайи рʹаст дькьр. Иса дьхԝәст избат кә, ԝәки щурʹе сәрԝертийа Баве ԝи, йа лапә баш ә, у тʹӧ щерʹьбандьн у тәнгаси, һәла һе щәфе бәр мьрьне жи, нькарьбун рʹе ԝи бьгьртана (Фили. 2:8). Чахе Иса рʹасти щерʹьбандьна һат, әԝи «гәләки кʹәсәр у бь һесьра» дӧа дькьр (Ибрн. 5:7). Әԝ дӧа-дьрозгед ԝи жь дьле ԝийи амьн дьһатьн у нишан дькьрьн кӧ әԝи дьхԝәст һе зедә гӧрʹа Баве хԝәда бә. Бона Йаһоԝа дӧайед Иса мина бьхура бинхԝәш бун. Иса тʹәмамийа әʹмьре хԝәда дьле Баве хԝә ша дькьр у избат кьр, кӧ сәрԝертийа Баве ԝи йа лапә баш ә.

8. Әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә щурʹе жийина Иса?

8 Әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса, кӧ һәр гав гӧрʹа Йаһоԝа бькьн у жерʹа амьн бьминьн. Чахе әм рʹасти щерʹьбандьна тен, әм дӧа-дьрозга дькьн сәва Йаһоԝа али мә бькә, чьмки әм нахԝазьн дьле ԝи бешиньн. Ԝи щурʹәйи, әм пьштгьрийа сәрԝертийа ԝи дькьн. Әм заньн ԝәки һәрге әм ԝан тьшта бькьн чь кӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа рʹәш ьн, әԝ ԝе дӧайед мә ԛәбул нәкә. Ле һәрге әм ль гора ԛанун у принсипед ԝи дьжин, әм дькарьн дӧдьли нәбьн, ԝәки дӧайед мәйи жь дьл, ԝе бона Йаһоԝа мина бьхура бинхԝәш бьн. У әм ӧса жи дькарьн баԝәр бьн, ԝәки гава әм бь амьни гӧрʹа ԝи дькьн у беԛьсуртийа хԝә хԝәй дькьн, әԝ йәк дьле Баве мәйи әʹзмана гәләк ша дькә (Мәтʹлк. 27:11).

ӘМ ЙАҺОԜАРʹА ХЬЗМӘТ ДЬКЬН ЧЬМКИ ӘМ ЖЬ ԜИ РʹАЗИ НӘ У ԜИ ҺʹЬЗ ДЬКЬН

(Бьньһерʹә абзаса 9) *

9. Чьрʹа Исраелийа дийарийа һәләԛәтийе дьанин?

9 Дәрса дӧда: Әм Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн, чьмки әм жь ԝи рʹази нә. Сәва әԝ фькьр зәлал кьн, ԝәрә шеԝьр кьн дәрһәԛа дийарийа һәләԛәтийе, кʹижан кӧ һʹәбандьна рʹастда Исраела бәреда гәләк фәрз бу. * Жь кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе, әм педьһʹәсьн, ԝәки Исраелийа дькарьбун дийарийа һәләԛәтийе биньн, демәк ԛӧрбан «бона рʹазидарийе» (Ԛан. Кʹаһ. 7:11-13, 16-18). Ԝана әԝ ԛӧрбан дьанин нә сәва ве йәке кӧ дьһатә дәʹԝакьрьне, ле чьмки ԝана хԝәха дьхԝәст. Әԝ ԛӧрбана рʹәзәдьли ԝана дьани, чьмки ԝана Йаһоԝа Хԝәде һʹьз дькьр. Әԝе кӧ ԛӧрбан дьани, малбәта ԝи у кʹәшиша гәрәке гоште һʹәйԝана ԛӧрбанкьри бьхԝарана. Ле һьнә навдьле һʹәйԝана ԛӧрбанкьри, тʹәне Йаһоԝарʹа дькʹәтьн. Әԝ кʹижан навдьл бун?

(Бьньһерʹә абзаса 10) *

10. Ԛӧрбанед һәләԛәтийе кӧ Ԛануна Кʹаһинтийе 3:6, 12, 14-16-да тенә гьликьрьне, дәрһәԛа хьзмәтийа Иса чь мә һин дькьн?

10 Дәрса сьсийа: Әм жь һʹьзкьрьне тьштед лапи баш дьдьн Йаһоԝа. Бона Йаһоԝа пʹара лапә баш йе һʹәйԝане, бәз йане дон бу. Йаһоԝа ӧса жи конкрет гот, кӧ жь навдьл чь гәләк ԛимәт ә, мәсәлә гӧрʹчʹьк. (Бьхунә Ԛануна Кʹаһинтийе 3:6, 12, 14-16.) Ләма жи чахе Исраелийа бь рʹәзәдьли навдьлед ԛимәт у бәз Йаһоԝарʹа ԛӧрбан дькьрьн, әԝ йәк ԝи хԝәш дьһат. Исраелийа кӧ ԝи щурʹәйи ԛӧрбан дьанин, нишан дькьрьн, кӧ дьхԝазьн Йаһоԝарʹа ԛӧрбана лапә баш бьдьн. Мина ве йәке, Иса жь һʹьзкьрьна һьндава Йаһоԝа, бь рʹәзәдьли у бь дьл у щан чьԛас дәсте ԝи дьһат хьзмәтийеда дькьр (Йуһʹн. 14:31). Иса шабун дьстанд чахе ԛьрара Баве хԝә дьани сери, у әԝи ԛанунед Хԝәде гәләк һʹьз дькьр (Зәб. 40:8). Дьле Йаһоԝа гәләк ша дьбу чахе әԝи дьдит, кӧ Иса ча бь рʹәзәдьли жерʹа хьзмәт дькә!

Һʹьзкьрьн һьндава Йаһоԝа мә һелан дькә йа лапә баш бьдьнә ԝи (Бьньһерʹә абзаса 11-12) *

11. Чь щурʹәйи ԛӧрбанед һәләԛәтийе, мина хьзмәтийа мә нә, у ча әԝ дькарә дьлбинийе бьдә мә?

11 Мина ԝан дийарийед һәләԛәтийе, хьзмәтийа мәйә бь рʹәзәдьли жи дьдә кʹьфше, ԝәки әм Йаһоԝа һʹьз дькьн. Әм йа лапә баш дьдьн Йаһоԝа, чьмки әм бь тʹәмамийа дьле хԝә ԝи һʹьз дькьн. Йаһоԝа чьԛас ша дьбә, чахе бь милйона хьзмәткʹара дьвинә, йед кӧ бь рʹәзәдьли ԝи дьһʹәбиньн, чьмки ԝи у ԛанунед ԝи һʹьз дькьн. Дьле мә жи ша дьбә, кӧ Йаһоԝа дьвинә у ԛимәт дькә нә тʹәне ве йәке чь әм бона ԝи дькьн, ле ӧса жи кӧ әм чьрʹа дькьн. Мәсәлә, һәрге һун әʹмьрда мәзьн ьн у ида нькарьн һаԛас бькьн чьԛас дьхԝазьн, дӧдьли нәбьн, ԝәки Йаһоԝа һʹале ԝә фәʹм дькә. Дьбәкә һун дьфькьрьн, кӧ нькарьн бона Йаһоԝа гәләк бькьн, ле Йаһоԝа дьле ԝәда дьвинә һʹьзкьрьна ԝә һьндава ԝи, кʹижан кӧ ԝә һелан дькә һаԛас бькьн, чьԛас дькарьн. Әԝ бь дьл у щан ԛәбул дькә чахе әм чьԛас дькарьн йа лапә баш дьдьн ԝи.

12. Йаһоԝа ча дьньһерʹи сәр ԛӧрбанед һәләԛәтийе, у ча әԝ йәк дьл дьдә мә?

12 Әм чь дькарьн һин бьн жь ԛӧрбанед һәләԛәтийе? Чахе пʹаред лапә баш йед һʹәйԝана агьрда дьшәԝьтин, әԝ бин дьчу жоре у әԝ йәк дьле Йаһоԝа дьһат. Ләма жи дӧдьли нәбьн, ԝәки хьзмәтийа ԝәйә бь рʹәзәдьли у дьл у щан, дьле ԝи ша дькә (Колс. 3:23). Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, Йаһоԝа ча ԝәрʹа ша дьбә. Ԛәԝат у щәфе ԝә, кӧ һун бона ԝи хәрщ дькьн, дьхԝази зәʹф бә йан һьндьк, Йаһоԝа һʹәсаб дькә ча хьзнә, кʹижан кӧ ԝе тʹӧ щар бир нәкә (Мәт. 6:20; Ибрн. 6:10).

ЙАҺОԜА ТʹӘШКИЛӘТА ХԜӘ КʹӘРӘМ ДЬКӘ

13. Ль гора Ԛануна Кʹаһинтийе 9:23, 24, ча Йаһоԝа да кʹьфше, ԝәки кʹаһинед тʹәзә ԛәбул дькә?

13 Дәрса чара: Йаһоԝа щьмәʹта хԝә кʹәрәм дькә. Дина хԝә бьдьне чь ԛәԝьми сала 1512 Б.Д.М., чахе кон һатә вәгьртьне бьн пʹала Чʹийайе Синайе (Дәркʹ. 40:17). Чахе Һарун у кӧрʹед ԝи ча кʹаһин һатьнә кʹьфшкьрьне, әв дәрәщә Муса дәрбаз дькьр. Щьмәʹта Исраел тʹәвайи тʹоп бун, сәва бьвиньн әԝ кʹаһин ԝе ча ԛӧрбанед хԝәйә пешьн бьдьн (Ԛан. Кʹаһ. 9:1-5). Йаһоԝа ча да кʹьфше, ԝәки кʹома кʹаһинед тʹәзә ԛәбул кьр? Чахе Һарун у Муса дӧа ль щьмәʹте кьрьн, Йаһоԝа жорда агьр баранд у бь тʹәмами әԝ ԛӧрбана сәр горигәһе шәԝьтанд. (Бьхунә Ԛануна Кʹаһинтийе 9:23, 24.)

14. Чьрʹа ԛәбулкьрьна Йаһоԝа һьндава кʹаһинтийа Һарун бона мә жи фәрз ә?

14 Ле әԝ кьре Хԝәде чь да кʹьфше һьндава кʹьфшкьрьна сәрәккʹаһина? Йаһоԝа пе ве йәке нишан кьр, ԝәки бь тʹәмами пьштгьрийа Һарун у кӧрʹед ԝи дькә, кӧ бьбьнә кʹаһин. Чахе Исраелийа әшкәрә дитьн пьштгьрийа Йаһоԝа һьндава кʹаһинада, ԝана фәʹм кьр кӧ әԝана жи гәрәке пьштгьрийа ԝан бькьн. Ле әԝ йәк мәрʹа чь әʹйан дькә? Кʹаһинти кӧ Исраеледа һәбу, сийа кʹаһинтийа һе мәзьн бу. Мәсиһ, әԝ һәйә Сәрәккʹаһине мәзьн, у 144 000 кʹаһин у пʹадша ԝе тʹәви ԝи сәр әʹзмана сәрԝертийе бькьн (Ибрн. 4:14; 8:3-5; 10:1).

Йаһоԝа рʹебәрийе тʹәшкиләта хԝә дькә у кʹәрәм дькә. Әм алийе хԝәда бь дьл у щан пьштгьрийа тʹәшкиләта ԝи дькьн (Бьньһерʹә абзаса 15-17) *

15-16. Йаһоԝа ча нишан дькә, ԝәки «хӧламе амьн у сәрԝахт» ԛәбул дькә?

15 Сала 1919, Иса кʹомәкә бьчʹук йед бьред бь рʹӧһʹе пироз бьжарти ча «хӧламе амьн у сәрԝахт» кʹьфш кьр. Әԝ хӧлам рʹебәрийа шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе дькә, у «ԝәхтда хԝарьне» дьдә шагьртед Иса (Мәт. 24:45). Ле әм зәлал дьвиньн әве избаткьрьне, кӧ Хԝәде хӧламе амьн у сәрԝахт ԛәбул дькә?

16 Бей аликʹарийа Йаһоԝа хӧламе амьн у сәрԝахт ԝе нькарьбуйа әԝ шьхӧл бькьра, чьмки Шәйтʹан у дьнйа ԝи һәр тьшти дькьн, сәва ԝи шьхӧлида рʹе ԝи бьгьрьн. Дӧ шәрʹед һʹәмдьнйайе, зерандьн, кризиса һʹәмдьнйайейә економики, у нәһәԛи, хӧламе амьн у сәрԝахт нәданә сәкьнандьне кӧ ԝәʹдәда хԝарьна рʹӧһʹани бьдә шагьртед Мәсиһ. Бьфькьрьн кӧ чьԛас гәләк щурʹә әʹдәбйәт сәр 900 зьмана зедәтьр әм беһәԛ дьстиньн! Әԝ йәк әшкәрә дьдә кʹьфше, кӧ дәсте Хԝәде сәр ԝан ә. Дина хԝә бьдьне кӧ Йаһоԝа ча әшкәрә кʹәрәм дькә шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе: Мьзгини рʹасти жи «ль нав тʹәмамийа дьнйайе» те бәлакьрьне (Мәт. 24:14). Бешьк, Йаһоԝа рʹебәрийе тʹәшкиләта хԝә дькә у бь мәрʹдани кʹәрәм дькә.

17. Әм ча дькарьн нишан кьн, ԝәки әм пьштгьрийа тʹәшкиләта Йаһоԝа дькьн?

17 Ԝе баш бә һәрге әм пьрса бьдьнә хԝә: «Әз дьшекьриньм кӧ әз дькʹәвьмә нава пʹара тʹәшкиләта Йаһоԝа сәр әрде?». Йаһоԝа епʹещә избаткьрьн дьдә мә, кʹижан кӧ мина ԝи агьри йә, йе кӧ ԝәʹде Муса у Һарунда жорда һат. Рʹасти жи гәләк мәʹнийед мә һәнә кӧ жь Хԝәде рʹази бьн (1 Тʹеслн. 5:18, 19). Ле әм ча дькарьн пьштгьрийа хԝә һьндава тʹәшкиләта Йаһоԝа нишан кьн? Әм пьштгьрийа тʹәшкиләта Йаһоԝа дькьн, чахе тиньн сери ԝан тьштед кӧ әм жь Кʹьтеба Пироз, әʹдәбйәтед мә, щьватед мә у щьватед мәзьн педьһʹәсьн. Хенщи ве йәке, әм дькарьн пьштгьрийа хԝә нишан кьн бь ве йәке, кӧ шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийеда у һинкьрьнеда чьԛас дькарьн кʹар бькьн (1 Корн. 15:58).

18. Ԝә чь хԝәрʹа сафи кьрийә кӧ бькьн?

18 Ԝәрә әм хԝәрʹа нете дайньн, ԝәки ԝан дәрсед жь кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе бьдьнә хәбате. Әм дьхԝазьн, ԝәки Йаһоԝа ԛӧрбанед мә ԛәбул кә. Ԝәрә әм һәр гав Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн, чьмки әм һʹәму ԛәнщийед ԝи дьшекьриньн. Ԝәрә әм бәрдәԝам кьн йа лапә баш бьдьнә Йаһоԝа, чьмки әм ԝи бь тʹәмамийа дьле хԝә һʹьз дькьн. У ԝәрә әм бь дьл у щан чьԛас дькарьн пьштгьрийа тʹәшкиләта ԝи бькьн кӧ әԝ иро кʹәрәм дькә. Һәрге әм ԝан тьшта бькьн, әме Йаһоԝарʹа нишан кьн, ԝәки әм ԛимәт дькьн ԝи ԛәдьри, кӧ дькарьн ча Шәʹдед ԝи жерʹа хьзмәт кьн!

КʹЬЛАМА 96 Хәбәра Хԝәде, Хьзнә йә

^ абз. 5 Кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийеда һәнә ԛанун, кʹижан кӧ Йаһоԝа дабу Исраелийед бәре. Әм Мәсиһи нә, ләма ида бьн ԝан ԛанунада ниньн, ле йәкә әԝ ԛанун иро жи дькарьн али мә бькьн. Ве готареда әме шеԝьр кьн дәрсед ԛимәт, кʹижан кӧ әм жь кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе педьһʹәсьн.

^ абз. 4 Шәԝьтандьна бьхуре конда, пироз дьһатә һʹәсабе, у Исраела бәреда әԝ тʹәне һʹәбандьна Йаһоԝада дьданә хәбате (Дәркʹ. 30:34-38). Тʹӧ щики нәһатийә ньвисаре кӧ Мәсиһийед ԛьрʹна йәке һʹәбандьнеда бьхур дьшәԝьтандьн.

^ абз. 9 Бона һе зедә информасийа дәрһәԛа дийарийа һәләԛәтийе бьньһерʹьн «Фәʹмкьрьна Ньвисаре», Пʹара 2, рʹупʹ. 526.

^ абз. 54 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Рʹожа Кʹәԝандьне сәрәккʹаһине Исраели пешийе пе бьхуре у кʹурма агьр дькʹәвә щийе Һәри Пироз, сәва бина хԝәш ԝе отʹахеда тʹьжә бә. Паше әԝ диса дькʹәвә щийе Һәри Пироз, ле пе хуна ԛӧрбанед бона бахшандьна гӧнә.

^ абз. 56 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Исраели пәза бона ԛӧрбана һәләԛәтийе дьдә кʹаһин, сәва тʹәви нәфәред хԝә, Йаһоԝарʹа рʹазибуна хԝә бьдә кʹьфше.

^ абз. 58 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Иса ԝәʹде хьзмәтийа хԝәйә сәр әʹрде, тʹәмийед Хԝәде дьани сери у али шагьртед хԝә дькьр кӧ ӧса бькьн, у пе ве йәке избат дькьр, ԝәки әԝ Йаһоԝа гәләк һʹьз дькә.

^ абз. 60 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Хушкәкә әʹмьрда мәзьн, кӧ сьһʹәт-ԛәԝатеда сьст ә, алийе хԝәда йа лапә баш дьдә Йаһоԝа бь ве йәке, кӧ пе нәʹма шәʹдәтийе дьдә.

^ абз. 62 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Мәһа Сьбате, сала 2019, Герит Лӧш әндәме Кʹома Рʹебәрийе, әʹлам дькә дәрһәԛа дәрхьстьна «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә» йа тʹәзәкьри, сәр зьмане Алмани. Мьзгинванед ль Алманйайе, мина ԝан дӧ хушка, хьзмәтийеда бь шабуне Кʹьтеба Пирозә тʹәзәкьри дьдьнә хәбате.