Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 49

“Kwi nguba” a kufuba na a kwikisha

“Kwi nguba” a kufuba na a kwikisha

“Fikaayi ku lupese mu mbalo ishii bantu, nwikishe kapeela.”​—MAK. 6:31.

LOONO 143 Tengyela efuku dya Yehowa kushii kukooka

KYABAKWILA MWANKA *

1. Bantu bebungi abamonaa mudimo naminyi?

KWENU, bantu bebungi abamonaa mudimo naminyi? Mu maumbo ebungi, bantu bebungi bakwete kufuba ngofu na abakishaa nsaa ibungi kukila kumpala. Bantu abafubaa ngofu, mbakutwe mpa na nsaa ya kwikisha, ya kushala na bifuko byabo, sunga ya kulombasha nkalo yabo ya mu kikudi. (Mul. 2:23) Ku lungi lupese, bangi bantu namu tabakumiinaa kufuba na abakimbaa tubingilo bwa kupela kufuba.​—Nki. 26:13, 14.

2-3. Nkileshesho kinyi kyabadi betulekyele kwi Yehowa na Yesu pabitale mudimo?

2 Mu kwilekena na bantu ba mu uno ndumbulwilo bashi na nkatshinkatshi, tala mweneno enaye Yehowa na Yesu pabitale mudimo. Atuuku shi Yehowa mmukumiine kufuba. Yesu bebilesheshe patooka’shi: “Yayà kyafubu mpâ na lelo uno, byabya ami namu nafubu.” (Yo. 5:17, EEM) Banda kunangushena ku mudimo oso ubaadi Efile Mukulu mukite pabadi mupangye ba mikeyilu na eyilu na nsenga. Tukwete kumona dingi bishinkamisho bya mufubo w’Efile Mukulu wa bupangi pa nsenga patudi bashale. Mufundji a misambo bambile’shi: “Mifubo yoobe mbyaidi bungi byaabya, Yehowa! We mwiyikite yooso na binangu, nsenga ngyuule na bipangwa byoobe.”​—Mis. 104:24.

3 Yesu baadi mwambule Nshaye. Baadi akwasha Efile Mukulu nsaa ibaadi ‘mutuule eyilu.’ Baadi na Yehowa “bu mufubi ê.” (Nki. 8:27-31, EEM) Kubapu kukila bipwa bibungi, pabaadi Yesu pa nsenga, baadi mufube bikata. Wawa mudimo ubaadi nka bu kidibwa kyaye, na ubaadi ushinkamishe’shi Efile Mukulu mmumutume.​—Yo. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Nkinyi kyatudya kulongyela kwi Yehowa na Yesu pabitale kwikisha?

4 Kileshesho kyabadi betulekyele kwi Yehowa na Yesu pabitale kufuba ngofu akilesha’shi kwikisha takwi na muulo su? Nya. Yehowa takookaa, byabya te na lukalo lwa kwikisha ku mbidi nya. Anka, Bible amba’shi kunyima kwa Yehowa kupanga eyilu na nsenga “baayikiishe.” (Efi. 31:17) Byabya abilesha’shi Yehowa bayikiishe na kusanka na bibaadi mukite. Dingi, sunga’shi Yesu baadi afubu ngofu pabaadi pa nsenga, baadi aata nsaa ya kwikisha na kudya kantu na ba kuuku baye.​—Mat. 14:13; Luk. 7:34.

5. Bafubi b’Efile Mukulu bebungi be na lukalakashi kinyi?

5 Bible atekye bafubi b’Efile Mukulu bwabadya kwikala abafubu. Bafubi baye be na kya kufuba, kushi kwikala bu balofwa. (Nki. 15:19) Pangi okita mufubo wa ku mbidi bwa kukwasha kifuko kyobe. Balongi ba Kidishitu boso be na bushito bwa kulungula mukandu wibuwa. Kadi, abitungu wekale na nsaa ilombane ya kwikisha. Wetatshishaa bwa kwikala na nkatshinkatshi pabitale nsaa ya kufuba, ya kulambukisha, na kwikisha su? Twi kuuka bungi bwa nsaa ya kwikisha na ya kufuba naminyi?

BYA KWIKALA NA NKATSHINKATSHI

6. Mukanda wa Maako 6:30-34 aulesha naminyi’shi Yesu baadi na nkatshinkatshi pabitale mudimo na kwikisha?

6 Pabitale mudimo, kwikala na nkatshinkatshi kwi buwa. Nfumu Solomone bafundjile ku bukwashi bwa kikudi’shi: “Kwi nguba  . . . bwa kintu kyooso.” (Mul. 3:1-8) Bibamweka patooka’shi, bintu bibidi bikata mu nshalelo a bantu nyi kufuba na kwikisha. Yesu baadi na nkatshinkatshi pabitale mudimo na kwikisha. Ungi mususa, balongi baye abaadi bafube ngofu mu bulungudi. ‘Tababaadi sunga na nguba a kudya.’ Yesu nkwibalungula’shi: “Fikaayi ku lupese mu mbalo ishii bantu, nwikishe kapeele.” (Badika Maako 6:30-34.) Sunga’shi tababadi na mushindo wa kwikisha, Yesu baadi auku’shi boso bwabo be na lukalo lwa kwikisha.

7. Kutaluula mwiya utale Sabato kwi kwitukwasha naminyi?

7 Ingi nsaa, kungi kwikisha sunga ingi myanda abitungu kwiyishintuula. Twi kwibimwena ku mpàngo ya Sabato ibaadi Efile Mukulu mwate bwa mwilo waye kala. Tatwi mu miiya ya Moyiise nya, kadi kutaluula kyayakula pabitale Sabato kwi kwitukwasha. Myanda yatulongo i kwitukwasha bwa kutaluula mweneno eetu pabitale mudimo na kwikisha.

EFUKU DYA SABATO DIBAADI DYA KWIKISHA NA KULANGWILA

8. Muyiile Efilu 31:12-15, efuku dya Sabato dibaadi dya kinyi?

8 Eyi dy’Efile Mukulu adyamba’shi kunyima kwa “mafuku” asamombo a bupangi, Efile Mukulu bayikiishe ku mifubo ibaadi akitshi pa nsenga. (Kib. 2:2) Kadi, Yehowa mmufule mudimo, na mu ingi mishindo “kyafubu mpa na lelo uno.” (Yo. 5:17) Yehowa bafubile munda mwa mafuku asamombo, aye nkwikisha p’efuku dya musambo na alungula bena Isaleele namu bwabadya kwikisha mwifuku dya musambo. Efile Mukulu bambile’shi Sabato ibaadi bu kitundwilo pankatshi paye na bena Isaleele. Dibaadi efuku “dya kwikisha . . .  kintu kya kishila kwi Yehowa.” (Badika Efilu 31:12-15.) Muntu su ngumune tabaadi mulombene kufuba, mwana, mpika sunga nyema ya kudima nayo. (Efi. 20:10) Bino bibaadi abikwasha bantu bwabadya kutuula binangu byabo ku myanda ya mu kikudi.

9. Mweneno kinyi ebubi baadi naye bantu ba mu mafuku a Yesu pabitale Sabato?

9 Efuku dya Sabato dibaadi buwa bukile bwa mwilo wa Yehowa; anka, bakata ba bipwilo be bungi ba mu mafuku a Yesu abaadi bele miiya ikilekile pabitale Sabato. Abaadi abamba’shi bibaadi bubi kupuula ntete ya kudya sunga kubuka muntu e na maladi mwifuku dya Sabato. (Mak. 2:23-27; 3:2-5) Yawa mweneno baadi mwilekene na a Yehowa, dingi Yesu baadi mwibileshe patooka kwi bantu abaadi abamutemesha.

Kifuko kya Yesu akikitshi myanda ya mu kikudi mwifuku dya Sabato (Tala kikoso 10) *

10. Nkinyi kyatudi balombene kulongyela ku mukanda wa Mateo 12:9-12 pabitale mweneno a Yesu a Sabato?

10 Yesu na balondji baaye bena Yuuda abaadi abakokyela Sabato mwanda abaadi mu Mwiya wa Moyiise. * Kadi mu ngakwilo na bikitshino byaye, Yesu balesheshe’shi abitungu kwikala na nkatshinkatshi mu kufubisha kwa mwiya utale Sabato, na’shi kukitshina bangi myanda ibuwa bwa kwibakwasha mwifuku dya Sabato takubaadi bubi nya. Bakwile patooka’shi: “Muîle bishila byetu, muntu e na matalwa a kukita bi buwa p’efuku dya musambobidi [Sabato].” (Badika Mateo 12:9-12.) Tabaadi amono kukitshina bangi myanda ibuwa bwa kwibakwasha bu kwipaa kwa mwiya wa Sabato nya. Bikitshino bya Yesu bibalesheshe’shi baadi mupushe kabingilo kabaadi Efile Mukulu mulungule mwilo waye bwa kwikisha. Bu bibaadi bafubi b’Efile Mukulu abekisha ku mifubo yabo, abaadi na mushindo wa kutuula binangu byabo ku myanda ya mu kikudi. Yesu baadi mukudile mu kifuko kibaadi akyata efuku dya Sabato bu efuku dya kulangwila Efile Mukulu. Atuuku byabya mwanda wa byatubadika pabitale Yesu pabaadi kwabo ku Naazarete’shi: “Batwelele mu kitumbwilo mwifuku dya sabato, muyiile kipikwa kiaye, na bebweele bwa kubala.”​—Luk. 4:15-19, Kilombeeno kipya 2014.

WE NA MWENENO KINYI PA BITALE MUDIMO?

11. Nanyi baadi mulekyele Yesu kileshesho kibuwa kya kufuba ngofu?

11 Eyendo, Yoosefe baadi mulongyeshe Yesu, bi mweneno a Efile Mukulu pabita mudimo, pabaadi amulongyesha mudimo wa mabaya. (Mat. 13:55, 56) Na abimweka’shi Yesu baadi amono bibaadi Yoosefe afubu ngofu efuku dyoso bwa kukwasha kifuko kyaye. Mafuku kunyima, Yesu balungwile balongi baye’shi: “Mwina-mufubo mulombeene efuto dyaaye.” (Luk. 10:7) Yesu baadi muubile kukita midimo i bukopo.

12. Mbifundwe kinyi abilesha akyakula Bible pabitale kufuba ngofu?

12 Bi mumune na Mpoolo mutumibwa. Mudimo waye ukata ubaadi wa kulungula bangi pabitale Yesu na malongyesha aaye. Anka, Mpoolo baadi afubu bwa kwikwasha. Bena Tesalonika abaadi abauku’shi ‘baafubanga bikata, bufuku na kanya’ mu kipaso kyashibaadi ‘munyenyeke muntu sunga ngumune . . .  bushito.’ (2 Tes. 3:8; Bik. 20:34, 35) Abimweka’shi Mpoolo baadi akwila mudimo waye wa kukita mapema. Pabaadi mu Kodinda, baadi mushale kwa Akila na Prisile bu ‘bi bádi eûku mufubo umune n’abo wa kukita mapema.’ Kwamba’shi Mpoolo baadi afubu ‘bufuku na kanya’ takulesha’shi baadi afubu kushii kwikisha nya. Baadi ekisha ku mudimo waye wa mapema, bu kileshesho mwifuku dya Sabato. Mu dyadya efuku, baadi apete mpa na mushindo wa kulambukisha bena Yuuda, mwanda abo namu, tababaadi abafubu mwifuku dya Sabato nya.​—Bik. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Nkinyi kyatulongyela ku kileshesho kya Mpoolo?

13 Mpoolo mutumibwa mmulekye kileshesho kibuwa. Baadi na kya kukita midimo ya ku mbidi; anka, baadi atungunuka na kukita “mufubo wa mukandu wibuwa w’Efile Mukulu,” misuusa yoso. (Lom. 15:16; 2 Kod. 11:23) Baadi munyingishe bangi bwabadya kukita nka byabya. Bu kipeta, Akila na Prisile, abaadi ‘bafubi naye mu Kidishitu Yesu.’ (Lom. 12:11; 16:3) Mpoolo batekyele bena Kodinda bwa kwikala na “katshintshi mu mufubo wa Mwanana.” (1 Kod. 15:58; 2 Kod. 9:8) Ku bukwashi bwa kikudi kyaye, Yehowa batakwile Mpoolo bwadya kufunda’shi: “Su muntu kampanda taakyebe kufuba, tadyanga nya.”​—2 Tes. 3:10.

14. Nkinyi kibaadi Yesu akyebe kwamba pabakwile mayi atusangana mu Yowano 14:12?

14 Mudimo wi na muulo ukata mu ano mafuku a ku nfudilo, nyi kulungula mukandu wibuwa na kwikasha bantu bu balongi. Dingi, Yesu batemukile’shi balongi baye abakakitshi mufubo ukata kukila ubakitshine aye nabene! (Badika Yowano 14:12.) Tabaadi akyebe kwamba’shi atukekala atukitshi bilengyeleshi nya. Anka, balondji baye abaadi na kya kulambukisha na kulongyesha mu teritware mukata, kwi bantu bebungi, na munda mwa mafuku ebungi kukila bibakitshine.

15. Nkonko kinyi yatudya kwiyela atwe banabene?

15 Su ofubaa mudimo wa ku mbidi, eyipushe ino nkonko: ‘Ku mudimo wande abanguku bu mwina mufubo a katshintshi su? Nalombashaa mudimo wande pa nsaa na neukitaa kalolo su?’ Su lwaluulo lobe lwi’shi oolo, mukata oobe a mudimo akukulupila. Mpa na bantu abakumono abasankila mukandu oobe wa Bufumu. Pabitale mudimo wa bulungudi na wa kulongyesha, eyipushe ino nkonko: ‘Bantu abanguku bu mwina mufubo a kishima mu bulungudi su? Nelumbuulaa kalolo bwa kubanga mwisambo na muntu bwa mususa wa kumpala? Nalukilaa mu kutala bantu bekele basankile mukandu kushi kunyengakana? Nafubishaa mishindo ilekene ya kulungu mukandu wibuwa su?’ Su lwaluulo lwi’shi oolo, opete muloo mu mufubo oobe.

WE NA MWENENO KINYI PA BITALE KWIKISHA?

16. Nkwilekena kinyi kwi pankatshi pa mweneno a Yesu na balongi baye na a bantu bebungi lelo uno, pabitale kwikisha?

16 Yesu baadi auku shi, aye na balongi baye abaadi na lukalo lwa kwikisha ingi nsaa. Kadi, bantu bebungi ba aa mafuku na ba lelo uno, twi kwibapwandikisha na mpeta a mu lukindji lwa Yesu. Yawa muntu baadi mwambe’shi: “Ikisha, odye, otome, otunkume.” (Luk. 12:19; 2 Tim. 3:4) Baadi anangushena’shi bintu bi na muulo ukata nyi nkwikisha na kusanka. Kadi, mu kwilekena na byabya, Yesu na balongi baye tababaadi batuule binangu byabo ku miloo yabo’bo banabene nya.

Kwikala na nkatshinkatshi pabitale mudimo na kwikisha akwitukwasha bwa kukita midimo ibuwa ayitupa muloo (Tala kikoso 17) *

17. Mbikunyi byatufubishaa nsaa yatudi mu konje ku mudimo?

17 Lelo uno, tukwete kwitatshisha bwa kwambula Yesu pa kufubisha nsaa yetu yatushi na mudimo, kushi penda bwa kwikisha nya kadi bwa kukita myanda ibuwa bu kulungula bangi mukandu wibuwa na kutwela mu bisangilo. Byabya, mudimo wa bulungudi na kutwela mu bisangilo bi na muulo ukata kwatudi, nyi bwakinyi atukitaa mwetu moso bwa kukita ino midimo i selele misusa yoso. (Eb. 10:24, 25) Sunga nsaa yatudi mu konje, atutungunukaa na kyubishi kyetu kya myanda ya mu kikudi bu kutwela mu bisangilo mbalo yoso yatudi, na kukimba mishindo yoso ayimweka bwa kwisamba na bantu batufumankana nabo myanda ya mu Bible.​—2 Tim. 4:2.

18. Nfumwetu, Yesu Kidishitu, akumiina’shi tukite kinyi?

18 Twi na lutumbu lukata mwanda Nfumwetu Yesu Kidishitu, tetutekaa byatushi balombene kukita na kwete kwitukwasha bwa kwikala na nkatshinkatshi pabitale mudimo na kwikisha! (Eb. 4:15) Akumiina’shi tupete kwikisha kwatudi nako lukalo. Akumiina dingi’shi tufube ngofu bwa kulombasha nkalo yetu ya ku mbidi na kukita mufubo wa kwikasha bantu bu balongi awitupa muloo. Mu mwisambo aulondo, atukakwila pabitale kibaadi Yesu mukite bwa kwitukuula ku bupika.

LOONO 38 Akakunyingisha

^ par. 5 Bifundwe abitulongyesha bya kwikala na nkatshinkatshi pabitale mudimo na kwikisha. Pa kufubisha kileshesho kya Sabato ababadi bape bena Isaleele, uno mwisambo awitukwasha bwa kutaluula mweneno eetu pabitale mudimo na kwikisha.

^ par. 10 Balongi ba Yesu abaadi na kanemo kakata bwa mwiya wa Sabato mu kipaso kibabadi bemikye byoso bibabadi abakitshi bwa kushiika Yesu mpa na pabaadi efuku dya Sabato dikile.​—Luk. 23:55, 56.

^ par. 55 BI MU BIFWATULO: Yoosefe kwete kwenda na kifuko kyaye ku kitumbwilo efuku dya Sabato.

^ par. 57 BI MU BIFWATULO: Nshe-bana kwete kufuba bwa kukwasha kifuko kyaye, afubisha nsaa yashii ku mudimo bwa kukita myanda ya mu kikudi, sunga nsaa yabadi mu kwikisha na kifuko kyaye.