1, 2. Meritre nämäne Jesús doboi mikani yekänti ngwane, ¿ángel käkwe dre niebare ietre aune Jesukwe dre niebare ietre?

KÖBÖ 16 nisán kä 33 yete kä jatani ngwen ngwane, meritre Ngöbö mikaka täte ye nikani Däkien Jesús doboi mikani yekänti. Dobo mikani ye köböi nikani köböiti biti ötare ta. Meritre ye nikani jondron rä mane bätä aceite rä bälen ye ngwena jüantekäre Jesús ngwakabätä. Akwa, nikanintre mate kä yekänti ngwane kämäkä kwani tökare ietre. Jesús nükaninta nire aune nikani niaratre känenkäre Galilea, yete ja tuai kwetre ben niebare angelekwe ietre (Mat. 28:1-7, TNM; Luc. 23:56; 24:10).

² Meritre nikaninta ja jiebiti ngwane, Jesús ngätäni ben käkwe niebare ietre: “Ti mräkätre ja töitikaka tibe abko rikadre ti ngäbti kä Galileate. Ye känti ti tuadita kwetre abko mun nän niere ietre” (Mat. 28:10). Kukwe ütiäte krubäte namani mikadre gare nitre ja tötikaka kwe ie, aisete nükaninta nire ye bätäräbe gätä ye köböi kitani kwe.

3, 4. Kukwe nieta Mateo 28:19, 20, ¿ye ñobätä ñaka nitre apóstol ye aibe kräke? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä).

³ (Ñäkädre Mateo 28:16-20 yebätä). Jesukwe nitre ja tötikaka kwe ükaninkrö ngwane, sribi meden ütiäte nuaindre kwetre siklo kena yete ye mikani gare kwe ietre. Aune sribi ye arabe nuainta ni näire arato. Jesukwe niebare ietre: “Mun nän, amne nitre nünanka kä jökräbti temen, ye känti mun näin ti mike gare ietre amne munkwe niaratre mika ja töitikaka siba  tibe [...]. Amne kukwe diribare tikwe munye, ye erere munkwe diri jökrä ietre”.

⁴ Ni jökrä nänkä Jesús jiebiti käkwe kukwe driedre ie niara tö. Nitre apóstol ja ngwanka metre ye ñan aibe ie Jesukwe kukwe ye niebare. ¿Ñobätä nita ye niere? Ñan ñobätä aune nitre mikadre ja tötikaka niebare Jesukwe ngwane, nitre apóstol ye ñan aibe nämäne ngutuä Galilea yete. Meritre käkwe ja tuai Jesube kä Galilea yete niebare angelekwe ye nikwe ngwandre törö jai. Aisete gätä nuainbare yete meritre ja ngwanka metre nämäne siba arato.

5. ¿Kukwe meden tä mike gare nie gätäbare Galilea nieta Mateo kapitulo 28 ye arabätä blitata 1 Corintios 15:6 yete?

⁵ Ne madakäre, Jesukwe ja mikani tuare ni “siento krärike jire” nämäne jakänti yei niebare apóstol Pablokwe (1 Cor. 15:6). ¿Medente kukwe ye namani bare? Gätä nuainbare Galilea nieta Mateo kapitulo 28 yete, ye arabätä Pablo nämäne blite ye kukwe keta kabre tä mike gare nie. Kena, nitre ja tötikaka Jesukwe ye bäsi jökrä galileabo, aisete rabadre bäri nuäre kräke nitre ye jökrä ükökrö ngutuä Galilea yekänti aune ñaka ju kwati Jerusalén yete. Ketebukäre, Jesús nükaninta nire ye bätäräbe gätäbare kwe nitre apóstol ni jätäbiti iti ben Jerusalén. Nitre apóstol ye aibe käkwe kukwe driedre aune nitre mikadre ja tötikaka yei Jesús törbadre akräke ye niedre kwe ietre Jerusalén. Aune ñaka meritre bätä nitre mada ja tötikaka kwe ye nübaidre kwe ja ükökrö Galilea yete (Luc. 24:33, 36).

6. Kä nengwane nitre mikadre ja tötikaka, ¿ye Mateo 28:20 tä mike gare ño aune ye mikata ño täte?

⁶ Ketamäkäre, nitre mikadre ja tötikaka ye Jesukwe ñaka nuain mananbare nitre apóstol ni jätäbiti iti ye aibe ie. ¿Ñokänti ye gare nie? Mrä kukwe ne niebare kwe nitre ja tötikaka kwe yei, “ti abko tädi kärekäre munbe köbö kwatirekwatire nebebe kä mrä” o kä ne krütai yete (Mat. 28:20). Nitre mikadre ja tötikaka niebare Jesukwe, ye erere nuainta nengwane ye mikata gare kukwe keteiti nebiti. Kä kwatire kwatire te nitre 300 mil näre tä ja ngökö ñöte ja mikakäre testiko Jehovakwe.

7. ¿Nibike dre mike gare jai aune ñobätä?

⁷ Nitre kwati tä ja tötike Bibliabätä ye tä ja ngökö ñöte, akwa mada abokän käkwe ja ngökadre ñöte o ñakare yebätä tä nemen töbike krubäte. Kukwebätä tötikata ye tä nemen tuin kwin ietre akwa töi ñaka ja ngökabätä ñöte. Nitre ja tötikaka Bibliabätä ye käkwe ja ngökadre ñöte aune kukwe nemen gare ietre ye ererebätä jatadre ja ngwen yei ni niaratre tötikaka tö ye gare metre nie. Aisete ño ni raba kukwe metre ye mike nemen nitre ja tötikaka ye brukwäte aune ño ni raba dimike nirien kukwe ja üairebiti ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti. ¿Kukwe nebätä töbikadre ye ñobätä ütiäte? Ütiäte ñan ñobätä aune nitre ruäre ye tötikadre jankunu Bibliabätä o ñakare yebätä raba nemen töbikadre nie.

8. ¿Ñobätä ñan raba nemen nuäre ni kräke kukwe mikakäre nemen ni ja tötikaka brukwäte?

⁸ Nitre tä Jehová tarere yebätä ja töi mikadre kwetre mike täte yei Jehová tö. Jehová töita krubäte nitre ja tötikaka Bibliabätä yebätä aune niaratre tare krubäte kwe ye nikwe ja di ngwandre mike nüke gare ietre. Jehová ye “nitre rün ñakare ye rün aune meritre kän muko krütani ye kriemikaka” (Sal. 68:5). Ye kwrere nitre ja tötikaka Bibliabätä käkwe Jehová mikadre tuin jai ie ni tö. Jehovata niaratre tarere krubäte ye rükai gare ietre ngwane, niaratre raba kite Jehová tarere arato. Akwa nitre ja tötikaka ye ruäre rün käkwe ñaka tarebare yebätä ñan tä nemen nuäre kräketre Jehová mikakäre tuin jai ni Rün ni tarekä ye erere (2 Tim. 3:1, 3).  Aisete nita ni tötike Bibliabätä ngwane, Ngöbö töi kwin keta kabre yebätä nikwe blitadre bäri. Arato Ngöbö ni tarekä tö niaratre tuai nüne kärekäre aune tä juto dimikakäre ye nikwe dimikadre mike nüke gare jai. ¿Dre mada ni raba nuainne?

9, 10. ¿Tärä meden medenbiti nitre tötikadre Bibliabätä aune ñobätä tärä ye kwin niaratre tötikakäre?

⁹ Tärä nebiti diridre, ¿Dre drieta nie Bibliabätä? aune “Munkwe Ngöbö taredre jankunu”. Tärä ne sribebare ni dimikakäre kukwe metre ye mikakäre nitre ja tötikaka ye brukwäte. Ñodre kapitulo kena tärä Dre drieta nie ye tä kukwe ngwantarita ne mike gare: ¿Ngöbö töita nibätä o ñakare? ¿Ja tare nikata yebätä ja nemen ruin ño Ngöböi? ¿Mä raba nemen ja ketamuko Ngöbökwe? Kukwe ja jie ngwankäre Bibliabätä ye köböire nünanta bäri kwin aune ja ketata bäri kwin Ngöböbe ye tärä “Munkwe Ngöbö taredre jankunu” ye käkwe ni ja tötikaka ye dimikai mike nüke gare jai. Ni tärä ni mada tötike tärä ketebu yebiti bä kabre, akwa ni ño ño tötikata nikwe yebätä töbikadretari aune ye ererebätä ja ükadrete tötikakäre kwin.

 ¹⁰ Töbike kukwe nebätä, ni ja tötikaka ye törbadre ja tötikai tärä madabätä ngwane ¿dre nuaindre? Ye erere ngwane, tärä yebätä niarakwe ja tötikadre akwle, akwa tötikadre jankunu tärä kädrite käne yebätä.

11. ¿Ñongwane ni jatadre ja tötika kömike aune mike krüte orasion yebiti aune blita raba ño orasion yebätä ni ja tötikaka ben?

¹¹ Ja tötika kömikadre orasion yebiti. ¿Ñongwane ni jatadre ja tötika kömike aune mike krüte orasion yebiti? Ñaka kä juandre raire ta nuainkäre. Aisete köbö kitadre jai ni madabe ja tötikakäre ngwane, bämän ye bitikäre nikwe nuaindre ye bäri kwin. Üai deme ñaka ni dimikadre akräke Ngöbö Kukwei ñan raba nemen gare kwin nie ye nikwe ni ja tötikaka dimikadre mike nüke gare jai. Ja mräkätre nitre tötikaka Bibliabätä ye ruäre tä blite orasion yebätä ni ja tötikaka kwe ben ngwane tä ñäke Santiago 1:5 yebätä, yete nieta: “Munkwe dre dre nuendre, ye ñan raba nüke gare munye angwane, Ngöbökwe mun mikadre töbtä abko munkwe kärä ie”. Biti tätre ngwentari ni ja tötikaka yei: “¿Ni ‘mikadre töbtä’ ye kärä raba ño Ngöböi?”. Orasion yebiti ye ni ja tötikaka raba niere nie.

12. ¿Salmo 139:2-4 yebiti ni raba ni ja tötikaka ye dimike ño orare bäri kwin Ngöböi?

¹² Ni ja tötikaka käkwe oradre ño ye driedre ie. Jehová tö orasion kwe kukwe nuai ye nikwe niedre ie. Niara raba orare ja brukwä tätebiti, ja ruin ño ie ye raba niere Ngöböi aune kukwe meden abokänbätä ja ñan nüke törö ie niekäre ni madai ye niara raba mike gare Jehovai nikwe mikadre gare kwin ie. Metrere dreta ni töite ye gare jökrä Ngöböi (ñäkädre Salmo 139:2-4 yebätä). * Arato ni ja tötikaka ye ni raba dimike ne kwe ja di kärädre kwe Jehovai ja töi kwitakäre aune kukwe ñaka kwin nuainta kwe ye tuametrekäre. Kwre ani bämike. Ni iti niena ja tötike raire Bibliabätä yei fiesta ruäre kite kukwe ngwarbe yekri ye tuin kwin. Kukwe ye käme ye gare ie akwa kukwe ruäre nuainta fiesta yete ye tuin kwin ie. Ye erere nemen bare ngwane, ni raba ni ja tötikaka ye dimike kukwe tuin ño ie ye mike gare Jehovai aune ja di ribere arato kukwe tareta Jehovakwe ye aibe tarere (Sal. 97:10).

13. a) ¿Ñobätä ñaka kä juandre raire ta ni ja tötikaka ye nübaikäre gätäbätä? b) ¿Ni raba dre nuainne ne kwe ja rabadre ruin kwin gätäte ni ja tötikaka ie?

¹³ Ñan kä juandre raire ta ni ja tötikaka ye nübaikäre gätäbätä. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune dre tuai kwe aune dre kukwe nuai kwe gätäte ye raba mate brukwäte aune raba dimike nirien kukwe ja üairebiti. Aisete, video ¿Gätä nuainta ño nunkwe? ye mikadre tuare ie aune nübaidre gätäbätä jabe. Ni raba nuainne ngwane, ni raba dimike nemen gätäbätä nikwe niedre ie. Arato, ni raba ja mräkätre nübaire jabe niken tötike. Ye köböire ja mräkätre konkrekasionte ye jatai gare ie aune näin gätäbätä ngwane ja rabai ruin bäri kwin ie gätäte.

14. ¿Dre käkwe ni ja tötikaka ye töi mikai ni mada dimike?

¹⁴ Ni ja tötikaka ye ririadre kukwe ja üairebiti yekäre nita dimike (Efes. 4:13). Kukwe kwin raba nemen ni ja tötikaka yekwe yebätä ruäre ngwane tä ja tötika kain ngäbiti. Akwa jatai Jehová tarere bäri ngwane, yekwe töi mikai ni mada dimike, ñodre raba kite ja mräkätre konkrekasionte dimike (Mat. 22:37-39, TNM). Arato, ni ja tötikaka ye raba ngwian bien ja töi jeñebiti sribi Ngöbökwe kräke ye nikwe niedre ie.

15. Ni ja tötikaka kisete kukwe rabadre ngwane, ¿ükadrete ño kwe yekäre nikwe dre nuaindre?

¹⁵ Ni ja tötikaka yekwe ja tuadre ño kukwe kri  ben ye driedre ie. Ani bämike keteiti. Ni ja tötikaka jämi ja ngökö ñöte ye niena kukwe driere, ye ie ja mräkä konkrekasionte käkwe ñäkäbare tare niedre kwe nie. ¿Ye ngwane nikwe dre nuaindre? Nire ngite aune nire ñaka ngite ye nikwe ñaka niedre ie, ñakare aune dre nuaindre kwe nieta Bibliakwe ye nikwe mikadre gare ie. Kukwe ketebu tä nuaindre ie. Ngite juandre ta kwe ja mräkä yebiti. O kukwe ye ñaka käi nikwitekäbiti ngwane, rabadre blite töi jämebiti ja mräkä yebe ja ketakäreta jäme ben (Mateo 18:15 mikadre ñärärä). Ni ja tötikaka dimikadre dre niei kwe yebätä. Ñodre, JW Library^®, Tärä ni testiko Jehovakwe jie ngwankäre ja tötike aune jw.org^® yete kukwe känändre ño kwe kukwe ükatekäre jabe ye driedre ie. Jämi ja ngökö ñöte ye känenkri kukwe ye kwrere ükadrete ño rabadre gare ie ye bäri kwin, ñan ñobätä aune ye köböire ja känenkäre ja ketai bäri kwin kwe ja mräkätre ben.

16. Nikwe ja mräkätre mada nübaidi jabe ni tötike ngwane, ¿dre kwin raba nemen bare?

¹⁶ Ni circuito tuabitikä aune ja mräkä mada konkrekasionte nübaidre ni tötike jabe. ¿Ñobätä nübaidre? Ñan ñobätä aune ja mräkätre ye raba ni ja tötikaka dimike nirien kukwe ja üairebiti aune ñan kukwe kädrite párrafo 13 ye aibebätä. Kukwe ne bämike ja töite. Ni ja tötikaka käkwe ja di ngwanina bä kabre sö ye tuenmetre akwa jämi nemen ie. Ye ngwane, ja mräkä käkwe ja di ngwani bä kabre sö dua tuenmetre ye ni raba niken ngwena jabe. Ja mräkä ye raba kukwe ütiäte niere ni ja tötikaka ie dimikakäre. Ja mräkä ie kukwe gare krubäte ye ngwärekri ja ñan rükadre törö nie ni tötikakäre ngwane, ja mräkä ye käkwe ja tötika jie ngwandre ye ni raba ribere ie. Ja mräkätre tä mekera Jehová mike täte ye nikwe nübai jabe ngwane, kukwe raba nemen gare krubäte ni ja tötikaka ie. Ngwen törö jai, ni tö ni ja tötikaka ye dimikai nirien kukwe ja üairebiti.

17, 18. ¿Ni iti tötikadre jankunu o ñakare ye känenkri drebätä töbikadre?

¹⁷ Akwa ni ja tötikaka ye ñaka nirien kukwe ja üairebiti ngwane, tötikadre jankunu o ñakare ye nikwe ngwandretari jai. Akwa ye känenkri, ni ja tötikaka ye töi ngitiekä ño yebätä töbikadre. Nikwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Kukwe ño ben ni ja tötikaka tä ja tuin akwa tä nirien kukwe ja üairebiti tuin tie? ¿Kukwe namanina gare ie ye niena mike täte?” (Mat. 28:20). Ni ja tötikaka ye tä nirien bätärekä kukwe ja üairebiti akwa tä nirien jutuadre nie.

¹⁸ Ni ja tötikaka ye ñaka kukwe Bibliabätä ye töibikaire o ñaka mike ütiäte jire jai rabadre tuin nie ngwane, ¿dre nuaindre? Töbike kukwe nebätä, ni ja tötikaka ye käkwe ja tötikanina jökrä tärä Dre drieta nie yebätä aune niena ja tötike tärä Ngöbö taredre jankunu yebätä, akwa ñan nemen gätäbätä aune Jesús Ja Nire Biani Ngwanta Törö Jai yebätä ñaka nemen jire. Ne madakäre, käre tä kukwe ngwarbebätä ja tötika  ye mikete köbö mada kräke. Ye erere nemen bare ngwane, blitadre bökän ni ja tötikaka yebe. *

19. Ni ja tötikaka ñaka ja tötika Bibliabätä mike tuin ütiäte jai rabadre tuin nie ngwane, ¿dre nie raba ie aune drebätä töbikadre käne?

¹⁹ Ni raba blita ye kömike krörö ben: “¿Kukwe meden tä mä jiete köböite mä ñan nemen testiko Jehovakwe ruin mäi?”. Kä nikanina ruäre ta yete ni ja tötikaka ye tä ja tötike nibe aune kukwe Bibliabätä ye tuin ütiäte ie niedre kwe, akwa ja ñaka rabai testiko Jehovakwe jire chi niedre kwe nie ngwane, se drekäre tötikadre jankunu. Kukwe ne raba nemen bare arato. Ñobätä ni ja tötikaka ñaka nirien kukwe ja üairebiti ye niedre kwe nie. Ñodre, ja ñaka raba kukwe driere ju ju te ruin ie. Ye rabadre gare nie ngwane, rabai bäri nuäre ni kräke dimikakäre.

20 ¿Ni iti ye tötikai jankunu o ñakare ye kräke Hechos 13:48 tä ni dimike ño?

²⁰ Nitre ruäre ja tötikaka Bibliabätä kä nengwane ye tä ja ngwen nitre israelita Ezequiel näire ye erere. Ezequiel ie Jehovakwe kukwe ne niebare niaratre yebätä: “Nikren, kansion ja tare yebätä kantaita ni kukwe bä nuärebiti aune täkäta bängrabe jondron musika täkärä yebiti ye kwrere mä niaratre kräke. Mä kukwei juruai ietre akwa ñaka mikai täte jire kwetre” (Ezeq. 33:32). Ni ja tötikaka Bibliabätä ye ñan tötikai jankunu Bibliabätä ye niekäre ie ñan raba nemen nuäre ni kräke, akwa “kä kitera neme braibe” ye ngwandre törö jai (1 Cor. 7:29). Aisete ni ñan nirien kukwe ja üairebiti ye ñaka tötikadre jankunu. Bäri kwin, nitre mada töita “nünanbätä kärekäre” ye känändre (ñäkädre Hechos 13:48 yebätä). *

21. ¿Texto meden dianinkä kä 2020 kräke aune ñobätä ye ütiäte?

²¹ Texto dianinkä kä 2020 kräke ye käkwe ni dimikai ja töi mike dirire bäri kwin nitre mikakäre ja tötikaka Jesukwe. Jesukwe kukwe niebare gätä ütiäte krubäte nuainbare Galilea yete ye ruäre tä tikani texto yebätä: Mun nän, nitre mika ja tötikaka aune ngöka ñöte (Mat. 28:19).