Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 47

Levitiko Bukana amo Baita Dibamu Ḡaudia

Levitiko Bukana amo Baita Dibamu Ḡaudia

“Revareva helaḡadia iboudiai na Dirava ena heuda-roha dainai e tore; idia na mai siahudia.”​—2 TIM. 3:16.

ANE 37 Baibul​—Dirava Ena Heuda-Roha Amo

INA STADI ANINA *

1-2. Dahaka dainai hari ina negai Kristen taudia ese Levitiko bukana bae stadilaia?

APOSETOLO Paulo ese turana eregabena Timoteo e hamaoroa “revareva helaḡadia iboudiai na Dirava ena heuda-roha dainai e tore; idia na mai siahudia.” (2 Tim. 3:16) Idia ta na Levitiko bukana. Una Baibul bukana be ede o laloa tomamu? Hari ina negai haida na e laloamu una buka lalonai e tore taravatudia na asi anidia, to Kristen korikoridia edia lalohadai na idau.

2 Levitiko bukana na laḡani 3,500 gunanai e torea, to Iehova ese e reḡua “ita ihadibalaida totona.” (Roma 15:4) Una buka ese Iehova ena lalohadai e hahedinaraiamu dainai baita stadilaia namonamo na namo. Oibe, ia na Dirava ena lauma helaḡa amo e torea dainai ḡau momo baita dibamu. Mani baita dibadiamu ḡaudia hani aita herevalai.

IEHOVA ENA LALONAMO BAITA ABIA DALANA

3. Dahaka dainai laḡani ta ta iboudiai Herohemaino Dinana ai boubou ḡaudia e heniva?

3 Ḡau ginigunana na: Iehova ese iseda boubou ḡaudia baine abi dae helaoreana, namona na iena lalonamo baita abia. Laḡani ta ta iboudiai, Israel besena na Herohemaino Dinana ai e hebouva bona hahelaḡa tauna badana ese animal e bouboulaiva. Unu boubou ḡaudia ese idia e hadibadiava namona na edia kara dika amo bae haheḡoeva. Una dina ai, hahelaḡa tauna badana ese animal rarana na Helaḡa Herea gabuna ai do se vareailaia neganai, ia na ḡau ta e karaia gunava, bona una ḡaukara ese Israel besena ena dika igwautaona karana na e hereaia.

(Paragraf 4 ba ita) *

4. Levitiko 16:12, 13 ai e herevalaia heḡereḡerena, hahelaḡa tauna badana na Herohemaino Dinana ai Helaḡa Herea gabunai e vareaiva negana ginigunana ai dahaka e karava? (Rau 1 laulauna ba itaia.)

4 Levitiko 16:12, 13 ba duahi. Mani Herohemaino Dinana ai e vara ḡauna a laloa: Una dina ai hahelaḡa tauna badana na nega toi Helaḡa Herea gabuna ai e vareaiva, nega ginigunana be kalaga helaḡana lalonai e vareaiva. Imana ta ai kebere ta lalonai muramura mai bonana e dogoatao bona imana kahanai golo disina mai gidana e dogoatao. Ia na Helaḡa Herea gabuna e laoahuva seseahuna badinai do e giniva. Bena mai hematauraina ida Helaḡa Herea gabunai e vareaiva bona maua helaḡana vairanai e giniva. Laulau dalanai ia na vaitani Iehova Dirava vairanai e giniva. Una neganai hahelaḡa tauna ese muramura mai bonana na gida latanai e bubuava bena una gabu ibounai na muramura mai bonana ese e ḡovaiava. * Gabeai, ia na animal e bouboulaidiava raradia na Helaḡa Herea gabuna lalonai e vareailai louva. To ba helalotao, ia na una muramura mai bonana e gabua gunava bena gabeai animal raradia e bouboulaiva.

5. Herohemaino Dinana ai muramura mai bonana e ḡaukaralaia karana amo dahaka ta dibamu?

5 Herohemaino Dinana ai muramura mai bonana e ḡaukaralaia karana amo dahaka ta dibamu? Baibul ese e hahedinaraiamu Iehova e toma henia dihomu taudia edia ḡuriḡuri na muramura mai bonana namona heḡereḡerena. (Sal. 141:2; Apok. 5:8) Baita helalotao hahelaḡa tauna badana na mai hematauraina ida muramura mai bonana namona na Iehova vairanai e vareailaiava. Una heḡereḡerena, ḡuriḡuri amo Iehova ta hereva heniamu neganai, mai hematauraida ida baita karaia. Ita na ta moalemu badina iunives e Havaraia Tauna ese dala e kehoa ia baita hereva henia, natu ta ese tamana e hereva heniamu heḡereḡerena. (Iak. 4:8) Ia ese ita na turana ai e halaodamu. (Sal. 25:14) Una hahenamo na ta laloa badamu bona asita uramu ia lalona baita hahisia.

6. Hahelaḡa tauna badana ese muramura mai bonana e gabua gunava bena boubou ḡaudia e heniva karana amo dahaka ta dibamu?

6 Ba helalotao, hahelaḡa tauna badana ese muramura mai bonana e gabua gunava bena animal raradia e bouboulaiva. Unu amo boubou ḡaudia baine bouboulai neganai Dirava ena lalonamo baine abia. Una ese dahaka e hadibadamu? Iesu tanobada ema neganai ḡaukara badana ta e karaia guna, una ese taunimanima ihamauridia karana na e hereaiamu, bena ena mauri e bouboulaia. Una be dahaka? Ena mauri ibounai lalonai Iehova baine badinaia, unu amo iena boubou ḡauna na Iehova ese baine abia dae. Momokani Iesu ese e hahedinaraia Iehova ena dala heḡereḡerenai ḡau e karava na mauri dala maorona. Iesu ese Tamana ena lohia dalana na e hahelaḡaia eiava e hamomokania.

7. Dahaka dainai Iesu tanobadai e nohova neganai e hahedinaraia Tamana na e hamoalea?

7 Iesu tanobadai e nohova neganai, ia ese Iehova ena kara maoromaoro taravatudia na e badina ḡoevaḡoeva. Ena be hedibaḡani bona nega aukadia e davari bona e diba bae hahisia ela bona baine mase, to lalona e hadaia baine hamomokania Tamana ena lohia dalana na maoro. (Flp. 2:8) Iesu na hahetoho negadiai “mai taina bona mai irurumatana ida” e ḡuriḡuriva. (Heb. 5:7) Mai momokanina ida e ḡuriḡuriva karana ese e hahedinaraia ia na Iehova e badinaia bona lalona e hagoadaia unu baine kara toma. Iehova enai Iesu ena ḡuriḡuri na vaitani muramura mai bonana namona. Iesu na ena mauri ibounai lalonai Tamana e hamoalea bona e hamomokania Ia baine lohia na maoro.

8. Iesu ena mauri dalana be ede baita tohotohoa toma?

8 Ita danu Iesu heḡereḡerena mai kudouda idoinai ida Iehova baita badinaia. Hahetoho ta davarimu negadiai, mai momokanida ida Iehova baita ḡuriḡuri henia badina ta uramu ia baita hamoalea. Unu amo ita na ta hahedinaraiamu Iehova baine lohia na maoro. Ta lalopararamu bema Iehova ese e inai henimu karadia baita karamu, Ia ese eda ḡuriḡuri na basine abi daemu. To bema Ia ese e ura henimu ḡaudia baita karamu, ta diba momokanimu ta gwauraimu ḡuriḡuridia na Iehova vairanai muramura mai bonana namona na heto. Bona Tamada gubai ibadinana karana ese ia na be hamoaleamu.​—Her. 27:11.

TENKIU KARANA BONA LALOKAU DAINAI IEHOVA TA HESIAI HENIAMU

(Paragraf 9 ba ita) *

9. Dahaka dainai Israel taudia ese herohemaino bouboudia e heniva?

9 Ḡau iharuana na: Iehova ta tenkiu heniamu dainai ta hesiai heniamu. Una baita lalopararalaia totona, herohemaino bouboudia baita herevalaimu, una danu Israel taudia edia tomadiho momokani lalonai e karaiava ḡauna badana ta. * Levitiko bukana amo tame diba Israel tauna ta ese herohemaino boubouna e heniva, una na ena “hahenamo boubouna.” (Lev. 7:11-13, 16-18) Una boubou e heniva na dia hahedua dainai to sibona ena ura dainai unu e kara tomava. Badina ena Dirava, Iehova e lalokau heniava. Una boubou e karaiava tauna, iena ruma bese, bona hahelaḡa tauna sibodia ese una e bouboulaia animal bae ania. To, animal tauanina kahana haida na Iehova enai e bouboulaiva. Unu be ededia kaha?

(Paragraf 10 ba ita) *

10. Levitiko 3:6, 12, 14-16 ai e herevalai herohemaino bouboudia amo ta dibamu Iesu ese Iehova e hesiai henia badina be dahaka?

10 Ḡau ihatoina na: Iehova ta lalokau heniamu dainai mai eda ura bona goada ida ia ta hesiai heniamu. Iehova ese animal tauanina diḡarana kahana na e laloa badava. Heḡereḡere, nadinadi (kidney) ruaosi mai diḡaradia ida. (Levitiko 3:6, 12, 14-16 ba duahi.) Una dainai bema Israel tauna na sibona ena ura heḡereḡerenai unu na Iehova e heniava, Iehova ese ena boubou na e abia daeva. Una ese e hahedinaraiava ia na mai ena ura ida unu e kara tomava. Una heḡereḡerena, Iesu danu unu e kara toma, ia na mai kudouna idoinai ida bona mai ena ura ida Iehova e hesiai henia unu amo e hahedinaraia ena mauri e heni. (Ioa. 14:31) Iesu ese Dirava ena ura ikarana na e moalelaiava, bona ena taravatu na e lalodia badava. (Sal. 40:8) Iehova na e moale badina e itaia Iesu na mai ena ura ida Ia e hesiai henia.

Iehova ta lalokau heniamu dainai mai eda ura bona goada ida Ia ta hesiai heniamu (Paragraf 11-12 ba ita) *

11. Edena dalai eda hesiai ḡaukara na herohemaino bouboudia heḡereḡeredia, bona ede e hagoadada tomamu?

11 Eda hesiai ḡaukara Iehova enai na unu herohemaino bouboudia heḡereḡeredia badina unu amo ta hahedinaraiamu ta uramu Iehova baita hesiai henia. Unu ta kara tomamu badina mai kudouda idoinai ida ia ta lalokau heniamu. Taunimanima milioni momo na unu e kara tomamu dainai, Iehova na e moalemu. Iehova na dia ita ta karamu ḡaudia mo e itamu to ta karamu badidia danu e lalo badamu. Una ese ita na e hagoadadamu. Heḡereḡere, bema oi na buruka bona emu goada na dia guna heḡereḡerena, ba helalotao Iehova ese emu goada hetoana na e lalopararalaiamu. Reana bo hemamimu emu hesiai ḡaukara Iehova enai na dia bada, to mai kudoumu idoinai ida emu goada heḡereḡerenai o hahedinaraiamu lalokauna na Iehova ese e itaiamu. Iehova ese una na e moalelaiamu.

12. Iehova ese herohemaino bouboudia be ede e lalo tomava, bona una ese ita be ede e hagoadada tomamu?

12 Herohemaino bouboudia amo dahaka ta dibamu? Lahi ese animal tauanidia kahadia namodia e gabuva, kwalahu na e daeva guba bena Iehova na e moaleva. Mai emu ura bona goada ida Iehova bo hesiai heniamu neganai, ia na be moalemu. (Kol. 3:23) Iena moale mani a laloa! Ia ese emu lalokau dainai ia o hesiai heniamu karana, herevana bada o maraḡi, to ienai unu na dava bada ḡauna bona basine laloaboio.​—Mat. 6:20; Heb. 6:10.

IEHOVA ESE ENA OREA E HANAMOAMU

13. Levitiko 9:23, 24 heḡereḡerena, Iehova ese unu hahelaḡa taudia matamatadia ediai iena lalonamo e hahedinaraia, eiava?

13 Ḡau ihahanina na: Iehova ese ena orea tanobada ai na e hanamoamu. Mani laḡani 1512 B.C.E. ai e vara ḡauna a laloa, una negai dubu helaḡa na Sinai Ororona henunai e haginia. (Eso. 40:17) Mose ese hebou ta e hakaua, una hebou ai Aaron bona natuna memerodia na baine abidia hidi hahelaḡa ḡaukarana bae karaia. Israel besena na una hebou ela bona unu hahelaḡa taudia ese edia animal bae bouboulai negana ginigunana bae itaia. (Lev. 9:1-5) Iehova ese unu hahelaḡa taudia matamatadia ediai iena lalonamo e hahedinaraia, eiava? Aaron bona Mose ese e hanamodia neganai, Iehova ese guba amo lahi e hadihoa bena boubou patanai e ato bouboudia e gabudia.​Levitiko 9:23, 24 ba duahi.

14. Dahaka dainai Iehova ese Aaron bona natuna memerodia edia hahelaḡa ḡaukarana e abia dae karana na mai anina bada ita edai?

14 Guba amo e diho lahina ese dahaka e hahedinaraia? E hahedinaraia Iehova na Aaron bona natuna memerodia e abidia hidi hahelaḡa taudia ai baela. Israel taudia na una e itaia neganai, e laloparara namona na idia ese unu hahelaḡa taudia na bae kamonai henidia. Hari iseda negai una be mai anina bada, a? Oibe, badina una hahelaḡa ḡaukarana ese hahelaḡa ḡaukarana badana ta e laulaulaiamu. Keriso, Hahelaḡa Tauna Badana bona hahelaḡa bona king ḡaukara be karamu taudia 144,000 na gubai be ḡaukara heboumu.​—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

Iehova ese ena orea na e hanamoamu bona e hakauamu. Una dainai mai kudouda idoinai ida una orea baita durua (Paragraf 15-17 ba ita) *

15-16. Iehova ese “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” be ede e hanamoa toma?

15 Laḡani 1919 ai, Iesu ese horoa tadikaka haida na “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” ai e halaodia. Una hesiai tauna ese haroro ḡaukara e gunalaiamu bona Keriso ena hahediba taudia adia “aniani” na nega korikori ai e henimu. (Mat. 24:45) Ede ta diba tomamu Dirava ese hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro na e hanamoamu?

16 Satana bona ia e badinaiamu taudia na e uramu una hesiai tauna ena ḡaukara bae koua. Bema una hesiai tauna na Iehova ena heduru basine abiamu, una ḡaukara na basine karaia dibamu. Ena be tanobada ai tuari badadia rua e vara, moni siahuna e maraḡi, bona Dirava ena taunimanima e daḡedaḡe henidia bona e hahisidia, to hesiai tauna na dounu tanobadai Keriso e badinaia taudia edia lauma aniani e heni. Hari, lauma anianidia ta abimu na asi davadia bona gado 900 mai kahanai e halasimu! Una ese e hahedinaraiamu, Dirava ese una ḡaukara na e hanamoamu. Iehova ese e hanamoamu ḡaukarana ta na, haroro ḡaukara. Momokani, sivarai namona na ‘tanobada idoinai e harorolaia.’ (Mat. 24:14) Asita daradaramu, hari ina negai Iehova ese ena orea na e hakauamu bona e hanamoamu.

17. Edena dalai baita hahedinaraia Iehova ese e ḡaukaralaiamu oreana na ta duruamu?

17 Siboda baita henanadai: ‘Lau be Iehova ena tanobada oreana ida na ḡaukara heboumu dainai na moalemu, a?’ Mose ena negai Iehova na guba amo lahi e hadihoa, e abidia hidi taudia ediai ena lalonamo e hahedinaraia. Una heḡereḡerena, Iehova na ena orea e hanamoamu dalana amo ta dibamu, ia ese ena orea na e ḡaukaralaiamu. Unu ḡau daidiai ia baita tenkiu henia. (1 Tes. 5:18, 19) Edena dalai baita hahedinaraia Iehova ese e ḡaukaralaiamu oreana na ta duruamu? Ita ese pablikeisin, kongrigeisin heboudia, bona hebouhebou badadia ai Baibul ena hahekau daladia e halasimu na baita badina. Danu, eda nega bona goada baita heni haroro bona hahediba ḡaukarana baita karaia.​—1 Kor. 15:58.

18. Lalomu ba hadaia dahaka ba kara?

18 Laloda baita hadai, Levitiko bukana amo tame diba ḡaudia na baita badina. Bona Iehova ena lalonamo baita abia na namo unu amo eda boubou ḡaudia baine abi dae. Ta uramu Iehova baita hesiai henia amo eda tenkiu karana baita hahedinaraia. Iehova ta lalokau heniamu dainai mai eda ura bona goada ida ia ta hesiai heniamu. Bona baita kara ḡaudia amo baita hahedinaraia Iehova ese hari e hanamoamu oreana na ta duruamu. Unu iboudiai baita badina neganai, Iehova vairanai baita hahedinaraiamu iena Witnes ai tala hahenamona na ta laloa badamu.

ANE 37 Baibul​—Dirava Ena Heuda-Roha Amo

^ par. 5 Levitiko bukana ai na Iehova ese Israel taudia e henidia taravatudia e tore. Ita na Kristen tauda dainai ita na dia unu taravatu henudiai ta nohomu, to unu ese dounu bae duruda diba. Ina atikol ai, Levitiko bukana amo baita dibamu mai anidia bada ḡaudia baita herevalaimu.

^ par. 4 Kalaga helaḡana ai e gabuava muramura mai bonana na helaḡa, bona Israel edia negai Iehova itoma heni dihona lalonai mo e ḡaukaralaiava. (Eso. 30:34-38) Baibul ai na se gwaumu Kristen ginigunadia ese edia tomadiho lalodiai muramura mai bonana e gabuava.

^ par. 9 O uramu herohemaino bouboudia ai diba bavabi, Insight on the Scriptures, Volium 2, rau 526 ba itaia.

^ par. 54 LAULAU Rau 22: Herohemaino Dinana ai, Israel ena hahelaḡa tauna badana na Helaḡa Herea gabunai e vareaiva, muramura mai bonana bona lahi gidadia e dogotao.

^ par. 56 LAULAU Rau 22: Israel tauna ta na herohemaino boubouna totona mamoe ta na hahelaḡa tauna ta e heniamu, unu amo Iehova enai ena ruma bese edia tenkiu karana e hahedinaraiamu.

^ par. 58 LAULAU Rau 22: Iesu ese ena lalokau Iehova enai e hahedinaraia dalana na tanobadai ena hesiai ḡaukara e karaia lalonai ia ese Dirava ena haheḡani e badina bona ena hahediba taudia e hadibadia idia danu unu bae kara toma.

^ par. 60 LAULAU Rau 22: Ena be taihu ta na buruka to revareva amo e haroromu, unu amo e hahedinaraiamu ia na mai ena ura bona goada ida Iehova e hesiai heniamu.

^ par. 62 LAULAU Rau 22: February 2019 ai, Tadikaka Gerrit Lösch, Gavanin Bodi ena memba ta ese New World Translation na Germany gado ai e halasia neganai, kamonai taudia iboudiai e moale bada. Hari Germany ai, pablisa taudia na ini taihu heḡereḡeredia, mai moaledia ida haroro ḡaukara ai una Baibul matamatana e ḡaukaralaiamu