Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 47

Nyɛ Naŋ Pɛɛku o Yau Lɛvitikɔɔ Wo Niŋndo

Nyɛ Naŋ Pɛɛku o Yau Lɛvitikɔɔ Wo Niŋndo

“Diom o diom cho o Yau Mɛlɛkaa niŋ, Nyina Mɛlɛkaa tosa ni ma poonyiaa laŋ. Nduyɛ, la cho diomnda nɔ malaa leniŋ.”—2 TIMO. 3:​16.

CHONDII 98 Yau Mɛlɛka Poonyiaa Wo

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. Le yɛɛ yeemɛi nɔ yɛ mii wa Kilisiɔŋnda hau le yau Lɛvitikɔɔ wo pɛɛkoo?

MI PƆƆL, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo yiyalaŋ Timoti chaaŋ ndɔ maa “diom o diom cho o Yau Mɛlɛkaa niŋ, Nyina Mɛlɛkaa tosa ni ma poonyiaa laŋ. Nduyɛ, la cho diomnda nɔ malaa leniŋ.” (2 Timo. 3:​16) Yau Lɛvitikɔɔ wo bɛɛ cho o diomndaŋ ndaŋ tɛɛŋ. Vɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ a yau Lɛvitikɔɔ wo o Baabuiyo niŋ? Waŋnda apum yiyaŋ maa yauwo hoo nɔ bɔɔ sawalaŋ leniŋ nduyɛ maa sawalaŋ ndaŋ la cho hau le naa le. Kɛ o cho lende le Kilisiɔŋaa tonyaa yiyaŋ a yauwo hoo okɔɔ le.

2 O cho niŋ hau suɛi wɔsila 3,500 chɔŋ a teleŋ nda poonyiaa yauwo hoo wo, kɛ mi Chɛhowa manda ndu “le naa pɛɛkoo.” (Luomaŋ. 15:​4) Yau Lɛvitikɔɔ wo mala naa miŋ sina yiyaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ pum choo. Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ nɔ yeemɛi le sɔɔŋ cho leniŋndoŋ pɛɛkoo. O kpeekpei niŋ, sɔɔŋ cho tau ŋ naŋ pɛɛku o yau Lɛvitikɔɔ wo niŋndo. Ŋ yaasiaŋndɔ ŋ hiɔɔlu o sɔɔŋ muŋ tɛɛŋ.

NYƐ NAŊ NƆ MIŊ TOSA LE MI CHƐHOWA HINI KƆL A NAA WO

3. Le yɛɛ ndaa soli yɛ salalaŋ o Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki o wɔsioo niŋndeŋ choo?

3 Nyɛ tase naŋ pɛɛku wo: Mɛɛ mi Chɛhowa hini kɔl a naa malaŋ o chɛl salala naalaŋ. O Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki o wɔsioo niŋndeŋ choo, mi Isɔluɛiya kpou ndaa chuuŋgiaŋ diompilɛ nduyɛ mi ndaa soli visiaa salalaŋ. Salalaŋ ndaŋ laa loonuŋ Isɔluɛiya ni maa a nɔ ma sɔla malɔɔ hakioo le yɔŋnda wɔɔŋndo! Kɛ tuupa mi masa wanaa soliaa lasalaa ndoo luɛi a kooma soliaa masalaŋ o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo o paaleleŋ choo, ndoo nɔ fɛŋ mbo tosa nyɛ cheleŋ. Nyɛ koŋ ndoo hiou wa o sɔvɛ a salalaŋ solioo le mi Mɛlɛka mal Isɔluɛiya haki le yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ.

(Tofa pɛl 4) *

4. A mɛɛ Lɛvitikɔɔ 16:​12, 13 dimi yɛ, yɛɛ masa wanaa soliaa lasalaa ndoo tosa yɛ te ndoo luɛi pɛ luɛiyɔɔ tasoo o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo o Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki Leŋ choo? (Tofa fotueiyo o kɔɔ.)

4 Nuawɔ Lɛvitikɔɔ 16:​12, 13, NW. Yiyaŋndɔ a nyɛ ndoo yɔŋnuŋ o Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki Leŋ choo wo: Masa wanaa soliaa lasalaa luɛi o tɛndii Mɛlɛkaa niŋ. Teleŋ tasoo le luɛiyɔɔ o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo cho hoo ni, nduyɛ leyaa o nɔ le luɛiyɔɔ ni. Mɛɛ o wa luɛiyɔɔ, mbo bii nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ o ba ŋ piaa cha o hɛŋgɔɔ niŋ. Nduyɛ, mbo kuandu vɛlɛ dɛŋgultaŋ o hɛŋgɛi chuaa le yiŋndo niŋ mbo bii o baa pilɔɔ. Mɛɛ o fuuluu o kola bɛndu cho le luɛiyɔɔ o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo, mbo sim. Okoŋ, mbo luɛi niko o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo a lebɛɛ mbo sim kɔfu kpemaa lachi. Hei cho ko maa Chɛhowa lachi o cho isisi ni! Masa wanaa soliaa lasalaa wou niko nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ o luɛi muŋ o ba woŋ o dɛŋgultaŋ choo okoŋ, mi kumnde hel nduyɛ, mi chuŋ kɛndɔɔ tiu o lumuiyo niŋ kpou. * Okoŋ kɔɔli, mbo luɛi vɛlɛ o fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo a kooma sala faŋa yɔɔŋ wɔɔŋndo waŋ. Loonuŋ maa o lom fɛŋ nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ malaŋ o soli salaa a kooma sala faŋa yɔɔŋ wɔɔŋndo waŋ.

5. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ ndaa luam o Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki Leŋ choo wo?

5 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ ndaa luam o Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki Leŋ choo wo? Baabuiyo dimi maa Chɛhowa che piɛile buɛiyaa nduaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa maa nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ. (Sam 141:​2; Sɔɔŋ. 5:​8) Loonuŋ maa mi masa wanaa soliaa lasalaa ndoo ke Chɛhowa bɛɛle yiŋgoloŋndeŋ te ndoo hiŋ pɛ a nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ ndu lachi. O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ wa pɛ piɛileŋ o Chɛhowa lo, ŋ nɔ miŋ chɔm bɛɛle yiŋgoloŋndeŋ. Ŋ nɔ miŋ yɔŋ siooŋnde le ndu kɔllo tɛɛmbuuwo. Ŋ nɔ bɔɔ balika melaa le sinaa maa Wana Toosiaa le chieeŋndo kpou chɛl naa le miŋ sɔɔŋguu ndu ikɛi, mɛɛ chuaambɔɔ sɔɔŋguu naa finya ndɔ ikɛi yɛ. (Chemi. 4:​8) O chɛl naa le waa chaaŋaa nduaa! (Sam 25:​14) Ŋ nɔ bɔɔ balika melaa le di o ke naa hoo wo nduyɛ fɛŋ bɛɛ ŋ yeema miŋ tosa nyɛ tɛɛmbuu ndu kɔllo wo le.

6. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ masa wanaa soliaa lasalaa ndoo luam fɛŋ malaŋ o soli salalaŋ ndo niŋ?

6 Loonuŋ maa masa wanaa soliaa lasalaa ndoo luam fɛŋ nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ malaŋ o soli salalaŋ. Nyɛm ndoo luam muŋ fɛŋ ndoŋ chɔm ni maa Mɛlɛka cho kɔl hini a salala o cho hunɔɔ soli laŋ. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o hei niŋ? Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo tosa suɛi sɔvɛ pum tuupa mbo soliŋ yoomu ndɔɔ sala. Nduyɛ, suɛi o tosa keŋ nde wa i sɔvɛ mbo hiau pɛŋ waŋchieeya baŋaa. Yɛɛ wa yɛ suɛi keŋ? Le mi Chɛhowa chɛl sala ndɔɔ, Chiisu ndoo nɔ fɛŋ mbo diikuŋ ndu o nyɛ o nyɛ niŋ. O nɛi koŋ choo Chiisu wa chɔm ni maa sɔɔŋ tosaa o nɛi Chɛhowaa choo cho nyɛ bɛnda le tosaa wo ni. Nduyɛ, o keŋ niŋ o wa vɛlɛ chɔm kpendekele ni maa Finya ndɔ nɔ dioo ni le waa waŋchieeya choo masa, nduyɛ maa masale ndɔleŋ le cho sakpo.

7. Le yɛɛ nyɛ o nyɛ Chiisu tosa o chieeŋndo choo nɛŋi yɛ Finya ndɔ kɔl?

7 Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo diikuŋ sawala walaŋnda Chɛhowalaŋ. Mi che bɛɛ mi tɔɔndaŋndaŋ a sɔɔŋ palaŋ komal ndu nduyɛ mbo sina maa ndoo nɔ le piɔm imɔnɔɔ sɔlaa, kɛ mbo chɔm kɛsɛ maa masale Finya ndɔleŋ le cho le sɔvɛ le ndu ni. (Filipi. 2:​8) Mɛɛ tɔɔndaŋndaŋ la komal Chiisu, “mbo piɛi Mɛlɛka mbo nyɔɔlu ndu choo choo, nduyɛ mbo chaŋ.” (Hibu. 5:​7) Mi piɛile ndɔleŋ a kɔl ndɔɔ kpou chɔm kɛsɛ maa o wa lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo nduyɛ mi koŋ tosa pɛŋ mbo chɔɔlu Chɛhowa diikɔŋ. Mi Chɛhowa cha piɛile Chiisuleŋ maa nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ ndaa luam ndoŋ. Nyɛ o nyɛ Chiisu tosa o yoomu ndɔɔ niŋ, mbo nɛŋi Finya ndɔ kɔl nduyɛ mi koŋ chɔm kpuluŋgumayɛi Finya ndɔ ve.

8. Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Chiisu wo kɔɔli?

8 Naa bɛɛ tual taamasi Chiisu wo kɔɔli te ŋ diikuŋ pɛ Chɛhowa o yoomu naa niŋ nduyɛ miŋ chɔm lo lechoo wo o ndu lo. Te tɔɔndaŋndaŋ la komal naa pɛ, ŋ nɔ miŋ piɛi o Chɛhowa lo a kɔllo kpou kanifuule ŋ yeema miŋ nɛŋi ndu kɔl. O nɛila waa naa niŋ naŋ toolu masale Chɛhowaleŋ ni. Ŋ nɔ miŋ sina maa te ŋ luei pɛ balaŋ o sɔɔŋ Chɛhowa tul leyɛ woŋ niŋ, o chɛl piɛile naaleŋ te. Kɛ te o yɔŋ pɛ miŋ wa sɔɔŋ hini Chɛhowa kɔllo woŋ tosaa, mɛɛ ŋ cho nɔ tiindaŋndo maa o cho piɛile naaleŋ chɔ maa nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ ndaa luam ndoŋ. Nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa pimbi naa simiaa a lo lechoo naa cho Finya naa cho o choo choo niŋndo kɔllo nɛŋi.—Pulɔ. 27:​11.

BALIKA MELAA A KAALAA NYINDU NAA NI LE CHƐHOWA PIƐIYO

(Tofa pɛl 9) *

9. Le yɛɛ Isɔluɛiya ndaa soli yɛ salala kɔl nyululaŋ?

9 Nyɛ diiŋ ndɔ naŋ pɛɛku wo: Balika melaa nyindu naa ni le Chɛhowa piɛiyo. Le hei biyɔɔ bila, ŋ yaasiaŋndɔ a salala kɔl nyulu Isɔluɛiya ndaa soli sindɛ laŋ okɔɔ. * O yau Lɛvitikɔɔ wo niŋ, ŋ pɛɛku maa mi Isɔluɛinɔɔ ndoo soli sala kɔl nyuloo le Chɛhowa “balikaa” mello. (Lɛvi. 7:​11-13, 16-18) Salala kɔl nyululaŋ ndaŋ la ve Isɔluɛiya kuee kposoŋ te. Kɛ kaala waŋndo ndoo nɔ le Mɛlɛka ndɔɔ Chɛhowa wo, ndoo tosa ni mbo yɔŋguŋ a kɔl ndɔɔ wulee le salaa hoo solioo. Mi wana ndoo wa sala koŋ solioo wo, yuŋgu ndɔɔ, a wanaa soliaa lasalaa ndaa de visiŋ chɔlu nda soli koŋ salaa wo. Kɛ faloŋ pum o visi nda soli koŋ salaa wo niŋ, Chɛhowa kinɛi ndaa yɔŋgu muŋ ni. Faluŋ kuɛɛ wa yɛ muŋ?

(Tofa pɛl 10) *

10. Yɛɛ nyɛ Lɛvitikɔɔ 3:​6, 12, 14-16 dimi a salala kɔl nyululaŋ okɔɔ wo pɛɛku yɛ naa a nyɛ ndoo nyindu Chiisu le hɛnaŋ Finya ndɔɔ tosaa wo?

10 Nyɛ yaa ndɔ naŋ pɛɛku wo: Le mɛɛ naŋ kaala Chɛhowa yɛ naŋ piɛi ndu a kɔllo kpou ni. Chɛhowa ndoo che bɔɔ chuɛima visioo nyɛ sɔvɛ. Mbo dimi vɛlɛ maa faloŋ pum o visioo niŋ mɛɛ bɔŋgoŋ cho naa yɛ wa bɔɔ ŋ sɔvɛ. (Nuawɔ Lɛvitikɔɔ 3:​6, 12, 14-16.) Chɛhowa ndoo hini bɔɔ kɔl te Isɔluɛinɔɔ ndoo yɔŋgu pɛ faluŋ sɔvɛ visi koŋ vɛlɛ a chuɛiyaŋ a kɔl ndɔɔ kpou. Mi Isɔluɛinɔ ndoo soli sala waa naa wo chɔm kɛsɛ maa o yeema mbo ke Chɛhowa o hiou wa o sɔvɛ kpou wo. O nɛi pilɛ koŋ choo, mi Chiisu bɛɛ chɛl le Chɛhowa piɛiyo a kɔl ndɔɔ kpou kanifuule, ndoo kaala ndu. (Chɔŋ 14:​31) Chiisu ndoo nɔ bɔɔ yeemɛi le nyɛ Mɛlɛka hɛnaŋndo tosaa. Ndoo kaala bɔɔ sawala Mɛlɛkalaŋ. (Sam 40:​8) Chɛhowa wa bɔɔ a kɔl kɛndɛ le Chiisu chɔɔ mbo wa ndu piɛiyo a kɔllo kpou!

Kaala naŋ nɔ le Chɛhowa wo nyindu naa ni miŋ piɛi ndu a kɔllo kpou (Tofa pɛlta 11-12) *

11. Vɛɛ piɛile naaleŋ o Chɛhowa lo cho yɛ maa salala kɔl nyulu Isɔluɛiya ndaa soli laŋ, nduyɛ vɛɛ keŋ nɛŋi yɛ naa kɔllo?

11 Piɛile naaleŋ o Chɛhowa lo cho ko maa salala kɔl nyulu Isɔluɛiya ndaa soli laŋ kanifuule, lende naŋ chɔm kaala naa le Chɛhowa ni. Le mɛɛ naŋ kaala Chɛhowa yɛ naŋ piɛi ndu a kɔl naa kpou ni. Chɛhowa cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ le chɔɔ buɛiyaa nduaa cho ndu piɛiyo a kɔl ndaa kpou wa o miiliɔŋndaŋ niŋ le mɛɛ nda kaala ndu a sawala ndɔlaŋ yɛ! Ŋ nɔ miŋ wa a kɔl kɛndɛ le sinaa maa o cho ko nyɛ naŋ tosa wo le Chɛhowa cha o sɔvɛ le, kɛ mbo che vɛlɛ nyɛ nyindu naa le ndu tosaa wo o sɔvɛ. Le taamaseliiyo, te a wa niŋ pɛ o yuwɛi nduyɛ a nɔla lɛ nyɛ ŋ yeema tosaa wo tosa le, sinapɛŋgu maa Chɛhowa sina keŋ kpou. Naapum ma yiyaŋ maa a cho lɛ tosa tau le Chɛhowa maa paandu le. Kɛ kaala cho num o kɔl ma wa tosaa o ŋ tiuba suŋ suŋ le tosaa wo, ndu Chɛhowa cho chɔɔ ni. Mbo naŋ kɔl tau le chɛlɔɔ nyɛ ŋ tiuba le tosaa suŋ suŋndo.

12. Vɛɛ Chɛhowa ndoo che yɛ salala kɔl nyulu Isɔluɛiya ndaa soli laŋ nduyɛ, kɔl dɛɛniaa yɛɛ hei ke yɛ naa?

12 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o salala kɔl nyulu Isɔluɛiya ndaa soli laŋ niŋ? Te ndaa wou pɛ faluŋ sɔvɛ visi ndaa wa koŋ salaa solioo wo o yiŋ, mi kumnde ndii hel choo choo nduyɛ mi Chɛhowa ndoo hini kɔl. Num bɛɛ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa hini kɔl le mɛɛ ŋ cho ndu piɛiyo a kɔllo kpou yɛ. (Kolo. 3:​23) Yiyaŋ a mɛɛ Chɛhowa hini kɔl a num yɛ. Chɛhowa che bɔɔ wali ŋ cho tosaa le ndu wo o sɔvɛ, o wa tau ɔɔ nyɛɛmbɔ. Nduyɛ fɛŋ bɛɛ o puɛɛnuŋ nyɛ ŋ cho tosaa le ndu wo le.—Maa. 6:​20; Hibu. 6:​10.

CHƐHOWA CHO KƆƆNA NDƆƆ SALAA DƆWƆƆ

13. A mɛɛ Lɛvitikɔɔ 9:​23, 24 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa ndoo chɔm yɛ maa o hini kɔl a wanaa soliaa lasalaa ndaa yulu iso wa?

13 Nyɛ hiɔɔlu ndɔ naŋ pɛɛku wo: Chɛhowa cho kumbuii kɔɔna ndɔ cho o chieeŋndo choo wo salaa dɔwɔɔ. Tofawɔ nyɛ ndoo yɔŋnuŋ o wɔsi 1512 B.C.E. niŋndo, mɛɛ Isɔluɛiya chii tɛndii Mɛlɛkaa taŋgul o Pembii Saanaive bɛŋgu. (Ɛsɔ. 40:​17) Mɛɛ nda chii ndu taŋgul, mi Muuse yulu Elɔŋ a puaa nduaa iso le ma wa wanaa soliaa lasalaa. Mi Isɔluɛiya kpou huŋ diompilɛ le ma che wanaa soliaa lasalaa kaŋ salala taselaŋ solioo o Mɛlɛka lo. (Lɛvi. 9:​1-5) Vɛɛ Chɛhowa ndoo chɔm yɛ maa o hini kɔl a wanaa soliaa lasalaa ndaa yulu kaŋ iso wa? Mɛɛ Elɔŋ nda Muuse wa waŋnda salaa dɔwɔɔ, mi Chɛhowa yɔŋ yiŋndeŋ mi le huŋ lom sala nda wa koŋ solioo o bandu luamaa salaa wo choo kpou.—Nuawɔ Lɛvitikɔɔ 9:​23, 24.

14. Le yɛɛ chɛlɔɔ Chɛhowa chɛl yuŋgu Elɔŋ ndo le waa wanaa soliaa lasalaa wo cho yɛ suɛi sɔvɛ le naa hau?

14 Yɛɛ yiŋnde Chɛhowa yɔŋ ndeŋ lee sim yɛ? Yiŋndeŋ lee sim maa Chɛhowa hini kɔl le mɛɛ nda hɛli Elɔŋ a puaa nduaa le waa wanaa soliaa lasala yɛ, nduyɛ maa o cho nda toolu. Mɛɛ Isɔluɛiya che kpendekele maa Chɛhowa hini kɔl a wanaa soliaa lasalaa kaŋ, mi nda bɛɛ sina maa a nɔ ma toolu nda. Baa keŋ cho pa suɛi sɔvɛ le naa? Ei! Kanifuule wanaa soliaa lasalaa wa Isɔluɛiya ndaa sim lewundu le wanaa soliaa lasalaa bɛnda ma hiau nda wa. Kiliti, Masa Wanaa Soliaa Lasala hiou kpou wo, nɔ kunda wanaa soliaa lasalaa waŋnda 144,000, a cho wa a ndu latulu o choo choo niŋ nda.—Hibu. 4:​14; 8:​3-5; 10:​1.

Chɛhowa cho kɔɔna ndɔɔ salaa dɔwɔɔ nduyɛ mbo wa ndu mandaa. Ŋ nɔ miŋ toolu kɔɔna ndɔɔ a kɔl naa kpou (Tofa pɛlta 15-17) *

15-16. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa o hini kɔl a “buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo”?

15 O wɔsi 1919 niŋ, mi Chiisu yulu puaapiliaa pɔyaŋaa pɔmbɔ iso le waa “buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo.” Buɛiyo hoo cho chilaŋ chuaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ ni. Nduyɛ, ndu cho vɛlɛ tol kɔɔliaa Chiisuaa “nyɛ diaa nda nɔ le sɔlaa wo kioo [a] teleŋ nda nɔ le nyɛ diaa dioo wo” ni. (Maa. 24:​45) Baa ŋ cho pa chɔɔ nyɛ chɔm kpendekele maa Mɛlɛka hini kɔl a buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo?

16 Setana a wanaa cho ndu kɔɔli wa cho kindiŋndo o nɛi o nɛi niŋ le wali buɛiyo hoo cho tosaa wo kuunaa. Te Chɛhowa ndoo ve buɛiyo hoo malaa le, ndoo tiuba le wallo hoo tosaa le. Mi che bɛɛ chɔula chieeŋndaŋ latiɔɔŋ la yɔŋnuŋ niŋ, a bii niŋ wanaa Mɛlɛkaa nyɛpalaa tusioo choo, bala fondolaŋ, nduyɛ ma tosal wanaa Mɛlɛkaa kafalaŋ o sɔɔŋ bɔɔbɔɔ niŋ, kɛ buɛiyo hoo cho hiouwɔɔ lachi a tol kɔɔliaa Chiisuaa kioo nyɛm nda pɛɛku a Mɛlɛka okɔɔ woŋ. Nyɛm mala naa le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ choŋnuŋ hau ŋ hɔbɛi nduyɛ ŋ paawa nyɛ o nyɛ le muŋ te. Ŋ cho o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 900! Hei chɔm kpendekele ni maa Mɛlɛka kpeekpei cho buɛiyo hoo tooloo ni. Wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ cho hau tosaŋndo wo chɔm vɛlɛ sala Chɛhowaa ni. A tonya, yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho dimiŋndo “ba o ba fee o chieeŋndo choo.” (Maa. 24:​14) Hei cho naa chɔmndo kɛsɛ maa Chɛhowa cho hau kɔɔna ndɔɔ mandaa nduyɛ mbo wa batiuwaa sɔlaa.

17. Vɛɛ naŋ toolu yɛ kɔɔna Chɛhowa cho hau soliŋndo kpeku wo?

17 O bɛnda bɔɔ miŋ nyunaŋ aa, ‘I nɔ pa balika melaa le waa latulu a kumbuii kɔɔna Chɛhowa cho o chieeŋndo choo wo?’ O teleŋ Muuse nda Elɔŋ ndo niŋ, mi Chɛhowa yɔŋ yiŋndeŋ le chɔmndo maa o hini kɔl a wanaa o yulu iso wa. O nɛi pilɛ koŋ choo, Chɛhowa chɔm naa kpendekele maa ndupila cho hau kɔɔna ndɔɔ soliŋndo kpeku ni. Sɔɔŋ cho tau ŋ naŋ nɔ miŋ mel Chɛhowa balikaa le muŋ ndo. (1 Tɛsa. 5:​18, 19) Vɛɛ naŋ toolu yɛ kɔɔna Chɛhowa cho hau soliŋndo kpeku wo? Ŋ tosa hei te ŋ wa pɛ nɛi chɔmaa Baabui nda ke naa o yaula naalaŋ niŋndo, bɔŋaŋnda naalaŋ, bɔŋaŋnda ibuŋgalaŋ a o bɔŋaŋnda bɛndaŋndo tolɔɔ kɔɔli. Le handɔɔ lechoo, ŋ toolu vɛlɛ ndu te ŋ wa pɛ yɔŋgɔŋndo a kɔllo kpou le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ tosaa a waŋnda pɛɛkoo.—1 Kɔliŋ. 15:​58.

18. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ o kɔl le tosaa?

18 Maa i wa naa o kɔl le nyɛ naŋ pɛɛku o yau Lɛvitikɔɔ wo niŋndo dɔwɔɔ o wali niŋ. Nduyɛ, maa ŋ hiounuŋ lachi a Chɛhowa kɔllo nɛŋioo le mbo chɛl salala naalaŋ. Maa ŋ piɛinuŋ Chɛhowa le mɛɛ naŋ nɔ balika melaa le nyɛ o cho naa tosallo wo yɛ. Ŋ hiounuŋ lachi a Chɛhowa piɛiyo a kɔllo kpou le mɛɛ naŋ kaala ndu o kɔl naa niŋ di yɛ nduyɛ, miŋ tosa nyɛ o nyɛ naŋ tiuba le tooloo kɔɔna ndɔ o cho hau soliŋndo kpeku wo. Te ŋ tosa pɛ sɔɔŋ muŋ, mɛɛ ŋ chɔm maa ŋ nɔ balika melaa le waa Seiyaa nduaa!

CHONDII 96 Diom Mɛlɛkaa, Nyɛ Tɔɔmaa

^ pɛl. 5 Yau Lɛvitikɔɔ wo nɔ sawala Chɛhowa ndoo ke sindɛ Isɔluɛiya laŋ. Naa Kilisiɔŋnda cho hau o sawalaŋ ndaŋ bɛŋgu le, kɛ ŋ sɔla malaa leniŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa sɔɔŋ sɔvɛ naŋ pɛɛku o yau Lɛvitikɔɔ wo niŋndo.

^ pɛl. 4 Nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ ndaa luam o tɛndii Mɛlɛkaa woŋ wa bɔɔ nyɛm diandaa Mɛlɛka o hɔl. Lelaŋ o Isɔluɛi niŋ sindɛ, le Chɛhowa piɛiyo kinɛi ndaa soliŋ muŋ kpeku ni. (Ɛsɔ. 30:​34-38) Kona kɛ kɛ cho o Baabuiyo niŋ o chɔm maa mi Kilisiɔŋnda o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ soliŋ nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ kpeku o Chɛhowa piɛiyo niŋ te.

^ pɛl. 9 Le chɔɔloo sinaa a salala kɔl nyululaŋ okɔɔ, tofa yauwo hoo. Insight on the Scriptures, O Diiŋ Ndɔɔ, p. 526.

^ pɛl. 54 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: O Paale Mɛlɛka Ndoo Mal Waŋnda Haki Leŋ choo, mi masa wanaa soliaa lasalaa le Isɔluɛiya ndoo luɛi o Fondaŋ Hiou Diondɔɔ Kpou wo a nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɔŋ o ba vɛlɛ a dɛŋgultaŋ o nyɛ chuaa leyiŋndo niŋ. Mi ndoo lom nyɛm chuŋ kɛndɛ kɛndɛŋ muŋ, okoŋ mi chuŋ kɛndɛ koŋ tiu silɔ. Okoŋ kɔɔli, mi ndoo luɛi vɛlɛ a kooma wa le sala yɔŋ wɔɔŋndo solioo waŋ.

^ pɛl. 56 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Isɔluɛinɔɔ cho wana soliaa lasalaa saa kioo le sala kɔl nyuloo solioo le balika melaa chɔmndo o Chɛhowa lo le yuŋgu ndɔɔ.

^ pɛl. 58 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Teleŋ Chiisu wa wali ndɔ pollo o chieeŋndo choo wo, mbo chɔm kaala yiŋgoloŋndo le sawala Mɛlɛkalaŋ nduyɛ mbo mala vɛlɛ tol kɔɔliaa nduaa le mi nda bɛɛ bii laŋ.

^ pɛl. 60 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Ndepilɛnɔ yuuwo cho yauwo poonyiaa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mi che bɛɛ o nɔla lɛ tosaa tau o wali pollo niŋ maa paandu le.

^ pɛl. 62 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: A Doŋdoŋndo 2019, mi Ŋgɔɔ Gerrit Lösch, o cho o Dialii Kuumbaŋ Choo Ve choo wo soli New World Translation o Chamaŋnde niŋ. Mi puaapiliaa chɔm balika melaa tau nduyɛ ndaa naŋ bɔɔ kɔl. Hau, wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa o Chamani niŋ, maa ndepiliaa ŋiɔɔŋnda haa, soliŋ bɔɔ Baabui sɛnɛiyo hoo kpeku o wali pollo niŋ a kɔl kɛndɛ.