1-2. I vyani vino umungeli wanenyile anaci lino yaile ukwi lindi kuno yazisile Yesu, nupya i vyani vino Yesu wayanenyile?

KATONDOTONDO pa wanda wa Nisani 16, mu 33 C.E, anaci aali sana nu ulanda nupya aatemilwe Leza yaile ukwi lindi kuno yazisile umwene witu Yesu Klistu. Pa nsita iyo ale ipapita manda yaili kufuma pano yamuzikiile. Yaile kuti yamupake vinunkile na mafuta acinunu cisuma, nomba lino yafisile yazungwike pa kuzana ukuti umwi lindi musi icili consi! Mungeli wanenyile anaci yaya ukuti Yesu watatuutuluka kufuma ku afwe, nupya watiile: “Amamukolelela kuya ku Galile. Kuku akuno mumaya mukamulole.”—Mate. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Lino anaci yafumile ukwi lindi, Yesu umwineco wayakomenkinye nu kuyanena amazwi aakuti: “Yangini mukanene aina yane yaye ku Galile. Kuku akuno yalandola.” (Mate. 28:10) Yesu afwile wakweti mazwi acindame sana akunena asambi yakwe, pano kuu kwali ali kukomaana kwa kutandikilapo kuno wapekinye pa cisila ca kutuutuluka sile!

3-4. U mulandu ci uno tungalandila ukuti amazwi aaya pali Mateo 28:19, 20 yatalozyanga sile ku atumwa? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

³ Welengini Mateo 28:16-20. Pa kukomaana kuu kuno Yesu wapekinye, wanenyile asambi yakwe pa mulimo ucindame sana uno yali nu kuomba pa nsita iya uwakoline na uno yaombanga. Yesu watiile: “Caleka yangini konsi mu nsi mucite antu amu nko zyonsi kuya alondezi yane, . . . mwayasambilizya kucita vyonsi vino namunenanga.”

⁴ Yesu akalonda alondezi yakwe ukulasimikila. Atanenanga  sile alondezi yaya 11 ukuomba umulimo uu. Tungasininkizya uli vivyo? Lino Yesu walandanga pa kupanga asambi pa mwamba wa mu Galile asi atumwa sile alipo. Iusyini ukuti umungeli wanenyile anaci ukuti: Kuku [ku Galile] akuno mumaya mukamulole. Fwandi pafwile pali na anaci kwene yaya autailo pa kukomaana kuku. Nomba, asi vikwene ivikatwazwa ukumanya ukuti atanenanga sile atumwa. Mutumwa Paulo wasokolwile ukuti Yesu walolekile “ku alondezi yakwe yonsi pamwi kuluta impendwa kulingana myanda isano.” (1 Kol. 15:6) Uzye alondezi yaya 500 yali kwi?

5. I vyani vino tukusambilila pi lembelo lyakwe 1 Kolinto 15:6?

⁵ Fwandi tungasininkizya ukuti Paulo welenganyanga pa kukomaana kuku ukwali mu Galile ukwalembwa muli Mateo cipande 28. U mulandu ci uno tungasininkizizya vivyo? Ica kutandikilako, asambi yakwe Yesu aingi yali aina Galile. Fwandi ukukomaanila pa mwamba uwa mu Galile kwazifilepo kuluta kukomaanila mu ng’anda ya muntu mu Yelusalemu pano antu yavuzile. Cakwe ciili, pa cisila lino Yesu watuutululwa, wakomenkine na atumwa yakwe umu ng’anda imwi umu Yelusalemu. Ndi cakuti Yesu walondanga sile kunena atumwa yakwe kusimikila nu kupanga asambi nga wacisile vivyo mu Yelusalemu kwene ukucila ukuyanena pamwi na anaci alino na yauze kumukomanya mu Galile.—Luka 24:33, 36.

6. Uzye ilembelo lyakwe Mateo 28:20 likalangilila uli ukuti umulimo wa kupanga asambi ukuombwa ndakai, nupya antu yakuvwila uli isunde lilyo?

⁶ Lolini icisinka na cuze icicindame. Fwandi vino Yesu walanzile pa kupanga asambi, atanenanga sile Aina Klistu aliko pa nsita iya. Uzye twamanya uli vivyo? Lino Yesu walandanga na alondezi yakwe wamalilile na mazwi yakuti: “Namayanga pamwi namwe lyonsi kufika napa wanda wa mpelelekezyo ya nsi.” (Mate. 28:20) Wakwe vivi kwene vino Yesu walanzile, antu aingi yakupanga asambi ndakai. Elenganyini pali cii. Mupipi na antu 300,000 yakawatiziwa cila mwaka nu kuya ya Nte Yakwe Yeova nupya yakaya asambi yakwe Yesu Klistu!

7. I vyani vino tumalandapo mu cipande cii, nupya u mulandu ci?

⁷ Aingi aakasambilila Baibo, yakalunduluka nu kuwatiziwa. Lelo yamwi aakasambilila Baibo lyonsi yakauvwa intete zya kuya alondezi. Yakaipakizya kusambilila, nomba yasilunduluka kufika ku luwatizyo. Ndi cakuti mukatungulula isambililo, tukutaila ukuti mukalonda ukwazwa musambi winu kulacita vino akusambilila nu kuya musambi wakwe Klistu. Cipande cii cimalanda pali vino tungazwa musambi ukutemwa Yeova nu kulunduluka muli ukapepa. U mulandu ci uno tumasambililila api lyasi lii? A pa mulandu wakuti insita zimwi tulinzile kupingulapo ukuta kusambilila nu musambi.

8. U mulandu ci uno insita zimwi cikatalila ukwazwa asambi itu kutemwa Yeova?

⁸ Yeova akalonda antu yamuombela pa mulandu wakuti yamutemwa. Fwandi cino tukalondesya u kwazwa asambi itu kumanya ukuti Yeova wayasakamala nupya wayatemwa sana. Tukalonda ukuyaazwa ukulola Yeova ukuti aisi “wino akasunga ana asyale, nu kuvwangila yamukamfwilwa.” (Masa. 68:5.) Ndi cakuti asambi inu yamanya vino Leza wayatemwa, nayo kwene yalatandika kumutemwa. Asambi yamwi cikayatalila ukulola Yeova ukuti aisi uwaya nu kutemwa pano yaisi yatayalanganga kutemwa ni cikuuku. (2 Tim. 3:1, 3) Lino mukuyasambilizya, mwalanda sana pa miyele isuma yakwe Yeova. Mwayazwa kumanya ukuti Leza uwaya nu  kutemwa akalonda ukuti yakaye nu umi wa pe, nupya alayazwa kufikilizya uyo uwo. I vyani vyuze vino tungacita?

9-10. A mabuku ci yano mulinzile kuomvya pa kusambilizya antu Baibo, nupya u mulandu ci uno mulinzile kuomvezya mabuku yayo?

⁹ Mwaomvya ibuku lyakuti “Uzye Baibo Ikatusambilizya Vyani?” ni lyakuti “Vino Tungikala mu Kutemwa Kwakwe Leza.” Impapulo zizyo zyalembiilwe uku kwazwa asambi itu kutemwa Yeova. Cipande 1 umwi buku lyakuti Baibo Ikatusambilizya cikaasuka mauzyo yaa: Uzye Leza akatusakamala nanti uzye wakoma umwenzo?, Uzye Leza akaumvwa uli ndi cakuti tukucula?, ni lyakuti Uzye mungaya cuza wakwe Yeova? Ngi ibuku lyakuti Ikalini mu Kutemwa Kwakwe Leza, lingaazwa uli musambi? Ibuku lii lingazwa musambi ukumanya vino ukuomvya ivisinte vya muli Baibo kungasenula umi wakwe nu kumwazwa kupalama kuli Yeova. Nanti icakuti mwasambililapo na antu yauze umwi buku lii, mwapekanya ningo cila sambililo nu kulola vino mungazwa umusambi ukulingana na vino akulondekwa.

 ¹⁰ Uzye mungacita uli ndi cakuti musambi winu akulondesya ukumanya api lyasi limwi ilitaya umu mpapulo izyaya pa Viombelo Vino Tukaomvya pa Kusambilizya? Nga caya vivyo mungakomelezya musambi ukuwelenga ibuku umwaya ilyasi lilyo pa nsita yakwe ale kuu mukutwalilila kusambilila ukuomvya ibuku lino tukaomvya pa kusambilizya antu.

11. A lilaci lino tulinzile kutandika ukupepa pa kusambilila, nupya tungazwa uli musambi witu kumanya mulandu uno ukupepa kwacindamila?

¹¹ Mwatandika isambililo ni pepo. Nga mwakwata umusambi mupya, mutalinzile ukuleka papite imilungu iingi ukwaula ukulatandika nu kumalilila isambililo ni pepo. Tulinzile ukwazwa musambi witu ukumanya ukuti tunguvwikisya sile Izwi Lyakwe Leza ngi cakuti umupasi wakwe Leza ukutwazwa. Ya katungulula yamwi yakalondolola mulandu uno tukapepela api sambililo nga yawelenga ilembelo lyakwe Yakobo 1:5 apakalanda ukuti: “Lelo ndi umwi uwa munomuli ulilwa mano, wene alinzile kulenga Leza.” Lyene katungulula akauzya musambi ukuti, “Uzye tungalenga uli amano kufuma kuli Leza?” Lyene umusambi ale amaasuka ukuti tulinzile kupepa kuli Leza.

12. Uzye mungaomvya uli Masamu 139:2-4 uku kwazwa musambi kulanena Yeova vyonsi kupitila umwi pepo?

¹² Mwasambilizya umusambi winu ivya kupepa. Mwamulondolwela ukuti Yeova akalondesya ukuvwa uku mapepo yakwe aakufuma pansi ya mwenzo. Mwamunena nu kuti lino tukupepa mapepo ya pa lwitu, tulinzile ukulondolwela Yeova vyonsi vino tukuyuvwa vino limwi tungafilwa ukunenako antu yanji. Mwaiusya ukuti Yeova akamanya vino tukwelenganya. (Welengini Masamu 139:2-4.) Tungakomelezya nu musambi witu kuleenga Yeova ukuti amwazwe kusenula imyelenganyizizye yakwe nu kusenka ku miyele iipe. Tuti ipapita insita pano mwatandikiile ukusambilila nu musambi winu nomba watemwa sana ukuzevya kumwi kuno Aina Klistu yatalinzile ukuzevyako. Wamanya ukuti kucita vivyo kwaipa nomba icisinka icakuti akaipakizya vimwi ivikacitika ku kuzevya kuko. Mwamukomelezya ukunena Yeova vino akuyuvwa nu kumulenga ukuti amwazwe ukutemwa sile vino Leza watemwa.—Masa. 97:10.

13. (a) U mulandu ci uno tulinzile kulaalika asambi itu zuwa ku kulongana? (b) Uzye tungacita uli pakuti musambi ayuvwe ukuti watapokelelwa lino wiza ku Ng’anda ya Wene?

¹³ Mwalaalika zuwa umusambi wa Baibo ukwizazanwa uku kulongana. Vino musambi winu uvwa nu kulola pa kulongana vingamwazwa kutandika kuombela Yeova nu kulunduluka muli ukapepa. Mutambisyini vidyo yakuti I vyani Vikacitika pa Ng’anda ya Wene? nupya mumulalike ukuya pamwi namwe umu kulongana. Mungamupekanyizizya imipitile nga cingalondekwa. Cingazipa nga mukuya na ya kasimikila apusanepusane lino mukuya mu kumusambilizya. Nga mukucita vivyo musambi winu alamanya antu aingi mu cilongano, nupya alayuvwa ukuti watapokelelwa nga wazanwa mu kulongana.

14. A lilaci lino musambi angatandika kulunduluka muli ukapepa?

¹⁴ Uyo witu u wakwazwa musambi witu kulunduluka muli ukapepa. (Efes. 4:13) Ndi cakuti umwi wazumila kulasambilila naswe Baibo, limwi ale akulondesya kumanya vino isambililo lingamwazwa. Nomba lino akuya akutemelwako Yeova alatandika ukwelenganya pali vino angazwa yauze ukwikako sile na yano yaya mu cilongano kwene. (Mate. 22:37-39) Ndi cakuti  calinga, munganena musambi ukuti twakwata isyuko lya kusangwilako ku kutungilila mulimo wa Wene.

15. Tungazwa uli umusambi ukucita vino malembelo yakalanda ukuti avino tulinzile ukucita ndi cakuti twakwata intazi?

¹⁵ Mwasambilizya umusambi winu vino angacita nga wakwata intazi. Limwi umusambi winu a kasimikila aatatala wawatiziwa, wamunena ukuti umwi uwa mu cilongano atamusosya. Kucila ukuya ku mbali yonga, mungamulondolwela vino Baibo ikalanda ukuti avino tulinzile ukucita. Angelela umwina wiyo, ngi cakuti atanga akwanisye kumweleela alinzile kulanda nu mwina wiyo mu cikuuku nupya mu kutemwa pakuti yawikizyanye. (Loliniko na Mateo 18:15.) Azwini musambi winu kupekanya vino alaya akalande. Mulangini ivyakuomvya JW Library^®, Ibuku Ilya Kwazwa Inte Zyakwe Yeova Ukulondelezya Ivyeo, na jw.org^® pakuti asambilile vino angacita pa kumala intazi iyo. Ndi cakuti wasambilila ivya kuwikizyanya na yauze lino atatala wawatiziwa, cilalenga akakwate ucuza usuma na yauze umu cilongano nga wawatiziwa.

16. U mulandu ci uno cazipila ukusendako ya kasimikila yauze uku masambililo itu?

¹⁶ Mwasendako yauze amu cilongano ukwi sambililo nu mwangalizi wa ciputulwa lino watandalila cilongano cinu. U mulandu ci? Ukucila pali vino itulandapo mpiti, ya kasimikila yauze yangazwa umusambi winu umu nzila zino mwemo mutange mumwazwilemo. Tuti imukwata umusambi wino akwezya ukuta ukupeepa nomba pa miku iingi cikumutalila ukuta. Munganenako Nte umwi uwakweti iciyelezyo icili cimwi, wino wezyanga na maka ukuta nomba pa imiku iingi wafilwanga ukuta, ukuti akize akazanweko ukwi sambililo. Nte wiyo anganenako umusambi winu ivyeo vino akulondekwa ukumanya ivingamwazwa. Ndi cakuti mutange mukwanisye ukutungulula isambililo lino pali umwina uwamanya sana ukusambilizya, mungamunena ukuti aliwe akatungulule isambililo pa wanda kwene uwo. Ndi cakuti mukusendako yauze ukuya namwe ukwi sambililo, umusambi winu angasambilila ivingi sana uku ina yayo. Mwaiusya ukuti cino tukalondesya, u kwazwa asambi itu ukulunduluka muli ukapepa.

17-18. I vyani vino mulinzile ukwelenganyapo ndi cakuti mutatala mwapingulapo ukuta ukusambilila na umwi?

¹⁷ Ndi cakuti musambi winu asikulunduluka limwi mungayuzya muti, ‘Uzye ndinzile ukuta ukusambilila nawe?’ Lino mutatala mwapingulapo ivyakucita, mulinzile ukwelenganya pali vino umuntu wiyo waya. Yamwi yakalengela pakuti yalunduluke. Muyuzye mweineco muti: ‘Uzye umusambi wane akulunduluka kulingana na vino cifwile ukuya?’ Uzye watatandika “ukucita” nanti ukuomvya vino akusambilila?’ (Mate. 28:20) Insita zimwi umusambi angalengela ukulunduluka, nomba alinzile ukusenula imiyele yakwe panono panono.

 ¹⁸ Nomba i vyani vino tungacita ndi cakuti palengela pano twatandikiile kusambilila nomba umusambi asikulanga vino isambililo lyacindama kuli aliwe? Elenganyini pali vii: Mwamala kusambilila nu musambi winu ibuku lyakuti Baibo Ikatusambilizya, limwi mwatandika ni lyakuti Ikalini mu Kutemwa Kwakwe Leza, nomba atatala wazanwapo mu kulongana nanti uwanda ukwikako sile nu ku Ciusyo! Nupya ilingi akakana ukusambilila pa mulandu sile ni milandu itacindime. Ndi cakuti umusambi winu avino waya, mulinzile sile ukulanzyanya nawe ukwaula nu kumupita mu mbali. *

19. I vyani limwi vino munganena umwi wino asikulanga ukuti isambililo lya Baibo lyacindama, nupya i vyani vino mulinzile ukwelenganyapo?

¹⁹ Mungatandika kumuzya iuzyo lyakuti, ‘I cani cingakutalila sana ukucita pakuti uye Inte Yakwe Yeova?’ Limwi umusambi angasuka ati, ‘Natemwa ukusambilila Baibo, nomba ntalatala inje Inte Yakwe Yeova!’ Nga avino musambi winu akaelenganya pa cisila ca kusambilila nawe pa nsita itali, uzye mukulola ukuti mulinzile ukutwalilila ukusambilila nu muntu wa musango uwo? Nomba, umusambi winu limwi ungaya ali muku wa kutandikilako ukumunena icalenga atalunduluka. Limwi akayuvwa ukuti atange asimikile uku ng’anda ni ng’anda. Nomba pa mulandu wakuti mwamanya vino akayuvwa, mungamanya ningo vino mungacita pakuti mumwazwe.

20. Uzye ukuvwikisya amazwi aaya pa Milimo 13:48, kungatwazwa uli ukumanya ndi cakuti tulinzile ukutwalilila nanti ukuta ukusambilila nu musambi?

²⁰ Ca ulanda icakuti asambi yamwi yakolana na Aina Izlaeli aliko mu manda yakwe Ezekelo. Yeova wanenyile Ezekelo pali aliyo ukuti: “Kuli aliyo waya wa lwimbo lwa citemwiko, luno yakaimba usaka nu kulizya ingoma. Pano yene yakauvwa amazwi yako, lelo kusi nanti wenga wino akayalondela.” (Ezek. 33:32) Cingatutalila ukunena umuntu wiyo ukuti tumata ukusambilila. Nomba insita isileko “yaticepesya.” (1 Kol. 7:29) Fwandi kucila kusumba insita ikulu kulatungulula isambililo ilisikulunduluka, tulinzile ukutwalilila ukusambilila na yayo aaya “nu mwenzo wakulondesya ukuya nu umi wa pe.”—Welengini Milimo 13:48.

21. Uzye ilembelo lya mwaka wa 2020 likutuuli, nupya lilatwazwa ukucita cani?

²¹ Mu mwaka wa 2020, ilembelo lya mwaka lilatwazwa ukwika sana mano ku kulundulula mulimo wa kupanga asambi. Muli na mazwi yamwi yano Yesu walanzile pa kukomaana kwa pa mwamba wa Galile aakuti: “Caleka yangini konsi mu nsi mucite antu . . . kuya alondezi yane. Mwayawatizya.”—Mate. 28:19.