Skip to content

Skip to table of contents

SUOBEL EL BO DOSUUB 47

A Tekoi el Sebeched el Suub er a Babier er a Levitikus

A Tekoi el Sebeched el Suub er a Babier er a Levitikus

“A Dios a dilokou a Chedaol Llechukl el rokui er a dingerir a re milluches.”​—2 TI. 3:16.

CHELITAKL 98 A Bades​—A Mlukrael er a Dios

NGAR TIA EL SUOBEL *

1-2. Ngera uchul me a Rekristiano er chelecha el taem a semeriar er a babier er a Levitikus?

A APOSTOL Paulus a ulemeklatk er a ngeasek el sechelil el Timothy el kmo, “A Dios a dilokou a Chedaol Llechukl el rokui er a dingerir a re milluches” el mo uchul a klungioled. (2 Ti. 3:16) E tia uldimukl er a babier er a Levitikus. Ngua ngera uldesuem el kirel tia el babier er a Biblia? A rebebil a locha omes er ngii el kmo ngbabier el di mui er a llach el diak a ultutelel el kired er chelecha el taem, engdi a remera el Kristiano a kuk ngodech a uldesuir el kirel tiang.

2 A babier er a Levitikus a milluches er a bekord el 3,500 el rak er a mla me mong, engdi a Jehovah a kiltmeklii el kirel el “olisechakl er kid.” (Rom 15:4) Tia el babier a olecholt er a uldesuel a Jehovah a uchul me ngkired el mo semeriar el merriter er ngii. E a mera er ngii, ngbetok a tekoi el sebeched el suub er tia el babier. Ka me bo dosaod a eua er ngii el tekoi.

A ROLEL E KEDE NGUU A KENGEI ER A JEHOVAH

3. Ngera uchul me ngmla er ngii a omelenget er a Sils er a Tngakireng er a bek el rak?

3 Kot el klubeled: Ngkired el nguu a kengei er a Jehovah me bo el sebechel el mo ungil a rengul er a tengetenged. A bek el rak er a temel a Sils er a Tngakireng, e a renged er a Israel a mo dmak e a ngarbab el prist a melenget a tengetengir el charm. Aika el tenget a ngilsuterir a rechad er a Israel me bo lodengei el kmo ngkirir el mo mekikiid er a kngterir! Engdi uchei er a bo lsiseb a ngarbab el prist er a Kmal Chedaol el olab a rasech el tenget, e ngmla er ngii a tekoi el mle kirel el meruul er ngii, el ngii a lmuut el klou a ultutelel er a lolenget el kirel a kngtil a renged.

(Momes er a parakurab 4) *

4. Ngera ngmirruul er ngii a ngarbab el prist er sel kot el taem el bo lsiseb er a Kmal Chedaol er a Sils er a Tngakireng, el ua losaod a Levitikus 16:12, 13? (Momes er a siasing er a medal tia el babier.)

4 Monguiu er a Levitikus 16:12, 13. Momtab aike el mo duubech er a Sils er a Tngakireng: A ngarbab el prist a mo soiseb er a chedaol Tento. Tiang a kot er aike el edei el taem el bo lsiseb er a Kmal Chedaol er seikid el sils. Ngbeldoel er a klalo el ngar ngii a ungil a bul ochod, e a bita er a chimal a oba klekedall el ngar ngii a kmard el kol. Ngmo dechor er a ikrel a kateng el melenget er a Kmal Chedaol el telkib el taem. Ngmo soiseb er a Kmal Chedaol e mo dechor er a medal a Blil a Telbiil loba dmolech el omengull. Me chelechang e ngua ledechor er a medal a Jehovah el Dios! Chelecha e ngii el prist a mocha oleitel er tia el chedaol ochod er a kmard el kol, el rullii tia el delemerab el mo ungil a bul. * A uriul e nglmuut el mo soiseb er a Kmal Chedaol lolab a rsechel a charm. Momtab el kmo ngdurur tia el ochod er a uchei er a lolenget a rasech el kirel a tenget er a klengit.

5. Ngera sebeched el suubii er a usbechel a ochod er a Sils er a Tngakireng?

5 Ngera sebeched el suubii er a usbechel a ochod er a Sils er a Tngakireng? A Biblia a meketeklii el kmo a ochod a di uaike el ungil el nglunguchir a reblak a rengrir el mengull er a Jehovah. (Psa. 141:2; Och. 5:8) Momtab el kmo a ngarbab el prist a uleba klou el omengull er a lengai a ochod el mora medal a Jehovah. Me ngdi osisiu, sel doluluuch el mora Jehovah, e kede meruul er tiang loba dmolech el omengull. Kede oba klou el omereng el saul e le Ngika el Ulemeob er a eanged me a chutem a kongei er kid el mo er ngii e mo kmeed er ngii, el di ua deleuill er a ngalek me a demal. (Jak. 4:8) Ngkongei er kid el mo sechelil! (Psa. 25:14) Kede kmal oba omereng el saul el kirel tia el ileakl el techall me ngdiak el soad el mo meruul a ngii di el ngerang el mo tomellii a rengul a Jehovah.

6. Ngera sebeched el suubii er sel tekoi el kmo, a ngarbab el prist a mle kirel durur a ochod er a uchei er a loldars a tenget?

6 Lak dobes el kmo a ngarbab el prist a mle kirel durur a ochod er a uchei er a loldars a tenget. Ngokiu tiakid el rolel, e ngoterekeklii el kmo ngoba kengei er a Dios sel loldars a tenget. Ngera sebeched el suubii er tiang? Sera lengar tia el chutem a Jesus, e ngmle kirel el meruul er a lmuut el klou a ultutelel el tekoi, el kuk klou a ultutelel er a osebelel a klechad, me bo el sebechel el odersii a klengar er ngii el mo tenget. Tiang mle ngerang? Ngmle kirel el mo blak a rengul el olengesenges er a Jehovah er a klengar er ngii el rokir el ngar tia el chutem, me bo el sebechel a Jehovah el kongei er a tengetengel. Ngokiu tiakid el rolel, e a Jesus a mo sebechel ochotii el kmo, a doruul a tekoi loltirakl er a rolel a Jehovah a kot el ungil rolel a klengar. E seikid e a Jesus a mo sobecheklii a llemeltel a omengederederel a Demal.

7. Ngera uchul me a rolel a klengar er a Jesus er a lengar tia el chutem a uleldeu er a rengul a Demal?

7 Me a Jesus a mle cherrungel a blekongesenges er ngii el mora Jehovah er a chelsel a klengar er ngii el rokir. Ngdimlak a ngii di el ongetikaik me a lechub e ngomelsemai, el mo lmuut er a meringel el kodall, el mle sebechel el choitechetur a urungulel el mle soal mesebechakl er a omengederederel a Demal. (Fil. 2:8) Me sera bo lechelebangel a meringel el blekeradel, e a Jesus a milluluuch el “klou a ngerel e dirrek el lilangel.” (Heb. 5:7) A nglunguchel a ulechotii el kmo ngmle blak a rengul el mora Jehovah e dirrek el silsichii a urungulel el soal lolengesenges er a Jehovah. A Jehovah a ulemes a nglunguchel a Jesus el ua ungil a bul el ochod. Me a klengar er a Jesus el rokir a uleldeu er a rengul a Demal e dirrek el milsebechakl er a llemeltel a omengederederel a Jehovah.

8. Ngmekera doukerebai er a Jesus?

8 Ngsebeched el oukerebai er a Jesus lokiu sel debo er a tkurrebab el sebeched el olengesenges er a Jehovah e doba blakerreng el mesiou er Ngii. Me sel bo dechelebangel a omelsemai, e ngmo blak a rengud el meluluuch el olengit a ngelsuil a Jehovah e le ngsoad el oldeu er a rengul. Ngokiu aika el rolel, e kede ochotii el kmo kede kongei er a omengederederel a Jehovah. Kede dirrek el medengei el kmo a Jehovah a diak lekengei a nglunguched a lsekum kede meruul a tekoi el louketui. Engdi a lsekum kede kiei el oltirakl a llechul, e ngsebechel mo ulterekokl a rengud el kmo a nglunguched a mo ua ungil a bul ochod er medal a Jehovah. E dirrek el sebechel mo ulterekokl a rengud el kmo a blakerreng me a blekongesenges er kid a odeuir a rengul a Demad el ngar er a eanged.​—Osi. 27:11.

KEDE MESIOU ER A JEHOVAH E LE KEDE MERENG A SULEL E BETIK A RENGUD ER NGII

(Momes er a parakurab 9) *

9. Ngera uchul me a rechad er a Israel a millenget a tenget er a budech?

9 Ongeru el klubeled: Kede mesiou er a Jehovah e le kede oba omereng el saul el kirel. Kede mo mesuub el kirel tia el tekoi lokiu sel dorriter a tenget er a budech, el ngii a ta er a klou a ultutelel el tedebechel a mera el omengull er a Israel er a irechar. * Ngar er a babier er a Levitikus, e kede mesuub el kmo a chad er a Israel a sebechel odersii a tenget er a budech el “tenget er omerengelsaul.” (Lev. 7:11-13, 16-18) Me ngmeruul er tiang e le ngsoal, el diak lomdasu el kmo ngkirel meruul er ngii. Ngkongei el meruul er ngii e le ngmle betik a rengul er a Dios er ngii el Jehovah. Me ngii el chad, me a telungalek er ngii, me a reprist a mo menga er a techel a charm el mlo tenget. Engdi ngar ngii a bebil el klekedellel a charm el di mora Jehovah. Aika ngera el klekedellel ngii el charm?

(Momes er a parakurab 10) *

10. Ngmekera tenget er a budech el losaod a Levitikus 3:6, 12, 14-16 e osisiu ngii me a omesiungel a Jesus el mora Jehovah?

10 Ongedei el klubeled: Ngbetik a rengud er a Jehovah a uchul me kede msa aike el kot el ungil er kid. A Jehovah a ulemes a laok el kot el ungil el klekedellel a charm. Ngdirrek el millekoi el kmo a bebil el klekedellel ngii el charm, el uldimukl er a kidney, a kmal mekreos. (Monguiu er a Levitikus 3:6, 12, 14-16.) Me a Jehovah a kmal mle dmeu a rengul a lsekum a chad er a Israel a kilengei el tonget aikaikid el klekedellel ngii el charm me a laok el mo er Ngii. A chad er a Israel el mirruul er tiang a ulechotii el kmo ngsoal msa Dios sel kot el ungil er ngii. Me ngdi osisiu, a Jesus a kilengei el msa Jehovah sel kot el ungil er ngii lokiu a loruul aike el rokui el sebechel el mo mesiou er a Jehovah e le ngii el mle betik a rengul er Ngii. (Jn. 14:31) A Jesus a mle dmeu a rengul meruul a soal a Dios, e dirrek el kmal mle betik a rengul er a llechul a Dios. (Psa. 40:8) Me a Jehovah a ulterekokl el kmal mle dmeu a rengul el mesa Jesus el kongei el mesiou er Ngii!

Kede msa Jehovah a kot el ungil er kid e le kid el betik a rengud er ngii (Momes er a parakurab 11-12) *

11. Ngmekera omesiunged e di uaike el tenget er a budech? E tiang mekerang e sebechel el mengelaod er kid?

11 A omesiunged el mora Jehovah a di uaike el tenget er a budech e le ngochotii a uldesued el kirel a Jehovah. Kede msa Jehovah sel kot el ungil er kid, e meruul er tiang e le ngbetik a rengud er ngii loba rengud el rokir. Ngulterekokl el kmal dmeu a rengul a Jehovah sel lesterir a rebetok el miliol el kongei el mesiou er ngii e le ngbetik a rengrir er Ngii me a rolel! Me ngsebechel mo mechelaod a rengud sel dolatk el kmo a Jehovah a omes e dirrek el mengreos aike el doruul me a dirrek el sel uchul me kede meruul aika el tekoi. El ua tiang, a lsekum ke chudelang e mla mo diak el sebechem el remuul aike el soam el ngar er a omesiungem, e bo lulterekokl a rengum el kmo a Jehovah a ungil medengei. Alta e ke melatk el kmo ngdiak a kmal sebechem el meruul el kirel a Jehovah, engdi a Jehovah mesa bltkil a rengum el rullau me ke meruul aike el sebechem. E ngii a kmal dmeu a rengul er sel kot el ungil el sebechem el msang.

12. Ngmle uangera uldesuel a Jehovah el kirel a tenget er a budech? E tia ngmekerang e melisiich er kid?

12 Ngera sebeched el suub er aike el tenget er a budech? A ngau sel lolul aike el kot el ungil klekedellel a charm, e a chat a mo er bab me a Jehovah a mo dmeu a rengul. Me bo lulterekokl a rengum el kmo a Jehovah a kmal dmeu a rengul er kau e le ke kongei el mesiou er ngii el mora tkurrebab el sebechem. (Kol. 3:23) Ka di molatk er a deuil a rengul el bedulkau. Ngomes aike el moruul el ngar er a omesiungem el mo er Ngii, el meklou me a mekekerei, el ua mekreos el klalo el diak bo lobes e dirrek el mo mengreos el diak a ulebengelel.​—Mt. 6:20; Heb. 6:10.

A JEHOVAH A OMEKNGELTENGAT ER A CHELDEBECHELEL

13. A doltirakl er a Levitikus 9:23, 24, e ngmilekera Jehovah e ochotii el kmo ngkilengei er a kleprist?

13 Ongeua el klubeled: A Jehovah a omekngeltengat er a tedebechel a cheldebechelel el ngar tia el chutem. Ka molatk er a tekoi el dilubech er a 1512 B.C.E. er sel taem er a loleketek er a chedaol Tento er a uchul a Rois el Sinai. (Exo. 40:17) A Moses a uluungerachel er a ungil klebesei el mo melalem er a Aron me a rengelekel el mo mesiou el prist. A renged er a Israel a mlo dmak e ulemes er tirka el prist el oldars er a kot el tengetengir el charm. (Lev. 9:1-5) Ngmilekera Jehovah e ochotii el kmo ngkilengei er tia el dirk milteketek el kleprist? A Aron me a Moses er a lomekngeltengat er a rechad, e a Jehovah a ultengelii a ngau er a eanged el mo melul aike el mlo medechel el tenget el ngar er a olengetongel.​—Monguiu er a Levitikus 9:23, 24.

14. Ngera uchul me a kengei er a Jehovah el kirel a kleprist er a Aron a klou a ultutelel el kired er chelechang?

14 Ngera ngulechotii tia el ngau el mla er a eanged? A Jehovah a ulechotii el kmo ngkmal kilengei er a kleprist er a Aron me a telungalek er ngii. Me a rechad er a Israel er a lesa tia el kengei er a Jehovah el kirir tirka el prist, e te mlo medengei el kmo ngdirrek el kirir el kongei er tirka el prist. Tiang, ngar ngii a ultutelel el kired? Ochoi! A kleprist er a Israel a di mle chungel a lmuut el ngarbab el kleprist. A Kristus, el ngike el kuk Ngarbab el Prist, a ngar ngii a 144,000 el prist me a reking el mo mesiou el obengkel el ngar er eanged.​—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

A Jehovah a omekngeltengat e omekrael er a cheldebechelel. Kede kmal kongei el olengeseu er ngii el cheldebechel (Momes er a parakurab 15-17) *

15-16. Ngmekera Jehovah e mla ochotii el kmo ngkongei er a “blak a rengul e mellomes a rengul mesiou”?

15 Sera 1919, e a Jesus a tiltkii a kekerei el cheldellir a rengellitel el odam el mo “blak a rengul e mellomes a rengul el mesiou.” Ngika el mesiou a oungerachel er a ureor er a berkel a klumech e mesterir a rultirakl er a Kristus a “kelir er sel belsechel.” (Mt. 24:45) Kid, kede mesa olechotel a kmo a Dios a kongei er a blak a rengul e mellomes a rengul el mesiou?

16 A Satan me a beluulechad er ngii a melasem el merrob er a urerel a blak a rengul mesiou. A lsekum ngika el mesiou a dimlak loba ngelsuil a Jehovah, e ngdiak el sebechel meketmokl tia el ureor. Ngmla er ngii a eru el mekemad er a beluulechad me a dirrek el mondai er a udoud. A rechedal a Dios a dirrek el mlo chelebangel a chelebirukel el omeruul e mlodechelakl. Nguaisei, engdi a blak a rengul e mellomes a rengul mesiou a dirk melemolem el omesterir a rultirakl er a Kristus el ngar tia el chutem a kall er a klereng. Ka di molatk er a ildisel a kall er a klereng el ngar ngii er chelecha el taem, el diak locheraol el ngar er a kuk betok er a 900 el omelekoi! Tiang a bleketakl lolechotel a kmo a Dios a olengeseu er ngika el mesiou. A ureor er a berkel a klumech a dirrek el olechotel a klengeltengat er a Jehovah. A ungil chais a mera el mla oberk er a “beluulchad el rokir.” (Mt. 24:14) Me ngmera el sebeched el mesa el kmo, a Jehovah a omekrael er a cheldebechelel er chelecha el taem e omekngeltengat er ngii.

17. Ngmekera dochotii el kmo kede kongei er a cheldebechel el Jehovah a ousbech er ngii?

17 Me ngungil a di lekid el oker el kmo, ‘Ngak ak kuba omereng el saul e le ngak el teloi er tia el tedebechel a cheldebechelel a Jehovah el ngar tia el chutem?’ Sera taem er a Moses, e a Jehovah a ultengelii a ngau er a eanged el ochotii el kmo ngkilengei er tirke el lullutk er tir. Me ngdi osisiu, a Jehovah a mla meskid a bleketakl el olechotel a kmo ngousbech er a cheldebechelel er chelecha el taem. Me ngmera el betok el tekoi a doba omereng el saul el kirel. (1 Th. 5:18, 19) Ngmekera dochotii el kmo kede kongei er a cheldebechel el Jehovah a ousbech er ngii? Kede meruul er tiang lokiu sel doltaut a ulekrael er a Biblia el ngar er a babilenged me aike el miting er kid, me a ta el sils el ongdibel me a klou el ongdibel er kid. Kede dirrek el meruul er ngii lokiu sel debo er a tkurrebab el sebeched el teloi er a ureor el omerk e olisechakl er a rechad.​—1 Ko. 15:58.

18. Ke mla oterekeklii a rengum el mo mekerang?

18 Me bo leblak a rengud el oltaut aike el tekoi el desiluub er a babier er a Levitikus. E bo denguu a kengei er a Jehovah me bo el sebechel el mo ungil a rengul er a tengetenged. E bo dosiou er a Jehovah e le kid el oba omereng el saul el kirel. E bo dolemolem el msa Jehovah a kot el ungil er kid e le kid el betik a rengud er ngii loba rengud el rokir. E bo doruul aike el rokui el sebeched el olengeseu er a cheldebechel el ousbech er ngii er chelecha el taem. A doruul uaisei, e kede ochotii el mora Jehovah el kmo, kede mengreos er a ileakl el techall el dobang el sebeched el mesiou el Sioning er Ngii!

CHELITAKL 96 A Babilengel a Dios​—A Mekreos

^ par. 5 A babier er a Levitikus a ngar ngii a llach el Jehovah milsterir a rechad er a Israel er a irechar. Kid el Kristiano a mla mo diak dengar cheungel aika el llach, engdi ngsebeched el ngmai a klungioled er ngii. Ngar tia el suobel e kede mo mesaod a meklou a ultutelel el tekoi el sebeched el suub er a babier er a Levitikus.

^ par. 4 A ochod el lullul er ngii er a chedaol Tento a lulemes er ngii el chedaol, me ngar er a Israel er a irechar, e te di uluusbech er ngii el kirel a omengull el mora Jehovah. (Exo. 30:34-38) Ngdiak a olechotel el kmo a rekot el Kristiano a millul a ochod el tedebechel a omengull er tir.

^ par. 9 A lsoam a lmuut el omesodel a tenget er a budech, e momes er a Insight on the Scriptures, Volume 2, er a 526 el llel.

^ par. 54 OMESODEL A SIASING: A bek el rak er a temel a Sils er a Tngakireng, e a ngarbab el prist a mo soiseb er a Kmal Chedaol el beldoel er a ungil a bul ochod, me a kmard el kol el meruul er a bul tia el delemerab el kmal mo ungil. E a uriul e nglmuut el mo soiseb er a Kmal Chedaol lolab a tenget el rsechel a charm.

^ par. 56 OMESODEL A SIASING: A chad er a Israel el omsa prist a sib el mo tenget er a budech el olechotel a omereng el saul er a telungalek er ngii el mora Jehovah.

^ par. 58 OMESODEL A SIASING: Ngar er a omesiungel el ngar tia el chutem, e a Jesus a ulechotii a dmolech el bltkil a rengul el mora Jehovah lokiu a loltirakl a llechul a Dios e lolengeseu er a rultirakl er ngii el mo meruul er a osisiu el tekoi.

^ par. 60 OMESODEL A SIASING: A ta el chudelang el odos, el alta ngar ngii a chelitechetul, engdi ngmsa kot el ungil er ngii el mora Jehovah lokiu a lousioning el meluches a babier el mora rechad.

^ par. 62 OMESODEL A SIASING: Sera February 2019, e a Brother Gerrit Lösch el ta er a chedal a Chelechad er a Ruungerachel a ultebedii a beches el New World Translation el tekoi er a Germany el mora rechad el uleba klemeriarreng el mereng a saul. Chelecha el taem, e a re publisher er a Germany, el uai tirka el teru el odos, a dmeu a rengrir el ousbech er tia el beches el Biblia el ngar er a omesiungir.