Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

Onthele Yokulilongeswa 47

Oityi Tulilongesila Komukanda wa Levítico

Oityi Tulilongesila Komukanda wa Levítico

“Ovihonekwa aviho viahonekwa kononkhono mba Huku iya vina esilivilo.” — 2 TIM. 3:16.

OTYIIMBO 98 Ombimbiliya — Yatumwa Okuhonekwa na Huku

ETYI MATULILONGESA *

1-2. Omokonda yatyi ovaumbili va Siovaa vesukisila okulilongesa omukanda wa Levítico?

APOSITOLU Paulu wahinangelesile epanga liae Timotiu okuti “ovihonekwa aviho viahonekwa kononkhono mba Huku iya vina esilivilo.” (2 Tim. 3:16) Movihonekwa ovio, muakutikinya omukanda wa Levítico. Oñgeni ove utala omukanda oo? Vamwe vasoka okuti muna vala ovitumino vihesukisile vali hono. Mahi ovaumbili va Siovaa kavasoko ngotyo.

2 Omukanda wa Levítico wahonekwa omanima 3.500 okualamba. Mahi no ngotyo Siovaa weupaka nawa opo utukuateseko hono. (Loma 15:4) Omukanda wa Levítico utukuatesako okunoñgonoka nawa oñgeni Siovaa asoka, no ñgeni elitehelela konthele yovipuka vimwe. Otyo tuesukisila okulilongesa-o. Pena ovipuka ovinyingi tupondola okulilongesa momukanda oo wahonekwa kononkhono mba Huku. Tutalei ovipuka vikuana.

OITYI TUESUKISA OKULINGA OPO TUPANDWE NA SIOVAA?

3. Omokonda yatyi ova Isilayeli ankho valingila ovilikutila Monthiki Yokupata Ononkhali?

3 Otyipuka tyo tete tulilongesilako: Tuna okupandwa na Siovaa opo etavele oviawa vietu. Kese nima, Monthiki Yokupata Ononkhali, ova Isilayeli aveho ankho veliongiya iya Omunene-nakwa alingi ovilikutila viovinyama. Oviawa ovio, ankho vihinangelesa ova Isilayeli okuti ankho vesukisa okusukulwa kononkhali mbavo! Mahi tyina nkhele Omunene-nakwa ehenetuale ohonde yovinyama Momphangu Onthyukuki Unene, ankho pena otyipuka tyimwe ena okulinga. Otyipuka otyo, ankho tyakolela vali tyipona okuevelwa ononkhali mbavo.

(Tala opalagrafu 4) *

4. Ngetyi tyipopia Levítico 16:12, 13, oityi Omunene-nakwa ankho alinga motyikando tyo tete anyingila Momphangu Onthyukuki Unene? (Tala olutalatu luo kondye.)

4 Tanga Levítico 16:12, 13. Soka vala ku etyi ankho tyilingwa Monthiki Yokupata Ononkhali. Omunene-nakwa ankho una okunyingila Momphangu Onthyukuki Unene ovikando vitatu monthiki oyo. Motyikando tyo tete anyingila-mo ankho una okutyinda ovipuka vivali. Ankho tyiti kenkhanya oku watyinda otyilindo tyokuyokela oisesu yanika nawa, kenkhanya ekuavo watyinda osekeseke yo olu ina otupia. Tyina ankho ehenenyingile-mo, tete ankho utalama komutwe wotyinyanga ankho tyikala pokati Komphangu Onthyukuki, Nomphangu Onthyukuki Unene. Konyima, nonthilo onene anyingila Momphangu Onthyukuki Unene iya akala lutai komutwe wotyikasa tyomphango. Ankho ongatyina etai komutwe wa Siovaa Huku! Pahe ahimbika okunengulila oisesu motupia iya amutundu omuniko omuwa. Iya omuniko oo, auhimbika okuliyandyana. * Konyima, anyingila vali Momphangu Onthyukuki Unene nohonde yovilikutila viovinyama. Tala okuti tete Omunene-nakwa ankho una okuyoka oisesu inika nawa, konyima, otyo vala atyinda ohonde yovilikutila viovinyama.

5. Oityi tulilongesila konkhalelo ankho vaundapesa oisesu Monthiki Yokupata Ononkhali?

5 Oityi tulilongesila konkhalelo ankho vaundapesa oisesu Monthiki Yokupata Ononkhali? Ombimbiliya ipopia okuti omalikuambelo ovaumbili ovakuatyili va Siovaa, ekahi ngo isesu yanika nawa. (Sal. 141:2; Ehol. 5:8) Hinangela okuti tyina Omunene-nakwa ankho atuala oisesu, ankho una okutyilinga nonthilo onene. Tupu no onthue tuesukisa okulikuambela nonthilo. Onthue tupandula unene Siovaa mokonda namphila Omutungi wovipuka aviho, utuyeka tufuene kwe ngetyi omona alinga na he. (Tia. 4:8) Siovaa utavela tukale omapanga ae! (Sal. 25:14) Iya mokonda tutyii okuti elao limwe enene okukala omapanga a Siovaa, onthue tulikuatehila opo tuhalinge otyipuka tyipondola okumunumanesa.

6. Omunene-nakwa tete ankho una okuyoka oisesu tyina nkhele eheneave ovilikutila. Otyo tyitulongesa-tyi?

6 Tupu hinangela okuti Omunene-nakwa tete ankho una okuyoka oisesu tyina nkhele eheneave ovilikutila viovinyama. Omokonda yatyi ankho alingila ngotyo? Opo ahambukiswe Siovaa tyina nkhele ehenelinge ovilikutila. Oityi tulilongesilako? Soka ku Sesusi. Etyi ali pano pohi, ankho una okulinga otyipuka tyimwe tyakolela unene. Otyipuka otyo, ankho tyakolela vali tyipona okuyovola ovanthu. Iya ankho una okutyilinga tyina nkhele eheneave omuenyo wae ngotyilikutila. Otyipuka patyi? Ankho una okukala omukuatyili ku Siovaa omuenyo wae auho, opo Siovaa etavele otyilikutila tyae. Mokulinga ngotyo, ankho malekesa okuti okulinga ovipuka ngetyi Siovaa ahanda, tyituetela vala ouwa. Iya aveho ankho mavaimbuka okuti Siovaa omutumini omuwa.

7. Omokonda yatyi onkhalelo Sesusi atyindile omuenyo wae yahambukisilwe unene Tate yae?

7 Sesusi nalumwe alingile otyipuka tyinumanesa Siovaa. Walolelwe, wamonesilwe ononkhumbi iya ankho utyii okuti maipawa monkhalelo iihama unene. Mahi no ngotyo, ankho watokola okutyinda omuenyo monkhalelo ilekesa okuti Tate yae omutumini omuwa. (Fili. 2:8) Tyina ankho atumbukilwa notyitateka tyimwe, Sesusi ankho ulikuambela “nokulila nokutokesa ononkhuka.” (Heb. 5:7) Omalikuambelo ae ankho alekesa okuti omukuatyili ku Siovaa, iya emukuatesileko okutualako okukala omukuatyili. Ku Siovaa, omalikuambelo a Sesusi ankho ekahi ngo isesu inika nawa. Onkhalelo Sesusi atyindile omuenyo wae, yahambukisilwe unene Siovaa iya yalekesile okuti Tate yae omutumini omuwa.

8. Oñgeni tupondola okuhetekela Sesusi?

8 No onthue tuhetekelei Sesusi. Tulingei ononkhono mbokutavela ovitumino vya Siovaa, nokukala ovakuatyili kwe omuenyo wetu auho. Tyina wamatumbukilwa novitateka, likuambela ku Siovaa opo ekukuateseko okulinga etyi tyimuhambukiswa. Tyina ulinga ovipuka ovio, ngotyo ukahi nokulekesa okuti Siovaa omutumini omuwa. Tupu tuhinangelei okuti inkha tulinga ovipuka Siovaa eyele, kemetavela omalikuambelo etu. Mahi inkha tutyinda omuenyo monkhalelo yelikuata novitumino viae, tupondola okukala nonthumbi yokuti omalikuambelo tulinga nomutima auho, maakala ngo isesu inika nawa ku Siovaa. Iya tupu tukalei nonthumbi yokuti oukuatyili wetu, uhambukiswa unene Siovaa. — Pro. 27:11.

TUFENDA SIOVAA MOKONDA YOLUPANDU NOHOLE

(Tala opalagrafu 9) *

9. Omokonda yatyi ova Isilayeli ankho valingila ovilikutila viokupandula?

9 Otyipuka tya vali tulilongesilako: Tufenda Siovaa mokonda tuhanda okumupandula. Opo tutyinoñgonoke nawa, matulilongesa ovilikutila vimwe ova Isilayeli ankho valinga: Ovilikutila viokupandula. * Ovilikutila ovio ankho viakolela unene mefendelo lya Siovaa. Omukanda wa Levítico upopia okuti omu Isilayeli ankho upondola okulinga otyilikutila otyo opo “apandule” Siovaa. (Lev. 7:11-13, 16-18) Ankho kakuluminyua okutyilinga, mahi ankho utyilinga mokonda otyo muene ahanda. Omu Isilayeli ankho ulinga otyilikutila otyo, opo alekese okuti uhole Huku yae, Siovaa. Omunthu wokuava otyinyama pala otyilikutila, nombunga yae, novanakwa, ankho valia kohitu yatyo. Mahi onohitu mbumwe ankho mbuyokelwa vala Siovaa. Onohitu patyi?

(Tala opalagrafu 10) *

10. Oñgeni oviawa viapopiwa mu Levítico 3:6, 12, 14-16, vielifwa netyi Sesusi alingile movilinga vya Siovaa?

10 Otyipuka tya tatu tulilongesilako: Tulingila Siovaa atyiho tuvila mokonda tumuhole. Ku Siovaa otyipuka tyakolela vali kovinyama, ankho ovilenga viatyo. Mahi tupu wapopia okuti onoso, no nohitu ononkhuavo ankho mbakolela unene. (Tanga Levítico 3:6, 12, 14-16.) Otyo Siovaa ankho ahambukililwa unene tyina omu Isilayeli aava onohitu mbakolela vali, ngetyi ovilenga nonoso. Tyina omu Isilayeli alinga ngotyo, ankho ulekesa okuti uhanda okuavela Siovaa atyiho ena. Na Sesusi otyo alingile. Ohole ankho ena na Siovaa, yemulundile okulinga atyiho evila movilinga viae. (Suau 14:31) Sesusi ankho uhole unene ovitumino vya Huku. Otyo ankho ahambukililwa okulinga ehando liae. (Sal. 40:8) Tyotyili, Siovaa wahambukilwe unene okutala okuti omona wae ankho umufenda nomutima auho!

Onthue tulingila Siovaa atyiho tuvila mokonda tumuhole ((Tala ono palagrafu 11-12) *

11. Oñgeni ovilinga tulingila Siovaa vielifwa novilikutila viokupandula? Iya oñgeni otyo tyitukalesa?

11 Ngetyi ankho tyilinga ova Isilayeli pokuava ovilikutila viokupandula, ovilinga tulingila Siovaa hono, otyilekeso tyonkhalelo tulitehelela konthele yae. Onthue tulingila Siovaa atyiho tuvila mokonda tumuhole nomutima auho. Soka vala oñgeni Siovaa ahambukwa tyina atala ovanthu ovanyingi vemuumbila mokonda yohole vena nae novitumino viae! Otyiwa unene okunoñgonoka okuti Siovaa naina kesukile vala novipuka tulinga, mahi tupu utala etyi tyitulunda okulinga ovipuka ovio. Mongeleka, inkha wakulupa iya pahe kutyivili vali okuundapela Siovaa ngetyi ankho uhanda, uhasoye. Kala nonthumbi yokuti Siovaa wii etyi tyikahi momutima wove. Hamwe ulitehelela okuti etyi ulingila Siovaa katyituuka. Mahi Siovaa utyii okuti ohole, oyo ikahi nokukulunda okulinga etyi uvila. Siovaa upandula nomutima auho etyi ukahi nokumulingila.

12. Oñgeni Siovaa ankho elitehelela tyina ova Isilayeli valinga ovilikutila viokupandula, iya onthumbi patyi tupondola okukala nayo?

12 Oityi tulilongesila kovilikutila viokupandula? Putyina onohitu mbakolela vali ankho mbuyokwa otyo omuihi uliyandyana, Siovaa ankho uhambukwa unene. Ngotyo, kala nonthumbi yokuti inkha ukahi nokuumbila Siovaa nomutima auho, nokulinga atyiho uvila movilinga viae, opo naina Siovaa wekuhambukilwa. (Kolo. 3:23) Soka vala kehambu Siovaa akala nalio tyina ekutala! Ku Siovaa, katyesukisile inkha uundapa unene ine uundapa katutu. Tyakolela kwe, ohole ulekesa tyina ulinga ovilinga ovio. Iya Siovaa nalumwe malimbwa ohole una nae. — Mat. 6:20; Heb. 6:10.

SIOVAA UYAMBA EONGANO LIAE

13. Ngetyi tyipopia Levítico 9:23, 24, oñgeni Siovaa alekesile okuti wetavela ovanakwa?

13 Otyipuka tya kuana tulilongesilako: Siovaa ukahi nokuyamba eongano liae pano pohi. Soka vala ku etyi tyaendelepo etyi ekaka liefendelo liatungwa popepi Yomphunda Sinai menima 1512 P.K.E. (Êx. 40:17) Moisesi waendesile eliongiyo liokunaka Alau novana vae opo vaundape mekaka liefendelo. Ova Isilayeli aveho veile meliongiyo olio opo vatale tyina ovanakwa valinga ovilikutila vyo tete. (Lev. 9:1-5) Oñgeni Siovaa alekesile okuti wetavela ovanakwa ovo? Putyina Moisesi na Alau ankho vekahi nokukanena ovanthu, keulu akutundu otupia iya atuyoko otyiawa ankho tyikahi komutala wovilikutila. — Tanga Levítico 9:23, 24.

14. Okuti etyi Siovaa alekesile okuti wetavela Alau novana vae opo vakale ovanakwa, tyelikuata no onthue hono? Hangununa.

14 Oityi Siovaa ankho ahanda okulekesa etyi atuma otupia? Watuma otupia opo alekese okuti wetavela iya makuatesako Alau novana vae. Etyi ova Isilayeli vamona okuti Siovaa ankho ukahi nokukuatesako ovanakwa, avaimbuka okuti navo ankho vena okuvekuatesako. Okuti otyo tyelikuata no onthue hono? Enga. Mokonda ovanakwa ovo, ankho okahi kovipuka viakolela vali mavimoneka komutwe. Omunene-nakwa wavilapo Sesusi, makaundapa keulu kumwe novanakwa ovakuavo, ovo 144.000. — Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

Siovaa ukahi nokuhongolela nokuyamba eongano liae. Onthue tukuatesako eongano nomutima auho (Tala ono palagrafu 15-17) *

15-16. Oñgeni Siovaa alekesa okuti wetavela “omupika omukuatyili nokualunguka”?

15 Mo 1919, Sesusi waholovona ovakuatate vamwe ovalembulwa opo vakale “omupika omukuatyili nokualunguka.” Omupika oo, ukahi nokuhongolela ovilinga viokuivisa mouye auho, nokuavela ovalongwa va Kilisitu “okulia .  . . momuvo wanakua.” (Mat. 24:45) Okuti tueete ovipuka vilekesa okuti Huku wetavela omupika omukuatyili nokualunguka?

16 Satanasi nouye wae, vekahi nokulinga ovipuka ovinyingi opo vatalameke ovilinga viomupika omukuatyili nokualunguka. Inkha omupika ñgeno ankho kakuatesuako na Huku, ñgeno kavetyivilile okufuisapo ovilinga viavo. Mongeleka, kuali Ovilwa vyo Tete no vya Vali Viouye Auho, tuhataikiswa, nokumoneswa ononkhumbi iya pamwe onombongo kambumoneka. Ovipuka ovio ankho vipondola okutalameka ovilinga viomupika omukuatyili nokualunguka. Mahi no ngotyo vatualako okuavela okulia ovalongwa va Kilisitu pano pohi. Nkhele soka komikanda ominyingi tuna momalaka alamba po 900! Otyo tyilekesa nawa okuti Siovaa ukahi nokukuatesako omupika. Tala otyipuka otyikuavo tyilekesa okuti Siovaa ukahi nokuyamba ovilinga vikahi nokulingwa nomupika. Soka kovilinga viokuivisa. Onondaka onongwa Mbouhamba mbukahi nokuiviswa “kombanda yohi aiho.” (Mat. 24:14) Tyayandyuluka nawa okuti Siovaa ukahi nokuhongolela, nokuyamba eongano liae pano pohi.

17. Oñgeni tupondola okulekesa okuti tukuatesako eongano Siovaa ekahi nokuundapesa?

17 Otyiwa tulipule okuti: ‘Okuti ndyipanda elao ndyina liokulinga onthele yeongano lya Siovaa?’ Ovipuka Siovaa alinga opo alekese okuti ukahi nokuyamba eongano liae, viayandyuluka nawa ngotupia tuna atumine pomuvo wa Moisesi na Alau. Onthue tuesukisa okupandula ovipuka ovio. (1 Tes. 5:18, 19) Oñgeni tupondola okulekesa okuti tukuatesako eongano Siovaa ekahi nokuundapesa? Oputyina tuendela monondonga tuvasa momikanda vietu, no momaliongiyo, no movionge. Tupu tutyilekesa putyina tufuisapo nawa ovilinga viokuivisa nokulongesa. — 1 Kol. 15:58.

18. Oityi ove watokola okulinga?

18 Tuendelei muetyi tuelilongesa momukanda wa Levítico. Tete, linga ononkhono mbokuhambukiswa Siovaa opo etavele oviawa viove. Vali, fenda Siovaa opo ulekese okuti wemupandula. Tatu, lingila Siovaa atyiho uvila opo ulekese okuti umuhole nomutima wove auho. Kuana, kuatesako nomutima auho eongano Siovaa ekahi nokuundapesa. Inkha tulinga ovipuka ovio, matulekesa okuti tuapanda elao Siovaa etuavela liokukala Onombangi mbae!

OTYIIMBO 96 Omukanda wa Huku — Olumono

^ pal. 5 Momukanda wa Levítico tuvasamo ovitumino Siovaa aavelele ova Isilayeli. Mokonda Tuvakilisitau katuesukisile okueendela movitumino ovio, mahi no ngotyo tupondola okulilongesilako ovipuka ovinyingi. Monthele ei, matutale ovipuka vikuana tupondola okulilongesa momukanda wa Levítico.

^ pal. 4 Oisesu ankho iyokelwa Mekaka Liefendelo, ankho yakolela unene iya ankho yuundapeswa vala mefendelo lya Siovaa. (Êx. 30:34-38) Natyike tyilekesa okuti Ovakilisitau potyita tyo tete navo ankho vayoka oisesu mefendelo lya Siovaa.

^ pal. 9 Opo unoñgonoke vali konthele yovilikutila viokupandula, tala omukanda Estudo Perspicaz, volume 3, pefo 121.

^ pal. 54 ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Monthiki Yokupata Ononkhali, Omunene-nakwa ankho unyingila Momphangu Onthyukuki Unene iya akala lutai komutwe wotyikasa tyomphango. Pahe ahimbika okunengulila oisesu motupia iya amutundu omuniko omuwa. Konyima, ankho unyingila vali Momphangu Onthyukuki Unene nohonde yovilikutila.

^ pal. 56 ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Omu Isilayeli ukahi nokuavela omunakwa ongi opo alinge otyilikutila tyokupandula. Uhanda okulekesa okuti oe nombunga yae vapandula Siovaa.

^ pal. 58 ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Sesusi walekesile okuti ankho uhole unene Tate yae, mokuendela movitumino viae, nokukuatesako ovalongwa vae okutyilinga.

^ pal. 60 ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Omphange wakulupa uhetyivili vali okulinga ovipuka ovinyingi. Mahi no ngotyo ukahi nokulinga etyi evila mokuhonekela ovanthu omikanda opo evepopile konthele ya Siovaa.

^ pal. 62 ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Mu Fevereiro yo 2019, Omukuatate Gerrit Lösch, umwe Pononkhalamutwe mbo Nombangi mba Siovaa, walekesa Ombimbiliya melaka lyo Alemão. Ovakuatate vahambukilwe unene. Pahe ovakuatate vaundapesa Ombimbiliya oyo movilinga viokuivisa, ngetyi onomphange ava vekahi nokulinga.