Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MILONGI YA 49

“Sayi “Kithangana” Kya Kukalakala ni Kithangana Kya Kunyoha

“Sayi “Kithangana” Kya Kukalakala ni Kithangana Kya Kunyoha

“Zenu: Tuyenu . . . ku mukáwu, tu nyohe-ku bhwófele.” —MÁL. 6:31.

MWIMBU 143 Twende, tu Sulukyenu, tu Kinge

ITWANDADILONGA *

1. Avulu a tala kyebhi o kukalakala?

KUDYEMBU dyé kyebhi o athu kya tala o kikalakalu? Mu jixi javulu o athu ene mu kalakala kyavulu mu kulu ndenge. O athu a kalakala kyavulu, kene mu kala ni kithangana kya kunyoha, kukala ni miji yâ, mba kudikila o ibhindamu yâ mu nzumbi. (Ndo. 2:23) Ku mbandu yengi, sayi athu imonya, ka wabhela kukalakala.—Jisa. 26:13, 14.

2-3. Ya lungu ni kukalakala, phangu yebhi ya bhana Jihova ni Jezú?

2 Avulu mu ngongo a kalakala kyavulu, amukwá k’ene mu kalakala. Maji Jihova ni Jezú a tala kyambote o kikalakalu. Twejiya kuma Jihova wa zolo o kukalakala. Jezú wa londekesa o kidi kiki mu kuzwela: “Tata yami wa mu kalakala katé kindala; eme wami ngi kalakala.” (Nzwá 5:17) Xinganeka mu kikalakalu kyoso kya bhange Nzambi, mu kubhanga o Jiyanju ni yoso yala mu ngongo. Etu twene mu mona we ima yavulu yambote ya bhange Nzambi mu ixi. O mukwa Jisalamu wambe: “Eye, tata, u Jihova, ikalakalu yé kuvula kwahi! Yene yoso wa i bhanga ni uhete, o mu ngongo mwezala ni jimbongo jé!”—Jisá. 104:24.

3 Jezú wa kayela o phangu ya Tat’ê. O Mona wa kwatekesa Nzambi kyoso kya “polondala mawúlu.” Mwene wa kalakala kumoxi ni Jihova kala “dixibulu dyê.” (Jisa. 8:27-31) Mu kusuluka, kyoso Jezú kyexile mu ixi, mwene wa bhange kikalakalu kyambote. Jezú wambele kwila, o kikalakalu kya mu bhele Jihova, kyedile kala kudya. Yoso ya bhange, ya londekesa kwila, Nzambi mwene wa mu tumikisa.—Nzwá 4:34; 5:36; 14:10.

4. Ya lungu ni kunyoha, ihi i tu dilonga ku phangu ya Jihova ni Jezú?

4 Twa mono kuma, Jihova ni Jezú a kalakala kyavulu. O kwila kiki kilombolola kuma, ki twa tokala dingi kunyoha? Kana. Jihova ka bhwila. Kyenyiki, mwene ka bhingi kunyoha. O Bibidya yamba kwila, kyoso Jihova kya zubha kubhanga o dyulu ni ixi mwene wa ‘sungu nguzu, anga u tululuka.’ (Mak. 31:17) Kifwa-phe, Jihova wa palala kubhanga o ima, yú wa sange kusanguluka mu ima ya bhange. Sumbala Jezú wa kalakala kyavulu kyoso kyexile mu ngongo, mwene wa soto kithangana kya kunyoha ni kudya kama, kumoxi ni makamba-mê.—Mat. 14:13; Luka 7:34.

5. Ibhidi yebhi yene mu dibhana nayu o mundu wa Nzambi?

5 O Bibidya i swinisa o mundu wa Nzambi, kukala athu a wabhela o kukalakala. O jisevelende ja Nzambi, a tokala kukala idimakaji, athu a wabhela kukalakala. Ka tokala kukala imonya. (Jisa. 15:19) Nange eye wene mu kalakala phala kudikila o ibhindamu ya mwiji wé. O maxibulu a Kidistu, ala we ni kikalakalu kya kuboka o njimbu yambote. Né kiki, eye wa bhingi u kala we ni kithangana kya soko phala kunyoha. O kwila kwene mu kubhonza kusanga kithangana phala o sidivisu ya kuboka, o salu yê ni kunyoha? Kyebhi ki twijiya o kithangana ki twa tokala kukalakala ni kithangana ki twa tokala kunyoha?

KYEBHI KI TU TENA KUTALA KYAMBOTE O SALU NI KUNYOHA

6. O divulu dya Máluku 6:30-34 dilondekesa kyebhi kwila, Jezú wexile mu tala kyambote o kikalakalu ni kunyoha?

6 Kima kyambote kutala o salu mu ukexilu wambote. Sobha Solomá wasoneka: “Ima yoso yala ni kithangana kyê . . . yoso i bhita kulu dya mund’uku.” Mwene wa tumbula kukuna, kutunga, kudila, kwolela, kukina ni ima yengi. (Ndo. 3:1-8) Kifwa-phe, ku mwenyu tu bhanga ima iyadi ya bet’o-kota: Kukalakala ni kunyoha. Jezú wexile mu tala o kukalakala ni kunyoha mu ukexilu wambote. Sayi kizuwa, o jipoxolo-jê a kalakala kyavulu mu sidivisu ya kuboka, katé “ni kithangana ngó kya kúdya ka ki mono.” Jezú wa ambela: “Zenu: Tuyenu k’ubheka wetu ku mukáwu, tu nyohe-ku bhwófele.” (Tanga Máluku 6:30-34.) Sumbala Jezú ni maxibulu-mê kyexile mu sanga kithangana kya soko phala kunyoha, Jezú wejidile kwila, a bhingile we kunyoha.

7. Mukonda dyahi kudilonga o kijila kya Sabhalu kyanda tu kwatekesa?

7 Etwenyoso, sayi ithangana twene mu bhinga kunyoha ni kulungulula o ima i twene mu bhanga mu kizuwa ni kizuwa. Tu mona kiki mu Kijila kya bhele Nzambi ku mundu wê m’ukulu. Semana joso, ene exile mu nyoha mu kizuwa kya Sabhalu. Sumbala ki twa mu belesela dingi o kitumu kya Mozé, etu tu tena kukatula mbote mu milongi ya lungu ni kizuwa kyaSabhalu. O kijila kya Sabhalu, kitena ku tu kwatekesa kuxinganeka se twene mu mona kyambote o kukalakala ni kunyoha.

O KIZUWA KYA SABHALU KYEXILE KITHANGANA KYA KUNYOHA NI KUBHEZA

8. Kala kilondekesa Makatukilu 31:12-15 o Sabhalu yexile kizuwa phala kubhanga ihi?

8 O Bibidya yamba kwila, Nzambi wa palala kubhanga o ima mu ixi, kyoso ki kwa bhiti “izuwa” isamanu. (Dim. 2:2) Maji Jihova wa wabhela kukalakala. Mu mawukexilu engi, mwene “wa mu kalakala katé kindala.” (Nzwá 5:17) Jihova wa kalakala mu “izuwa” isamanu, wa nyoho mu kizuwa kya kasambwadi. Wa tangela akwa Izalayele phala kunyoha we mu kizuwa kya kasambwadi. Nzambi wambele kwila, o Sabhalu yexile kijimbwete bhu kaxi kê ni Izalayele. Kyexile kizuwa kya “dinyohenu . . . ki kôla kwa Jihova.” (Tanga Makatukilu 31:12-15.) A a fidisile kukalakala mu kizuwa kiki, kikale an’a jindenge, abhika, katé mwene o ibhaku. (Mak. 20:10) Yene yexile mu bhana kithangana phala o athu kutala maka mu nzumbi.

9. Ya lungu ni kizuwa kya Sabhalu, kixinganeku kyebhi kyayibha kyexile na-kyu o athu mu izuwa ya Jezú?

9 O kizuwa kya Sabhalu kyexile mu bhekela mbote ku mundu wa Nzambi. Maji, mu izuwa ya Jezú, o atwameni a jingeleja exile mu vudisa o ima. Exile mu bhana itumu yavulu ya lungu ni kijila kya Sabhalu. Ene exile mu zwela kwila, katé mwene ngó kukanza tu ibundu phala kudya mba kusaka haxi mu kizuwa kya Sabhalu, kyexile kituxi. (Mál. 2:23-27; 3:2-5) Kiki, ki kyene kya mesenene Nzambi. Jezú wa londekesa o kidi kiki kwa yó exile ku mwivwa.

Mu kizuwa kya Sabhalu, o mwiji mwa kudila Jezú wexile mu lunga o muxima mu ubhezelu wa Nzambi (Tala o kaxi ka 10) *

10. Ihi i tu dilonga mu divulu dya Matesu 12:9-12, yalungu ni ukexilu wa Jezú kutala o kizuwa kya Sabhalu?

10 Jezú ni maxibulu-mê a tokalele ku Jijudé, exile mu nyoha mu kizuwa kya Sabhalu, mukonda dya kubelesela o Kijila kya bhele Mozé ku akwa Izalayele. * Maji Jezú wa zwela, wa londekesa we kwila, ki kima kyayibha kubhanga o mbote ni kukwatekesa akwetu mu kizuwa kya Sabhalu. Mwene wambe: “O ku bhanga mbote mu kizuwa kya sabhalu, k’ele kuma wa tondala Kitumu, kana!” (Tanga Matesu 12:9-12.) Mwene kexile mu xinganeka kwila, kima kyayibha kubhanga o mbote ni kukwatekesa akwâ mu kizuwa kya Sabhalu. Kuma k’exile mu kalakala mu kizuwa kya Sabhalu, o mundu wa Nzambi weji tena kulunga o muxima mu ubhezelu wa Nzambi. O mwiji mwa kudila Jezú exile mu katula mbote mu kizuwa kya Sabhalu phala kuzukama dingi kwa Nzambi. Tu xinganeka kiki mukonda dya ima ya bhangele kyoso kya bhixila mu mbanza ya Nazalé. O Bibidya yamba: “Kuma kyene o kífwa kyê, [Jezú] u bokona kya Sábhalu mu dilombe dya Jijude anga wimana mu ku tanga mu Divulu dya Ngana.”—Luka 4:15-19.

KYEBHI KI U TALA O SALU?

11. Ya lungu ni salu phangu yebhi yambote ya tu xila Jezú?

11 Sé phata, Zuze wa longo kwa Jezú o ufunu wa kusonga o mabaya. Wa mu longo we kyebhi Nzambi kya tala o salu. (Mat. 13:55, 56) Jezú wexile mu mona tat’ê Zuze kukalakala izuwa yoso, phala kudikila o mwiji wê. Mu kubhita mivu, Jezú wambela maxibulu-mê: “Mukalakadi wa fwama [kutambula] o nganyu yê.” (Luka 10:7) Sé phata, Jezú wexile kidimakaji mba mukalakadi wa nguzu.

12. Jivelusu jebhi jilondekesa o milongi ya Bibidya ya lungu ni kukalakala ni nguzu yoso?

12 Poxolo Phawulu wexile we mukalakadi wa nguzu. O kikalakalu kyé kya betele kota, o kubhana o umbangi wa Jezú ni kulonga o njimbu yé. Né kiki, Phawulu wa kalakala we phala kudikila o ibhindamu yê. O jiphange mu Tesalonika, exile mu mona o ku “fubuka ni kututumba” kwê, mu kukalakala ‘usuku ni mwanya.’ Wambe kwila, wa bhange kiki phala ki kukale “muthu tu mu nemena.” (2 Tes. 3:8; Ika. 20:34, 35) Kyoso Phawulu kya zwela o ima yiyi, nange mwene wexile mu xinganeka o kikalakalu kyê kya kutunga jibalaka. Mu mbanza ya Kolindu, mwene wexile ni dikaza Akila ni Pidisila, “hé a kala mu kalakala, kuma o ufunu wâ kutunga jibalaka.” Mu kuzwela kukalakala ‘usuku ni mwanya,’ Phawulu ka mesenene kuzwela kwila, wexile mu kalakala sé kunyoha. Mwene wexile mu nyoha mu izuwa ya Sabhalu. Kuma kya sabhalu o jijudé kexile mu kalakala, Phawulu wexile ni kithanga kya ku abokela.—Ika. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Ihi i tu tena kudilonga ku phangu ya Phawulu?

13 Poxolo Phawulu wa tu xila phangu yambote. Mwene wa bhingile kukalakalela o ibhindamu yê. Né kiki, wa bhange yoso phala “kutula o Njimbu Yambote ya Nzambi.” (Loma 15:16; 2 Kol. 11:23) Mwene wa swinisa akwâ phala kudibakula mu sidivisu ya kuboka. Kyenyiki, Akila ni Pidisila a kitukile ‘akalakadi ni akwâ mwa Kidistu Jezú.’ (Loma 12:11; 16:3) Phawulu wambela akwa Kolindu, swinenu “jinge mu kikalakalu kya Ngana.” (1 Kol. 15:58; 2 Kol. 9:8) Bhu kaxi ka nzumbi ikôla ya Jihova, Phawulu wa soneka: “Muthu se ngwê kukalakala, kana ku mu bhana kudya.”—2 Tes. 3:10.

14. O izwelu ya Jezú mu divulu dya Nzwá 14:12 ilombola ihi?

14 Mu izuwa yiyi ya sukidila-ku, o sidivisu ya kuboka ni kubhanga maxibhulu, kyene o kikalakalu kya beta-kota. Mu kidi, Jezú wambele kuma, o maxibulu eji bhanga kikalakalu kya beta-kota, o kya bhangele mwene ndenge. (Tanga Nzwá 14:12.) Kiki ki kilombolola kwila, tweji bhanga madiwanu kala mwene. Mu veji dya kiki, o izwelu ya Jezú ilombolola kwila, o maxibulu-mê eji boka mu jixi javulu, ku athu avulu ni mu kithangana kya beta dingi kota.

15. Ibhwidisu yebhi i twa tokala kudibhanga ni mukonda dyahi?

15 Se wene mu kalakala phala kudikila o mwiji, dibhwidise: ‘Ku salu yami a ngi mona kala ngi muthu u kalakala ni nguzu yoso? Ngene mu zubha o kikalakala kyami mu kithangana kya soko? Ngene mukalakala ni uhete wami woso?’ Se wa tambwijila, xé, tana-ku. Patalá yé nange wanda kudyelela dingi. O jikoleka jé ku salu, anda tena kuxikina o Njimbu Yambote mukonda dya phangu yé. O yalungu ni sidivisu ya kuboka ni kulonga, dibhwidise: Mu ukunji, o kwila a ngi mona kala ngi muthu u kalakala ni nguzu yoso? ‘O kwila ngene mu pelepalala kyambote o umbangi wa dyanga? Ngene mu vutuka phala kuzwela ni yó a mesena kwijiya dingi? Ngene mu kalakala mu mawukexilu avulu a kuboka?’ Se wa tambwijila, xé, wanda sanga kisangusangu mu sidivisu yé ya kuboka.

KYEBHI KI U TALA O KUNYOHA?

16. Jezú ni jipoxolo exile mu tala kyebhi o kunyoha? Maji kyebhi kyene mu ku u tala o athu lelu?

16 Jezú wejidile kwila, sayi ithangana, mwene ni jipoxolo a bhingile kunyoha. Né kiki, avulu mu thembu yê ni mu izuwa ya lelu, a difu ni m’vwama ya diyala mu kifika kya Jezú. O diyala didi dya mateka kuxinganeka: “Nyohé kyá, u dye, u nwe, u sanguluke!” (Luka 12:19; 2 Tim. 3:4) O diyala didi dya kexile mu xinganeka kwila, o kima kya betele kota, o kunyoha ni kubhanga o jivondadi jê. Maji Jezú ni jipoxolo, kexile mu xinganeka kwila, kubhanga o jivondadi jâ kyene o kima kya betele kota ku mwenyu.

Kutala kyambote o salu ni kuhyoha, kwanda tu kwatekesa kulunga o muxima mu ima yambote i tu bhekela kutululuka (Tala o kaxi ka 17) *

17. Ihi i twene mu bhanga ni kithangana kyetu se ki twala ku salu?

17 Lelu twene mu kayela o phangu ya Jezú. Mu kithangana kya kunyoha ku salu, ki tu kala ngó kubhata, kana. Maji tu boka, tuya mu yônge yetu ya Ukidistá. Etu tu mona o kikalakalu kya kubhanga maxibulu ni kuya mu yônge, kala kikalakalu kya katunda. Tu bhanga yoso phala ki tu fonge. (Jihe. 10:24, 25) Né mwene se twa mu kwenda njila, tuya mu yônge, kabasa kididi, tu sota kithangana phala kulonga o Bibidya ku athu u tu sanga.—2 Tim. 4:2.

18. O Sobha yetu Jezú Kidistu wa mesena kwila tu bhanga ihi?

18 Tu sanguluka mu kwijiya kwila, o Sobha yetu, Jezú Kidistu, ka tu bhingi phala kubhanga kima kya tûndu o nguzu yetu. Maji mwene u tu kwatekesa kutala o salu ni kunyoha mu ukexilu wambote! (Jihe. 4:15) Mwene wa mesena kwila, (1) tu kala ni kithangana kya soko phala kunyoha, (2) tu kalakala ni nguzu yoso phala kudikila o ibhindamu yetu mu xitu, (3) tu sanguluka mu sidivisu ya kubhanga maxibulu. Mu milongi ya kayela, twanda zwela ya bhange Jezú phala ku tu bhulula mu ukexilu wa ubhika wa phulu.

MWIMBU 38 Jihova Wa-nda ku Swinisa

^ kax. 5 O Bibidya i tu kwatekesa kutala mu ukexilu wambote o kukalakala ni kunyoha. O milongi yiyi yanda tu kwatekesa bhu kaxi ka kizuwa kya Sabhalu kyexile mu bhaka akwa Izalayele mu ukulu, phala ku tu kwatekesa kuxinganeka mu ukexilu wambote wa kutala o kikalakalu ni kunyoha.

^ kax. 10 O maxibulu exile mu xila kyavulu o kizuwa kya Sabhalu. Tu zwela kiki mukonda, kyoso kyexile mu pelepalala o mukutu wa Jezú phala ku ufunda, ene a kingila katé kya bhiti o kizuwa kya Sabhalu.—Luka 23:55, 56.

^ kax. 55 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Zuze wa mu kwambata o mwiji wê mu dilombe, mu kizuwa kya Sabhalu.

^ kax. 57 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Tata wa mu kalakala ni nguzu yoso phala kudikila o mwiji wê. Mu kithanga kya kunyoha, mwene u dibhakula mu ikalakalu mu nzumbi, né mwene kyoso kyende njila ni mwiji wê.