1-2. Ka nyi ortyom yange ôr a kasev mbagen hen uwar u Yesu, man ka nyi Yesu iyolna shi va kaa a ve ér ve ere?

SHA iyange i Nisan 16, inyom i 33 la, kasev mbagen mba cian Aôndo due pepe za hen uwar, ape i ii Ter Yesu Kristu la. Yange i ii un shighe kar kuma ahwa 36 nahan. Kasev mban lu zungwen tsung. Mba za nyer hen uwar la ér vea shighe mcimbim man mkurem ma human doon sha ikyom na yô, ve nenge a kwagh u kpiligh ve iyol. Uwar la lu ivegher shi ikyom na kpaa lu ker ga! Ortyom lu her, maa kaa a mbahenen mban ér Yesu nder shin ku, shi a kaa ér: “Una vande yemen ken Galilia a ven. Ka ker ne za nenge a na ye.”—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Kasev mbara mba karen hen uwar la kera yô, Yesu iyolna va hen a ve va kaa a ve ér: “Za, za ôr nen anmgbianev av sha er vea za ken Galilia yô. Ka ker vea za nenge a mo ye.” (Mat. 28:10) Yesu yange lu a akaa a hange hange a ôron mbahenen nav, gadia lu mkombo u hiihii u i nder un shin ku maa lôhô ve je ne!

3-4. Er nan ve se fatyô u kaan ser lu mbaapostoli tseegh i wa ve tindi u a lu ken Mateu 28:19, 20 la ga? (Nenge foto u a lu sha igbende la.)

³ Ôr Mateu 28:16-20. Ken mkombo u Yesu lôhô ne, a pase mbahenen nav tom u gba u vea er sha shighe ve la yô, man se kpa se mba eren tom la nyian. Yesu kaa a ve ér: “Sha nahan yô, za nen za gema nen ior mba ken akuraior cii ve hingir mbahenen, . . . tesen nen ve u kuran atindi a m we ne la cii.”

⁴ Yesu soo ér mbadondon un cii ve pasen kwagh. Yange lu mbaapostoli mba jighjigh mba 11 mbara tseegh wa ve tindi ne  ga. Er nan se fe nahana? Ka mbaapostoli mbara tseegh yange ve lu sha uwo u ken Galilia ape i wa tindi ér i za gema ior ve hingir mbahenen la ga. Aluer u umbur yô, ortyom la yange kaa a kasev mbara ér: “Ka [ken Galilia] ne za nenge a na ye.” Nahan kwagh ne tese ér kasev mba jighjigh kpa yange ve lu ken mkombo la. Kpa ka cii la ga. Apostoli Paulu va kaa ér Yesu yange “ande hen anmgbianev mba hemban 500 hen shighe môm.” (1 Kor. 15:6) Lu hanma ijiir laa?

5. Ka nyi se hen ken kwagh u i nger ken 1 Mbakorinte 15:6 laa?

⁵ Se mba a atôakyaa a injaa a se fatyô u kaan ser kwagh u Paulu lu ôron ken 1 Mbakorinte 15:6 la, lu kwagh u mkombo u ken Galilia u i nger kwagh na ken Mateu ityough 28 la yô. Atôakyaa shon yô ka nyi? Hiihii yô, mbahenen mba Yesu mba hemban iyenge lu ior i Galilia. Sha nahan yô, uwo u ken Galilia la yange ua hemba lun ijiir i injaa i kohol ikpelaior her eren mkombo ne, a u za eren un ken Yerusalem, hen ya u or la. Sha uhar yô, shighe u Yesu nder shin ku la, vande kohol vea mbaapostoli mba 11 mbara hen ya u or ken Yerusalem. Luun er ka mbaapostoli mbara tseegh Yesu soo u wan ve tindi u pasen kwagh shi geman ior hingir mbahenen ne yô, yange ma er kwagh ne ken Yerusalem, ma kera kaa ér ve man kasev mbara kua ior mbagen ve mough ve va kohol un ken Galilia ga.—Luka 24:33, 36.

6. Mateu 28:20 tese ér tindi u geman ior hingir mbahenen la ngu sha ci wase nyian nena, man ior mba kuran tindi shon nyian nena?

⁶ Nenge ase ityôkyaa i vesen i sha utar ne. Ka Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la tseegh Yesu wa ve tindi u geman ior hingir mbahenen ne ga. Er nan se fe nahana? Yesu yange kure kwaghôron na a mbahenen nav nahan, ér: “Me luun a ven ayange ayange, zan zan shighe u mkur u tar ne.” (Mat. 28:20) Nyian ne, tom u geman ior hingir mbahenen la ngu zan hemen er Yesu kaa nahan. Hanma inyom yô, ka i er ior batisema i zurum iorov 300,000, ve hingir Mbashiada mba Yehova man mbahenen mba Yesu Kristu. Sha mimi yô, ka kwagh u kpilighyol!

7. Ka nyi se lu timen sha mi hegene, man ka sha ci u nyi?

⁷ Ior kpishi ka ve hen Bibilo ve za ikyura shi ve er batisema. Kpa mbagen mba se henen Bibilo a ve la ka i lu inja er mba cian u hingir mbahenen nahan. Ka i doo ve u henen Bibilo, kpa ve vesen sha er vea ar sha iaven i eren batisema ga. Aluer u ngu henen Bibilo a or yô, se na jighjigh je ser u soo wer u wase nan nana dondo kwagh u nan lu henen la shi nana hingir orhenen u Kristu kpaa. Ngeren ne una time sha gbenda u se wase or u se lu henen Bibilo a nan la u soon Yehova shi vesen ken jijingi yô. Er nan i doo u se time sha kwagh nee? Ka sha ci u shighe gen a gba u se nenge aluer ka u se za hemen u henen Bibilo a or shin se de kwaghhenen shon yô.

8. Ka nyi ia na ve alaghga a taver or u se lu henen kwagh a nan u soon Yehova?

⁸ Yehova soo ér ior ve civir un sha ci u un doo ve ishima. Nahan awashima wase yô, ka u wasen or u se lu henen Bibilo a nan la u kaven er Yehova a we nan ikyo tsung shi nan doo un ishima kpishi yô. Se soo u wasen ve, ve nenge Yehova ér ka “ter u ancôgholov, man orjir u kasev mba côgholov.” (Ps. 68:5) Mba u henen Bibilo a ve la vea kaven er ve doo Yehova ishima yô, alaghga ve kpa kwagh la una mgbegha ve u soon un. Alaghga a taver mbagen mba u henen Bibilo a ve la u nengen Yehova ér ka Ter u lun a dooshima sha ci u ter ve yange nan tese ve dooshima ga. (2 Tim. 3:1, 3) Nahan, er u lu henen kwagh a ve la, lam sha kwagh u aeren a Yehova a doon tsung la var var. Wase or u ú lu henen kwagh a nan la u kaven er Aôndo wase u se doo un ishima la a soo ér nana zua a  uma u tsôron, shi a kegh a kegh iyol u wasen nan u zuan a uma shon kpaa yô. Kpa ka nyi igen shi se fatyô u erene?

9-10. Ka ityakerada i nyi nahan i gbe u se henen kwagh a ior kere, man er nan i doo u a lu ityakerada shono?

⁹ Hen kwagh a nan ken takerada u “Bibilo Tese Se Nyi?” la kua u “Lu Nen ken Dooshima u Aôndo” la. I gber ityakerada ne jighilii ér i wase se sha er se hen kwagh a or sha gbenda u a kôr nan ken ishima yô. Ikyav i tesen yô, ityough 1 ki takerada u Bibilo Tese Se la na mlumun sha mbampin mban nahan: Aôndo wa se ikyo, shin eren se icana? Aôndo ka una nenge ior vea yaan ican nahan, i lu un nena? U fatyô u yan ijende vea Aôndo? Takerada u ‘Lu Nen ken Dooshima u Aôndo’ la di ye? Takerada ne ua wase or u u lu henen Bibilo a nan la u fan er aluer nan ngu eren sha akaawan a Bibilo ve kwagh la una na uma u nan una hemba doon, shi nana seer kporom ikyua a Yehova yô. Aluer u vande henen ityakerada ne vea ior mbagen kpa, hanma shighe u i gbe u ne hen kwagh yô, vande wan iyol tsembelee, shi hen sha igbenda i u fatyô u wasen or shon yô.

 ¹⁰ Kpa aluer sar orhenen Bibilo la u fan kwagh ugen u i tim sha mi ken ma takerada man takerada shon ngu ken Akaa a Se Eren Tom a Mi u Tesen Ior Mimi la ga nahan, u er nena? U fatyô u taver nan ishima wer, nana za ôr ngeren shon iyol i nan. Kwagh ne una na yô, u za hemen u henen kwagh a nan ken ityakerada i se henen Bibilo a ior ker, er i se ter sha heen la nahan.

11. Ka hanma shighe nahan i doo u hiin kwaghhenen a or sha msen shi kuren un sha msene, man u fatyô u wasen or shon u fan er kwagh ne a lu hange hange la nena?

¹¹ Hiin kwaghhenen la sha msen. Jighilii yô, doo u hiin kwaghhenen shi kuren un sha msen. Shi hii u eren kwagh ne er u hii Bibilo i henen a or ica i lu a gba ga la je. Gba u se wase or u se lu henen kwagh a nan la u fan er i lu icighan jijingi u Aôndo tseegh a wasen se u kaven Mkaanem nam yô. Anmgbianev mbagen ka vea henen Bibilo a or yô, ve pase nan ityôkyaa i i ne ve se eren msen shighe u se lu henen kwagh la sha u ôron Yakobu 1:5. Ivur la kaa ér: “Aluer kwaghfan yina mô wen yô, nana̱ de gbe uwer u sônon Aôndo ga.” A been yô, maa ve pine or u nan lu henen Bibilo la ér: “Se fatyô u sônon Aôndo kwaghfan nena?” Ka keng or u henen Bibilo la nana nôngo u kaan ér ka sha msen.

12. U er tom a Pasalmi 139:2-4 u wasen or u u henen Bibilo a nan la u lamen a Yehova ken msen gbar gbar nena?

¹² Tese or u u henen Bibilo a nan la u eren msen. Wase nan u kaven wang wer, Yehova soo ér nana sôn un sha mimi nahan una ungwa. Pase nan wer zum u se lu eren msen hen Yehova yô, ka shighe u se fatyô u pasen er i lu se ken ishima la vindi vindi yô. Ka ian i se fatyô u ôron un akaa a alaghga a taver se u ôron mbagen yô. Umbur wer, Yehova fa hanma kwagh u se lu henen ken atô u ishima yase cii. (Ôr Pasalmi 139:2-4.) Shi se fatyô u taver or u se lu henen Bibilo a nan la ishima ser, nana sôn Yehova a wase nan sha er nana de u henen akaabo ken ishima, shi nana de aeren a bo a nan lu a mi la kpaa yô. Ikyav i tesen yô, tôô ase wer i hen Bibilo a or shighe kar, kpa nan ngu palegh ma iniongo i mbafanaôndoga ve eren yô, elegh elegh ga. Nan fa er iniongo ne i doo ga yô, kpa jighilii yô, akaa agen ken iniongo ne doo nan her. Nahan taver nan ishima, nana pase Yehova er i lu nan ken ishima la sha mimi, shi nana sôn un a wase nan sha er a lu kwagh u a doo Aôndo ishima tseegh nan kpa una doo nan yô.—Ps. 97:10.

13. (a) Er nan i doo u lôhôn mba se henen Bibilo a ve la mkombo a atimbir shio? (b) Se er nan ve ishima ia hemba gban or u se henen kwagh a nan la shimi shighe u nan ve mkombo?

¹³ Lôhô or u u henen Bibilo a nan la mkombo a atimbir shio. Aluer or u u henen Bibilo a nan la nan va mkombo yô, kwagh u nan ongo shi nan nenge ken mbamkombo asev mba Mbakristu la una fatyô mgbeghan nan u civir Yehova. Tese nan vidio i Ka Nyi Í Eren hen Iyou i Tartor? la, shi lôhô nan wer ne za mkombo imôngo. Aluer gba sha mi yô, wase nan a injar i van, gayô za tôô nan. Tôôn anmgbianev kposo kposo zaan a ve za henen kwagh a nan. Kwagh la una na yô, or u u henen Bibilo a nan la nana fa mbagen kpaa ken tiônnongo wou, nahan shighe u nan ze mkombo yô, nana hemba teman hoghom hoghom.

14. Ka nyi ia na ve ishima ia taver or u se henen Bibilo a nan la u vesen ken jijingi?

¹⁴ Awashima wase yô, ka u wasen or u se lu henen Bibilo a nan la sha er nana vese ken jijingi yô. (Ef. 4:13) Shighe u or lumun ér i hen Bibilo a nan yô, alaghga kwagh u nana hemba veren ishima sha mi yô a lu gbenda u kwaghhenen shon a lu wasen nan jighilii la. Kpa Yehova a hiin u doon nan ishima seer yô, nana hii u henen sha gbenda u nana fatyô wasen mbagen  kua mba ve vande lun ken tiônnongo la kpaa yô. (Mat. 22:37-39) A kuman sha shighe vough yô, u fatyô u pasen nan ian i icivirigh i se lu a mi i eren iyua sha u suen tom u Tartor la.

15. U wase or u u henen Bibilo a nan u eren kwagh sha inja shighe u zayol a dugh la nena?

¹⁵ Tese or u u henen Bibilo a nan la er nana er kwagh shighe u zayol a ve yô. Ikyav i tesen yô, tôô wer or u u henen Bibilo a nan u nan lu orpasenkwagh kpa nan lu a er batisema ga yô, nan va kaa a we ér orgen hii nan ken tiônnongo, nahan u er nena? De ne orgen ibo shin ishô ga, kpa ôr nan kwagh u Bibilo i kaa ér doo u nana er yô. Nana fatyô u den anmgbian la a kwaghbo shi hungur a mi. Kpa aluer nan fatyô u eren nahan ga yô, nana za lam a anmgbian la kundu kundu a awashima u ‘wasen nan sha er nana hide sha gbenda u vough’ yô. (Nenge Mateu 18:15.) Tese nan u eren tom a JW Library^® kua Takerada u Tôvon sha Kwagh ú Mbashiada mba Yehova la man ijiir yase i sha Intanet i jw.org/tiv la sha er nana hen igbenda i sôron zayol shon yô. Aluer u tese nan tsembelee cii ve nan va mase eren batisema yô, a hemba lun nan zange u lun imôngo a anmgbianev shi lun a ve ken bem kpaa.

16. Aluer u lôhô anmgbianev mbagen ne za hen kwagh a or yô, ka mbamtsera mba nyi vea fatyô u duen kere?

¹⁶ Zaan kwaghhenen la vea ior mbagen ken tiônnongo shi za vea ortamen u sôron atôônanongo shighe u a ve yô. Er nan i doo u eren nahana? U seer sha atôakyaa a se vande teren la yô, ior mbagen vea fatyô u wasen or u u lu henen Bibilo a nan la sha gbenda u we u fatyô u wasen nan ga yô. Ikyav i tesen yô, tôô ase wer or la nan nôngo ér nana de taav u man acin imôngo kpa nan kanshio. U fatyô u zan vea Orshiada u yange nan nôngo acin imôngo ér nana de taav u man, kpa nan kanshio, cii ve nan va mase den yô. Alaghga Orshiada la nana fatyô u ôron or u henen Bibilo la akaa a a wase nan jighilii yô. Aluer u ngu cian u hemen kwaghhenen la sha ci u u nenge wer anmgbian u u ze vea nan la ka u nan vie yô, u fatyô u kaan a anmgbian shon wer nana hemen kwaghhenen la. Umbur wer, awashima wase ka u wasen or u se lu henen Bibilo a nan la u vesen ken jijingi.

17-18. Aluer u ngu henen sha gbaa u den kwaghhenen a or yô, ka nyi i doo u u gbidye kwar sha mi?

¹⁷ Aluer or u u lu henen Bibilo a nan la nan ngu vesen ken jijingi ga yô, alaghga a va gba u u pine iyol you wer, ‘M de u henen kwagh a or nee?’ Cii ve u tsua kwagh u u er yô, hii henen sha mlu u or shon, man kwagh u nana fatyô u eren yô. Ior mbagen ka i tôô ve shighe kpishi u vesen ken jijingi, mbagen di yô, ka tôôn ve shighe ga cii. Nahan pine iyol you wer: ‘Or u m henen Bibilo a na ne ngu vesen ken jijingi er ma a lu vesen la kpa?’ ‘A hii “u kuran” shin dondon akaa a a lu henen la vee?’ (Mat. 28:20) Alaghga or nana lu vesen ken jijingi kure kure, kpa doo u nana lu sôron shin geman akaa ken uma u nan.

¹⁸ Kpa aluer u hen Bibilo a or shighe kar, kpa ikyav i môm ngi tesen ér kwagh u nan lu henen  la gba nan kwagh ga di ye? Nenge ase ikyav ne: Tôô wer u hen takerada u Bibilo Tese Se la a or cica cii u bee. Alaghga je yô, nan pelegh ken takerada u ‘Lu Nen ken Dooshima U Aôndo’ la kpaa, kpa i lu je nan ngu a ta nguhar ken Iyou i Tartor, shin nan za Mkombo u Umbur Ku Yesu tsô kpaa ga! Shi ashighe agen ka nan na kwaghhenen la a bunde a ityôkyaa i injaa shio. Zum u kwagh a lu nahan yô, doo u u lam a nan sha ikyaa ne wang, de er nan kwagh kukuku ga. *

19. Aluer or nenge ér Bibilo i nan lu henen la ka kwagh u hange hange ga yô, ka nyi u fatyô u ôron a nana, man ka nyi a gba u u hen sha mi?

¹⁹ U fatyô u hiin sha u pinen nan wer: ‘U hen wer ka nyi i lu hemban taver we tsung u eren sha er u hingir Orshiada u Yehova?’ Alaghga nana na mlumun ér: ‘M soo Bibilo i henen, kpa mayange me hingir Orshiada u Yehova ga!’ Aluer or hen Bibilo shighe kar man ka kwagh u a lu nan ken ishima la yô, ityôkyaa ngi i shi zan hemen a kwaghhenen laa? Shi sha vegher ugen yô, alaghga ian ia bugh i nana ôr u kwagh u a ne ve i lu taver nan u vesen ken jijingi yô. Man alaghga a lu kwa hiihii u nana ôr u kwagh shon je la. Ikyav i tesen yô, alaghga nan nenge ér nana fatyô u pasen kwagh sha uya uya ga. U faan kwagh u a lu zayol u nan la yô, u hemba fan gbenda u u doo u u wase nan yô.

20. Kwagh u i ôr ken Aerenakaa 13:48 la una wase se sha gbaa u den Bibilo i henen a or la nena?

²⁰ Kwagh er vihi yô, ior mbagen mba se henen kwagh a ve mba er Mbaiserael mba sha shighe u Esekiel la nahan. Nenge ase kwagh u Yehova ôr a Esekiel sha kwagh ve ne. A kaa ér: “Nenge, u ngu ve icam i dedoo i or u nan doo imo, man nan fe u kuhwan ityogholov dedoo yô; gadia ve ungwa akaaôron a ou, kpa mba eren sha a ga.” (Esek. 33:32) Alaghga a taver se u kaan a or jighilii ser, gba u se de u henen Bibilo a nan. Nahan kpa, “shighe kera shi vese ga.” (1 Kor. 7:29) Ityôkyaa ngi i zeren vihin shighe henen kwagh a or u nan soo u vesen ken jijingi ga la ze. Guda yô, se ker or u nan tese ér nan ngu a “ishima i mimi i zuan a uma u tsôron la.”—Ôr Aerenakaa 13:48.

21. Ka nyi i lu ivur yase i sha inyom i ken inyom i 2020 nee, man ia wase se u eren nyi?

²¹ Ivur i sha inyom i ken inyom i 2020 la ia wase se u veren ishima henen er se seer eren tom wase u geman ior hingir mbahenen la sha inja yô. Ngi a asember agen a Yesu yange ôr ken mkombo u injaa u er sha uwo ken Galilia la yô, ér: “Sha nahan yô, za nen za gema nen ior . . . ve hingir mbahenen, eren nen ve batisema.”—Mat. 28:19.