Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 2

Inga Mwacikonsha ‘Kuyuminisha’ Bamwi

Inga Mwacikonsha ‘Kuyuminisha’ Bamwi

Aba beenkabo mbobasebenshima batooncafwa muncito ya Bwaami bwakwe Lesa, alimwi balanjumininsha abuumbi.’​—KOLO. 4:11.

LWIIMBO 90 Amuyuminishanye

NSHESHI TWIIYE *

1. Ino ngamapensho nshi basebenshi bakwe Yehova baanji ngobatokwiindaamo?

NSENGWE yoonse, basebenshi bakwe Yehova baanji batokwiinda mumapensho abapa kuba abuumba. Sa kuli bamwi mulibungano mbomushi batokwiinda mumapensho? Bamakwesu bamwi batoopenga alipenshi lyakuciswa na kufwitwa umwi mumukwashi na shicibusa. Bamwi balicite buumba ceebo cakwaamba ayi shicibusa na shikamukowa wakacileka kusebensela Yehova, bamwi balapenga ceebo ca mapensho anene akacitika kumusena nkobakala. Bamakwesu abenankashi boonse aba balayandika kuyuminishikwa. Ano ino inga twacita buyani kwaamba ayi tubayuminishe?

2. Ino nceebonshi mutumwi Paulo alakwe wakalinga kuyandika kuyuminishikwa cimwi ciindi?

2 Mutumwi Paulo wakalinga kwiinda mumapensho aanji cakwaamba ayi paciindi cimwi naakwiinga wakafwa. (2 Koli. 11:23-28) Alimwi wakalinga kuliyumya ceebo ca “muumfwa mumubili,” mpashi muumfwa uyo bwakalinga bulwashi bumwi mbwaakalinga kucite. (2 Koli. 12:7) Alimwi paciindi cimwi wakalinga kuyandika kuliyumya Dimasi uyo “wakasunisha shacishi capanshi” ndyaakamushiya. (2 Timo. 4:10) Paulo wakalinga Mwineklistu unanikitwe utaloondi alimwi wakalinga kusuni kucafwa bantu, nacibi boobo, alakwe cimwi ciindi wakalinga kulefuka.​—Loma. 9:1, 2.

3. Ino mbaani bakacafwilisha akuyuminisha Paulo?

3 Paulo wakayuminishikwa akutambula lucafwo ndwaakalinga kuyandika. Munshila nshi? Yehova wakamuyuminisha kwiinda mukusebensesha mushimu wakwe usalashi. (2 Koli. 4:7; Fili. 4:13) Kwiilikaawo, Yehova wakayuminisha Paulo kwiinda mukusebensesha Beneklistunyina. Nceceeco Paulo ncakaambila ayi basebenshinyina ‘balamuyuminisha abuumbi.’ (Kolo. 4:11) Bamwi pabaabo mbwakaamba meena pakalinga Alisitakasi, Taikikasi, alimwi a Maako. Bakamuyuminisha abuumbi Paulo akumucafwa kuliyumya. Ino bakalinga kucite mibo nshi yakabacafwa kuyuminisha Paulo? Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tukonkele cakubonenaako cabo ndyetutooyuminishanya?

KUSHOMEKA BWEENKA MBULI ALISITAKASI

Bweenka mbuli Alisitakasi, aswebo inga twaba beshicibusa bashomeka kubamakwesu abenankashi “muciindi camapensho” (Amubone mapalagilafu 4-5) *

4. Ino Alisitakasi wakatondesha buyani ayi wakalinga shicibusa ushomeka kuli Paulo?

4 Alisitakasi, wakalinga Mwineklistu waku Tesalonika mucishi ca Makedoniya, wakalinga shicibusa ushomeka kuli Paulo. Ciindi cakutaanguna Alisitakasi ndyaakaambwawo mu Baibo, nciindi Paulo ndyaakaya ku Efeso mulweendo lwakwe lwatatu lwa bumishonali. Ndyaakalinga a Paulo palweendo ulu wakacatwa abakapondo. (Milimo 19:29) Ndyebakamuleka taakwe kuloboka akushiya Paulo eenka, sombi wakatolelela kubaakwe pomwi. Ndipakeenda myeenshi iniini, Alisitakasi wakatolelela kuba a Paulo ku Gilisi, nabi kwaamba ayi balwani bakalinga kusuni kucaya Paulo. (Milimo 20:2-4) Paulo ndyaakatolwa ku Loma mbuli kaili camu mwaaka wa 58 Yesu kaali waboolela kale kwiculu, wakalinga a Alisitakasi pa mushinso uyu wakalinga ulaamfu abuumbi, alimwi bakaliyumya pomwi bwaato mbobakatanta ndyebwakanyonyooka. (Milimo 27:1, 2, 41) Citoboneka ayi ndyebakashika ku Loma, Alisitakasi alyeelete wakekalaako a Paulo mujeele. (Kolo. 4:10) Cakutatoonsha Paulo wakayuminishikwa a Alisitakasi uyo wakalinga shicibusa wakwe ushomeka!

5. Kweelana a Tusimpi 17:17, ino inga twatondesha buyani ayi tuli beshicibusa bashomeka?

5 Bweenka mbuli Alisitakasi, aswebo inga twaba beshicibusa bashomeka kubamakwesu abenankashi. Inga twacita boobo kwiinda mukubaabo pomwi shintu ndyeshili kabotu alimwi a “ciindi camapensho.” (Amubelenge Tusimpi 17:17.) Nabi kwaamba ayi lipenshi lyalinga kucite mukwesu nabi nankashi lyamana, tulyeelete kutolelela kumuyuminisha. Mukwesu Frances, * uyo wakasowekelwa bashali boonse bobilo mumyeenshi yotatwe, wakaamba ayi: “Ntobona ayi mapensho anene alapa muntu kuba abuumba kwaciindi cilaamfu. Alimwi ndalumba abuumbi kubeshicibusa bashomeka abo bebaluka kwaamba ayi abobulya cicicisa, nabi kwaamba ayi peenda ciindi kuswa ciindi bashali bangu ndyebakafwa.”

6. Ino inga twatondesha buyani ayi tuli beshicibusa bancinencine?

6 Beshicibusa bashomeka balaaba ciindi ankusu shabo kucafwa bamakwesu abenankashi. Kucakubonenaako, mukwesu wa liina lya Peter bakamucana abulwashi bubiibi butashilikwi alimwi bucaya. Mukaakwe Kathryn, wakaamba ayi: “Beebene bamwi mulibungano mbobakatutola kucipatela nkotwakashibila sha bulwashi bwaba Peter. Lyalo kuswabo bushiku bweenka bulya beebene aba bakasala ayi batootucafwa kuliyumya mubukaalo ubu, alimwi ncakwiila batucafwa abuumbi.” Tulayuminishikwa abuumbi kuba abeshicibusa bancinencine abo batucafwa kuliyumya mumapensho!

AMUSHOMEKE BWEENKA MBULI TAIKIKASI

Bweenka mbuli Taikikasi, inga twaba shicibusa ushomeka kubaabo bacite mapensho (Amubone mapalagilafu 7-9) *

7-8. Kweelana a Bene Kolose 4:7-9, ino Taikikasi wakatondesha buyani ayi ngushicibusa ushomeka?

7 Paulo wakalinga kumushoma abuumbi Taikikasi, Mwineklistu wakalinga kukala mundabala ya Loma yaku Asia. (Milimo 20:4) Mpashi cakalinga camu mwaaka wa 55 Yesu kaali waboolela kale kwiculu, Paulo wakabamba kwaamba ayi kube kubika pomwi maali ashabupe shakucafwilisha Beneklistu baku Judeya, alimwi mpashi wakasebensela pomwi a Taikikasi muncito iyi iyandika yakubika pomwi shabupe shakapekwa. (2 Koli. 8:18-20) Mukuya kwaciindi Paulo ndyaakalinga aangwa ku Loma kwaciindi cakutaanguna, Taikikasi ngowakalinga shinkombe wakwe. Ngowakalinga kutola makalata amakani akwe Paulo akuyuminisha mabungano ku Asia.​—Kolo. 4:7-9.

8 Taikikasi wakatolelela kuba shicibusa ushomeka Paulo ngwaakalinga kushomete. (Taitasi 3:12) Teshi Beneklistu boonse paciindi cilya bakalinga kushomeka bweenka mbuli Taikikasi. Mpashi cakalinga camu mwaaka wa 65 Yesu kaali waboolela kale kwiculu, Paulo wakalemba nkalata kaangitwe linkanda lyabili. Wakaamba ayi Beneklistu basankwa baanji tabakalinga kusuni kuba anguwe, mpashi ceebo cakwaamba ayi bakalinga kuloonda bakalinga kubapikisha. (2 Timo. 1:15) Nacibi boobo, Paulo wakalinga kushomete Taikikasi alimwi wakamupa anciito imwi. (2 Timo. 4:12) Cakutatoonsha Paulo wakalumba abuumbi kuba ashicibusa ushomeka mbuli Taikikasi.

9. Ino cakubonenaako cakwe Taikikasi inga twacikonkela buyani?

9 Inga twakonkela cakubonenaako cakwe Taikikasi kwiinda mukuba shicibusa ushomeka. Kucakubonenaako, na bamakwesu abenankashi bacanika alipenshi tatweelete kubalwiitabo ayi tulisuni kumucafwa, sombi tulyeelete kucitawo comwi kwaamba ayi tubacaafwe. (Mate. 5:37; Luka 16:10) Bamakwesu abenankashi bali mumapensho balayuminishikwa abuumbi na kabacishi ayi balicite beshicibusa bashomeka. Nankashi umwi wakaamba ayi, “Takubiwo kulisukama abuumbi na uyo wakushomesha ayi alaakukucafwa ngumuntu ushomeka.”

10. Kweelana a Tusimpi 18:24, ino mbaani beenga bayuminisha baabo bacite mapensho na abo bakalashikwa?

10 Na muntu utokwiinda mumapensho nabi na wakalashikwa, liinji alayuminishikwa na walwiitako shicibusa ngwaashoma mbwaatoolinyumfwa. (Amubelenge Tusimpi 18:24.) Ba Bijay bakalinyumfwa cibiibi abuumbi mwanaabo musankwa ndyakakushikwa. Bakaamba ayi: “Ndakalinga kusuni kulwiitako muntu ngoonshoma mbondakalinga kulinyumfwa.” Mukwesu Carlos wakanyaikwa mikuli mulibungano ceebo ca cilubo cimwi ncaakacita. Wakaamba ayi: “Ndakalinga kusuni muntu ushomeka ngweenga ndalwiitako mbondakalinga kulinyumfwa alimwi uyo weenga wanyumfwishisha kabotu.” Mukwiinga bamanene balashomeka, mukwesu Carlos wakabalwiita mbwaakalinga kulinyumfwa alimwi bakamucafwa kukoma lipenshi ndyaakalinga kucite. Alimwi taakwe kulisukamaawo mukwiinga wakalinga kucishi ayi bamanene inga tabalwitiko uli woonse nshaakabalwiita.

11. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tube shicibusa ushomeka?

11 Tulyeelete kuba bantu bakalika moyo kwaamba ayi tube muntu uyo bamwi ngweenga balwiita mbobatoolinyumfwa. Beebaye nankashi Zhanna ndyebakamuleka, wakayuminishikwa ndyaakalwiitako beshicibusa bakwe bashomeka. Wakaamba ayi: “Bakankutika cakukalika moyo, nabi kwaamba ayi mpashi ndakalinga kubooshawobo shintu shomwi shomwi.” Amwebo inga mwatondesha ayi muli shicibusa ushomeka na kamukutika cakubikila maano mubyaanu ucite buumba ndyaatokwaamba mbwaatoolinyumfwa.

AMULYAABE BWEENKA MBULI MAAKO

Maako wakacafwa Paulo kuliyumya kwiinda mushintu nshaakalinga kumucitila aswebo, inga twayuminisha bamwi ndyebali mumapensho (Amubone mapalagilafu 12-14) *

12. Ino Maako wakalinga aani, alimwi ino wakatondesha buyani mushimu wakucafwa bamwi?

12 Maako wakalinga Mwineklistu mu Juda wakalinga kukala kuJelusalemu. Mupyala wakwe Banabasi wakalinga mishonali ushibikitwe abuumbi. (Kolo. 4:10) Citoboneka kwaamba ayi Maako wakaswa ku mukwashi wa babile, nacibi boobo, taakwe kubikila maano abuumbi kushintu shakumubili. Mubuumi bwakwe boonse, Maako wakatondesha mushimu wakulyaaba alimwi wakalinga kukondetwe kusebensela bamwi. Kucakubonenaako, liinji wakalinga kusebensela pomwi amutumwi Paulo a Pita ndyebakalinga kukumanisha mikuli yabo, mpashi Maako ngowakalinga kulama makani anshobakalinga kuyandika lwakumubili. (Milimo 13:2-5; 1 Pita 5:13) Paulo wakaamba ayi Maako wakalinga ‘musebenshinyina wakalinga kumucafwa muncito ya Bwaami bwakwe Lesa,’ uyo wakalinga ‘kumuyuminisha.’​—Kolo. 4:10, 11.

13. Kweelana a 2 Timoti 4:11 ino Paulo wakaamba nshi cakatondesha kwaamba ayi wakalumba pakushomeka kwakwe Maako?

13 Maako wakesa mukuba shicibusa Paulo ngwaakalinga kusuni abuumbi. Kucakubonenaako, Paulo ndyakaangwa kwaciindi cakweelaako ku Loma, mu mwaaka wa 65 Yesu kaali waboolela kale kwiculu, wakalemba nkalata yabili kuli Timoti. Munkalata ilya, Paulo wakalwiita Timoti ayi aye a Maako ku Loma. (2 Timo. 4:11) Cakutatoonsha Paulo wakalumba Maako mbwaakasebensa cakushomeka, aboobo ncaakasengela ayi abe anguwe paciindi ici cakalinga kuyandika abuumbi. Maako wakacafwa Paulo mushintu shiinji, mpashi kwiinda mukumuulilako shiyandika mbuli shakulya na shisebensesho shakulembela. Cilyeelete kwaamba ayi lucafwo ulu lwakamuyuminisha abuumbi Paulo akumucafwa kuliyumya ndyaakalinga pafwiifwi abushiku bwakwaamba ayi acaikwe.

14-15. Ino Mateyo 7:12 inga yatucafwa buyani kushiba nsheenga twaciita kwaamba ayi tucafwe bamwi?

14 Amubelenge Mateyo 7:12. Ndyetutokwiinda mumapensho, tulalumba abuumbi na bamwi batucafwa kuliyumya! Mukwesu Ryan wakafwitwa baishi cakuteengashila wakaamba ayi: “Na katuli mumapensho tulaalilwa akucita shintu shiinji nshetucita bushiku abushiku. “Tulanyumfwa kabotu na bamwi batucafwa, nabibo mutuntu tuniini.”

15 Kukutika cakubikila maano mukwesu na nankashi uli mumapensho ndyaatootulwiita mbwaatoolinyumfwa, inga kwatucafwa kushiba mbweenga twamucafwa. Kucakubonenaako, nankashi umwi wakalyaaba ayi alaakunootola kucipatela ba Peter aba Kathryn, mbotwaambawo kale. Mukwiinga ba Peter aba Kathryn tabakalinga kucikonsha kweensha motoka, nankashi uyu wakabamba mulongo wakwaamba ayi bamakwesu abenankashi mulibungano banoocafwana kutola beebene aba kucipatela. Sa bubaambo ubu bwakacafwa? Ba Kathryn bakaamba ayi, “Twakanyumfwa anga bamakwesu batuubishilako mukuli unene abuumbi.” Mutaluubi kwaamba ayi inga mwayuminisha bamwi abuumbi nabi kwiinda mukubacitilakobo tuntu tuniinibo.

16. Ino nciinshi nceenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Maako pamakani akuyuminisha bamwi?

16 Shikwiiya Maako uyo wakalingaako Yesu ndyaakalinga pacishi, alyeelete wakalinga kucite shiinji shakucita. Yehova wakamupa ncito shiinji, kwiilikaawo amukuli wakulemba libuku lya makani abotu licite liina lyakwe. Nacibi boobo, Maako wakalinga kucana ciindi cakuyuminisha Paulo, alimwi Paulo taakalinga kuwayawaya kusenga ayi Maako amucaafwe. Bankambiyakwe nankashi Angela ndibakacaikwa kubakapondo, ba Angela bakaba abuumba abuumbi. Aboobo bakalumba abuumbi ceebo cabaabo bakalyaaba beene kusa mukubayuminisha. Bakaamba ayi: “Cilaba cuubu kulwiitako bamakwesu mbotolinyumfwa na balyaaba beene kukucafwa.” Bakatolelela akwaamba ayi: “Bamakwesu balisunishishi kuncafwa alimwi tabawayiwayi.” Aboobo tulyeelete kuliipusha ayi, ‘Sa bantu balinshi mbuli muntu ulyaaba kuyuminisha bamakwesu abenankashi bacite buumba?’

AMUBE BASHINISHITE KUYUMINISHA BAMWI

17. Ino kukutumana kuyeeya pamaswi ngotucana pa 2 Bene Kolinto 1:3, 4 inga kwatuyuminisha kucita nshi?

17 Ncuubu kushiba bamakwesu abenankashi batoyandika kuyuminishikwa. Mpashi aswebo inga twasebensesha maswi bamwi ngobakasebensesha ndyebakalinga kutuyuminisha. Nankashi wa liina lya Nino, uyo wakafwitwa bankambiyakwe wakaamba ayi: “Yehova inga watusebensesha kuyuminisha Beneklistunyineesu, na twalyaaba.” (Amubelenge 2 Bene Kolinto 1:3, 4.) Ba Frances mbotwaambawo kale bakaamba ayi: “Maswi ali pa lilembo lya 2 Bene Kolinto 1:4 ngancine abuumbi. Na bamakwesu batuyuminisha, aswebo inga twaciita sheenka nshebakacita kwaamba ayi batuyuminishe.”

18. (a) Ino nciinshi cipa bamwi kuloonda kuyuminisha bamwi? (b) Ino nshiinshi nsheenga twaciita kwaamba ayi tuyuminishe bamwi? Amwaambe cakubonenaako.

18 Tulyeelete kunoyeeya nsheenga twaciita kwaamba ayi tucafwe bamwi, nabi kwaamba ayi teshi cuubu. Kucakubonenaako, mpashi cimwi ciindi inga twaloonda kucafwa bamwi ceebo cakuteshiba kabotu nsheenga twaamba na kucita kwaamba ayi tuyuminishe baabo bacite buumba. Mukwesu wa liina lya Paul munene mulibungano uyo wakafwitwa baishi, ulebaluka bamwi mbobakalyaaba kwaamba ayi bamuyuminishe. Wakaamba ayi: “Ndakabona ayi cakalinga ciyumu kubandika andime. Nabi kwaamba ayi tabakalinga kucishi kabotu maswi ngeenga babandika, ndakalumba abuumbi mukwiinga bakalinga kusunishishi kunjuminisha.” Mukwesu Tajoni uyo ukala kumusena kwakacitika citentanshi cinene abuumbi, alakwe mbwaakalinyumfwa bweenka ubu. Wakaamba ayi: “Kwaamba lushinisho, nshitokwiibaluka maswi oonse bantu ngobakalinga nkuntumina citentanshi ndyecakacitika, sombi ntokwiibaluka kwaamba ayi bakambikila maano abuumbi.” Inga twacikonsha kuyuminisha bacite buumba na katutondesha ayi tulababikilako maano.

19. Ino nceebonshi ncomusunishishi ‘kuyuminisha bamwi’?

19 Mamanino abweende bwashintu buno ndyaasena pafwiifwi abuumbi, shintu pacishi shilaakunoobicilaakobo. (2 Timo. 3:13) Alimwi mukwiinga tatusalalite alimwi tulabisha, tulaakutolelela kuyandika kuyuminishikwa ceebo ca mapensho ngotuliletela. Mutumwi Paulo wakacikonsha kuliyumya kushikila kumamanino abuumi bwakwe ceebo cakuyuminishikwa a Beneklistunyina. Aboobo atutolelele kuba bashomeka bweenka mbuli Alisitakasi alimwi a Taikikasi, akulyaaba kucafwa bamwi bweenka mbuli Maako. Na twacita boobo nkokwaamba ayi tulaakucafwa bamakwesu abenankashi kutolelela kusebensela Yehova cakushomeka.​—1 Tesa. 3:2, 3.

^ par. 5 Mutumwi Paulo wakeenda mumapensho aanji mubuumi bwakwe. Nacibi boobo, kwakalinga bashominyina bakalinga kumuyuminisha. Tutobandika pamibo yakalinga kucite bamakwesu bakalinga kuyuminisha Paulo. Tutokwiiya ambweenga twakonkela cakubonenaako cabo.

^ par. 5 Meena amwi aambwa mumutwi uyu akaalulwa.

LWIIMBO 111 Shintu Shitupa Kusangalala

^ par. 56 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Alisitakasi alimwi a Paulo bakaliyumya pomwi bwaato mbobakalinga batanta ndyebwakanyonyooka.

^ par. 58 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Taikikasi wakapekwa mukuli wakutola makalata akalinga kulemba Paulo kumabungano.

^ par. 60 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Maako wakacitawo comwi kwaamba ayi acafwe Paulo.