Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 49

‘Kuli Lwola lwaKuzata naLwola lwaKunoka’

‘Kuli Lwola lwaKuzata naLwola lwaKunoka’

“Tuyenu . . . kupenge mukanoke chindende.”—MAKO 6:31.

MWASO 143 Twalenuho Kuzata, Tonenunga, naKuvandamina

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Uno vatu vavavulu vamona ngachilihi kuzata milimo?

UNO vatu vavavulu mungalila yenu vamona ngachilihi kuzata milimo? Mumafuchi amavulu, vatu veji kuzatanga milimo hajola jajivulu chikuma. Kakavulu, vatu vaze veji kuzatanga chikuma kavatwama nalwola lwakunoka, chipwe lwakupwa hamwe natanga chipwe lwakuzata milimo yakushipilituko. (Kwambu. 2:23) Veka nawa kavasaka kuzatako, kaha veji kuwananga jijila jakulyongelamo.—Vishi. 26:13, 14.

2-3. Yehova naYesu vatuhana chakutalilaho muka kutalisa kukuzata?

2 Yehova naYesu kavamona kuzata milimo nganomu vachimona vatu vamwe makumbi anoko. Yehova apwa samalikita. Yesu ambile ngwenyi: “Tata achili nakuzata lika nakulelo lino, kaha nayami nawa chinguzata lika.” (Yowa. 5:17) Achishinganyekenu milimo azachile Kalunga hakutenga vangelo navyuma vyeka vyamumelu. Kaha nawa tweji kumonanga vyuma vyamwaza vyakulisezaseza atenga Kalunga hano hamavu. Muka-kwimba jisamu ambile ngwenyi: “Ove Yehova, vyuma watenga omu vyavula! Vyosena unavitenge namangana. Hamavu hazala navyuma watenga.”—Samu 104:24.

3 Yesu alondezezelenga Ise. Azachilenga hamwe naKalunga omu “atengele melu.” Yesu apwilenga “kuluwa muka-kuzata.” (Vishi. 8:27-31) Kaha nawa omu ejile hano hamavu, azachile mulimo waunene. Mulimo kana aumwenenga kupwa hikulya chenyi, kaha nawa wasolwele nge vamutumine kuli Kalunga.—Yowa. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Vyuma muka natulinangula kuli Yehova naYesu kutalisa kukunoka?

4 Uno chakutalilaho chaYehova naYesu, chasolola nge katwatela kuwanangako lwola lwakunokako tahi? Nduma. Yehova kazeyako, ngocho kasakiwa kunoka ngana mwayetuko. Oloze Mbimbiliya ngwayo omu Yehova akumishile kutenga melu namavu, ‘anokele.’ (Kulo. 31:17) Mazu kana alumbununa nge omu Yehova akumishile kutenga asuulukile navyuma atengele. Kaha nawa, Yesu awanyinengako lwola lwakunoka nakulya hamwe namasepa jenyi, numba tuhu apwilenga namilimo yayivulu.—Mateu 14:13; Luka 7:34.

5. Ukalu muka veji kumonanga vatu vavavulu?

5 Mbimbiliya yakolezeza vatu jaKalunga vapwenganga vaka-kuzata. Shikaho kavatela kupwa vovwako. (Vishi. 15:19) Pamo mweji kuzatanga milimo mangana muwaneko vyuma vyakulikafwa navyo mutanga. Kaha nawa tumbaji twaKulishitu vosena vatwama namulimo wakwambulula mujimbu wamwaza. Chipwe ngocho, mwatela kuwanangako lwola lwakunoka. Uno cheji kumikaluhwilanga kuwana lwola lwakuzata milimo yamukuyoya, namulimo wakwambulula, nalwola lwakunoka tahi? Chuma muka nachimikafwa muzatenga milimo nakuwanangako lwola lwakunoka?

ZATENUNGA MILIMO NAKUWANANGAKO LWOLA LWAKUNOKA

6. Mukanda waMako 6:30-34 wasolola ngachilihi nge Yesu azachilenga milimo nakuwanako lwola lwakunoka?

6 Chapwa chachilemu kuzatanga milimo nakuwanangako lwola lwakunoka. Mwangana Solomone vamuhwiminyine asoneke ngwenyi: “Mulimo himulimo ukwechi lwola vautongwela.” Avulukile ngwenyi kuli lwola lwakutumba, nalwakutunga, nalwakulila, nalwakuseha, nalwakukina navyeka nawa. (Kwambu. 3:1-8) Chikupu vene, vyuma vyavilemu mukuyoya shina kuzata, nakunoka. Yesu azachilenga milimo nakuwanako lwola lwakunoka. Lwola lumwe omu vaposetolo jenyi vakindulukile kufuma mumulimo wakwambulula, vazeyele chikuma mwomwo “kavapwile nalwola lwakuhwima chipwe vene lwakulyako.” Ngocho Yesu ambile ngwenyi: “Tuyenu kwauka wetu kupenge mukanoke chindende.” (Tangenu Mako 6:30-34.) Numba tuhu Yesu natumbaji twenyi kavawanyinenga lwola lwaluvulu lwakunokako, oloze atachikijile ngwenyi vatelelelenga kunoka.

7. Uno kukekesa lushimbi lwaSambata nachitukafwa ngachilihi?

7 Shimbu jimwe chapwa chachilemu kunoka chipwe kuzatako milimo yeka. Tunahase kulinangula chishina kanechi hakukekesa Sambata yize Kalunga alwezele vatu jenyi valingenga. Numba tuhu katwatwama mujishimbi jize Kalunga ahanyine vaIsalele kuhichila muli Moseko, oloze tunahase kunganyala hakukekesa lushimbi lwaSambata. Kaha vyuma natushimutwila navitukafwa tuzatenga milimo nakuwanangako lwola lwakunoka.

SAMBATA YAPWILENGA LWOLA LWAKUNOKA NAKULEMESA KALUNGA

8. Kweseka naKulovoka 31:12-15, mwomwo ika Yehova ahakililileko Sambata?

8 Mazu aKalunga atulweza ngwawo, omu Kalunga akumishile kutenga vyuma hamavu hamakumbi 6, anokele. (Kupu. 2:2) Chipwe ngocho, Yehova azanga kuzata, ngocho “achili nakuzata lika.” (Yowa. 5:17) Sambata yize valingilenga halikumbi lyakusokesa 7, yalitombola nalikumbi anokele Yehova lize vasoneka mumukanda waKuputuka. Kalunga ambile ngwenyi likumbi lyaSambata lyapwile chinjikizo kuli ikiye navaIsalele. Lyapwile likumbi ‘lyakunoka, lyajila kuli Yehova.’ (Tangenu Kulovoka 31:12-15.) Halikumbi kana, vaIsalele navana vavo, navandungo, navimuna kavatelelelenga kuzata milimo yavoko. (Kulo. 20:10) Lwola kana lwapwilenga lwakuzata vyuma vyakushipilitu.

9. Uno vatwamina vamukwitava vamumakumbi aYesu vakaluhwishile ngachilihi Sambata?

9 Likumbi lyaSambata lyapwile lyamwaza chikuma kuli vatu jaKalunga. Oloze mumakumbi aYesu, vatwamina vamukwitava vakaluhwishile jishimbi jakupandama kulikumbi kana. Vambilenga ngwavo chapwile chakuhenga kuhela mitwe yatiliku chipwe kuka mutu halikumbi lyaSambata. (Mako 2:23-27; 3:2-5) Oloze Yesu ahanjikile mazu aze asolwele nge vishinganyeka vyavo vyalimbalakile namwaya muchima waKalunga.

Yesu natanga yenyi vazachilenga milimo yakushipilitu halikumbi lyaSambata (Talenu palangalafu 10) *

10. Kweseka naMateu 12:9-12, Yesu amwenenga ngachilihi likumbi lyaSambata?

10 Yesu navaYuleya vaze vamukavangijilenga, valaminenga Sambata mwomwo vapwile mujishimbi jize Kalunga ahanyine Mose. * Chipwe ngocho, vyuma alingilenga Yesu navize ahanjikilenga, vyasolwele nge kulama Sambata kachapwile nge hichiteliko, kaha nawa kachapwile chakuhenga kulingila vakwavo vyuma vyamwaza halikumbi kanako. Ahanjikile hatoma ngwenyi: “Vachitavisa kulinga chuma chamwenemwene haSambata.” (Tangenu Mateu 12:9-12.) Yesu asolwele hatoma ngwenyi chapwile chakwoloka kulingila mutu chuma chamwaza halikumbi lyaSambata. Vyuma alingilenga vyasolwele nge atachikijile ovyo Kalunga ahakilileko Sambata. Hakuwana nge vatu jaKalunga vanokelenga kumilimo yavo, ngocho chavakafwilenga jino vazate vyuma vyakushipilitu. Twafwelela ngwetu Yesu vamulelelele mutanga yize yalingilenga vyuma vyakushipilitu halikumbi lyaSambata. Twatachikiza ngocho mwomwo yavyuma alingile omu apwile mwimbo lyenyi muNazaleta. Mbimbiliya ngwayo: “Kweseka namuze alingilenga halikumbi lyaSambata, engilile musunangonga, kaha emanyine mangana atange.”—Luka 4:15-19.

UNO MWAZANGA KUZATA TAHI?

11. Iya ahanyine Yesu chakutalilaho chamwaza kupandama kukuzata?

11 Yosefwe amwenenga kuzata nganomu achimona Kalunga, ngocho anangwile namwanenyi Yesu mulimo wakusongasonga. (Mateu 13:55, 56) Pamo Yesu amwenenga omu ise Yosefwe akilikichilenga mangana azakame tanga yenyi. Kutwala muze, Yesu alwezele tumbaji twenyi ngwenyi: “Muka-kuzata atela kumuhana fweto yenyi.” (Luka 10:7) Chikupu vene, Yesu apwile samalikita.

12. Visoneka muka vyasolola nge Paulu apwile samalikita?

12 Kaposetolo Paulu nayikiye nawa apwile samalikita. Mulimo waulemu azachilenga shina wakulweza vatu vatachikize Yesu navyuma anangwilenga. Oloze Paulu azachilenga nawa milimo yakuwanangako jimbongo jakulikafwa najo. Vandumbwenyi muTesolonyika vatachikijile “kukilikita nakufulyangila” chenyi, nomwo azachilenga “ufuku namusana” mangana ahone “kulemuwisa mutu [numba] umwe.” (Teso. 2, 3:8; Vili. 20:34, 35) Chasoloka nge Paulu apwile nakuhanjika hamulimo wenyi wakutunga jimbalaka. Omu apwile muKolinde, atwaminenga hamwe naAkwila naPilishila, kaha “vazachililenga hamwe, mwomwo vapwilenga vaka-kutunga jimbalaka.” Numba tuhu Paulu azachilenga “ufuku namusana,” oloze kachalumbununa nge azachilenga chakuzeneka kunokako. Chakutalilaho, anokelenga halikumbi lyaSambata. Halikumbi kana ambulililenga vaYuleya, mwomwo navakiko nawa kavazachilenga halikumbi lyaSambatako.—Vili. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Vyuma muka natulinangula kuli Paulu?

13 Kaposetolo Paulu atusela chakutalilaho chamwaza. Numba tuhu azachilenga milimo yakumukafwa kuwana mwakuyoyela, oloze shimbu yosena awanyinengako lwola lwakuzata “mulimo wajila wakwambulula mujimbu wamwaza waKalunga.” (Loma 15:16; Koli. 2, 11:23) Kaha akolezezelenga navakwavo valingenga mwomumwe. Chakutalilaho, Akwila naPilishila vapwile vakwavo azachilenga navo “muli Kulishitu Yesu.” (Loma 12:11; 16:3) Paulu akolezezele vaka-Kolinde vapwenga “navyuma vyavivulu vyakuzata mumulimo waMwata.” (Koli. 1, 15:58; Koli. 2, 9:8) Yehova nawa amuhwiminyinyine asoneke ngwenyi: “Kachi nge mutu kate kuzata milimo, kaha kanda alyako.”—Teso. 2, 3:10.

14. Uno Yesu alumbunwine ika hakuhanjika mazu atwama hali Yowano 14:12?

14 Mulimo wakwambulula nakunangula vatu vapwenga tumbaji, ukiko mulimo waulemu chikuma makumbi ano. Yesu ahanjikilile chimweza ngwenyi tumbaji twenyi navakazata milimo yayinene chikuma kuhambakana yize azachile ikiye. (Tangenu Yowano 14:12.) Chipwe ngocho, kalumbunwine ngwenyi natulinganga vyuma vyakukomwesa ngana muze alingilenga ikiyeko. Oloze alumbunwine ngwenyi vaka-kumukavangiza navakambulula nakunangula vatu vavavulu, nakwambulwila kuvihela vyavivulu, kaha nawa hamyaka yayivulu.

15. Vihula muka twatela kulihulisanga, kaha mwomwo ika?

15 Kachi nge mwazata milimo yakukaye, kaha lihulisenu ngwenu: ‘Uno vakwetu vangumona kupwa ngusamalikita tahi? Uno ngweji kukumisanga washi kuzata milimo nakuzata kweseka noho hakumina ngolo jami tahi?’ Kachi nge mukiko, kaha mukulwane wenu wamilimo mwamifwelela. Kaha nawa namukafwa navatu vamwe vali nakumimona vetavile kuvambulila mujimbu wamwaza. Kachi nge mwapwa muvaka-kwambulula, kaha lihulisenu ngwenu: ‘Uno vakwetu vangutachikiza kupwa ngumuka-kwambulula watwima tahi? Kutala ngweji kuwahisanga vyuma nangukahanjika haungeji watete tahi? Uno ngweji kukindulukilanga washi kuvatu vakuwahilila tahi? Kutala ngweji kuzachisanga jijila jakulisezaseza jakwambulwilamo tahi?’ Kachi nge mukiko, kaha namupwa muvakuwahilila hakuzata mulimo wenu.

UNO MWAMONA NGACHILIHI KUNOKA?

16. Uno Yesu natumbaji twenyi vamwenenga ngachilihi kunoka, kaha vatu makumbi ano vachimona ngachilihi?

16 Yesu atachikijile ngwenyi asakiwilenga kunoka hamwe navaposetolo jenyi. Oloze vatu vavavulu halwola kana vapwile ngana mwalunga waluheto uze avulukile Yesu muchishimo atele, kahomu mukiko vali navatu vavavulu makumbi ano. Uze lunga alyambile ngwenyi: “Ijiva kunoka jino, lyakonga, nwakonga, livwisenga kuwaha.” (Luka 12:19; Chimo. 2, 3:4) Lunga kana azangile chikuma kunoka naviseke. Oloze Yesu navaposetolo jenyi kavamwenenga viseke kupwa vyavilemu chikuma mukuyoya chavoko.

Kuzata milimo nakuzachisa kanawa lwola lwakunoka nachitukafwa tulingenga vyuma vyamwaza vize navituhizumuna (Talenu palangalafu 17) *

17. Uno tweji kuzachisanga ngachilihi makumbi akunoka?

17 Makumbi ano tweji kulondezezanga Yesu. Hamakumbi akunoka katweshi kutwama kahako, oloze lwola kana tweji kuluzachisanga hakuya nakwambulula nakukunguluka. Twamona kukunguluka namulimo wakunangula vatu vapwenga tumbaji kupwa vyavilemu chikuma, ngocho tweji kukilikitanga mangana twazanenga mumilimo kana lwola lwosena. (Hepe. 10:24, 25) Nahamakumbi akunoka, tweji kuyanga nakukunguluka nakwambulila vatu numba vene mukutulukila.—Chimo. 2, 4:2.

18. Uno Mwangana wetu Kulishitu Yesu asaka tulingenga ika?

18 Tweji kwivwanga kuwaha kutachikiza ngwetu Mwangana wetu Kulishitu Yesu, kapwa muka-kukaluhwisa jishimbiko kaha nawa eji kutukafwanga tuzatenga milimo nakuzachisa kanawa lwola lwakunoka. (Hepe. 4:15) Asaka tuwanengako lwola lwakunoka. Asaka nawa tukilikitenga mangana tuwane vyakulikafwa navyo mukuyoya, nakuzata mulimo wakunangula vatu vapwenga tumbaji. Muchihande nachikavangizaho, natushimutwila mulimo azata Yesu mangana atusokole kuundungo washili.

MWASO 38 Mwakujikijisa

^ par. 5 Visoneka vyatulweza tuzatenga milimo nakuwanangako lwola lwakunoka. Muchihande chino natushimutwila haSambata yize valingilenga vaIsalele, mangana tutachikize omwo twatela kumona milimo nakunoka.

^ par. 10 Tumbaji vavumbikilenga chikuma Sambata, ngocho valitwaminyine kuwahisa vyuma vyalivumba lyamwaza vyakukwita mujimba waYesu nakuvandamina Sambata yihite.—Luka 23:55, 56.

^ par. 55 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Yosefwe ali nakuya natanga yenyi kusunangonga haSambata.

^ par. 57 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Chisemi walunga uze azata, ali nakuzachisa lwola lwenyi lwakunoka hakuzata milimo yakushipilitu hamwe natanga yenyi.