Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 2

Wangana Ghumya Abandi

Wangana Ghumya Abandi

“Aba abakakolha haghuma naghe omo Bwami bwa Nyamuhanga, kandi babirinyiwathikya kutsibu.”​—KOL. 4:11.

OLHWIMBO 90 Thuhimbangane

EBIKENDI KANIBWAKO *

1. Ni mibere yahi eyikalire eya baghombe ba Yehova bangyi balimu?

ERITHIMBA omwa kihugho kyosi, abaghombe ba Yehova bangyi bane omwa mibere eyikalire, kandi eyikitha obulighe. Wune walhangira eki omwa kithunga kyenyu? Abandi Bakristayo ni balhwere n’abandi bali omwa bulighe bw’eriholerwa. Abandi bane mughumira obulhumi bunene bw’erilhangira omuhughu kutse omunywani wabu akasighania ekwenene. N’abandi bakaghalhawa busana n’ebitsinduli. Balikyethu abosi abo bakayithagha erighumibwa. Thwanga bawathikya thuthi?

2. Busana naki ihakanayira omukwenda Paulo nayu iniayithagha erighumibwa?

2 Omukwenda Paulo mwabana ebitsibu ebikalire ekindi omwa kindi. (2 Kor. 11:23-28) Kandi mwaghumira erihwa omwa mubiri, obundi obulhwere bulebe. (2 Kor. 12:7) Kandi mwapona omughulhu Dema oyo banabya bakakolha nayu amusighanaya kundi Dema mwanza “emyatsi y’ekihugho kino.” (2 Tim. 4:10) Paulo abya Mukristayo omuhakabibwa omuthubaha oyuwayihayo eriwathikya abandi, nomwabine ihakanayira nayu iniahwa amani.​—Abar. 9:1, 2.

3. Ni bahi abahumulikanaya n’eriwathikya Paulo?

3 Paulo mwabana erighumibwa n’obuwathikya ebyo ayithagha. Athi? Yehova mwamuha akaghalha erilhabira omwa mulimu wiwe abuyirire. (2 Kor. 4:7; Fil. 4:13, NW) Kandi Yehova mwakolesya balikyethu erimughumya. Paulo mwabugha athi abaghuma b’okwa bakoli balikyabu mubamuwathikya kutsibu kutse erimughumya. (Kol. 4:11) Omw’abo ahulha oko mena muli Aristariko, Tikiko, na Mariko. Mubaghumya Paulo, kyamaleka iniayiyinia. Ni mibere yahi eyaleka Abakristayo basathu aba ibabya ibakahumulikanaya kutsibu? Thwanga gherererya thuthi eky’erileberyako kyabu ekyuwene thukahumulikania n’erihimba abandi?

ERIBYA MUTHALEGHULHA NGA ARISTARIKO

Nga Aristariko, thwanganabya banywani bathaleghulha b’abalikyethu omwa mughulhu ‘w’obulighe’ (Lebaya enungu 4-5) *

4. Aristariko mwakangania athi ku ni munywani muthaleghulha wa Paulo?

4 Aristariko, Omukristayo Omunya Makedonia erilhua e Tesalonika, mwabya munywani muthaleghulha wa Paulo. Aristariko akatsuka erikanibwako Paulo akabungira e Efeso okwa lhubungo lhwiwe lhwakasathu ng’omumisyonare. Aristariko ibane haghuma na Paulo, ekingungu ky’abandu mukyabahamba. (Emib. 19:29) Aristariko abere abirilhwikwa, mwathanza ayibalhaye oko kabi aliwe buthaleghulha mwasighalha iniane na Paulo. Ihamabirilhaba mezi malebe, e Gurisi, Aristariko abya iniakinasighika Paulo nomwakine indi abahakani babya ibakinasonda eritha Paulo. (Emib. 20:2-4) Paulo mwathwalhwa omwa ngomo mwe Roma ng’omwa 58 E.K. Aristariko mwaghenda nayu omwa lhughendo lhuuli olho, kandi obwathu bwamabatsandirako haghuma. (Emib. 27:1, 2, 41) Babere babirihika e Roma, angabya imwanabya na Paulo omwa ngomo habw’obuthuku bulebe. (Kol. 4:10) Ahathe erithika-thika, omunywani muthaleghulha oyo angabya imwahimba n’erihumulikania Paulo!

5. Ngoku kiri omu Emisyo 17:17, thwangabya thuthi banywani abathaleghulha?

5 Nga Aristariko, thwanganabya banywani bathaleghulha b’abalikyethu omwa mighulhu eyuwene n’omwa mughulhu ‘w’obulighe.’ (Soma Emisyo 17:17.) Nibya n’ekitsibu kyamabirihwa, mulikyethu anganabya iniakinayithagha erighumibwa. Frances, * oyo mama wiwe aholha thatha wiwe imwamaghunza myezi isathu aliholire abosi busana n’ekansa, akabugha athi: “Ebitsibu bikathwaghalhaya habw’omughulhu muuli. Kandi ngasima abanywani baghe abathaleghulha abakabya iban’ibukire ku ngakine omwa bulhumi, nomwakine indi hamabirilhaba buthuku ababuthi baghe baliholire.”

6. Obuthaleghulha bukendi leka ithwakolhaki?

6 Abanywani abathaleghulha bakayithalhaya okwa bindi banamathawathikya balikyabo. Ng’eky’erileberyako, mughalha wethu ya Peter, dokita mwamubanamo obulhwere obukalire kutsibu. Mukali wiwe ya Kathryn akabugha athi: “Mughalha wethu na mukali wiwe omwa kithunga mubathuthwalha eyiri dokita oyo. Aho naho mubathwamu bathi si bendithulekerania omwa bitsibu ebi, kandi babiribya ibane haghuma nethu n’erithwanguhira endambi yosi-yosi eya thwanga bayithaghiramu.” Kikahumulikanaya eribya n’abanywani kundu, abanga thuwathikya erighumira ebitsibu!

ERIBYA MUYIKETHERWA NGA TIKIKO

Nga Tikiko, thwanganabya banywani bayiketherwa omughulhu abandi bawithe ebitsibu (Lebaya enungu 7-9) *

7-8. Erikwamana na Abanya Kolosai 4:7-9, Tikiko mwakangania athi ku ni muyiketherwa?

7 Tikiko, Omukristayo erilhua omwa disitrikiti ey’omwa Asia eyabya omw’isi sye Roma, abya munywani muyiketherwa wa Paulo. (Emib. 20:4) Ng’omwa 55 E.K., Paulo mwatheghekania erisorokya esyosente esy’eriwathikyamu Abakristayo abe Yudea, kandi angabya imwaha Tikiko y’omubiiri mukulhu oyu. (2 Kor. 8:18-20) Enyuma waho Paulo iniane omwa ngomo mwe Roma omurundi w’erimbere, Tikiko mwakolha ng’omuthumwa wiwe. Mwathwalha esyobaruha n’emyatsi eyikahimba erilhua oku Paulo omwa bithunga bye Asia.​—Kol. 4:7-9.

8 Tikiko mwabya munywani muyiketherwa wa Paulo. (Tito 3:12) Si bugha indi Abakristayo bosi ab’okwa buthuku obo babya bayiketherwa nga Tikiko. Ng’omwa 65 E.K., Paulo akabohwa engendo yakabiri, mwahandika athi abalhume Abakristayo bangyi omwa Asia mubamuyihighulhako obundi busana n’erisagha abahakani. (2 Tim. 1:15) Aliwe, Paulo mwayikethera Tikiko kandi amamuha owundi mubiiri. (2 Tim. 4:12) Omo kwenene Paulo mwasima eribya n’omunywani mubuyanga nga Tikiko.

9. Thwanga gherererya thuthi Tikiko?

9 Thwangana gherererya Tikiko omw’ibya banywani bayiketherwa. Ng’eky’erileberyako, sithuli subulira okw’ilhagha eriwathikya balikyethu abali omwa buyithawa aliwe kandi thukayira eky’erikolha eribawathikya. (Mt. 5:37; Lk. 16:10) Abali omwa buyithawa bamaminya ku thukendi bawathikya, kikabahumulikanaya kutsibu. Mwali wethu mughuma mwasoborera ekikaleka. Akabugha athi, “Siwuli thasyayilhalikirira kundi wukabya iwunasi ngoku oyulyayilhagha erikuwathikya akendi kiberererya.”

10. Ngoku kiri omu Emisyo 18:24, ni bahi abanga humulikania abawithe ebitsibu kutse abahwere amani?

10 Abawithe ekitsibu kutse ababirihwa amani bakahumulikana bakakibwirako omunywani omuyiketherwa. (Soma Emisyo 18:24.) Bijay abere abirihwa amani mughalha wiwe abirihighithwa omwa kithunga, mwabugha athi, “Munanza eribana ow’eribwira eriyowa lyaghe.” Carlos mwaherya olhusunzo omwa kithunga kundi mwakolha ekisobyo kirebe. Akabugha athi, “Munayithagha ow’eribwira eriyowa lyaghe oyo nganasi ku athe anganyitsweba.” Abasyakulhu mubawathikya Carlos erilhaba omwa kitsibu ekyo. Mwahumulikana kundi abya inianasi ngoku abasyakulhu sibanga bwira owundi mundu.

11. Thwangabya thuthi banywani babuya?

11 Erithoka eribya munywani muyiketherwa kandi oyo abandi bakabwira ebitsibu byabu, thutholere ithwabya n’erighumisirizya. Mwira wa Zhanna abere amusighania, Zhanna mwahumulikana busana n’eribwira banywani biwe eriyowa liwe. Akabugha athi: “Ibakanyighumisirizaya ingabakanirya, nomwakine indi ininganasubirira omwa kighumerera.” Nawu wanganabya munywani mubuya omw’ibya muhulikiriri mubuya.

ERIANZA ERIWATHIKYA ABANDI NGA MARIKO

Obuwathikya bwa Mariko mubwaleka Paulo iniathoka eriyiyinia, nethu thwangana wathikya balikyethu omughulhu bali omwa bitsibu (Lebaya enungu 12-14) *

12. Mariko aby’andi, kandi mwakangania athi kw’anzire eriwathikya abandi?

12 Mariko abya Mukristayo Omuyuda owe Yerusalemu. Omuhughu wiwe ya Barnaba abya mumisyonare oyuwasibwe kutsibu. (Kol. 4:10) Eka yabu Mariko bakabya nga banabya bawitheko, nomwakine Mariko mwathahira ebindu by’embere omwa ngebe yiwe. Omwa ngebe yiwe yosi, Mariko inianzire eriwathikya abandi. Iniakatsema amakolera abandi. Ng’eky’erileberyako, Mariko mwakolha haghuma n’omukwenda Paulo n’omukwenda Petero bakaberererya esyonzunzo syabu, obundi Mariko angabya iniabya akabawathikya okwa biyithawa byabu by’ekinyamubiri. (Emib. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Paulo mwakania oku Mariko ng’omughuma w’okwa “bakakolha haghuma naghe omo Bwami bwa Nyamuhanga,” kandi athi ‘abirinyiwathikya kutsibu.’​—Kol. 4:10, 11.

13. Ebiri omu 2 Timoteo 4:11 bikakanganaya bithi ngoku Paulo mwasima obuwathikya bwa Mariko?

13 Mariko mwabya mughuma w’okwa banywani ba Paulo ab’okwa ndungu. Ng’eky’erileberyako, Paulo abere akabohwa engendo y’erighunzerera e Roma, ng’omwa 65 E.K., mwahandikira Timoteo y’ebaruha eyakabiri. Omwa baruha eyo, Paulo mwabwira Timoteo athi ase e Roma n’erilethania Mariko. (2 Tim. 4:11) Ahathe erithika-thika, Paulo mwasima obuwathikya obwa Mariko abya iniabiriha, kyamaleka iniamusaba eribya nayu okwa buthuku obukalire obo. Mariko mwawathikya Paulo obundi ng’omw’imulethera ebyalya kutse obundi eby’erikolesya omw’ihandika. Obuwathikya n’erisikibwa omuthima ebya Paulo athunga byangabya imubyamuwathikya eriyiyinia omwa biro biwe by’erighunzerera athali ithibwa.

14-15. Matayo 7:12 hanga thweghesyaki okw’iwathikya abandi?

14 Soma Matayo 7:12. Thwamabya omwa bitsibu, thukasima kutsibu abakathuwathikaya! Ryan oyo thatha wiwe aholha olhwa lhuba-lhuba omwa aksidenti akabugha athi: “Ni bindu bingyi ebya thukanakolha buli kiro ebya wukabya isiwanga thoka erikolha omughulhu wuli omwa bitsibu. Kikahumulikanaya omundu amakuwathikya, n’omo kandu kake.”

15 Thwamahulikirira n’eriyitheghererya emibere eyiriho, ithwangana lhangira obuwathikya obukayithaghisibawa. Ng’eky’erileberyako, mwali wethu mughuma oyuli omo mwatsi ono mwathwamu eriwathikya Peter na Kathryn erighenda oko mubatsi. Peter na Kathryn babya isibanga thasyathoka erighendya ematoka, neryo mwali wethu mwakolha endegheka eyanga leka abakayihayo omwa kithunga ibawathikania omwa by’etrasipoti. Eki mukyana wathikya? Kathryn akabugha athi, “Muthwowa nga thwamalhusibwako omusiko.” Isiwaghaya obuwathikya obo wangaha nomubwangabya buke.

16. N’isomo lyahi likulhu ery’erihumulikania erya thukigha okwa ky’erileberyako kya Mariko?

16 Ahathe erithika-thika Mariko abya Mukrisitayo oyuwithe bingyi by’erikolha. Abya awithe emibiiri eyirithohire ey’ekiteokrasi, imwamune n’erihandika ekitabu ky’Enjiri ekiri omo lina liwe. Nomwabine, Mariko mwabana obuthuku bw’erihumulikania Paulo, na Paulo amayowa buholho erisaba Mariko y’obuwathikya. Angela oyo mukaka wiwe ithibawa, akasima eriyihayo ng’eryo ery’abo abamuhumulikanaya. Akabugha athi: “Omughulhu abanywani banzire eriwathikya, bakabya bandu abolhobire erihikira. Sibali yikukumirira, bakanza ibawathikya.” Ithwangana yibulya, ‘Nganasibwe ng’oyunayitheghekire erihumulikania balikyethu omw’ibawathikya?’

ITHWAMU ERIGHUMYA ABANDI

17. Erighanirya oku 2 Abanya Korinto 1:3, 4 lyanga thuwathikya lithi erihumulikania abandi?

17 Kyolhobire eribana abalikyethu abakayithagha erighumibwa. Ithwangana bahumulikania omw’ikolesya ebyo bandi bathuhumulikanayamo. Nino, mwali wethu oyuwaholerawa mukaka wiwe, akabugha athi: “Yehova angana thukolesya erihumulikania abandi, thwamaligha athukolesaye.” (Soma 2 Abanya Korinto 1:3, 4.) Frances, oyuli omo mwatsi ono akabugha athi: “Ebinywe ebiri omu 2 Abanya Korinto 1:4 bihikire. Ebya thuhumulikanaya thwangana bihumulikaniamo abandi.”

18. (a) Busana naki abandi bangana sagha erihumulikania? (b) Thwanga humulikania thuthi ndeke abandi? Iha eky’erileberyako.

18 Thutholere ithwasondekania esyonzira sy’eriwathikiryamu abandi nomuhangabya ihane ebya thukubaha. Ng’eky’erileberyako, thwangana yowa nga sithwasi ekyo thwanga bugha kutse erikolera oyuli omwa mibere eyikalire. Omusyakulhu oyukahulhawamo Paul akibuka akaghalha aka balikyethu bahiraho omughulhu aholerawa thatha wiwe. Akabugha athi: “Iningalhangira ku si kyolho erinyihikira. Ibakabulha eby’eribugha. Nomwabine munasima akaghalha ako bahiraho erinyihumulikania n’erinyiwathikya.” Kuthya, enyuma w’omusiki munene, mughalha wethu oyukahulhawamo Tajon mwabugha athi: “Erithabugha okwenene singakibukire emyatsi eyosi eya bandu banyibwira enyuma w’omusiki, aliwe ng’ibuka ngoku mubalhangira bathi ngabya ingane ndeke.” Thwangana humulikania abandi ba ndeke thwamakangania ku thutsomene.

19. Busana naki wanzire eribya oyukaghumaya abandi?

19 Thunemuseghera okwa nduli y’ekihugho kino, emibere yikendiongera eritsanda n’engebe iyongera erikalha. (2 Tim. 3:13) N’ebitsibu ebya thukayilethera busana n’ekibi ekyo thwabirisighalya n’obuthahikana bikaleka ithwayithagha erihumulikanibwa. Ekighuma ky’okwa byathokesaya omukwenda Paulo eriyiyinia buthaleghulha erihika okwa lhuholho lyabya iry’erihumulikania eryo abana erilhua okwa balikyabo Abakristayo. Kwesi thubye bathaleghulha nga Aristariko, bayiketherwa nga Tikiko, n’eribya ithunayitheghekire eriwathikya nga Mariko. Omw’ikolha ebyo, ithukendi thoka eriwathikya balikyethu eribya ibanasikire omw’ikirirya.​—1 Tes. 3:2, 3.

^ enu. 5 Omukwenda Paulo mwabana bitsibu bingyi omwa ngebe yiwe. Abakolha nabu balebe mubamughumya omwa mighulhu eyikalire. Thukendi kania okwa mibere isathu eyaleka ababya akakolha nabo abo ibabya ibasi ndeke erighumya abandi. Kandi thukendi lebya nga thwanga bagherererya thuthi omw’ihererya abandi b’obuwathikya.

^ enu. 5 Awandi mena omo mwatsi ono abirihindulhwa.

OLHWIMBO 111 Ebikaleka Ithwatsema

^ enu. 56 ERISOBORERA EBISASANI: Aristariko na Paulo mubaghumira haghuma ekitsibu eky’obwathu eritsanda.

^ enu. 58 ERISOBORERA EBISASANI: Tikiko mwahebwa omubiiri w’erithwalha esyobaruha sya Paulo omwa bithunga.

^ enu. 60 ERISOBORERA EBISASANI: Mariko mwawathikya Paulo kinyamubiri.