1. Ania dagiti narigat a situasion a mapaspasaran ti adu a matalek nga adipen ni Jehova?

ITI intero a lubong, mapaspasaran ti adu nga adipen ni Jehova ti narigat ken nasaem a situasion. Napaliiwmo kadin daytoy iti kongregasionyo? Adda dagiti Kristiano a nakaro ti sakitda wenno natayanda iti ipatpateg. Maladladingitan ti dadduma gapu ta adda kapamiliada wenno nadekket a gayyemda a nangpanaw iti kinapudno. Marigrigatan met ti dadduma gapu kadagiti natural a didigra. Kasapulan dagita a kakabsat ti liwliwa. Kasanotayo a matulongan ida?

2. Apay nga adda idi gundaway a kasapulan ni apostol Pablo ti liwliwa?

² Namin-adu a nagpeggad ti biag ni apostol Pablo. (2 Cor. 11:23-28) Masapul met nga ibturanna ti maysa a “siit ti lasag,” a posible a maysa a problema iti salun-at. (2 Cor. 12:7) Ken naupay idi pinanawan ni Demas, a dati a katrabahuanna, “gapu ta inayat [ni Demas] ti agdama a sistema ti bambanag.” (2 Tim. 4:10) Ni Pablo ket natured a napulotan a Kristiano a nakasagana a tumulong iti sabsabali, ngem adda met gundaway a naupay.​—Roma 9:1, 2.

3. Siasino ti nangipaay ken Pablo iti liwliwa ken suporta?

³ Naipaay ken Pablo ti kasapulanna a liwliwa ken suporta. Kasano? Sigurado nga inusar ni Jehova ti nasantuan nga espirituna a mangpabileg ken Pablo. (2 Cor. 4:7; Fil. 4:13) Inusar met ni Jehova ti dadduma a Kristiano tapno maliwliwa ni Pablo. Dineskribir ni Pablo ti dadduma a katrabahuanna kas “mangmangted [kenkuana] iti kasta unay a liwliwa.” (Col. 4: 11) Karaman kadagiti innagananna da Aristarco, Tiquico, ken Marcos. Pinabilegda ni Pablo, ket tinulonganda nga agibtur. Ania dagiti kualidad dagitoy a tallo a Kristiano a namagbalin kadakuada a makaliwliwa unay? Kasanotayo a matulad ti nagsayaat nga ulidanda no liwliwaen ken parparegtaentayo ti maysa ken maysa?

4. Kasano nga impakita ni Aristarco a matalek a gayyem ni Pablo?

⁴ Ni Aristarco, a maysa a Kristiano a taga-Tesalonica iti Macedonia, ket nagbalin a matalek a gayyem ni Pablo. Damo a mabasatayo ti maipapan kenkuana idi bimmisita ni Pablo idiay Efeso iti maikatlo a panagmisionerona. Bayat ti panangkaduana ken Pablo, tiniliw dagiti makapungpungtot a tattao. (Ara. 19:29) Idi nawayawayaanen, saan a pimmanaw tapno laeng agbalin a natalged no di ket simamatalek a nakikadua ken Pablo. Sumagmamano a bulan kalpasanna, idiay Grecia, nakikadua latta ni Aristarco ken Pablo uray ipangpangta dagiti bumusbusor ti biag ni Pablo. (Ara. 20:2-4) Idi naipan ni Pablo idiay Roma kas balud idi agarup 58 C.E., kimmuyog kenkuana ni Aristarco iti atiddog a panagbiahe, ket agpada a napasaranda ti rigat idi narba ti barko a naglugananda. (Ara. 27:1, 2, 41) Idi nakadanondan idiay Roma, agparang a naibalud a kadua ni Pablo iti sumagmamano a tiempo. (Col. 4:10) Di ngarud pakasdaawan a naparegta ken naliwliwa ni Pablo iti kasta a matalek a gayyem!

5. Sigun iti Proverbio 17:17, kasanotayo nga agbalin a matalek a gayyem?

⁵ Kas ken Aristarco, agbalintayo a matalek a gayyem no ditay pampanawan dagiti kakabsattayo, saan laeng a no nasayaat ti kasasaad no di pay ket “no adda rigat.” (Basaen ti Proverbio 17:17.) Uray nagpatinggan ti narigat a kasasaad, mabalin a kasapulan latta ti kabsattayo ti maliwliwa. Kuna ti kabsat a babai a ni Frances, * nga agpada a natay dagiti nagannakna iti kanser iti uneg laeng ti tallo a bulan: “Panagkunak, napaut ti epekto kadatayo dagiti narigat a kasasaad. Ket agyamanak  kadagiti matalek a gagayyemko ta ammoda a nasakit pay laeng kaniak ti ipapatay dagiti nagannakko uray nabayagen dayta.”

6. Ania ti aramidentayo no matalektayo a gayyem?

⁶ Agsakripisio dagiti matalek a gagayyem tapno masuportaranda dagiti kakabsatda. Kas pagarigan, nadayagnos nga adda grabe a sakit ti kabsat nga agnagan Peter. Kuna ni Kathryn a baketna: “Adda agassawa iti kongregasionmi a nangkuyog kadakami iti appointment-mi iti doktor ket naammuanmi ti sakit ni Peter. Dagus nga imbagada a saandakami a baybay-an iti daytoy a narigat a situasion, ket kanayon nga addada no kasapulanmi ida.” Anian a makaliwliwa ti kaadda dagiti pudno a gayyem, a makatulong tapno maibturantayo dagiti pakasuotantayo!

7-8. Sigun iti Colosas 4:7-9, kasano nga impakita ni Tiquico a mapangnamnamaan?

⁷ Ni Tiquico, a maysa a Kristiano iti probinsia ti Asia a sakup ti Roma, ket nagbalin a mapangnamnamaan a kadua ni Pablo. (Ara. 20:4) Idi agarup 55 C.E., inyurnos ni Pablo ti panagkolekta iti pondo para kadagiti Kristiano idiay Judea, ket mabalin nga inramanna ni Tiquico a tumulong iti daytoy a napateg nga annongen. (2 Cor. 8:18-20) Idi agangay, iti umuna a pannakaibalud ni Pablo idiay Roma, nagserbi ni Tiquico kas personal a mensaherona. Indanonna dagiti surat ken pammaregta ni Pablo kadagiti kongregasion iti Asia.​—Col. 4:7-9.

⁸ Nagtultuloy ni Tiquico kas mapangnamnamaan a gayyem ni Pablo. (Tito 3:12) Saan nga amin a Kristiano idi ket kas ken Tiquico a mapangnamnamaan. Idi agarup 65 C.E., iti maikadua a pannakaibalud ni Pablo, insuratna nga adu a Kristiano iti probinsia ti Asia ti nangliklik kenkuana, nalabit gapu ta mabutengda a maidadanes. (2 Tim. 1:15) Ngem mapangnamnamaanna ni Tiquico isu nga inikkanna iti sabali pay nga annongen. (2 Tim. 4:12) Sigurado a naapresiar ni Pablo ti kaadda ti naimbag a gayyem a kas ken Tiquico.

9. Kasanotayo a matulad ni Tiquico?

⁹ Matuladtayo ni Tiquico no agbalintayo a mapangnamnamaan a gayyem. Kas pagarigan,  saantayo laeng nga ikari a tulongan dagiti kakabsattayo nga agkasapulan no di ket tulongantayo pay ida iti praktikal a pamay-an. (Mat. 5:37; Luc. 16:10) No ammo dagiti agkasapulan iti tulong a mapangnamnamaandatayo, maliwliwada unay. Inlawlawag ti maysa a kabsat a babai no apay. Kinunana, “Kalmadoka laeng ta ammom a ti nangikari a tumulong ket addanto inton kasapulam ti tulongna.”

10. Kas kuna ti Proverbio 18:24, pakabirokan iti liwliwa dagidiay agib-ibtur iti pakasuotan wenno pannakaupay?

¹⁰ Masansan a maliwliwa dagidiay agib-ibtur iti pakasuotan wenno pannakaupay no ibagada ti rikriknada iti mapagtalkan a gayyem. (Basaen ti Proverbio 18:24.) Naupay ni Bijay idi nailaksid ti anakna. Kinunana, “Kasapulak idi nga ibaga ti rikriknak iti maysa a mapagtalkak.” Napukaw ni Carlos ti ipatpategna a pribilehio iti kongregasion gapu ta nagkamali. Imbagana, “Kasapulak idi ti ‘natalged a lugar’ a nawaya a maibagak ti rikriknak a diak mahusgaran.” Nabirokan ni Carlos dayta a natalged a lugar kadagiti panglakayen, a timmulong kenkuana iti problemana. Naliwliwa met ta ammona a naannad dagiti panglakayen ken pagtalinaedenda a kompidensial ti imbagana.

11. Kasanotayo nga agbalin a mapagtalkan a gayyem?

¹¹ Tapno agbalintayo a mapagtalkan a gayyem, masapul a naanustayo. Ni Zhanna ket pinanawan ti asawana, ngem naliwliwa iti panangibagana iti rikriknana kadagiti nadekket a gagayyemna. Kunana, “Nakaan-anusda a dimngeg uray no ulit-ulitek ti ibagbagak.” Maipakitam met a nasayaatka a gayyem no nalaingka a dumngeg.

12. Asino ni Marcos, ken kasano nga impakitana ti kinatulokna nga agserbi?

¹² Ni Marcos ket Judio a Kristiano a taga-Jerusalem. Pagaammo a misionero ti kasinsinna a ni Bernabe. (Col. 4:10) Agparang a nabaknang ti pamilia ni Marcos, ngem saanna nga inyun-una ti material a bambanag iti biagna. Impakita ni Marcos a situtulok a tumulong. Siraragsak a nagserbi iti sabsabali. Kas pagarigan, iti nadumaduma a gundaway, nagserbi kada apostol Pablo ken apostol Pedro bayat nga itungtungpalda dagiti responsabilidadda, ket mabalin nga inasikasona dagiti kasapulanda. (Ara. 13:2-5; 1 Ped. 5:13) Inladawan ni Pablo ni Marcos kas maysa kadagiti ‘katrabahuanna para iti Pagarian ti Dios’ ken kas “makapabileg a tulong” kenkuana.​—Col. 4:10, 11, ftn.

13. Kasano nga ipakita ti 2 Timoteo 4:11 nga inapresiar ni Pablo ti matalek a panagserbi ni Marcos?

¹³ Nagbalin ni Marcos a maysa kadagiti nasinged a gagayyem ni Pablo. Kas pagarigan, iti maudi a pannakaibalud ni Pablo idiay Roma idi agarup 65 C.E., insuratna ti maikadua a suratna ken Timoteo. Kiniddaw ni Pablo ken Timoteo a mapan idiay Roma ken ikuyogna ni Marcos. (2 Tim. 4:11) Naapresiar la ketdi ni Pablo ti napalabas a matalek a panagserbi ni Marcos, isu a kiniddawna a presente koma ni Marcos iti dayta a nakapatpateg a tiempo. Timmulong ni Marcos ken Pablo iti praktikal a pamay-an, nalabit nangipaay iti taraonna wenno iti bambanag a kasapulanna iti panagsurat. Ti suporta ken pammaregta a naawat ni Pablo ti mabalin a nakatulong kenkuana nga agibtur iti maudi nga al-aldawna sakbay a napapatay.

14-15. Ania ti isuro ti Mateo 7:12 maipapan iti panangipaay iti praktikal a tulong iti sabsabali?

¹⁴ Basaen ti Mateo 7:12. No adda problematayo, sigurado nga apresiarentayo dagidiay mangipaay iti praktikal a suporta! “Adu a dati nga ar-aramidem iti inaldaw ti kasla saanmo a maaramidan no agladladingitka,”  kuna ni Ryan, a natayan iti ama gapu iti grabe nga aksidente. “Dakkel ti maaramidan ti praktikal a tulong, uray no kasla bassit laeng dayta.”

¹⁵ No alerto ken nasiputtayo, mabalin a maipaaytayo ti praktikal a tulong iti sabsabali. Kas pagarigan, nagboluntario ti maysa a kabsat a babai a tumulong kada Peter ken Kathryn, a nadakamat itay, tapno makapanda iti amin nga appointment-da iti doktor. Saanen a makapagmaneho da Peter ken Kathryn, isu a nangaramid ti kabsat iti eskediul tapno makapagsisinnublat nga agitulod dagiti boluntario a kakabsat iti kongregasion. Nakatulong kadi daytoy? Kuna ni Kathryn, “Nariknami a kasla adda naikkat a nadagsen nga awitmi.” Dimo koma tagibassiten ti liwliwa a maipaay dagiti simple a maaramidam tapno matulongam ti sabsabali.

16. Ania ti napateg a maadaltayo iti ulidan ni Marcos no maipapan iti panangipaay iti liwliwa?

¹⁶ Sigurado nga okupado a Kristiano ti adalan a ni Marcos, a nagbiag idi umuna a siglo. Adda dagiti nadagsen nga annongenna, a pakairamanan ti panangisurat iti Ebanghelio a naipanagan iti naganna. Ngem inwayaan ni Marcos a liwliwaen ni Pablo, ket ammo ni Pablo a mabalinna ti agpatulong ken Marcos. Ni Angela, nga agladladingit gapu iti nakas-ang nga ipapatay ti maysa a kapamiliana, inapresiarna ti kasta met laeng a kinatulok dagidiay nangliwliwa kenkuana. “No talaga a kayat dagiti gagayyemmo ti tumulong, nalakam la ida a maasitgan,” kunana. “Saanda nga agkedked a tumulong.” Isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Pagaammoak kadi a nakasagana a mangliwliwa kadagiti kapammatiak iti praktikal a pamay-an?’

17. Kasano a matignaytayo a mangipaay iti liwliwa no utobentayo ti 2 Corinto 1:3, 4?

¹⁷ Adu a kakabsat ti agkasapulan iti liwliwa. Mabalin nga usarentayo ti makaliwliwa a sasao a pinangliwliwa ti dadduma kadatayo. Kuna ni Nino, a kabsat a babai a natay ti lolana: “Mabalinnatayo nga usaren ni Jehova a mangliwliwa iti sabsabali no ipalubostayo.”  (Basaen ti 2 Corinto 1:3, 4.) Kuna ni Frances, a nadakamat itay: “Pudpudno ti 2 Corinto 1:4. Mausartayo a pangliwliwa iti sabsabali ti inawattayo a liwliwa.”

18. (a) Apay a mabalin nga agpangadua ti dadduma a mangipaay iti liwliwa? (b) Kasano nga agbalin nga epektibo ti panangliwliwatayo? Mangted iti pagarigan.

¹⁸ Uray no kasla agpangaduatayo, datayo ti agbirok iti pamay-an a tumulong iti sabsabali. Kas pagarigan, baka maamaktayo ta ditay ammo ti ibaga wenno aramidentayo iti maysa nga agkasapulan iti liwliwa. Malagip ti panglakayen nga agnagan Paul ti liwliwa a naawatna idi natay ni tatangna. “Nadlawko a saan a nalaka para kadakuada ti umasideg kaniak,” kunana. “Dida ammo ti ibagada. Ngem apresiarek ta kayatdak a liwliwaen ken suportaran.” Kuna met ti kabsat nga agnagan Tajon a biktima ti napigsa a ginggined: “Diak malagip ti amin a mensahe nga impatulodda kaniak kalpasan ti ginggined, ngem malagipko a maseknanda iti kasasaadko.” Agbalintayo nga epektibo a manangliwliwa no ipakitatayo a maseknantayo.

19. Apay a determinadoka koma a mangipaay iti “kasta unay a liwliwa”?

¹⁹ Bayat nga umas-asideg ti panagpatingga daytoy a sistema ti bambanag, kumaro a kumaro ti kasasaad ti lubong ken rumigat a rumigat ti biag. (2 Tim. 3:13) Ken kanayon nga agkasapulantayo iti liwliwa gapu ta imperpektotayo ken masansan nga agkamalitayo. Simamatalek a nakapagibtur ni apostol Pablo agingga iti ipapatayna. Ti maysa a nakatulong kenkuana ket ti liwliwa nga impaay dagiti padana a Kristiano. Sapay koma ta agbalintayo a matalek kas ken Aristarco, mapangnamnamaan kas ken Tiquico, ken situtulok nga agserbi kas ken Marcos. No kasta ti aramidentayo, matulongantayo dagiti kakabsattayo tapno agtalinaed a natibker ti pammatida.—1 Tes. 3:2, 3.