1-2. Kangelo walekele bika banakazi ku mbumbo ya Yesu, co bika byabashikile Yesu?

 LITANGWA limo ha Nisan 16 mu 33 C.E., bangamba ba Njambi ba banakazi bakele mu busiwa, co baile ku mbumbo ya Yesu Kilistu. Ha simbu eyi te kuneti matangwa abali kutunda habamutsindilile. Bashakele kukwita mazi ha mubila wendi na kumwaka byuma bya kunikisa, oloni bakasamene mubamwene mu mbumbo mwangoco. Kangelo walekele baje banakazi ngwendi Yesu nasanguka, co “nai laja ku Ngalileya kuje bene kukekwo mukamumwena.”—Mateo 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Baje banakazi mubatundile ku mbumbo, Yesu washolokele kuli bakebo na kubashika ngwendi: “Yeni mukaleke bandolome bange bakaye ku Ngalileya, kukekwo bakanjimwena.” (Mateo 28:10) Cuma ca kulibanga calingile Yesu mwasangukile, capwile kulinga ciwano na bandongesi bendi, mwafwa washakele kukabana mashiko a seho manene.

3-4. Bika bitwendekela ngwetu lishiko lili ku Mateo 28:19, 20, kubalyanene ku tupositolo lika? (Taleni cikupulo ca ha liputa lya kulibanga.)

³ Tandeni Mateo 28:16-20. Kuje ku ciwano, Yesu walekele bandongesi bendi cipangi ca seho cibapandele kupanga. Eci cipangi cikeco cituli na kupanga na matangwa ano. Yesu wendekele ngwendi: “Ngeci bene, yeni oni ku miyati yoshe ya banu na kubapwisa bandongesi bange, . . . co balongeseni kwononoka byuma byoshe bije binjamishiki.”

 ⁴ Yesu ashaka ngwendi bandongesi bendi boshe bambulule. Eci cipangi kacanene lika bandongesi ba kupwa 11 embwe. Tuzibuka bati ngoco? Tulihuleni ngwetu, kuma tupositolo lika bakeleko omwo Yesu wanene lishiko lya kupwisa bandongesi kuje ku munkinda wa Ngalileya ndi? Keti mwibale ngweni kangelo walekele baje banakazi ngwendi: “Mukamumwena [ku Ngalileya].” Ngeci, banakazi ba kulongwa nabo kubakele. Oloni kwakele bakwabo lalo. Kapositolo Paulu wasonekele ngwendi Yesu, ‘washolokele kuli bandolome ba kutubakana 500 ha simbu imo lika.’ (1 Koli 15:6) Bakele kuli?

5. Bika bitulilongesa ku 1 Kolinte 15:6?

⁵ Tuli na bukaleho bumwesa ngwabwo banu bendekele Paulu ku 1 Kolinte 15:6 bakebo baje bakele ku ciwano ca ku Ngalileya cibanendeka ku Mateo capita 28. Bukaleho muka? Bwa kulibanga, bandongesi ba Yesu babangi bapwile baka-Ngalileya. Ngeci kwapwile kwakwasi kulinga ciwano ca banu babangi kuje ku munkinda, kutubakana kucilingila ha njubo ya munu mu Yelusalema. Bwa mu cibali, Yesu te nalingi laja ciwano na tupositolo bendi ba kupwa 11 mu njubo imo mu Yelusalema. Yesu ngwe washakele kwana lije lishiko ku tupositolo bendi lika, ngwe wabanenelyo mu Yelusalema ngwe kalekele baje banakazi na bakwabo beka ngwendi akaliwane nabo ku Ngalileya.—Luka 24:33, 36.

6. Mukanda wa Mateo 28:20, umwesa bati ngwawo lishiko lya kupwisa bandongesi lipanga na matangwa ano, co banu ba Njambi bali na kulyononoka bati?

⁶ Tumoneni bukaleho bwa mu citatu. Lishiko lya Yesu lya kupwisa bandongesi, kulyapwile lika lya baka-Kilistu ba kulibanga embwe. Tuzibuka bati? Yesu washikile bandongesi bendi ngwendi: “Njikakala neni matangwa oshe noho ha kukotoka kwa kaye.” (Mateo 28:20) Ngeci lika mwendekele Yesu banu ba Njambi matangwa ano banakwata cipangi ca kupwisa bandongesi. Cakumwenako, ha mwaka na mwaka, banu bakweta ku 300,000 bali na kubambwitika na kupwa bandongesi ba Yesu Kilistu.

7. Bika bitusimutwiya, co mwafwa bika?

⁷ Banu babangi baje bali na kulilongesa Mbimbiliya bali na kukola ku sipilitu, co bali na kubambwitika. Oloni bamo, bali na kukwatakwata ku masinde. Bashaka kulilongesa, oloni kubesi na kukola ku sipilitu mangana babambwitike. Nga muli na kulongesa munu Mbimbiliya, co twakulahela ngwetu mushaka mumukwase apangese byalilongesa mangana apwe ndongesi ya Kilistu. Muno mu cilongesa tusimutwiya mutwasa kwetela ku bimbunge bya baje batulilongesa nabo Mbimbiliya mangana tubakwase bakole ku sipilitu. Bika bitushakela kusimutwiiya eyi ñanda? Mwafwa bisimbu bimo, tunapande kumona indi tutwalelelaho kulilongesa na munu nambe embwe.

8. Bika bikwapwila kwakukalu kukwasa batulilongesa nabo Mbimbiliya bazeme Yehova?

⁸ Yehova ashaka ngwendi banu bamupangele na bimbunge byabo byoshe. Mukemwo tushaka tukwase banu batulilongesa nabo Mbimbiliya bazibuke ngwabo Yehova wabazema manene na kubaka mbunge. Tushaka lalo tubakwase bazibuke ngwabo Yehova wapwa “muka-kulela bisiwa na kunyunga bifwile.” (Myaso 68:5) Banu bamulilongesa nabo Mbimbiliya nga bananguka mwanabazemena Yehova, co nabo bamuzema manene. Oloni bamo kuli na kubakaluwila kutaba ngwabo Yehova wabazema, mwafwa baishabo kubabamwesele cizemo. (2 Tima 3:1, 3)  Ngeci, omwo mulilongesa na banu bakwaseni bazibuke bifwa bya Yehova. Bakwaseni bazibisise ngwabo Njambi yetu wa cizemo ashaka ngwendi bakawane mwonyo wa myaka yoshe, co nalibwahesela kubakwasa bakawane ou mwonyo. Bika lalo bitunapande kulinga?

9-10. Mabulu muka atunapande kulilongesa na banu, co mwafwa bika?

⁹ Pangeseni libulu lya “Bika Biitulongesa Mbimbiliya?” neli lya “Twaleleleniho Kuzema Njambi.” Awa mabulu banawabwahesela ngwabo akwase banu bazeme Yehova. Cakumwenako, mu capita 1 ya libulu lya Biitulongesa Mbimbiliya banakumbululamo bihula ebi: Njambi watwaka mbunge, indi wapwa cikenya? Njambi akalizibi bati nga banu bayanda? Mwasa kupwa kabusamba ka Yehova ndi? Libulu lya Kuzema Njambi likwasa baje bacililongesa bamone bubwa bwa kupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya mu buyoye bwabo na kubakwasa bashwenye kuyehi na Yehova. Nameme munalilongesa awa mabulu na banu ba kulisezaseza, anga munapande kulibwahesela  mwamubwa cilongesa mangana muzibuke bisimpi bije bikwasa munu imulilongesa nendi.

¹⁰ Mulinga bati nga munu imulilongesa nendi ashaka kulilongesa ñanda ili mu libulu lije kulyesi mu Cikasha ca Bikwata bya Kupangesa mu Kulongesa? Mulekeni alitandele ikeye babenya mangana mutwaleleleho kulilongesa nendi mu mabulu abanabwahesela kulilongesa.

11. Simbu muka itunapande kushangumuka kulombela na munu itulilongesa nendi Mbimbiliya, co tumukwasa bati amone seho ya kulombela?

¹¹ Shangumukeni cilongesa na lilombelo. Nga mumona ngweni munu asa kutwalelelaho kulilongesa, co cibwaha manene kushangumuka kulombela simbu kanda kwite byalumingo byabingi kutunda hamushangumukila kulilongesa nendi. Tunapande kukwasa itulilongesa nendi azibuke ngwendi sipilitu ya Njambi ikeyo itukwasa tuzibisise Mbimbiliya. Bakaleho bamo bakatanda Yakomba 1:5, mangana bamwese seho ya kulombela simbu kanda banu balilongese. Ou mukanda ngwawo: “Nga kuli umo weni najeneka mana, alombe kuli Njambi.” Co bakehula uje ibalilongesa nendi ngwabo, “Twasa kulomba bati mana kuli Njambi?” Uje munu akakumbulula ngwendi tunapande kulomba kuli Njambi.

12. Mwasa kupangesa bati Myaso 139:2-4, mangana mukwase munu imulilongesa nendi azibuke mwakulombelela?

¹² Kwaseni imulilongesa nendi azibuke mwakulombelela. Mulekeni ngweni nga alomba kutundilila kwisi ya mbunge yendi, Yehova amuziba. Mulumbunwineni ngweni nga tulombela kwa likalyetu, twasa kuleka Yehova byoshe bili ku mbunge yetu, nameme bije kutwasa kuleka bakwetu. Kutundaho lalo, Yehova azibuka biyongola byetu. (Tandeni Myaso 139:2-4.) Twasa kushongangeya lalo batulilongesa nabo balombe Njambi mangana abakwase kutundisa biyongola byabibi na kwecela tulingolingo twatubi. Cakumwenako, twendekeni ngwetu munu nalilongesa Mbimbiliya ha simbu yailaha, oloni washaka cilika cije kubapandele kulinga baka-Kilistu. Azibuka ngwendi kwakubi kucilinga, oloni wacizema. Mushongangeyeni aleke Yehova mwoshe mwali na kulizibila na kumulomba amukwase kuzinda byuma byazinda Njambi.—Myaso 97:10.

13. (a) Bika bitunapande kulekela baje batulilongesa nabo Mbimbiliya bashangumuke kukunguluka? (b) Twasa kukwasa bati itulilongesa nendi Mbimbiliya alizibe kushubuluka nga ali ku Njubo ya Bumwene?

¹³ Lekeni munu imulilongesa nendi ashangumuke kukunguluka. Byuma byaziba nebi byamona ku biwano, byasa kumweta ku mbunge na kumushongangeya apangele Yehova. Mumweseni vidio ya Bika Bikalingiwa ku Njubo ya Bumwene? co mulanyeni ku biwano. Nga kutondeka bukwasi mangana ete ku biwano, co mukwaseni nga mwasa kulinga ngoco. Kwakubwa manene kuya na baka-kwambulula ba kulisezaseza ku munu imukalilongesa nendi Mbimbiliya. Oku kumukwasa alizibuke na banu mu cikungulukilo na kuliziba kushubuluka nga ali ku biwano.

14. Bika byasa kulingisa munu uje alilongesa Mbimbiliya alikute busamba na Yehova?

¹⁴ Tushaka kukwasa munu itulilongesa nendi Mbimbiliya alikute busamba na Yehova. (Efeso 4:13) Nga munu ataba kulilongesa Mbimbiliya, hamo ashaka amone muimukwaselamo. Oloni omwo azema manene Yehova, ashangumuka kusinganyeka mwakwaselamo bakwabo, kwambateselela na baje bali laja mu cikungulukilo. (Mateo 22:37-39) Co mu  kwita kwa matangwa, mulekeni ngweni asa kwana milambu ije ili na kukundwiya cipangi ca Bumwene.

15. Twasa kukwasa bati itulilongesa nendi alinge byuma byabibwa nga aliwana na bukalu?

¹⁵ Kwaseni imulilongesa nendi azibuke byakulinga nga aliwana na bukalu. Cakumwenako, munu imulilongesa nendi Mbimbiliya, hamo napu muka-kwambulula wa kujeneka kumbwitika, co amileka ngwendi mu cikungulukilo kuli umo namulubalesa. Keti mumuleke ngweni mukati kabo kuli umo nabihisa nou nabwahesa. Oloni mulekeni apangese biyendeka Mbimbiliya. Asa kukonekela mukwabo, oloni nga kasa, co napande kukasimutwiya nendi mu cizemo mangana obole mukwabo. (Esekeseni Mateo 18:15.) Mukwaseni alibwahesele byakendeka. Mumweseni mwakutondesesela mu mabulu etu mangana azibuke mwanasa kumanesela bukalu bwendi. Nga alilongesa mwakumanesela bukalu na bakwabo simbu kanda bamumbwitike, co akalizibasana manene na bakwabo mubakamumbwitika.

16. Bika bikwapwila kwa seho kulanyako bakweni omwo mulilongesa na munu?

¹⁶ Lanyeni bakweni ku munu imukalilongesa nendi Mbimbiliya, yeniko lalo na kanyungi wa kuzenguluka nga nendela cikungulukilo ceni. Mwafwa bika? Bakweni basa kukwasa imulilongesa nendi mu ngila ije kumwasa kumukwasa. Cakumwenako, hamo imuli na kulilongesa nendi neseka mwanasela mwoshe kulikela kusipa oloni nonowa. Co lanyeni Mukaleho uje wesekele mwaselele mwoshe kulikela kusipa, mangana muye nendi ku cilongesa. Owo mukweni Mukaleho asa kukwasa imukalilongesa nendi Mbimbiliya mu ngila yaibwa manene. Nga muziba shwamwa kutwamenena cilongesa oku muli na ndolome wa kuhya ku sipilitu, co lekeni ndolome atwamenene cilongesa. Nga mulanya bakweni, co imulilongesa nendi alilongesako bimo kuli bakebo. Keti mwibale ngweni tushaka tukwase batulilongesa nabo bakole ku sipilitu.

17-18. Bika bimunapande kuzibuka simbu kanda mulikele kulilongesa na munu?

¹⁷ Nga munu imulilongesa nendi kesi na kukola ku sipilitu, co mwasa kulihula ngweni, ‘Njilikele kulilongesa nendi ndi?’ Simbu kanda mwangule byakulinga, zibukeni tahi cashu cendi. Bamo bakeshwala kukwata byuma, bakwaboco bakazambula. Lihuleni ngweni: ‘Kuma ou munu ali na kukola ku sipilitu kwesekesa na buyoye bwendi ndi?’ ‘Nashangumuka “kwononoka” nambe ngwetu kupangesa byali na kulilongesa ndi?’ (Mateo 28:20) Uje acililongesa Mbimbiliya asa kwishwala kukola ku sipilitu, oloni napande kupangesa byalilongesa.

¹⁸ Bika bimunapande kulinga nga munalilongesa na munu ha simbu yailaha, oloni kapangesa byali na kulilongesa? Tucisimutwiyeni  ha cakumwenako eci: Munu imuli na kulilongesa nendi Mbimbiliya namanesa libulu lya Biitulongesa Mbimbiliya, co hamo nashangumuka libulu lya Kuzema Njambi, oloni kanda aye ku biwano nambe ku Canukiso. Co lalo akecelela byuma byabindondo bimwonowese kulilongesa. Nga cikeco cifwa cendi, co mulekeni busunga keti mumushwekele. b

19. Cihula muka cimunasa kwihula munu imulilongesa nendi uje kesi na kukola ku sipilitu, kulinga ngoco kumikwasa bati?

¹⁹ Mwasa kwihula imukalilongesa nendi ngweni: ‘Cuma muka casa kukwonowesa kupwa Mukaleho wa Yehova?’ Asa kukumbulula ngwendi: ‘Njashaka kulilongesa, oloni kunjasa kupwa Mukaleho wa Yehova.’ Nga bikebyo biyongola byali nabyo, co kwakubwa kwecela kulilongesa nendi. Mu ngila ikwabo, munu imulilongesa nendi nasa kumileka byuma bili na kumwonowesa kukola ku sipilitu. Cakumwenako, hamo ali na kuliziba ngwendi kasa kwambulwila ku njubo na njubo. Nga munazibuka mwali na kulizibila, co mwasa kuzibuka mwakumukwaselamo.

20. Mukanda wa Vilinga 13:48, wasa kutukwasa bati tuzibuke ngwetu tutwalelelaho kulilongesa na munu indi embwe?

²⁰ Calubinda, batukalilongesa nabo Mbimbiliya bamo banalifu na Baisalele ba mu simbu yayoyele Ezekiyele. Yehova walekele Ezekiyele ngwendi: “Kuli bakebo unapu uwangoco kutubakana muka-kusikamesa uje aimba myaso ya cizemo nambe kusika kalyalya. Batolilila ku majwi obe oshe oloni kubawononoka.” (Ezeki 33:32) Kwasa kutukaluwila kuleka munu ngwetu tulikela kulilongesa nendi. Oloni keti mwibale ngweni, “kukwesi simbu yakama yasalako.” (1 Koli 7:29) Kunapu kwakubwa kushakezeka “baje ba bimbunge byabibwa bya kushaka kuyoya myaka yoshe,” kutubakana kubihisila simbu kuli baje kubesi na kukola ku sipilitu.—Tandeni Vilinga 13:48, NWT.

21. Cisoneka cetu ca mwaka wa 2020, cinemana ha majwi muka, co citushongangeya tulinge bika?

²¹ Cisoneka cetu ca mwaka wa 2020, citukwasa tumone mutwasa kubwezelela ku butongwe bwetu bwa kupwisa bandongesi. Eci cisoneka cimwesa majwi a seho ashikile Yesu ku ciwano ca ku munkinda wa ku Ngalileya. Yesu washikile ngwendi: ‘Ngeci bene, yeni na kupwisa banu bandongesi, na kubambwitika.’—Mateo 28:19.