Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 47

Bzomwe Tingapfunze na Bukhu la Mwambo

Bzomwe Tingapfunze na Bukhu la Mwambo

‘Mafala yense yakunembedwa yadafuliziridwa na Mulungu, ndipo yana phindu.’—2 TIMOTIO 3:16.

NYIMBO 98 Bibliya ni Mphaso ya Mulungu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. Thangwe ranyi akristau an’funika kumbapfunza bukhu la Mwambo?

MPOSTOLO PAULO adakumbusa xamwali wace Timotio omwe akhali tswaka mwa kumuuza kuti: ‘Mafala yense yakunembedwa, yadafuliziridwa na Mulungu.’ (2 Timotio 3:16) Ndipo bukhu la Mwambo likuphatanidzidwambo. Kodi imwepo mumbaliwona tani bukhu limweri? Wanthu winango ambaliwona kuti ni bukhu lomwe lina mitemo yomwe njakusaya kufunika m’ntsiku zathu zino. Tsono akristau wacadidife timbaliwona mwakusiyana na wanthu amwewa.

2 Bukhu la Mwambo lidanembedwa m’magole pafupi-fupi 3.500 mbuyomu. Koma napo bziri tenepo, Yahova adakhotcerera kuti mitemo ya m’bukhulo ‘itipfunzise’ ntsiku zino. (Waroma 15:4) Bukhuli limbatithandiza kubvesesa momwe Yahova ambawonera bzinthu bzinango, ndipopa ifepano tin’funika kumbalipfunza. Kulewa mwakusaya kupenukira, bukhuli lina bzinthu bzizinji bzomwe tingapfunze. Mbatiwoneni bzinthu bzinai mwa bzinthubzo.

BZOMWE TINGACITE KUTI TIBVUMIDWE NA YAHOVA

3. Thangwe ranyi pa gole liri-lense pakhaperekedwa nsembe pa Ntsiku Yakumpsinkha Pikado?

3 Pfunziro lakuyamba: Kuti Yahova atambire nsembe zathu, tin’funika kubvumidwa naye. Mu nthawe ya Ajirayeri pakhadakhazikisidwa Ntsiku Yakumpsinkha Pikado, ndipo ikhacitika gole liri-lense. Ntsikuyo ikafika, Ajirayeriwo akhakonkhana ndipo mkulu wa ansembe akhapereka nsembe ya bzifuwo. Nsembeyo ikhathandiza Ajirayeri kukumbukira kuti akhafunika kucenesedwa pikado zomwe akhacita! Koma pa ntsikuyo, mkulu wa ansembe akanati kupita na mulopa m’Cipinda Cakucenesesa kuti akapereke nsembe, cakuyamba iye akhafunika kucita cinthu cinango cakufunika kwene-kwene, ndipo kucita cinthuco kukhali kwakufunika kuposa kulekereredwa kwa pikado zomwe Ajirayeri akhacita.

(Onani ndime 4) *

4. Mwakubverana na bukhu la Mwambo 16:12, 13, kodi n’ciyani comwe mkulu wa ansembe akhacita pa ulendo bwakuyamba pomwe akhapita m’Cipinda Cakucenesesa pa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lakuyamba.)

4 Werengani Mwambo 16:12, 13. * Yezezerani kuti mukuwona bzomwe bzikhacitika pa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado: Mkulu wa ansembe akupita mu tendi la mkonkhano, ndipo ku boko lace linango wanyamula combo comwe cina bzakununcirisa. Ku boko linango wanyamula combo ca oro comwe cina masimbe ya moto. Ndipo waima patsogolo pa cinguwo comwe cikumpsinkha njira yakupitira m’Cipinda Cakucenesesa. Bumwebu ni ulendo bwakuyamba pa maulendo matatu yomwe iye an’pita m’Cipindaco pa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado. Iye akupita m’Cipindamo mwa ulemu, ndipo waima patsogolo pa Thungwa la Mpangano. Bziri ningati, iye waima patsogolo pa Yahova caiyeyo! Ndipo tsapano, mkulu wa ansembeyo akukhuthula pa masimbe ya moto bzakununcirisa bzire mwakusamala kwene-kwene, ndipo m’Cipindamo mukununcira bwino ndipo mukudekeza. * Patsogolo pace, iye akupita pomwe m’Cipindamo na mulopa kuti apereke nsembe ya pikado. Onani kuti mkulu wa ansembeyo akhapereka nsembe ya pikado pambuyo pa kutentha bzakununcirisa.

5. Kodi tikupfunza ciyani na bzakununcirisa bzomwe bzikhaphatisidwa basa pa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado?

5 Kodi tikupfunza ciyani na bzakununcirisa bzomwe bzikhaphatisidwa basa pa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado? Bibliya limbalewa kuti mipembo yomwe Yahova ambabvuma ya atumiki wace wakukhulupirika iri ninga bzakununcirisa. (Psalymo 141:2; Apo. 5:8) Kumbukirani kuti mkulu wa ansembe akhapita na ulemu pomwe akhayenda kukaikha bzakununcirisa pamaso pa Yahova. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tikapemba kwa Yahova tin’funika kumbalatiza ulemu. Tenepo, timbatenda kwene-kwene kuti Mulengi wa cirengedwe cense ambafuna kuti timufenderere na kukhala naye pafupi ninga momwe mwana ambacitira na babace. (Tiyago 4:8) Iye ambabvuma kuti tikhale axamwali wace! (Psalymo 25:14) Umweyu ni mwayi ukulu kwene-kwene, tenepo tin’funika kutcenkha kucita cinthu ciri-cense comwe cingamusunamise.

6. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe mkulu wa ansembe akhacita akanati kupereka nsembe?

6 Kumbukirani kuti mkulu wa ansembe akhatentha bzakununcirisa akanati kupereka nsembe. Kucita bzimwebzi, kukhamutsimikizirisa kuti Mulungu akhakomedwa naye. Kodi tikupfunza ciyani na bzimwebzi? Kumbukirani bzomwe Jezu adacita. Timbadziwa kuti iye adabwera pa dziko la pansi kuti adzapereke moyo wace ninga nsembe. Koma akanati kucita bzimwebzi, cakuyamba iye akhafunika kucita cinthu cinango cakufunika kwene-kwene kuposa kupulumusa wanthu. Kodi cinthuco n’ciponi? Iye akhafunika kulatiza kukhulupirika na kubvera Yahova kwa moyo wace wense pomwe akhali pano pa dziko la pansi, kuti Yahovayo abvume nsembe yaceyo. Na bzimwebzi, Jezu adalatiza kuti kucita bzinthu mwakubverana na kufuna kwa Yahova, n’cinthu cakufunika kwene-kwene comwe tingacite kuti tikhale na moyo. Bzomwe Jezu adacitabzi, bzidalatiza kuti katongedwe ka Yahova n’khabwino ndipo n’khakulungama.

7. Thangwe ranyi bzomwe Jezu adacita pano pa dziko la pansi, bzidakondwesa kwene-kwene Yahova?

7 Pomwe Jezu akhali pano pa dziko la pansi, iye adabvera Yahova pa cinthu ciri-cense. Ndipo alibe kubvuma kuti mayezo ayai mazunzo ne infa yakuwawa yomwe angadagumana nayo, bzimutazise kukhotcerera utongi bwa Baba wace. (Wafiripo 2:8) Pomwe Jezu adagumana na mayezo, iye adapemba mwakucita ‘kulira na kugwesa misozi.’ (Wahebereu 5:7) Mipembo yace yakucokera pansi pa mtima, idalatiza kuti akhali wakukhulupirika kwa Yahova, ndipo idamuthandiza kupitiriza kukhala wakubvera. Kwa Yahova, mipembo ya Jezu ikhali ninga bzakununcirisa ndipo ikhamudekera kwene-kwene. Bzomwe Jezu adacita pano pa dziko la pansi, bzidakondwesa Yahova ndipo bzidalatiza kuti katongedwe ka Yahovayo n’khabwino kwene-kwene.

8. Kodi tingatewezere tani Jezu?

8 Ifepano tingatewezere Jezu mwa kucita bzomwe tingakwanise kuti tibvere Yahova na kumukhulupira. Na tenepo, tikagumana na mayezo, tin’funika kumbapemba kwa Yahova kuti atithandize kucita bzomwe iye ambakomedwa nabzo. Tikacita bzimwebzi, tin’dzalatiza kuti tikuthandizira utongi bwace. Ndipo tin’funikambo kukumbukira kuti Yahova an’dzabvuma lini mipembo yathu tikambacita bzinthu bzomwe iye ambabziwenga. Koma tikambacita bzomwe Yahova ambafuna, mipembo yathu in’dzakhala ninga bzakununcirisa kwa iye. Tenepo, tin’funika lini kuyebwa kuti kukhulupirika na kubvera kwathu kumbakondwesa kwene-kwene Baba wathu wakudzulu.—Mimwani 27:11.

TIMBATUMIKIRA YAHOVA THANGWE RA KUMUTENDA NA KUMUFUNA

(Onani ndime 9) *

9. Thangwe ranyi Ajirayeri akhapereka nsembe ya wense?

9 Pfunziro laciwiri: Timbatumikira Yahova thangwe ra kumutenda. Pfunziro limweri limbawonekera pa nsembe ya wense. Ndipo nsembe imweyi ikhacita mbali yakufunika kwene-kwene pa kunamata kwacadidi mu nthawe ya Ajirayeri. * Bukhu la Mwambo, limbalewa kuti Mjirayeri alatize kutenda kwace akhafunika kupereka nsembe ya wense. (Mwambo 7:11-13, 16-18) Ndipo iye akhapereka nsembeyo thangwe ra kufuna Yahova, sikuti mwakungingimizidwa. Cifuwo comwe cikhaperekedwa ninga nsembeyo, nyama yace ikhadyedwa na wanthu wa m’banja la munthu omwe akhapereka nsembeyo pabodzi na ansembe. Koma nyama inango ikhaperekedwa ninga nsembe kokha kwa Yahova. Kodi nyamayo njiponi?

(Onani ndime 10) *

10. Kodi nsembe ya wense yakufotokozedwa pa Mwambo 3:6, 12, 14-16, imbandendemerana tani na kubzipereka komwe Jezu adacita kwa Yahova?

10 Pfunziro lacitatu: Timbacitira Yahova bzense bzomwe tingakwanise thangwe rakuti timbamufuna. Yahova akhawona mafuta ya nyama yomwe ikhaperekedwa ninga nsembe kukhala cinthu cakufunika kwene-kwene. Ndipo iye adalewa kuti mbali zinango za nyamayo, ninga masapi na impso zikhali zakupambulika kwene-kwene. (Werengani Mwambo 3:6, 12, 14-16. *) Na tenepo, Yahova akhakomedwa kwene-kwene Mjirayeri akapereka kuna iye mafuta na mbali zinango zakufunika za nsembeyo mwakufuna yekha. Mjirayeri omwe akhapereka bzimwebzi, akhalatiza kuti akhafunisisa kupereka kwa Yahova bzinthu bzabwino bzomwe akhanabzo pa moyo wace. Mpsibodzi-bodzimbo na Jezu, thangwe ra kufuna Yahova adabzipereka ninga nsembe mwakucita bzense bzomwe adakwanisa kuti amutumikire na moyo wace wense. (Juwau 14:31) Jezu akhakomedwa na kucita kufuna kwa Mulungu, thangwe iye akhafuna kwene-kwene malamulo yace. (Psalymo 40:8) Mwakusaya kupenukira, Yahova akhakomedwa kwene-kwene pomwe akhawona Jezu akucita nyongo kuti acite kufuna kwa Yahovayo!

Timbacitira Yahova bzomwe tingakwanise thangwe rakuti timbamufuna (Onani Ndime 11-12) *

11. Thangwe ranyi basa lomwe ifepano timbacitira Yahova liri ninga nsembe ya wense, ndipo kudziwa bzimwebzi kumbatitsangalaza tani?

11 Ninga nsembe ya wense, basa lomwe ifepano timbacitira Yahova mwakufuna tekha, ni njira ibodzi yakulatiza kuti timbamufuna. Ifepano timbacitira Yahova bzabwino bzomwe timbakwanisa thangwe timbamufuna na mtima wense. Kumbukirani momwe Yahova ambakhalira wakukondwa akawona bzulu na bzulu bza wanthu akumutumikira mwakubzipereka thangwe ra kufuna iye pabodzi na malamulo yace! Ndipo mpsakutsangalaza kwene-kwene kudziwa kuti Yahova ambalemekeza bzomwe timbacita, kuphatanidzambo mathangwe yomwe yambaticitisa kucita bzimwebzo. Mwa ciratizo, penu imwe mwakalamba ndipo mukukwanisa lini kucita bzomwe mukhafuna pakutumikira Yahova, dziwani kuti iye ambabvesesa bzimwebzo. Pinango mungayambe kukumbuka kuti mun’kwanisa lini kucitira bzizinji Yahova, koma dziwani kuti iye ambawona lufoyi lomwe limbakucitisani kucita bzomwe mukukwanisa. Iye ambakomedwa kwene-kwene kutambira bzabwino bzomwe mungakwanise kumucitira.

12. Kodi Yahova akhabzibva tani na mbali zabwino za nyama yomwe ikhaperekedwa ninga nsembe, ndipo ifepano tikupfunza ciyani?

12 Kodi tikupfunza ciyani na nsembe ya wense? Tikupfunza kuti pomwe moto ukhapsereresa mbali zabwino za nyama yomwe ikhaperekedwa ninga nsembe, utsi ukhakwira kudzulu ndipo Yahova akhakomedwa kwene-kwene. Na tenepo, penu imwepo mukutumikira Yahova mwakubzipereka, ndipo mukucita bzomwe mungakwanise, dziwani kuti Yahovayo akukomedwa kwene-kwene na bzomwe mukucita. (Wakoloso 3:23) Ndokumbukirani cikondweso comwe iye ambakhala naco na imwepo. Kwa Yahova kuwanda ayai kucepa kwa bzinthu bzomwe munthu angacite kulibe basa, koma iye ambatenda ndipo ambakomedwa kwene-kwene bzikakhala kuti munthuyo wacita bzinthubzo thangwe ra lufoyi. Ndipo Yahova cipo an’dzabziyebwa.—Mateu 6:20; Wahebereu 6:10.

YAHOVA AKUSIMBA GULU LACE

13. Mwakubverana na bukhu la Mwambo 9:23, 24, kodi Yahova adalatiza tani kuti adabvuma ansembe omwe adasankhulidwa?

13 Pfunziro lacinai: Yahova akusimba gulu lace la pa dziko la pansi. Kumbukirani bzomwe bzidacitika pomwe tendi la mkonkhano lidamangidwa pa Phiri la Sinai, mu gole la 1512 Kristu akanati kubwera. (Kufuluka 40:17) Mozeji adatsogolera msinda omwe Aroni na wana wace adasankhulidwa kuti akhale ansembe. Ajirayeri adatsonkhana kuti awone ansembe akupereka nsembe zakuyambirira za bzifuwo. (Mwambo 9:1-5) Kodi Yahova adalatiza tani kuti adabvuma ansembe omwe adasankhulidwawo? Pomwe Aroni na Mozeji akhasimba wanthu, Yahova adatumiza moto omwe udapsereresa nsembe yomwe ikhali pa mphatso.—Werengani Mwambo 9:23, 24. *

14. Thangwe ranyi kubvumidwa komwe ansembe adacita na Yahova n’kwakufunika kwa ifepano ntsiku zino?

14 Kodi moto omwe udacokera kudzulu ukhalatiza ciyani? Yahova adatumiza moto kucokera kudzulu pakufuna kulatiza kuti iye akhadabvuma ndipo akhathandizira Aroni pabodzi na wana wace omwe adawasankhula kuti akhale ansembe. Pomwe Ajirayeri adawona na maso yawo cakucitika comwe cidalatiza kuti Yahova akhathandizira ansembe wale, adakhala na mathangwe yakubveka yakuthandizirambo ansembewo. Thangwe ranyi kubvumidwa komwe ansembe adacita na Yahova n’kwakufunika kwa ifepano ntsiku zino? Thangwe ndakuti ansembe wa Ajirayeri akhaimira ansembe wakufunika kwene-kwene. Kristu ni Mkulu wathu wa Ansembe, ndipo iye an’dzatonga dziko la pansi pabodzi na akristau wakudzozedwa wakukwana 144.000 kucokera kudzulu.—Wahebereu 4:14; 8:3-5; 10:1.

Yahova akusimba ndipo akutsogolera gulu lace. Ndipo ifepano timbalithandizira mtima wense (Onani ndime 15-17) *

15-16. Kodi n’ciyani comwe cikulatiza kuti ‘kapolo wakukhulupirika na wanzeru’ akubvumidwa na Yahova?

15 Mu gole la 1919, Jezu adasankhula kagulu kakucepa ka akristau wakudzozedwa kuti kakhale ‘kapolo wakukhulupirika na wanzeru.’ Kapoloyo ambatsogolera basa lakupalizira ndipo ambapereka ‘cakudya pa nthawe yakuthemera’ kwa ateweri wa Kristu. (Mateu 24:45) Kodi tina umboni bwakukwanira bwakuti kapolo wakukhulupirika na wa nzeru akubvumidwa na Mulungu?

16 Sathani pabodzi na wanthu omwe ali kumbali yace, ambacita ciri-cense kuti aphingize basa lomwe kapolo wakukhulupirikayu ambacita. Bzingadakhala kuti kapoloyo ambathandizidwa lini na Yahova, angadakwanisa lini kucita basalo. Mwa ciratizo, kapolo wakukhulupirika na wanzeru akupitiriza kupereka cakudya cauzimu kuna ateweri wa Kristu pano pa dziko la pansi, napo kuti pacitika nkhondo ziwiri za pa dziko lense, bvuto lakusaya kobiri, kuzunzidwa na kucitiridwa bzinthu bzakusaya cirungamo kwa atumiki wa Mulungu. Kumbukirani mabukhu mazinji ya fovolo yomwe tinayo ntsiku zino yakugumanika m’bzirewedwe bzakupitirira 900! Bumwebu ni umboni bwakulatiza kuti Mulungu akuthandiza kapoloyo. Ndipo basa lakupalizira ni umboni bunango bwakulatiza kuti Yahova akusimba gulu lace. Bzipsa bzabwino bzikupaliziridwa ‘pa dziko lense komwe kuna wanthu.’ (Mateu 24:14) Kulewa mwakusaya kupenukira, ntsiku zino, Yahova akutsogolera ndipo akusimba gulu lace.

17. Kodi tingalatize tani kuti tikuthandizira gulu lomwe Yahova akuliphatisa basa?

17 Bzingakhale bwino ali-wense wa ifepano kubzibvunza kuti: ‘Kodi inepano nimbatenda Yahova thangwe ra kucita mbali ya gulu lace?’ Mu nthawe ya Mozeji, Yahova adatumiza moto kucokera kudzulu omwe udalatiza kuti Yahovayo adabvuma ansembe omwe adawasankhula. Mpsibodzi-bodzimbo ntsiku zino, Yahova ambatipasa umboni bwakubveka bomwe bumbatithandiza kuwona kuti iye akuphatisa basa gulu lace. Ndipopa ifepano tina bzinthu bzizinji bzomwe tingamutendere. (1 Watesalonika 5:18, 19) Kodi tingalatize tani kuti tikuthandizira gulu lomwe Yahova akuliphatisa basa? Mwa kuphatisa basa bzomwe timbapfunza m’Bibliya, m’mabukhu, pa mitsonkhano ya gwere, mitsonkhano mikulu-mikulu na ya cigawo. Kuthimizira bzimwebzi, tingalatize kuti timbathandizira gululo, mwa kumbapalizira na kupfunzisa na nyongo.—1 Wakolinto 15:58.

18. Kodi mwatsimikiza kucita ciyani?

18 Tsimikizani kuphatisa basa bzense bzomwe tapfunza mu bukhu la Mwambo. Cakuyamba, kuti Yahova atambire nsembe zathu, tin’funika kubvumidwa naye. Caciwiri, timbatumikire Yahova thangwe ra kumutenda. Cacitatu, timbacitire Yahova bzomwe tingakwanise thangwe rakuti timbamufuna. Cacinai, timbathandizire na mtima wense gulu lomwe Yahova akulisimba. Tikacita bzimwebzi, tin’dzalatiza kwa Yahova kuti timbakomedwa na mwayi wakumutumikira ninga Mboni zace!

NYIMBO 96 Bibliya—Cuma Cakucokera kwa Mulungu

^ ndi. 5 M’bukhu la Mwambo muna malamulo yomwe Yahova adapasa Ajirayeri. Akristaufe, timbangingimizidwa lini kubvera malamuloyo, koma tingapfunze bzinthu bzizinji na malamuloyo ntsiku zino. Mu nkhani ino, tiniwona bzinthu bzinai bzomwe tingapfunze na bukhu la Mwambo.

^ ndi. 4 Mwambo 16:12 Tenepo, iye an’dzatenga cakufukizira cakudzala na masimbe ya moto yakucosedwa pa mphatso, yomwe iri pa maso pa Yahova. Ndipo adzatapembo manja mawiri ya bzakufukiza bzakununcirisa bza ufa-ufa, aciyenda nabzo kuseri kwa nguwo yakumpsinkhira. 13 Iye an’dzaikha bzakununcirisa pa masimbe ya moto, pamaso pa Yahova, ndipo mtambo wa utsi wa bzakununcirisabzo un’dzampsikha cakugwanankhira ca Thungwa la Umboni, kuti iye aleke kufa.

^ ndi. 4 Mu nthawe ya Ajirayeri, bzakununcirisa bzomwe bzikhatenthedwa pa tendi la mkonkhano bzikhali bzakupambulika, ndipo bzikhaphatisidwa basa kokha pa kunamata Yahova. (Kufuluka 30:34-38) Koma palibe pomwe padanemba kuti akristau wa m’magole dzana yakuyambirira akhatentha bzakununcirisa pa kunamata Mulungu.

^ ndi. 9 Kuti mudziwe bzizinji pa nkhani ya nsembe ya wense, onani bukhu Perspicaz, volume 3, tsamba 121.

^ ndi. 10 Mwambo 3:6 Penu akupereka bira ayai mbuzi ninga nsembe yaciphatano kwa Yahova, ambapereke imuna ayai ikazi, yakusaya kupunduka. 12 Penu nsembe yawo ni mbuzi, iwo an’dzakaipereka pa maso pa Yahova. 14 Ndipo pa mbuziyo ambatenge mafuta yomwe yambaphatirira m’mautumbo, na mafuta yense yomwe yali m’mautumboyo, ndipo ambayapereke kwa Yahova ninga nsembe yakupsereresa, 15 na impso ziwiri pabodzi na na mafuta yomwe yambaphatirira impsozo, yomwe ni mafuta ya m’ciuno. Koma ambacose mafuta ya m‘cipfu pabodzi na impsozo. 16 Wansembe an’dzatentha bzinthu bzensebzi pa mphatso ninga cakudya. Imweyi ni nsembe yakucita kupsereresa pa moto ya mnutci wabwino. Mafuta yensene nja Yahova.

^ ndi. 13 Mwambo 9:23 Pakumalizira, Mozeji na Aroni adapita mu tendi la mkonkhano, pambuyo pace adabula acisimba wanthuwo. Ndipo umbiri bwa Yahova budawonekera kwa wanthu wense, 24 ndipo kudabula moto wakucokera kwa Yahova ucipsereresa nsembe zakupsereza pabodzi na mafuta yomwe yakhali pa mphatso. Pomwe wanthu wense adawona bzimwebzi, adayamba kukuwa acigodama mpaka nkhope zawo kukhuya pansi.

^ ndi. 57 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Mjirayeri akupereka bira ninga nsembe ya wense kwa ansembe, pakufuna kulatiza kwa Yahova kutenda kwa banja lace. Jezu adalatiza lufoyi lomwe analo kwa Yahova, mwa kubvera mitemo yense ya Mulungu na kuthandiza ateweri wace kucitambo bzibodzi’bodzi. Mpfumakazi yakukalamba ikucita ciri-cense kuti ipereke bzomwe ingakwanise kwa Yahova mwa kupalizira mwakuphatisa matsamba.

^ ndi. 59 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Mjirayeri akupereka bira ninga ntsembe ya wentse kwa antsembe, pakufuna kulatiza kwa Yahova kutenda kwa banja lace.

^ ndi. 61 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Pa utumiki bwace bwa pa dziko la pantsi, Jezu adalatiza lufoyi lomwe analo kwa Yahova, mwa kubvera mitemo yentse ya Mulungu na kuthandiza ateweri wace kucitambo bzibodzi-bodzi.

^ ndi. 63 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Mpfumakazi yakukalamba ikucita ciri-centse kuti ipereke bzomwe ingakwanise kwa Yahova mwa kupalizira mwakuphatisa matsamba.

^ ndi. 65 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Pa mwezi wa Fevereiro 2019, m’bale Gerrit Lösch wa Bungwe Lakutonga, adacosa pa mtsonkhano Bibliya la Tradução do Novo Mundo mu cirewedwe Cacialemanha. Ndipo wanthu omwe akhali pa mtsonkhanopo adakomedwa ndipo adatenda kwene-kwene. Ntsiku zino, apalizi wa ku Alemanha pabodzi na mpfumakazi ziwirizi, ambakomedwa thangwe ra kuphatisa basa Bibliya lipsali mu utumiki bwakumunda.