Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 2

Udi pebe mua ‘kusamba bakuabu bikole’

Udi pebe mua ‘kusamba bakuabu bikole’

“Bantu aba ke badi benzejanganyi nanyi ba mudimu bua Bukalenge bua Nzambi, ne bobu badi bansamba bikole.”​—KOLOS. 4:11.

MUSAMBU WA 90 Tukoleshangane

KADIOSHA *

1. Nntatu kayi idi nayi batendeledi ba Yehowa ba bungi?

PA BULOBA bujima, batendeledi ba Yehowa ba bungi badi ne ntatu mikole idi ibasamisha mutu. Kudi ba buena aba mu tshisumbu tshienu anyi? Kudi bena Kristo badi ne masama makole anyi badi mu tshinyongopelu bua mudibu bafuishe. Bua bakuabu, dipatuka dia muena mu dîku diabu anyi mulunda wabu wa pa muoyo mu bulongolodi ndibatonde bikole. Kadi bakuabu kabidi badi bakenga bua bikumina bivua bibenzekele. Bana betu bonso aba badi dijinga ne dikankamijibua. Mmunyi mutudi mua kubambuluisha?

2. Bua tshinyi kuvua misangu ivua mupostolo Paulo dijinga ne dikankamijibua?

2 Mupostolo Paulo wakatuilangana ne ntatu milondangane ivua miambe kumushipesha. (2 Kol. 11:23-28) Uvua utata kabidi ne ‘dieba divua mu mubidi wende.’ Dieba adi divua mua kuikala disama kampanda. (2 Kol. 12:7) Bualu bukuabu, pavua Dema mumuele mâyi ku makasa, biakamutonda bikole. Dema eu uvua muenze nende mudimu musangu kampanda, kadi wakamulekela “bualu uvua munange ndongoluelu wa malu eu.” (2 Tim. 4:10) Paulo uvua muena Kristo muela manyi uvua ne dikima dia bungi. Uvua wambuluisha bakuabu ne muoyo mujima, kadi kuvua misangu ivuaye udiumvua mutekeshibue mu mikolo.​—Lomo 9:1, 2.

3. Mbanganyi bavua bakankamija Paulo?

3 Paulo wakapeta busambi ne dikankamijibua bivuaye ukengela. Mmushindu kayi? Yehowa wakamukolesha ne nyuma wende. (2 Kol. 4:7; Filip. 4:13) Yehowa wakamukolesha kabidi ku diambuluisha dia bena Kristo nende. Paulo wakamba ne: bamue ba kudibu bavua ‘bamusamba bikole.’ (Kolos. 4:11) Mu bavuaye mutele mu mêna muvua Alistâko, Tukiko, ne Mâko. Bakakolesha Paulo, bamuambuluisha bua kunanukila mu ntatu. Nngikadilu kayi ivua miambuluishe bena Kristo basatu aba bua kumanya mua kukankamijangana nunku? Mmunyi mutudi mua kulonda tshilejilu tshiabu tshimpe etshi patudi tudienzeja bua kukankamijangana ne kukoleshangana?

IKALA MUENA LULAMATU ANU BU ALISTÂKO

Anu bu Alistâko, tuetu balamate bena Kristo netu mu “bikondo bia dikenga,” tudi tuleja mutudi balunda ba lulamatu (Tangila tshikoso 4-5) *

4. Mmunyi muvua Alistâko muleje muvuaye mulunda wa lulamatu kudi Paulo?

4 Alistâko uvua muena Kristo muena Makedonia wa ku Tesalonike. Wakaleja muvuaye mulunda wa lulamatu kudi Paulo. Bible udi utuadija kuakula bualu buende pavua Paulo mukumbule Efeso mu luendu luende luisatu lua bumisionere. Pavuaye wenda ufila Paulo, bakamukuata kudi musumba wa bantu. (Bien. 19:29) Pakaluabu kumulekelela, kakanyema Paulo to, kadi wakashala anu nende. Pakapita ngondo, Alistâko utshivua anu ne Paulo mu Grese nansha pavua baluishi bakeba kushipa Paulo. (Bien. 20:2-4) Pakakuatabu Paulo kuyabu nende ku Lomo bu mu 58 panyima pa Yezu, Alistâko wakenza nende luendu lule alu, mazuwa kubatshibukilawu mu njila. (Bien. 27:1, 2, 41) Bidi bimueneka ne: pakafikabu ku Lomo, bakenza matuku ne Paulo mu buloko. (Kolos. 4:10) Tudi tumvua bua tshinyi Paulo wakadiumvua mukankamijibue kudi mulunda wende wa lulamatu eu!

5. Bilondeshile Nsumuinu 17:17, ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuleja ne: tudi balunda ba lulamatu?

5 Anu bu Alistâko, tuetu tulamata bena Kristo netu kabiyi anu padi malu abu enda bimpe, kadi kabidi padibu mu “bikondo bia dikenga,” tudi tuleja mutudi balunda ba lulamatu. (Bala Nsumuinu 17:17.) Nansha lutatu lua muanetu kampanda luolu lujike, udi mua kuikala anu utshidi dijinga ne busambi. Muanetu kampanda diende Frances * wakafuisha tatuende, ngondo isatu pashishe, kuifuishaye kabidi mamuende. Bonso babidi bavua bafue disama dia kansere. Udi wamba ne: “Lufu luabu alu luakashala lutusama ku muoyo matuku a bungi. Bidi bindenga ku muoyo bikole padi balunda ba lulamatu bavuluka ne: bitshidi binsama ku muoyo nansha mudi baledi banyi bafue kukadi matuku a bungi.”

6. Lulamatu nelutusake bua kuenza tshinyi?

6 Balunda ba lulamatu batu badipangisha amue malu bua kuambuluisha bena Kristo nabu. Tshilejilu, bakakuata muanetu kampanda wa balume diende Peter ne disama dikole dia lufu. Mukajende Kathryn udi wamba ne: “Muanetu mukuabu wa mu tshisumbu ne mukajende bakaya netu ku lupitadi kuvuabu bangule disama dia Peter. Anu ku lupitadi aku, bakatuambila ne: kabakutulekela mu lutatu lukole alu nkayetu to, ne bavua netu dîba dionso dituvua nabu dijinga.” Bushuwa, kuikala ne balunda balelela badi mua kutuambuluisha bua kunanukila mu ntatu nkuimpe be!

IKALA WA KUEYEMENA ANU BU TUKIKO

Anu bu Tukiko, tudi mua kuikala balunda ba kueyemena padi bakuabu baluangana ne ntatu (Tangila tshikoso 7-9) *

7-8. Bilondeshile Kolosayi 4:7-9, mmunyi muvua Tukiko muleje muvuaye muntu wa kueyemena?

7 Tukiko uvua muena Kristo wa mu distrike dia Lomo dia Asia, ne wakaleja muvuaye mulunda wa Paulo wa lulamatu. (Bien. 20:4) Bu mu 55 panyima pa Yezu, Paulo wakalongolola bua basangishile bena Kristo ba mu Yudaya bintu bua kubambuluisha, ne uvua mua kuikala muambile Tukiko bua kuimanyinaye mudimu wa mushinga eu. (2 Kol. 8:18-20) Pakaluabu kuela Paulo mu buloko mu Lomo bua musangu wa kumpala, Tukiko ke uvuaye utuma ne mikenji. Uvua uya kupesha bena mu bisumbu bia mu Asia mikanda ne mikenji ya kubakankamija nayi.​—Kolos. 4:7-9.

8 Tukiko uvua mulunda uvua Paulo weyemena. (Tito 3:12) Mu bena Kristo bonso ba mu tshikondo atshi, kakuvua muntu uvuaye weyemena bu Tukiko to. Bu mu 65 panyima pa Yezu, pavua Paulo mu buloko musangu muibidi, wakafunda ne: bena Kristo balume ba bungi ba mu provense wa Asia bavua babenga kusomba nende, pamuapa bualu bavua batshina baluishi babu. (2 Tim. 1:15) Kadi Paulo uvua weyemena Tukiko, kumupeshaye ne mudimu mukuabu kabidi. (2 Tim. 4:12) Paulo uvua usanka bikole bua muvuaye ne mulunda muimpe bu Tukiko.

9. Mmunyi mutudi mua kuidikija Tukiko?

9 Tuetu balunda ba kueyemena, tudi tuidikija Tukiko. Tshilejilu, patu bena Kristo netu bakengela tshintu, katutu anu tubalaya ne: netubambuluishe to, kadi tudi tuenza tshidi tshikengela kuenza bua kubambuluisha. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Bantu badi bakengela diambuluisha bobu bamanye ne: netubambuluishe, bidi bibakolesha bimpe menemene. Muanetu kampanda wa bakaji udi umvuija bua tshinyi bidi nanku. Udi wamba ne: “Kuakubanga kusamisha kabidi mutu udiebeja bikala muntu wikala ne bua kukuambuluisha ne bua kuikalaku pa dîba bua kuenza tshivuaye mukulaye to.”

10. Anu mudi Nsumuinu 18:24 uleja, mbanganyi badi mua kukolesha bantu badi ne lutatu kampanda anyi batekete mu mikolo?

10 Bantu badi ne lutatu kampanda anyi badi batekete mu mikolo batu batamba kukolakana padibu bakuatshila mulunda wa kueyemena malu adi mabatonde. (Bala Nsumuinu 18:24.) Muanetu kampanda diende Bijay wakateketa mu mikolo pakipatabu muanende mu tshisumbu. Wakamba ne: “Bivua bindomba kuambila muntu kampanda umvua ngeyemena mumvua ndiumvua.” Muanetu mukuabu diende Carlos wakajimija mudimu kampanda uvuaye munange mu tshisumbu bua tshilema tshivuaye muenze. Udi wamba ne: “Mvua nkeba muntu wa meme kukuatshila yanyi ya munda mudilekelele tshiyi ntshina ne: neangangate bibi to.” Carlos wakaya kudi bakulu, bobu kumuambuluisha bua kupita ne lutatu luende alu bimpe. Wakakolakana kabidi pakamanyaye ne: bakulu kabavua bena mianda to, ne bavua ne bua kushala balame bivuaye mubambile.

11. Mmunyi mutudi mua kuikala balunda bimpe badi kabayi ne lasulasu?

11 Bua kuikala mulunda wa kueyemena udi kayi ne lasulasu, bidi bikengela tuditatshishe bua kuikala ne lutulu. Bakalekela muanetu kampanda diende Zhanna kudi bayende. Kadi bivua bimukolesha pavuaye wambila balunda bende ba pa muoyo muvuaye udiumvua. Udi wamba ne: “Nansha mumvua pamuapa ngamba ngambulula anu malu amue amue au, bobu bavua banteleja ne lutulu.” Wewe uteleja bakuabu bimpe, udi mua kuleja pebe muudi mulunda muimpe.

IKALA NE MUOYO WA KUAMBULUISHA BAKUABU ANU BU MÂKO

Malu mimpe avua Mâko muenzele Paulo akamuambuluisha bua kunanukila; tuetu petu tudi mua kuambuluisha bena Kristo netu padibu mu ntatu (Tangila tshikoso 12-14) *

12. Mâko uvua nganyi? Mmunyi muvuaye muleje ne: uvua ne muoyo wa kuambuluishangana?

12 Mâko uvua muena Kristo muena Yuda wa ku Yelushalema. Mulela wende Bânaba uvua misionere uvua mumanyike bikole. (Kolos. 4:10) Bidi bimueneka ne: dîku dia ba Mâko divua dia bena kantu ku bianza, kadi yeye kavua munange bintu bia ku mubidi to. Mâko wakaleja muvuaye ne muoyo wa kuambuluisha bakuabu mu nsombelu wende mujima. Uvua ne disanka dia kuenza nanku. Tshilejilu, wakenza mudimu ne mupostolo Paulo ne mupostolo Petelo misangu ne misangu pavuabu bakumbaja midimu yabu, pamuapa ubambuluisha bua kupeta bintu bivuabu nabi dijinga. (Bien. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Paulo wakamba muvua Mâko muikale umue wa ku ‘benzejanganyi nende ba mudimu bua Bukalenge bua Nzambi’ ne muikale ‘diambuluisha divua dimukolesha.’​—Kolos. 4:10, 11, dim.

13. Mmunyi mudi 2 Timote 4:11 uleja ne: Paulo uvua muanyishe mudimu uvua Mâko umuenzela ne lulamatu luonso?

13 Mâko wakalua pende mulunda wa Paulo wa pa muoyo. Tshilejilu, pavuabu bele Paulo mu buloko mu Lomo bua musangu wa ndekelu bu mu 65 panyima pa Yezu, wakafunda mukanda muibidi wa kutumina Timote. Mu mukanda au, Paulo wakambila Timote bua balue ku Lomo ne Mâko. (2 Tim. 4:11) Paulo uvua ne bua kuikala musanke bikole bua muvua Mâko mumuambuluishe ne lulamatu luonso; ke bualu kayi wakalomba bua Mâko ikale nende dîba adi. Mâko wakambuluisha Paulo muvuabi bikengela, pamuapa umuambuluisha ne biakudia anyi ne bintu bikuabu bia kufunda nabi anyi bia kufundila. Dikankamijibua divua Paulo mupete divua mua kuikala dimuambuluishe bua kunanukila mu matuku ende a ndekelu kumpala kua kumushipabu.

14-15. Ntshinyi tshidi Matayi 7:12 mua kutulongesha mu tshilumbu tshia kuenzela bakuabu malu adi abambuluisha?

14 Bala Matayi 7:12. Patutu mu lutatu lukole, bitu bitulenga ku muoyo bikole patu bantu batuenzela malu bua kutuambuluisha. Muanetu kampanda uvua mufuishe tatuende mu njiwu ya tshimpitshimpi diende Ryan udi wamba ne: “Bitu anu bu ne: padi muntu mu dikenga, utu upanga mua kuenza malu a bungi atutu tuenza pa tshibidilu. Kuenzela muntu malu adi amuambuluisha, nansha owu makese, kudi mua kumukolesha bikole.”

15 Tuetu tutabalela bakuabu, tudi mua kumona mishindu idi ikengela kubambuluisha. Tshilejilu, muanetu kampanda wa bakaji wakadisuika bua kuikala kufila Peter ne Kathryn batukadi batele ku lupitadi. Peter ne Kathryn kabatshivua kabidi ne mushindu wa kuendesha mashinyi to. Nunku muanetu au wakalongolola bua bana betu ba mu tshisumbu bikale baya kubashiya ku lupitadi. Bualu ebu buvuaku bubambuluishe anyi? Kathryn udi wamba ne: “Tuakumvua anu bu ne: bavua batutule bujitu pa makaya.” Nanku manya ne: wewe wenzela muntu malu mimpe bua kumuambuluisha, nansha owu makese, bidi mua kumukolesha bikole.

16. Tshilejilu tshia Mâko tshidi tshitulongesha bualu kayi bua mushinga mu tshilumbu tshia kukolesha bakuabu?

16 Kakuyi mpata, muyidi Mâko wa mu bidimu lukama bia kumpala uvua muena Kristo uvua ne bia bungi bia kuenza. Uvua ne midimu minene mu mudimu wa Nzambi, kusangisha ne wa difunda Evanjeliyo udi ne dîna diende. Nansha nanku, Mâko wakangata dîba diende bua kuya kukankamija Paulo, ne Paulo uvua mudiumvue mudilekelele bua kulomba bua Mâko alue kumuambuluisha. Muanetu mukuabu diende Angela uvua mu tshinyongopelu bua muvuabu bashipe muena mu dîku diende kampanda. Biakamulenga ku muoyo pakaluabu kumusamba kudi bantu bavua ne muoyo wa kusambangana bu Mâko. Udi wamba ne: “Padi balunda bajinga kukuambuluisha ne muoyo mujima, udi mua kubambila yebe ya munda mudilekelele. Kabena bamueneka bu badi ne muoyo mukuatshidile anyi belakana to.” Yonso wa kutudi adiebeje ne: ‘Bantu batu bammanye ne: ntu ne muoyo wa kuambuluisha bena Kristo nanyi mu tshienzedi bua kubakolesha anyi?’

DISUIKA BUA KUSAMBA BAKUABU

17. Patudi tuelangana meji a 2 Kolinto 1:3, 4 bidi mua kutusaka bua kusamba bakuabu mushindu kayi?

17 Kabiena bikengela tuye mu tshisuku bua kupeta tshia kusamba natshi bena Kristo netu badi dijinga ne busambi to. Tudi nansha mua kubasamba ne mêyi adi akankamija avuabu batusambe petu nawu. Muanetu kampanda uvua mufuishe kakuende diende Nino udi wamba ne: “Tuetu badiakaje bua Yehowa akuate netu mudimu, udi mua kusamba bakuabu ku butuangaji buetu.” (Bala 2 Kolinto 1:3, 4.) Frances utukadi batele udi wamba ne: “Mêyi adi mu 2 Kolinto 1:4 mmalelela. Tudi mua kusamba bakuabu ne busambi buvuabu batusambe petu nabu.”

18. a) Bua tshinyi bantu bakuabu badi mua kumvua buôwa bua kusambangana? b) Mmunyi mutudi mua kufika ku disamba bakuabu? Fila tshilejilu.

18 Bidi bikengela kusamba bakuabu kabayi batusaka kudi muntu, nansha tuetu ne buôwa. Tshilejilu, tudi mua kumvua buôwa bua mutudi katuyi bamanye tshia kuambila muntu udi mu lutatu lukole anyi tshia kumuenzela. Mukulu kampanda diende Paul udi uvuluka muvua bana betu baditatshishe bua kumusamba panyima pa lufu lua tatuende. Udi wamba ne: “Kabivua bipepele bua kuluabu kuyukila nanyi to. Bavua batata bua kukeba tshia kuamba. Kadi dijinga diabu dia kunsamba ne kunkolesha ditshidi dindenga ku muoyo.” Muanetu kampanda uvua mukenge pavua buloba buzakale muaba uvuabu basombele diende Tajon udi wamba pende ne: “Mu kuamba kuimpe, tshiena mvuluka mesaje onso avuabu bantumine panyima pa dizakala dia buloba to, kadi tshindi mvuluka ntshia ne: bavua bantabalela bua kumanya ni mvua bimpe.” Tuetu tuleja mutudi tutabalela bakuabu, tudi mua kufika ku dibasamba bimpe.

19. Bua tshinyi udi mudisuike bua ‘kusamba bakuabu bikole’?

19 Bu mudi ndongoluelu wa malu eu mutangile ku ndekelu kuende, malu a pa buloba neende anyanguka ne nsombelu neende anu ukola. (2 Tim. 3:13) Kabidi, ntatu itudi tupeta bua dipanga dietu dia bupuangane ne bilema bitudi tuenza bidi bileja ne: netuikale anu dijinga ne busambi. Busambi buvua mupostolo Paulo mupete kudi bena Kristo buakamuambuluisha kabidi bikole bua kunanukila mu ntatu ne lulamatu luonso too ne ku lufu. Tuikalayiku ne lulamatu bu Alistâko, ba kueyemena bu Tukiko, ne bikale ne muoyo wa kuambuluisha bakuabu bu Mâko. Tuetu tuenza nunku, netuambuluishe bena Kristo netu bua kushala bashindame mu ditabuja.​—1 Tes. 3:2, 3.

^ tshik. 5 Mupostolo Paulo wakapeta ntatu ya bungi. Pavuaye mu nsombelu mikole, kuvua benzejianganyi nende ba mudimu bavua bamukolesha bikole. Netuakule bua ngikadilu isatu misunguluke ivua miambuluishe bena diende abu bua kumanya mua kukolesha bakuabu. Netumone kabidi mutudi mua kulonda tshilejilu tshiabu bua kuambuluisha bakuabu.

^ tshik. 5 Mbashintulule amue mêna adi mu tshiena-bualu etshi.

MUSAMBU WA 111 Malu atudi ne bua kusankila

^ tshik. 56 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Mazuwa matshibukile Alistâko ne Paulo mu mâyi.

^ tshik. 58 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Paulo upesha Tukiko mudimu wa kuenda kufila mikanda yende mu bisumbu.

^ tshik. 60 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Mâko wambuluisha Paulo ne bintu.