Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 47

Amasomo Agho Thwang’igha Omwa Kitabu ky’Abalawi

Amasomo Agho Thwang’igha Omwa Kitabu ky’Abalawi

“Amasako wosi Nyamuhanga yuwatheghekanayagho. Kandi ali n’endundi.”​—2 TIM. 3:16.

OLHWIMBO 98 Amasako​—Atheghekanibawa na Nyamuhanga

EBIKENDI KANIBWAKO *

1-2. Busana naki Abakristayo munabwire bakanza ibaminya ebiri omwa kitabu ky’Abalawi?

OMUKWENDA Paulo mw’ibukya munywani wiwe omulere ya Timoteo ngoku “Amasako wosi Nyamuhanga yuwatheghekanayagho, kandi ali n’endundi.” (2 Tim. 3:16) Omo mwabya imwamuli n’ekitabu ky’Abalawi. Ekitabu ekyo wukiwitheko malengekaniaki? Abandi bangana kilhangira ng’ekitabu ekiri mw’ebilhaghiro ebithathuhambireko lino, aliwe Abakristayo ab’okwenene bawithe awandi malengekania.

2 Hamabirilhaba myaka nga 3,500 ekitabu ky’Abalawi kyalihandikirwe, aliwe Yehova mwalhangira athi kikabya omwa Biblia busana “n’erithukangirirya.” (Abar. 15:4) Kundi ekitabu ky’Abalawi kikaleka ithwaminya amalengekania wa Yehova, thutholere ithwanza eriminya ebirimo. Ahathe erithika-thika, ni masomo mangyi agho thwang’igha omwa kitabu ekyo. Thulebaye ani w’okw’igho.

NGOKU THUKABANA ERISIMWA NA YEHOVA

3. Busana naki ihakabya erihonga amahere okwa Kiro ky’Erihanulha?

3 Erisomo ery’erimbere: Thukayithagha erisimwa na Yehova obuhere bwethu eriliwa. Obuli mwaka okwa Kiro ky’Erihanulha kutse eriha embanulho, Abaisraeli ibakahindana haghuma n’erihonga amahere w’ebisoro. Amahere ayo iniakaleka Abaisraeli ibibuka ngoku batholere ery’eribwa kw’ekibi! Aliwe ekiro ekyo, omuhereri mukulhu iniakabya athali aletha omusasi wosi-wosi Ahabuyirire Kutsibu, iniakatsuka erikolha ekindi kindu, ekyabya kilengire ebibi by’Abaisraeli erighanyirwa.

(lebaya enungu 4) *

4. Ngoku kiri omu Abalawi 16:12, 13, ni kyahi ekyo omuhereri mukulhu abya akatsuka erikolha okwa murundi w’erimbere w’eringira Ahabuyirire Kutsibu okwa kiro ky’Erihanulha? (Lebaya ekisasani ky’okwa kidipa.)

4 Soma Abalawi 16:12, 13. Thalengekania okwa byabya bikabya okwa Kiro ky’Erihanulha: Omuhereri mukulhu iniakingira omwa hema y’erihindanamo. Oyu w’omurundi w’erimbere okw’isathu eyo atholere eringiriramu Ahabuyirire Kutsibu okwa kiro ekyo. Omwa byalha bighuma iniakaheka mw’ekibindi ky’obukwa, n’omwa bindi, iniaheka mw’ekibindi ekyoswire mw’amakalha w’omuliro. Iniak’imana hake embere sy’olhukimba olhuli okwa bwingiriro bw’Ahabuyirire kutsibu. Inianayibombekire, iniak’ingira Ahabuyirire Kutsibu n’erimana embere sy’erisanduko ly’endaghano. Aho, iniakabya ng’oyuli embere sya Yehova Nyamuhanga! Neryo omuhereri inianayitheghirye iniakutha obukwa obubuyirire okwa makalha w’omuliro, n’ekisenge ikyusulha mw’ekikumbo ekisihire. * Enyuma waho, iniakathasy’ingira Ahabuyirire Kutsibu iniane n’omusasi w’obuhere bw’ebibi. Wuminye wuthi iniakatsuka erihisya obukwa athali ahonga omusasi w’obuhere bw’ebibi.

5. Thwang’ighaki okwa mibere obukwa bwabya bukakolesibwa okwa Kiro ky’Erihanulha?

5 Thwang’ighaki okwa mibere obukwa bwabya bukakolesibwa okwa Kiro ky’Erihanulha? E Biblia yikakanganaya ngoku emisabe ey’abaramya ba Yehova abathaleghulha ey’akaligha yiri ng’obukwa. (Esy. 141:2; Erib. 5:8) Wibuke ngoku omuhereri mukulhu iniakaletha obukwa embere sya Yehova inianayibombekire. Kuthya nethu, omughulhu thukasaba Yehova, thutholere ithwakikolha ithunayibombekire kutsibu. Thukasima kutsibu Omuhangiki w’obuhangwa bwosi erithulighira erikania nayu n’eriyithunda hakuhi nayu, ngoku omwana akanayithunda oku thatha wiwe. (Yak. 4:8) Akathulighira eribya banywani biwe! (Esy. 25:14) Thukalhangira olhu ini lhusunzo lhunene neryo sithwanganza erimuponesya.

6. Omuhereri mukulhu eritsuka erihisya obukwa athali ahonga obuhere kikathweghesayaki?

6 Wibuke ngoku omuhereri mukulhu iniakatsuka erihisya obukwa athali ahonga obuhere. Erikolha ekyo, irikaleka iniakakasya ngoku Nyamuhanga akendi mutsemera akahayo obuhere. Ekyo kyanga thweghesyaki? Yesu iniane okwa kihugho, mwayithagha erikolha ekindu ky’omughaso​—ekindu ekilengire n’eriha abandu b’omulhamu​—athali ahayo engebe yiwe mwa buhere. Kyabya ini kyahi? Yesu abya ini w’eriowa Yehova buthaleghulha omwa ngebe yiwe yosi hano okwa kihugho nuku Yehova alighe obuhere bwiwe. Erikolha ekyo, Yesu angabere iniamakangania ngoku erikwama esyonzira sya Yehova kya kihikire. Yesu angabere iniamakangania ngoku ehamuli ya Thatha wiwe y’erithabalha yihikire kandi ku ni y’obulingirirania.

7. Busana naki engebe ya Yesu eyosi hano okwa kihugho muyatsemesya Thatha wiwe?

7 Omwa ngebe yiwe yosi hano okwa kihugho, Yesu mwowa ndeke-ndeke Yehova. Erirengwako kutse ebitsibu​—nibya n’eriminya kw’akendi holha olhuholho lhubi​—mubithatsekya erithwamu liwe ery’erikangania ngoku erithabalha lya Thatha wiwe lya lihikire. (Fil. 2:8, NW) Yesu iniakabya akabana emibere eyikalire iniakasaba “omw’ilhakirira n’emisonia.” (Ebr. 5:7) Emisabe yiwe eyikalhua okwa muthima muyakangania ku ni muthaleghulha oku Yehova kandi mukyaghumya eriyisunza liwe ly’eribya mwowa. Oku Yehova, emisabe ya Yesu yabya ng’obukwa obukakumba ndeke. Engebe ya Yesu eyosi muyatsemesya kutsibu Thatha wiwe kandi yamakangania ngoku Yehova yuwithe ehamuli y’erithabalha.

8. Thwanga gherererya thuthi engebe ya Yesu?

8 Thwangana gherererya Yesu omw’ilengaho ngoku thwanga thoka eribya bowa kandi batheleghulha oku Yehova. Thwamalengwako, thukasaba kutsibu Yehova y’obuwathikya kundi thwanzire erimutsemesya. Aho, thukabya ithwamakangania ku thukasighika emithabalire ya Yehova. Thukaminya ngoku Yehova syanga ligha emisabe yethu thwamabya ithunemukolha ebindu ebyo akapona. Aliwe thwamakolha ebya Yehova anzire, ithukendi yikethera ngoku emisabe yethu eyikalhua okwa muthima yikendibya ng’obukwa obukakumba ndeke embere siwe. Kandi ithukendi kakasya ngoku erithunganene n’obwowa bwethu bikendi tsemesya Thatha wethu w’elhubulha.​—Emi. 27:11.

THUKAKOLERA YEHOVA HABW’ERIMUSIMA N’ERIMWANZA

(Lebaya enungu 9) *

9. Busana naki Abaisraeli ibakahonga amahere w’obuholho?

9 Erisomo eryakabiri: Thukakolera Yehova busana n’erimusima. Erikangania eki, thukanaye okwa mahere w’obuholho, ekindi kitsweka kikulhu ky’okw’iramya ly’okwenene omwa Israeli ya kera. * Ekitabu kya Abalawi kikakanganaya ngoku Omuisraeli iniakahonga amahere w’obuholho “busana n’eriha ewasingya.” (Law. 7:11-13, 16-18) Iniakahonga butsira ambu kundi akakakawa, aliwe kundi anzire. Neryo omundu iniakathwamu eriha obuhere obu busana n’eribya inianzire Yehova, Nyamuhanga wiwe. Oyukahayo obuhere, eka yiwe, n’abahereri ibakalya enyama y’ekisoro ekiryahebawayo. Aliwe ebitsweka birebe okwa kisoro ekiryahongawa ini bya Yehova iyuwene. Ebitsweka byahi?

(Lebaya enungu 10) *

10. Amahere w’obuholho awali omu Abalawi 3:6, 12, 14-16 akathweghesayaki okwa kyaleka Yesu iniakolha erisonda lya Thatha wiwe?

10 Erisomo eryakasathu: Olhwanzo lhukaleka ithwaha Yehova ekyuwene kutsibu. Yehova iniakalhangira ebisabu mwa kitsweka ekyuwene kutsibu okwa kisoro. Kandi mwabugha athi ebitsweka birebe, imwamuli n’esyombiko, biwithe omughaso w’embaghane. (Soma Abalawi 3:6, 12, 14-16.) Neryo Yehova iniakatsema kutsibu Omuisraeli akamuhongera erilhua okwa muthima ebitsweka bikulhu ebyo n’ebisabu. Omuisraeli oyukaha obuhere ng’obo iniakakanganaya ngoku anzire eriha Nyamuhanga ekyuwene kutsibu. Kuthya, na Yesu erilhua okwa muthima mwaha Yehova y’ekyuwene kutsibu omw’ikolera Yehova n’omuthima wosi busana n’olhwanzo. (Yn. 14:31) Oku Yesu, erikolha erisonda lya Yehova ini kindu ekikamutsemesaya; inianzire kutsibu emighambo ya Yehova. (Esy. 40:8) Yehova mwatsema kutsibu akalhangira Yesu akamukolera erilhua okwa muthima!

Olhwanzo olhwa thuwithire Yehova lhukaleka ithwamukolera n’akaghalha kethu kosi (Lebaya enungu 11-12) *

11. Omubiiri wethu owa thukakolera Yehova ingene athi n’obuhere bw’obuholho obo, kandi ekyo kyanga humulikania kithi?

11 Ng’obuhere bw’obuholho obo, nethu thukakolera Yehova erikangania eriyowa erya thumuwithire. Thukakolera Yehova ngoku thwanga thoka, kandi thukakolha ekyo kundi thumwanzire n’omuthima wethu wosi. Kikatsemesaya Yehova akalhangira esyomiliyoni sy’abaramya biwe bakamukolera ahathe erikakwa busana n’olhwanzo lhunene olhwa bamuwithire n’ebihano biwe! Kikahumulikanaya eriminya ngoku Yehova akalhangira n’eritsomana emikolere n’ebilhubirirwa byethu. Ng’eky’erileberyako, wamabya iwabirikekelhuha kandi isiwanga thasyakolha bingyi ngoku wanzire, minya ngoku Yehova akabya inianalhangire erilemererwa lyawu. Obundi wukayowa nga wukakolera Yehova ya bike, aliwe Yehova akalhangira olhwanzo lhunene olhukaleka iwakolha ebyo wanga thoka. Akangirira ebyo wanga thoka inianatsemire.

12. Yehova iniakalhangira athi amahere w’obuholho, kandi eki kikathuha eriyikethera lyahi?

12 Thwang’ighaki okwa mahere w’obuholho? Omuliro iniakabya akahisya ebitsweka by’ekisoro ebyuwene, omuki iniakahethukira endatha na Yehova iniatsema. Neryo yikethere ngoku Yehova akatsemera emibiiri eya wukamukolera n’omuthima wosi. (Kol. 3:23) Thalengekania okwa tseme eyo akabya nayu. Akalhangira akaghalha akawukahiraho omwa mubiiri wiwe, kabye kanene kutse kake, ng’eby’obughuli ebyo akendi sy’ibuka erihika kera na kera.​—Mt. 6:20; Ebr. 6:10.

YEHOVA AKATSUMULHA EKITHUNGA KIWE

13. Erikwamana na Abalawi 9:23, 24, Yehova mwakangania athi ku amaligha abahereri abasombolhawa?

13 Erisomo eryakani: Yehova anemutsumulha ekitsweka ky’ekithunga kiwe eky’okwa kihugho. Lengekanaya oko byabya 1512 E.K.K. ehema y’erihindanamo yikahimbwa ahisi sy’Ekithwe Sinai. (Eri. 40:17) Musa mwasondolha omukonga ogho Haruni n’abaghalha biwe basombolhawamu ng’abahereri. Ekihanda kye Israeli mukyahindana erilebya abahereri bakahonga omurundi w’erimbere obuhere bw’ebisoro. (Law. 9:1-5) Yehova mwakangania athi ku amaligha abahereri abahyaka abasombolhawa? Haruni na Musa babere batsumulha abandu, Yehova mwathuma omuliro erihisya obuhere obwasighalha okwa kiherero.​—Soma Abalawi 9:23, 24.

14. Busana naki Yehova eriligha abahereri erilhua omw’eka ya Haruni kikathuhambako munabwire?

14 Omuliro owalhua elhubulha akanganayaki okw’isombolhwa ly’omuhereri mukulhu? Yehova abya iniamakangania ngoku amasighika obuhereri bwa Haruni. Abaisraeli babere bakayilhangirira ngoku Yehova anemusighika abahereri, mubabya n’enzumwa eyanga leka nabu ibabasighika ndeke. Mbwino eki kinathuhambireko? Ee! Obuhereri omwa Israeli kyabya kitsutsu ky’obuhereri bukulhu. Kristo, Omuhereri Mukulhu, awithe abahereri 144,000, abakendi syakolha nayu elhubulha.​—Ebr. 4:14; 8:3-5; 10:1.

Yehova anemutsumulha n’erisondolha ekithunga kiwe. Thukakisighika n’omuthima wethu wosi (Lebaya enungu 15-17) *

15-16. Yehova abirikangania athi ku anemusighika “omughombe oyutheleghulha n’ow’amenge”?

15 Omwa 1919, Yesu mwasombolha egurupu nyike y’abahakabibwa eribya “mughombe oyutheleghulha n’ow’amenge.” Omughombe oyo akasondolha omubiiri w’erithulira n’eriha abakakwama Kristo “akalyo kabo oko mughulhu atholere.” (Mt. 24:45) Thunemuyilhangirira ngoku Nyamuhanga akasighika omughombe oyutheleghulha n’ow’amenge?

16 Sitani n’ekihugho kiwe banemulengaho erimania omubiiri w’omughombe oyutheleghulha oyo, aliwe anemulholha embere busana n’obuwathikya bwa Yehova. Nomuhanabiribya esyonyuhi ibiri esy’ekihugho kyosi, eriendereribwa erithehwa, ebitsibu by’emingirirye omwa kihugho kyosi, n’erikolhwa nabi, omughombe oyutheleghulha n’ow’amenge abirilholha embere eriha abakwamire Kristo abali okwa kihugho b’ebyalya by’obunyakirimu. Thalengekania okwa byalya bingyi eby’obunyakirimu ebya thuwithe munabwire, ebya thukathunga butsir’ithuha, omwa mibughe eyilhabire 900! Obu ni bwema obulhangirikire obukakanganaya erisighika lya Yehova. Thasyalebaya ekindi ekikakanganaya eritsumulha lya Yehova: omubiiri w’erithulira. Omo kwenene engulhu yuwene yinemuthulhughanibwa ‘omwa kihugho kyosi.’ (Mt. 24:14) Ahathe erithika-thika, Yehova anemusondolha n’eritsumulha ekithunga kiwe munabwire.

17. Thwanga kangania thuthi ku thukasighika ekithunga ekya Yehova akakolesaya?

17 Ithwangana yibulya, ‘Nganasima eribya mughuma w’okwa ekitsweka eky’ekithunga kya Yehova eky’okwa kihugho?’ Yehova abirithuha obwema obukathulighisaya obuli ng’omuliro owenyine-nyine owalhua elhubulha omwa biro bya Musa na Haruni obukakanganaya ngoku anemukolesya ekithunga kiwe munabwire. Ni bingyi ebyanga leka ithwaha ewasingya. (1 Tes. 5:18, 19) Thwanga kangania thuthi ku thukasighika ekithunga ekya Yehova akakolesaya? Omw’ighendera okwa busondoli obuseghemere okwa Biblia obwa thukabana omwa bitabu byethu n’okwa mihindano emike-mike n’eminene-minene. Kandi thwangana kangania erisighika lyethu omw’isangira omwa mubiiri w’erithulira n’erikangirirya.​—1 Kor. 15:58.

18. Wamathwamu erikolhaki?

18 Thuthwemu erikolesya amasomo agho thwam’igha omwa kitabu ky’Abalawi. Ambi ithwanza Yehova alighe obuhere bwethu. Ambi ithwakolera Yehova kundi thukasima ebyo akathukolera. Ambi ithwalholha embere erikolera Yehova n’akaghalha kethu kosi kundi thumwanzire n’omuthima wethu wosi. Kandi ambi n’omuthima wosi ithwasighika ekithunga ekyo akakolesaya munabwire. Omwa nzira syosi esyo, ithukendi kangania Yehova ku thukalhangira ini lhusunzo eribya Bema biwe!

OLHWIMBO 96 Ekitabu kya Nyamuhanga​—Ni ky’Endundi

^ enu. 5 Ekitabu ky’Abalawi kiri mw’emighambo eya Yehova aha Abaisraeli. Ithwe ng’Abakristayo sithuli omw’isi sy’emighambo eyo, aliwe yangana thughasira. Omo mwatsi ono, thukendi kania okwa masomo w’omughaso agho thwang’igha omwa kitabu ky’Abalawi.

^ enu. 4 Obukwa obwabya bukahisibirwa okwa hema y’erihindanamo ibukalhangirawa mwa bubuyirire, kandi omwa Israeli kera ibukakolesibawa omw’iramya lya Yehova lisa. (Eri. 30:34-38) Sihali ahakakanganaya Abakristayo b’omwa kighonye ky’erimbere bakakolesya obukwa omw’iramya lyabu.

^ enu. 9 Eriminya bingyi ebihambire okwa mahere w’obuholho, lebaya Insight on the Scriptures, Volume 2, olhup. 526.

^ enu. 54 ERISOBORERA EBISASANI: Okwa Kiro ky’Erihanulha, omuhereri mukulhu iniakingira Ahabuyirire Kutsibu inianahekire obukwa n’amakalha w’omuliro eryusulya omwa kisenge mw’ekikumbo ekisihire. Enyuma waho, iniakathasy’ingira Ahabuyirire Kutsibu iniane n’omusasi w’obuhere bw’ebibi.

^ enu. 56 ERISOBORERA EBISASANI: Omuisraeli akawathaya omuhereri y’embuli ey’obuhere bw’obuholho erikangania eka yiwe ku yikasima Yehova.

^ enu. 58 ERISOBORERA EBISASANI: Yesu iniane okwa kihugho mwakangania olhwanzo olho awithire Yehova omw’ighendera okwa bihano bya Nyamuhanga n’eriwathikya abakamukwama erikolha ekyo.

^ enu. 60 ERISOBORERA EBISASANI: Mwali wethu omukekulhu, nomwanalemererwe omwa maghalha, akaha Yehova ekyo anga thoka omw’ithulira omw’ihandika esyobaruha.

^ enu. 62 ERISOBORERA EBISASANI: Okwakabiri 2019, Mughalha wethu Gerrit Lösch ow’okwa Kathunga Akakasondolha akahulhukaya e New World Translation eyisubibirwemo ey’Olhujamani. Munabwire, abathuliri e Germany, nga bali bethu babiri bano, bakakolesaya e Biblia mbyaka omw’ithulira ibanatsemire.