1. Monelo gani onna attu enjene mwaha wa mabasa?

ATTU a mmuruddani mwawo anna monelo gani mwaha wa mabasa? Ovanene, attu a dhilabo dhinji anolaba vaddiddi opitha nsaka na mundduni. Attu anmala mudhidhi mwinji alabaga, kankanetxa mudhidhi wokala na amudhawa, obe kantamela osunza mwaha wa Mulugu. (Koh. 2:23) Mwa mpaddi mwina, attu ena kanziveliwa olaba nona anotamela totela ya ottawa mabasaya.—Gano 26:13, 14.

2-3. Yehova vina Yezu anittiyedhi yotagiha gani mwaha wa mabasa?

² Monelo wa attu enjene a mwilaboni mwaha wa mabasa ohittiyana na monelo wa Yehova vina Yezu. Iyo ninoziwa wi Yehova onokwela mabasa. Yezu ohoniha mowakwana-mwene, valogileye: “Babaga onothidda mabasa masiku otene; miyo vina ddinira yakakene.” (Jo. 5:17) Kobuwela mabasa otene akosile Mulugu, apaddutxaga dhineneri, anju ohelegeya vina elabo yotene. Ninowona vizinddiyelo dhinjidhene dhintonyihedha wi Mulugu opaddutxa elabo enkalihu na mukalelo wokoddela. Munasalmo ologa dhahi: “Nabuya, wunuwa gani wa mabasa a mada enyu! Mupaddutxa dhetedhene na malago; elabo yotene edhala dhitilenyu!”—Masal. 104:24.

³ Yezu wahimutagiha Babe. Iyene omukamihedha Mulugu “akungaga nthabo.” Iyene wahilaba vamodha na Yehova ninga ‘mesirhi wa mabasa.’ (Gano 8:27-31) Osogorhowa, Yezu bali velaboni ya vati olaba mabasa ottittimiheya. Yezu ologa wi mabasa anvahile Mulugu ali ninga yoja yaye, vina mabasaya anlagiha wi warumiwe na Mulugu.—Jo. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Ninsunza eni na yotagiha ya Yehova vina Yezu sabwa ya ovuma?

 ⁴ Yotagiha enivahile Yehova vina Yezu ya olaba na guru, entapulela wi kili yofuneya okana mudhidhi wovuma? Kahiyo mwenemo. Yehova txipo kanlema sabwani ddwa guru dhotene. Bibilia onloga wi mmaleli Yehova opaddutxa erimu na elabo, ‘iyene wahigomiha mabasaya vina wahittuwa.’ (Obud. 31:17) Eji entonyihedha wi Yehova wahikaana mudhidhi wa woona vina oziveliwana esile dhittanddiliye. Yakakene, Yezu bali velaboni ya vati wahilaba vaddiddi, masiki dhawene iyene wantamela mudhidhi wovuma vina wanziveliwa oja vamodha na akwaye.—Mt. 14:13; Lk. 7:34.

5. Makattamiho gani angumanana attu a nlogo na Mulugu?

⁵ Bibilia onowakokomeza attu a nlogo na Mulugu wi akale anamalaba apama. Awene anofwanyela olaba na guru ottiya okala awara. (Gano 15:19) Txino enofuneya okana ganyo wi osapele murala wawo. Anamafara otene a Kristu akana muttorho wa olaleya miselu dhapama. Masiki dhawene, jofuneya okana mudhidhi wovuma. Weyo onorutxiwaga opimelela mudhidhi onlabihedhiwe na ganyo, mabasa a olaleya vina ovuma? Ninawodhe dhavi opimelela mudhidhi wa mabasa vina wa ovuma?

6. Marko 6:30-34 ononiha dhavi wi Yezu wahikaana monelo wovipimelela sabwa ya mabasa vina ovuma?

⁶ Jamakamaka okana monelo wovipimelela sabwa ya mabasa. Mwene Salomau wahivudheleliwa oleba: “Dhetene dhithomeliwa mudhidhi wawa wofwanyelela.” Iyene ohiloga wi ohikalawo mudhidhi w’otxeya, w’omaga, wunla, woteya, w’otxetha na wa mabasa mena. (Koh. 3:1-8) Mohaganyedha, dhilobo bili dhamakamaka dha mwigumini sisi olaba na ovuma. Yezu wahikaana monelo wovipimelela mwaha wa mabasa vina wovuma. Mudhidhi dhahi, arumiwi eyelaga omalaleyoni ahizuzuma ofiyedha “ohona mudhidhi woja.” Yezu wahiloga: “Ndhoweni vehu-vene, mwethuwe vañgono.” (Kengesa Marko 6:30-34.) Iyene vamodha na anamafwara aye kankanetxa mudhidhi wovuma, Yezu wanziwa wi otene anfwanyela ovuma.

7. Osunza nlamulo na Sabuddu enanikamihedhe dhavi?

⁷ Dila dhina, notene ninofuna ovuma obe otxinja dhokosa dhehu. Jamakamaka woona masasanyedho akosile Mulugu na nlogo na ana Izrayel—nlamulo na Sabuddu. Iyo kanili mutxiddo mwa Malamulo a Mizé, mbwenye ninopurelamo nigasunza nlamulo na Sabuddu. Osunza oku onele onikamihedha okaana monelo wovipimelela sabwa ya mabasa vina ovuma.

8. Mowiwanana na Obudduwa 31:12-15, Sabuddu nali siku na eni?

⁸ Nzu na Mulugu ninloga wi, mumalile Mulugu opuliha mabasa etiliye “siku” nanotanu nawili wahivuma. (Wita 2:2) Yehova onokwela olaba, na mazu mena iyene “onothidda mabasa.” (Jo. 5:17) Masasanyedho a nlamulo na Sabuddu anowiwanana na ovuma wakosile Yeova onlogiwa mu nivuruni na Wita. Mulugu wahiloga wi Sabuddu nigakalile ezinddiyelo yaye na ana Izrayel. Ntti nali siku ‘nawithuwa kakamwe . . . , naleveliwe Yehova.’ (Kengesa Obudduwa 31:12-15.) Kawo muttu wakosa mabasa-mabasavi nne ayima, adhari, vina dhifuwo. (Obud. 20:10)  Neji attu otene anwodha ozuzumela dhilobo dhomuyani.

9. Monelo gani w’ovirigana sabwa ya nlamulo na Sabuddu waliwo nsaka na Yezu?

⁹ Siku na Sabuddu nali nattima wa nlogo na Mulugu, mbwenyi asogorheli a marelijiau a nsaka na Yezu anviriganiha nlamulo na Sabuddu. Awene anloga wi yankoddiyiwa siku na Sabuddu oddula magala a trigu obe onvulumutxa muttu wali muredda. (Mk. 2:23-27; 3:2-5) Monelo wawa kuwaligana na mukalelo wubuwela Mulugu, vina Yezu wahiloga ejoya mowakwana-mwene.

10. Mowiwanana na nivuru na Mateu 12:9-12 ninsunzavo eni na monelo wa Yezu mwaha wa Sabuddu?

¹⁰ Yezu na anamafwara aye ali Ayuda anniwelela nlamulo na Sabuddu sabwani ali mutxiddo mwa Malamulo a Mizé. * Mbwenye Yezu wahitonyihedha wi nlamulo na Sabuddu nali nofanyelela vina nanrumeliha okosa mabasa a ttagaraga owakamihedhana attu ena. Iyene wahiloga: “Magano ehu anorumeliha omwirela muthu dhapama na masabuddu vina.” (Kengesa Mateu 12:9-12.) Iyene wanziwa wi onvulumutxa muttu vina olaba mabasa apama na Sabuddu kiyalupa malamulo. Mabasa akosile Yezu ahilagiha wi wannonelamo mowakwana nlamulo na Sabuddu. Vowi siku nthile nali na ovuma, nlogo na Mulugu nankana gari y’ofwaseyela dhilobo dhomuyani. Yezu wunuwile na anamudhi anna elemelelo yozuzumela dhilobo  dhomuyani siku na Sabuddu. Bibilia onologa wi Yezu bali owaniwaye o Nazareti: “Siku na Sabuddu ovolowa musinagoga, eraga yalemeleliye: ovenya wi engesele mazu a Mulugu.”—Lk. 4:15-19.

11. Yotagiha gani yapama yana Yezu sabwa ya olaba na guru?

¹¹ José wahimusunziha Yezu okana monelo wa Mulugu sabwa ya mabasa vina okala namasema wapama. (Mt. 13:55, 56) Yezu vina wahimoona José alabaga na guru siku na siku wila aasapele amudhaye. Jamakamaka oziwa wi Yezu wahiloga na arumiwi aye: “Namalaba onja dha madaye.” (Lk. 10:7) Yezu wanziwa txini olaba na guru.

12. Malebo gani anvaha monelo wa Bibilia mwaha wa mabasa?

¹² Murumiwi Paulo wanziwa txini yatapulela olaba na guru. Mabasa aye amakamaka ali olaleya mwaha wa Yezu vina masunziho aye. Masiki bilivi, Paulo wanlaba wi avisapele. Abali o Tesalónika anziwa wi iyene wanlaba na “guru mabasa ovadda mathiyu na mutana” erela wi ‘ahimulogose muthu.’ (2 Tes. 3:8; Mer. 20:34, 35) Na mazu aba, Paulo txino waddana mabasa aye omaga misasa. Valiye o Korinto, Paulo wahikala vatakulu va Ákila na Prisika ‘vowi nibasa nawa nali nimodhene na omaga misasa.’ Mulogeli Paulo wi wanlaba “mathiyu na mutana” kiyatapulela wi wela olaba s’ohivuma. Iyene wankaana mudhidhi wolaba vina wovuma, ninga na Masabuddu. Siku nthi nannivaha gari ya walaleya Ayuda, abuwene ahalaba na Masabuddu.—Mer. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Ninsunzavo eni ya yotagiha ya Paulo?

¹³ Murumiwi Paulo ohinittiyedha yotagiha yapama. Iyene wahikana mabasa ovisapela, mbwenyi kathiya olaleya ‘muttaka wa pama sabwani ali mabasa attomeliweyi na Mulugu.’ (Rom. 15:16; 2 Kor. 11:23) Iyene wahakokomeza Akristu ena okosaga yakakene. Yodhelavoya jawi, Ákila na Prisika anlaba vamodha “mmabasani a Yezu Kristu.” (Rom. 12:11; 16:3) Paulo wahalibiha Akristu o Korinto wi ‘athangarhamele mabasa a Nabuya.’ (1 Kor. 15:58; 2 Kor. 9:8) Yehova wahinvudhelela Paulo oleba: “Ohinfuna othidda mabasa, kaje-wene.”—2 Tes. 3:10.

14. Txini entapulela mazu a Yezu anfwanyeya va Joau 14:12?

¹⁴ Masiku abano omariha mabasa a ttimaya-ttimaya ba olaleya vina wakosa anamafwara. Yezu wahalibiha anamasunza aye wi agahikosa mabasa menjene opitta aye! (Kengesa Joau 14:12.) Mazu aba a Yezu kantapulela wi nigahikosa matikiniho ninga mwakoseliye. Ottiya ejo, anamafwara aye agahalaleya vina agahasunziha attu enji, mmimburoni dholapela na mudhidhi mwinjene.

15. Mavuzo gani anfwanyelihu ovikosa, nanda sabwa jani?

¹⁵ Akala ohikana mabasa ovisapelana, karoma ovivuza dhahi: ‘Oganyoni waga ddinoziwiwa ninga namalaba wapama? Ddinopulihaga mabasaya na mudhidhene vina na mukalelo wofwanyela?’ Yowakulaya egakala indde, kakana ebaribari wi muzugu wawo onelege wuroromela. Mweddelo wawo onele wattukulela akwawo oganyoni ofuna ovuruwana miselu Dhomwene. Wubuwelaga mwaha wa mabasa olaleya vina osunziha, kavivuze dhahi: ‘Ddinoziwiwa ninga muttu onvilibihedha mmabasani a olaleya? Ddinovisasanyedha pama wi ddiloge mazu oromana makani? Ddinowawiyelelaga  momaguva abale atonyihedha efunelo? Nanda ddinolabihedhaga marhe ottiyana-ttiyana mmabasani olaleya?’ Yowakulaya egakala indde, onele wagalala mmabasani mwawo.

16. Othiyana gani wanna Yezu na arumiwi aye na attu a nsaka nthile vina masaka abano sabwa ya ovuma?

¹⁶ Yezu wanziwa wi dila dhina iyene vamodha na arumiwi anfwanyela ovuma. Mbwenye attu enjene a nsaka nthile vina a masaka abano anubuwela ninga mulobwana wa mureli ologiwe mwari mwa musibo wa Yezu. Mulobwana oddule wahiloga yeka: “Kafwasa, kaja, kamwa, kajavo elabo.” (Lk. 12:19; 2 Tim. 3:4) Iyene wobuwela wi dhilobo dhamakamaka dha mwigumini mwaye dhali ovuma na ofwasa bahi. Mothiyana na mulobwana oddule, Yezu na arumiwi aye kobuwela wi ofwasa yali elobo yamakamaka mwigumini mwawa.

17. Ninalabihedhe dhavi mudhidhi onfunihu ovuma na mukalelo wapama?

¹⁷ Masaka abano ninotamela omutagiha Yezu, ottiya ovumavi, ninolabihedha mudhidhi ohindhowihu oganyoni, wi nikose dhilobo dhapama ninga olaleya vina wona matugumano. Txibarene, ninovilibihedha wakosa anamafwara vina wona matugumano vowi esene dhilobo dhamakamaka wa iyo. (Aheb. 10:24, 25) Masiki okale mudhidhi onfunihu ovuma, ninodhowavi na mabasa ehu omuyani ninga wona matugumano vina ninotamela mudhidhi wa walaleya abale anafanyihu.—2 Tim. 4:2.

18. Txini ennifunana Mwene wehu, Yezu Kristu wi nikose?

¹⁸ Jowagalaliha oziwa wi Mwene wehu, Yezu Kristu, kannididela okosa elobo ehinwodhihu vina ononikamihedha okana monelo wovipimelela mwaha wa mabasa vina ovuma! (Aheb. 4:15) Iyene onfuna wi nikanege mudhidhi w’ovuma. Onfuna vina wi nilabege na guru wila nakwanihedhe dhojombeliwa dhehu vina nikamihedhege na wagalala mabasa a wakosa anamafwara. Mutoma onfwarela, ninele wona ttarho ekosile Yezu wi anifurule mudharini mwa wopiha.