1-2. Omo lia vika Vakua Kilistu va pande ku haka seho ku livulu lia Levitiku?

KAPOSTOLO Paulu ua vuluisile mukuendze Timoteo, uze ua puile kavusamba keni, ngueni “visoneka viose via na tumbula Njambi na muku ueni, vi silivila.” (2 Tim. 3:16) Livulu lia Levitiku nalio lia pua mutamba ua visoneka viaco. Vika mue ku singanieka ku tuala ha livulu liaco? Vamo ve ku singanieka nguavo livulu liaco lia pua lika mukana ua masiko ka a kele na seho ku matangua ano. Vunoni eci kati cikeco cifua ci ve ku li muenamo Vakua Kilistu va vusunga.

² Vutuhu livulu lia Levitiku va li sonekele kampe miaka 3.500 ku nima, vunoni Yehova ua li niunga na ka lelo mu “ku tu longesa.” (Loma 15:4) Mu ku linga livulu lia Levitiku lia muesa visinganieka via Yehova, tua pande ku kala na cizango ca ku hilula livulu liaco. Cili vene, mu livulu liaco mua kala vilongesa via vingi. Tu ci hilulenu ha vilongesa 4.

3. Omo lia vika vaIsaleli va kele na ku hana vikombelo muaka ku muaka ha litangua lia ku Sambuesa?

³ Cilongesa ca katete: Linga Yehova a tave vikombelo vietu noho tu mu ye ku mutima. Muaka ku muaka, ha Litangua lia ku Sambuesa ni nguetu lia ku Minina Mata, cifuti ca Isaleli cose ca kele na ku kunguluka na ku hana vikombelo via tusitu kuli Yehova. Vikombelo viaco via kele na ku vuluisa vaIsaleli ngecize va pandele ku va lelesa ku vipi viavo. Vunoni ntsimbu kanda sasendote ua kama a tuale maninga mu Hondo ya ku Hiana ku lela, ha katete ua kele na ku linga cimo cipanga ceka. Cipanga caco cikeco ca kele na seho ku hiana honi na cipanga ca ku tuala maninga mu Hondo ya ku Hiana ku lela mu ku lelesa vaIsaleli ku vipi.

4. Ngue mu ya muesa Levitiku 16:12, 13, vika ua kele na ku linga sasendote ua kama mua kele na ku kovela lua mbangelo mu Hondo ya ku Hiana ku Lela ha litangua lia ku Sambuesa? (Talenu cikupulo helu lia Vutala.)

 ⁴ Tandenu Levitiku 16:12, 13. Aci singaniekenu ngue muli na ku mona vie ku lingika ha Litangua lia ku Sambuesa: Sasendote ua kama a kovela mu tavenakulu. Olu lukeluo lua ku livanga lu ali na ku kovela mu Hondo ya ku Hiana ku lela. Vunoni kua lisupu luvali, muomu ha litangua liaco ue ku kovelamo lutatu. Ku livoko limo, na ambata citenga ca ku sula ca vihemba via ku lumba ni nguetu insensu ya ku lembuluka, ku livoko likuavo na ambata citenga ca olu ca ku sula na manungu a tuhia. Kaha emana ha ntanga ya fuika ku vukovelelo vua Hondo ya ku Hiana ku Lela. Kaha na kasingimiko ka kama, a kovela mu Hondo ya ku Hiana ku lela na ku imana ku lutue lua cikasa ca litavasiano. Ci na pu vene ngue nemana ku meso a Yehova Njambi! Kaha na civando a muaniena insensu ya ku lela ha manungu a tuhia, mu nima yaco hondo yose i sula na vueko vua ku nika vuino, kaha a tuhukamo. * Vunoni amba eza naua mu Hondo ya ku Hiana ku Lela mu ku neha maninga a vikombelo via vupi. Tantekeyenu ngecize sasendote ua kama ue ku livanga ku tsimika insensu ntsimbu kanda a nehe maninga a vikombelo via vupi.

5. Vika tu lilongesa ku insensu i va kele na ku tsimika ha litangua lia ku Sambuesa?

⁵ Vika tu lilongesa ku insensu i va kele na ku tsimika ha litangua lia ku Sambuesa? Mbimbiliya ya muesa ngecize vivundilo via vangamba va ku ononoka va Yehova via pua ngue insensu. (Visa. 141:2; Ku-So. 5:8) Vulukenu ngecize sasendote ua kama ua kele na ku tuala insensu ku meso a Yehova na kasingimiko ka kama. Na vuno vene, mu tue ku suena kuli Yehova ku hitila mu vivundilo, tue ku lingamo na kasingimiko ka kama. Tue ku santsela cikuma-kuma mu ku tantekeya ngecize Sakatanga ua melu na mavu ua tu tavesa tu suene kuli ikeye na ku likuata vusamba neni, ngue muana a suena kuli ise. (Tia. 4:8) Nga tu suena kuli ikeye ue ku tu tava ku pua vavusamba veni! (Visa. 25:14) Tue ku santsela cikuma-kuma ku civezikiso caco, ngeci ka tue ku tonda ku linga vize via zinda Njambi yetu, na limo litangua liahi.

6. Vika tu lilongesa hali Yesu ku tuala ha insensu ya kele na ku tsimika sasendote ua kama ntsimbu kanda a linge vikombelo?

⁶ Vulukenu ngecize sasendote ua kama ua kele na ku livanga ku tsimika insensu ntsimbu kanda a hane vikombelo. Mu ku linga evi, ua tondele Yehova a ci mu tave, amba vuose a hana vikombelo. Vika tu hasa ku lilongesa kuli evi? Mua kele Yesu hano ha mavu, ntsimbu kanda a hane muono ueni ku pua cikombelo, ua pandele ku livanga ku linga vimo via seho ya kama ku hiana ku ovola vantu. Vika ua pandele ku linga? Ua pandele ku livanga ku yoya muono ua vuoloke na lukakatela, amba vuose Yehova ue ku tavele cikombelo ceni. Mu ku lingamo, Yesu ue ku muesele ngecize ku linga cizango ca Yehova ikeyo njila ya cili ya ku yoyelamo. Yesu ue ku muesele naua ngecize ise ikeye na fuila ku sika melu na mavu, kaha mpoko yeni ya ku sika ya pua ya vuoloke. Viose evi, vikevio vene via lingile Yesu.

7. Omo lia vika cifua ca muono uose ua Yesu ca ile Ise ku mutima?

⁷ Mua kele ha mavu, Yesu uononokele mu vutantuluke ku vitume via Yehova mu muono ueni uose. Ka tavesele na cimo cisoti ni ceseko, cipue vene ku tantekeya ngecize va ka mu tsiha mua vukenia, vi tepulule cizango ceni ca ku hakuila mpoko ya Ise ya ku sika. (Filp. 2:8) Mua kele na ku hita mu vieseko, Yesu “ua vundilile na ku lambelela na mitambi ya kama na masozi.” (VaHe. 5:7) Vivundilo vieni via muesele ngecize ua puile mukua lukakatela kuli Yehova, kaha via mu hanene ndzili ya ku tualelelaho ku ononoka. Kuli  Yehova, vivundilo via Yesu via puile ngue insensu ya vueko vua ku tovala. Mua vusunga, cifua ca muono ueni uose ca ile Ise ku mutima, kaha ca hakuilile mpoko ya Ise ya ku sika.

8. Vati tu hasa ku tambuluisa muono ua Yesu?

⁸ Tu hasa ku tambuluisa Yesu mu ku linga cose, mangana tu pue vakua vuoloke na lukakatela kuli Yehova na ku masiko eni. Nga tu hita mu vieseko tua pande ku lambelela Yehova linga a tu kuase ku mu ya ku mutima. Mu ku linga viuma ngeci muevi, tue ku muesa ngecize tu vakua ku hakuila ku sika ca Yehova. Ngue mu tua tantekeya, Yehova ka ka tava vivundilo vietu nga tu linga vimo via zinda. Vunoni nga tu yoya muaya vitume vieni, tu kalenu na vusunga ngecize vivundilo vietu vi ka pua ngue insensu ya vueko vua ku tovala kuli ikeye. Kaha tu kalenu na vusunga naua nguetu vuoloke vuetu na lukakatela luetu vie kuya Tatetu ua muilu ku mutima.—Visi. 27:11.

9. Omo lia vika vantu va kele na ku hana vikombelo via ciyulo?

⁹ Cilongesa ca mu civali: Tue ku pangela Yehova muomu tua tonda ku muesa ku santsela cetu kuli ikeye. Vie ku tu sindiya ku pangela Yehova, tu hasa naua ku vi muena ku vikombelo via ciyulo. Mu Isaleli ya laza, vikombelo via ciyulo via puile mutamba ua seho mu ku lemesa ca vusunga. * Livulu lia Levitiku, lia muesa ngecize nkala kaIsaleli ua kele na ku hana cikombelo ca ciyulo mu ku muesa “ku santsela.” (Levi. 7:11-13, 16-18) Nkala muntu, ua lingile cikombelo caco kati muomu ua pandele ku ci linga houe, vunoni muomu ua tondele ku ci linga. Ngeci mukemuo, cikombelo caco ca puile vuana vua hanene muntu  mu ku muesa ngecize ua lema Njambi yeni, Yehova. Kaha uze ua hanene vuana vuaco, hamo lika na vusoko vueni kaha na vasasendote, va kele na ku lia ntsitu ya kasitu uaco. Vunoni kua kele imo mitamba ya pandele ku i hana lika kuli Yehova. Mitamba ika?

10. Vati vikombelo via ciyulo vi va tumbula ku Levitiku 3:6, 12, 14-16, via likuata na cizango ca vuile Yesu mu ku pangela Ise?

¹⁰ Cilongesa ca mu citatu: Tue ku hana Yehova viuma via cili cikuma vi tua kala navio, muomu tua mu lema. Kuli Yehova, mazi akeo a puile mutamba ua cili cikuma ku nkala kasitu. Kaha ua vuezeleko naua mitamba ikuavo ya a seho ya ku lifuila, ngeci mua vintso na masuli. (Tandenu Levitiku 3:6, 12, 14-16.) Ngeci mukemuo, Yehova ua kele na ku ivua ndzolela nga kaIsaleli a mu hana mitamba ya seho hamo lika na mazi aco. Uose ua lingilemo, ua muesele ngecize ua kele na cizango ca kama ca ku hana viuma via cili cikuma via kele navio kuli Yehova. Yesu neni mukemuo mua lingile, ua hanene viuma via cili cikuma via kele navio kuli Yehova. Mu njila ika? Mu ku pangela Yehova na muono ueni uose, omo lia ku mu lema. (Yoa. 14:31) Ku linga cizango ca Njambi ca vuisile Yesu ndzolela ya kama; kaha ua lemene cikuma masiko a Njambi. (Visa. 40:8) Mua vusunga, Yehova ua vuile ndzolela ya kama mu ku mona Yesu a mu pangela na cizango ca kama!

11. Vati ku pangela Yehova ca pua ngue vikombelo via ciyulo, kaha vati ku tantekeya evi ci hasa ku tu lembezieka?

¹¹ Ku pangela Yehova ca pua ngue ku hana vikombelo via ciyulo, muomu eyi ya pua njila i tue ku mueselamo cilemo cetu kuli ikeye. Tue ku hana Yehova viuma via cili cikuma vi tua kala navio, kaha tue ku lingamo muomu tua mu lema na mutima uetu uose. Mua vusunga, Yehova ue ku ivua ndzolela ya kama mue ku mona makulukazi na makulukazi a vantu, va mu pangela omo lia ku mu lema na ku lema vitume vieni! Ce ku tu lembezieka ku vuluka ngecize Yehova ke ku tala lika ku viuma vi tue ku mu lingila, vunoni na ku vutumbe vue ku tu lingisamo. Ca ku muenako, nga mu na kulupa, kaha ka muesi na ku hasa ku linga vize vi mua lingile laza mu vipanga via ku lela, kalenu na vusunga ngecize Yehova ue ku mi ivuisisa. Halumo mue ku livua ngecize ka kuesi naua via vingi vi mu hasa ku lingila Yehova. Vunoni Yehova ue ku tala ku vukama vua cilemo cenu kuli ikeye na vutumbe vue ku mi sindiya ku linga vize vi mue ku hasa ku linga, mu vipanga vieni. Ue ku vuahelela, mue ku mi mona mu mu hana viuma via seho ya kama vi mua kala navio.

12. Ku lembezieka cika tu hasa ku uana mu ku hilula ha cifua ca kele na ku livuilamo Yehova nga vantu va linga vikombelo via ciyulo?

¹² Vika tu hasa ku lilongesa ku vikombelo via ciyulo? Omo mitamba ya cili cikuma ya kasitu ya kele na ku uema, muisi ua kele na ku talekesa muilu kaha Yehova ua vuile ndzolela. Ngeci mukemuo, kalenu na vusunga ngecize Yehova ua lema vipanga vi mue ku mu lingila ku cizango cenu kaha na mutima uose. (Kolo. 3:23) Aci singaniekenu ndzolela ye ku ivua mue ku mi tala. Yehova ua haka seho ku kapandi ka mue ku lihakela, cipue ka kama ni ka kandende, kaha a ka ka vuluka na ku ka haka seho ku miaka yose.​—Mat. 6:20; VaHe. 6:10.

13. Kuliya na Levitiku 9:23, 24, vati Yehova ua muesele ngecize ua tavele vasasendote va va hanguile?

¹³ Cilongesa ca mu ciuana: Yehova ali na ku vezikisa mutamba ua ha mavu ua lukungulukilo lueni. Tu talenu via solokele mu 1512 T.K.K.E, mu va tungile tavenakulu ku Muncinda ua Sinayi. (Ezu. 40:17) Mosesa ua tuamenene ciuano ca ku hangula Alone na vana veni ku pua vasasendote. VaIsaleli vose va kungulukile, linga va ku mone mpundu vasasendote va linga vikombelo via katete. (Levi. 9:1-5) Vati Yehova ua muesele ngecize na tava vaze vasasendote? Omo Alone na Mosesa va kele na ku vezikisa vantu, Yehova  ua tumine tuhia ku tunda muilu, kaha tuhia vaco va lehuile visupo via cikombelo ca kele ha mutula.​—Tandenu Levitiku 9:23, 24.

14. Omo lia vika ku tantekeya ngecize Yehova ua tavele Alone na vana veni ku pua vasasendote ca pua ca seho kuli yetu?

¹⁴ Vuno tuhia tua solokele ha ku hangula sasendote ua kama tua muesele vika? Ku hitila muli vaze tuhia, Yehova ua muesele ngecize na tava Alone na vana veni ku pua vasasendote kaha a ka va kuasa. Omo vaIsaleli va muene ngecize Yehova na tava vaze vasasendote, vevuisisile ngecize navo va na pande ku kuasa mu vutuntu vasasendote vaco. Vuno ku tantekeya evi, ca pua ca seho kuli yetu ni? Eyo! Cipanga ca vusasendote mu Isaleli ca puile cimueso ca vusasendote vueka vua kama. Vusasendote vua Kilistu. Kilistu ua pua Sasendote ua Kama, hamo lika na vasasendote 144. 000, vaze va pua naua vamiangana kaha va ka pangela hamo na Yesu muilu.​—VaHe. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15-16. Vati Yehova ue ku muesa ngecize ua tava “mukuamanda ua cili”?

¹⁵ Mu 1919, Yesu ua hanguile kacivunga ka vamuanetu va ku vuavesa ku pua “mukuamanda ua cili mukua mana.” Mukuamanda uaco ue ku tuamenena cipanga ca ku ambulula kaha ue ku hana vandongesi va Kilistu ‘via-ku-lia ha ntsimbu ya cili.’ (Mat. 24:45) Vuno tue ku mona vukaleho vua muesa ngecize Njambi ua tava mukuamanda ua cili kaha ue ku mu kuasa ni?

¹⁶ Satana na mavu eni ve ku linga via vingi mu ku kaluuisa, ni vene ku honouesa cipanga ca mukuamanda uaco. Nga Yehova kuahi, nga mukuamanda ua cili ka hasele ku puisamo cipanga ceni. Vutuhu kua kele vindzita vivali via mavu ose, ku tepuluka ca vimbongo mu mavu ose, kaha naua vangamba va Njambi ve ku va yandesa na ku va luisa ku sua kumo, vunoni mukuamanda ua cili kasi ue ku tualelelaho ku hana via-ku-lia via mu lutsilielo ku vangamba va Njambi va  ha mavu. Aci singaniekenu ha ku lana ca mikanda i tua kala nayo, yose ya vuana, kaha mu malimi a tuvakana 900. Evi vi na pu vukaleho vua ku sula ngandza vu muesa ngecize Yehova ue ku kuasa mukuamanda ua cili. Vukaleho vukuavo vua vukuasi vue ku hana Yehova kuli mukuamanda ua cili, tu vu muena ku cipanga ca ku ambulula. Lelo lino, muzimbu ua cili vali mpundu na ku u “ambulula ku vifuti viose.” (Mat. 24:14) Mua vusunga, Yehova ali na ku tuamenena lukungulukilo lueni na ku lu vezikisa, ka tuesi na vimpata na vimo viahi.

17. Vati tu hasa ku muesa ngecize tue ku kuatesa lukungulukilo lua Yehova?

¹⁷ Tua pande ku lihula nguetu: ‘Vuno nje ku livua nguange nja vezika mu ku likata na mutamba ua ha mavu ua lukungulukilo lua Yehova ni?’ Yehova ua tu hana vusunga vua kama, vua ku lifua vene na vaze tuhia va tundile muilu ku matangua a Mosesa. Cili vene, tuli na via vingi vi tua pande ku santsela Yehova. (1 Tes. 5:18, 19) Vati tu hasa ku muesa ngecize tue ku kuatesa lukungulukilo lua Yehova? Mu ku kava vimamuna via mu Mbimbiliya vi ve ku tu hana ku hitila mu mikanda yetu na ku viuano via mu simano, viuano via limbo na viuano via muhato. Cikuavo naua, tu hasa ku muesa nguetu tue ku kuasa lukungulukilo mu ku ambulula na ku longesa muzimbu ua cili na ndzili yetu yose.​—1 Kol. 15:58.

18. Kapandi kaka mu lihakela?

¹⁸ Tu lihakelenu kapandi ka ku pangesa vilongesa vi tua lilongesa mu livulu lia Levitiku. Na ku linga cose linga Yehova a tu tave na ku tava vikombelo vietu. Tu lihakelenu naua kapandi ka ku pangela Yehova mu ku muesa ku santsela cetu. Kaha tu tualelelenuho ku mu hana viuma via seho cikuma vi tua kala navio omo lia ku mu lema na mutima uetu uose. Cikuavo naua, tu puenu na ku kuatesa lukungulukilo lueni na mutima uose. Mu ku linga viose evi, tu ka muesa ngecize tua haka seho ya kama ku civezikiso ca tu hana Yehova ca ku pua Vakaleho veni!