Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 2

Munahase ‘Kuvendejeka’ Vakwenu

Munahase ‘Kuvendejeka’ Vakwenu

“Ava vakiko kaha vakwetu mutwazachila milimo yaWangana waKalunga, kaha vanapu vaka-kunguvendejeka.”—KOLO. 4:11.

MWASO 90 Likolezezenunga naVakwenu

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Ukalu muka vali nakumona vangamba jaYehova vavavulu?

MAKUMBI ANO, vangamba jaYehova vali nakumona ukalu wauvulu uze uli nakuvahombesa. Vamwe vaviza chipwe vafwisa kausoko. Veka veji kulishonanga nge kausoko kavo vanamufumisa muchikungulwilo. Vakwavo nawa vali nakuyanda mwomwo yaukalu wakulijila. Vandumbwetu vosenava vanakumona ukalu tunavuluka, vali nakusakiwa kuvavendejeka. Kachi nge munamono vandumbwenu muchikungulwilo vaze vali nakumona ukalu, kaha vyuma muka mwatela kulinga mangana muvavendejeke?

2. Mwomwo ika lwola lumwe Paulu asakiwilenga kumuvendejeka?

2 Kaposetolo Paulu amwenenga ukalu wauvulu wakufwa nakuyoya. (Koli. 2, 11:23-28) Kaha nawa apwile ‘namungonga mumujimba,’ pamo kulumbununa nge kapwilenga wakulikangulako. (Koli. 2, 12:7) Lwola lumwe nawa evwile kupihya omu Ndemase amusezele mwomwo ‘yakuzanga vyuma vyamukaye.’ (Chimo. 2, 4:10) Numba tuhu Paulu apwile muka-Kulishitu wakuwavisa wakumika uze akafwilenga vakwavo, oloze lwola lumwe ahombelenga.—Loma 9:1, 2.

3. Veya vavendejekelenga nakukafwa Paulu?

3 Yehova avendejekelenga Paulu hakumuhana shipilitu yajila yize yamuhanyinenga ngolo. (Koli. 2, 4:7; Fwili. 4:13) Yehova azachishile nawa vandumbwenyi mangana vamuvendejeke. Paulu avulukile vakwavo vamwe azachilenga navo ngwenyi ‘vapwile vaka-kumuvendejeka.’ (Kolo. 4:11) Vatu vamwe vaze vamuvendejekelenga nakumukafwa atwaleho kumika, shina Alishitaku naTukiku naMako. Vyuma muka vyakafwile ava vaka-Kulishitu vatatu vahase kumuvendejeka? Kaha tunahase kuvalondezeza ngachilihi hakuvendejeka vakwetu nakuvakolezeza?

PWENU MASEPA VAMWENEMWENE NGANA MWAALISHITAKU

Tunahase kupwa masepa vamwenemwene kuli vandumbwetu hakupwanga lika navo “mulwola lwavihuli,” ngana muze alingile Alishitaku (Talenu palangalafu 4-5) *

4. Alishitaku asolwele ngachilihi nge apwile sepa lyaPaulu wamwenemwene?

4 Alishitaku apwile muka-Kulishitu wamuMasetonya uze afumine kuTesolonyika. Ou lunga apwile sepa lyaPaulu wamwenemwene. Lwola lwatete vamuvuluka muMbimbiliya shina omu Paulu ayile kuEfwesu haungeji wenyi wamuchitatu waumishonali. Omu apwile nakuzata hamwe naPaulu, vamukwachile kuli vaka-kole. (Vili. 19:29) Omu vamwechele, kashinganyekele kuseza Paulu mangana achine pondeko. Omu mwahichile tukweji, apwile hamwe naPaulu muHelase numba tuhu vaka-kole vasakile kujiha Paulu. (Vili. 20:2-4) Kuheta kafwe mu 58 C.E., omu Paulu vamutwalile mukamenga muLoma, ayile hamwe naAlishitaku. Ungeji kana wapwile wausuku, kaha kuheta hakachi vavombele. (Vili. 27:1, 2, 41) Omu vahetele muLoma, pamo nayikiye vamukashililile hamwe naPaulu. (Kolo. 4:10) Kupwa nasepa wamwenemwene chikiko chavendejekele Paulu.

5. Kweseka namukanda waVishimo 17:17, tunahase kupwa ngachilihi tumasepa vamwenemwene?

5 Tunahase kulondezeza Alishitaku hakupwanga navandumbwetu mulwola lwamwaza ‘namulwola lwavihuli.’ (Tangenu Vishimo 17:17.) Vandumbwetu veji kusakiwanga kuvavendejeka numba nge ukalu wavo unakumu. Chakutalilaho, Frances * uze afwishile visemi jenyi mutukweji vatatu, ambile ngwenyi: “Ukalu weji kulingisanga vatu vatwaleho lika kuhomba halwola lwalusuku. Shikaho ngwasakwilila vandumbwami vaze veji kunguzakamanga numba tuhu hanahichi lwola kufuma haze vafwililile visemi jami.”

6. Uno kupwa masepa vamwenemwene nachitukafwa tulinge ika?

6 Masepa vamwenemwene veji kufwilanga kuwana jijila jakukafwilamo vandumbwavo. Chakutalilaho, ndumbwetu walijina lyaPeter avijile musongo waunene chikuma. Puwenyi Kathryn ambile ngwenyi: “Ndumbwetu umwe napuwenyi vatutwalileko kuchipatela mangana tukawane musongo apwile nawo lunga lyami. Ava vandumbwetu valisuwile kutukafwa. Chikupu vene vanatukafwenga muukalu kana.” Tweji kwivwanga kuwaha chikuma hakupwa namasepa vamwenemwene vaze veji kutukafwanga tumike muukalu.

LINGISENU VAKWENU VAMIFWELELE NGANA MWATUKIKU

Tunahase kulingisa vakwetu vatufwelele nge vali muukalu, ngana muze alingile Tukiku (Talenu palangalafu 7-9) *

7-8. Kweseka nachisoneka chaWavaka-Kolose 4:7-9, Tukiku asolwele ngachilihi nge apwile sepa wamwenemwene?

7 Tukiku apwile muka-Kulishitu wamuAja yize yapwile ngalila yavaLoma. Tukiku apwile sepa lyaPaulu wamwenemwene. (Vili. 20:4) Kafwe mumwaka wa 55 C.E., Paulu alongesele mulimo wakukungulwila vandumbwavo muYuleya jimbongo kaha pamo alwezele Tukiku azane mumulimo kanou waulemu. (Koli. 2, 8:18-20) Kahomu Paulu apwile mukamenga halwola lwatete muLoma, atuminenga Tukiku. Atwalilenga mikanda asonekelenga Paulu nakwambulula nawa mazu akukolezeza vikungulwilo vyamuAja.—Kolo. 4:7-9.

8 Tukiku apwile sepa lyaPaulu wamwenemwene. (Chitu. 3:12) Oloze vamwe kavakafwilenga Paulu ngana muze alingilenga Tukikuko. Chakutalilaho, omu Paulu vamukashile mukamenga kafwe mu 65 C.E., asonekele ngwenyi vaka-Kulishitu vamuAja kavasakilenga kulikata nenyiko, pamo mwomwo yakwivwa woma vaka-kole. (Chimo. 2, 1:15) Oloze Paulu afwelelele Tukiku, ngocho amuhanyine namulimo ukwavo. (Chimo. 2, 4:12) Chikupu vene, Paulu evwilenga kuwaha kupwa nasepa wamwenemwene.

9. Natulondezeza ngachilihi Tukiku?

9 Tunahase kulondezeza Tukiku hakulinganga vyuma vize navilingisa vakwetu vatufwelele. Chakutalilaho, nge tunashiki ndumbwetu ngwetu natumulingilako chuma chimwe, twatela kutesamo lushiko kana. (Mateu 5:37; Luka 16:10) Ijivenu ngwenu, kachi nge vandumbwetu vaze vali muukalu navatachikiza ngwavo tunahase chikupu kuvakafwa, kaha nachivavendejeka chikuma. Ndumbwetu umwe wapwevo ambile ngwenyi, “Muchima weji kuundanga mwomwo yakutachikiza ngwove mutu uze nakufwelelesa mwakulingila vyuma nakushiki.”

10. Kweseka naVishimo 18:24, veya vanahase kuvendejeka vaze vali nakumona ukalu?

10 Kakavulu vatu vaze veji kumonanga ukalu vasaka kulwezako sepa lyavo uze vafwelela chikuma. (Tangenu Vishimo 18:24.) Bijay ahanjikile omu mwanenyi vamufumishile muchikungulwilo ngwenyi, “Ngwatondelenga kulwezako mutu uze ngwafwelela omwo ngwapwile nakwivwa.” Carlos nawa vamutambwile mulimo muchikungulwilo mwomwo yakuhona kuutesamo. Ambile ngwenyi, “Ngwatondelenga vatu navangwivwilila omu nanguvalweza ukalu wami chakuzeneka kungusopesa.” Carlos ayile kuli tulama muchikungulwilo, kaha vamukafwile akumise ukalu wenyi. Chuma chikwavo chamuvendejekele shina kutachikiza ngwenyi tulama vapwile vakuvanguluka kaha nawa kaveshi kwambulula vyuma mwavalwezako.

11. Chuma muka twatela kulinga numba vakwetu vatufwelele nakutulweza ukalu wavo?

11 Hakusaka vakwetu vatufwelele nakutulweza ukalu wavo, twatela kupwa namuchima wakutalilila chikoki. Chakutalilaho, omu Zhanna vamusezele kuli lunga lyenyi, alwezeleko masepa jenyi kahechi chikiko chamuvendejekele. Ambile ngwenyi: “Vatengelekelenga matwitwi nakungwivwilila, numba tuhu ngwahanjikilenga vyuma vyovimwe mapapa kakavulu.” Nayenu munahase kupwa sepa wamwenemwene kachi nge namupwanga muvaka-kwivwilila kanawa.

ZACHILENUNGA VAKWENU NGANA MUZE ALINGILE MAKO

Muchima wazumbu asolwele Mako wakafwile Paulu omike, nayetu tunahase kukafwa vandumbwetu halwola navapwa muukalu (Talenu palangalafu 12-14) *

12. Uno Mako apwile mutu muka, kaha asolwele ngachilihi muchima wakulisuula?

12 Mako apwile muka-Kulishitu wakaYuleya, uze afumine kuYelusalema. Musonyenyi Mbalanape apwile kamishonali. (Kolo. 4:10) Chasoloka nge Mako afumine kutanga yakupita, chipwe ngocho kahakile muchima kujimbongo naluhetoko. Oloze asolwelenga muchima wakulisuula nakufwila kuzachila vakwavo mukuyoya chenyi chosena. Chakutalilaho, atambukilenga hamwe naPaulu naPetulu omu vazachilenga mulimo wavo, kaha chasoloka nge ikiye apwile muka-kuvazachila. (Vili. 13:2-5; Petu. 1, 5:13) Paulu ambile ngwenyi Mako apwile ‘mukwavo muvazachililenga milimo yaWangana waKalunga’ uze nawa ‘amukolezezelenga.’—Kolo. 4:10, 11, kwinyikila chamwishi.

13. Uno chisoneka chaWaChimoteu 2, 4:11, chasolola ngachilihi nge Paulu amwene milimo akilikichile Mako kupwa yayilemu?

13 Mako apwile sepa lyaPaulu. Chakutalilaho, omu Paulu vamukashile mukamenga halwola lwamakumishilo muLoma, kafwe mu 65 C.E., asonekelele Chimoteu mukanda wakumulweza mangana ezenga kuLoma hamwe naMako. (Chimo. 2, 4:11) Chikupu vene, Paulu amwene milimo akilikichile Mako kunyima kupwa yayilemu chikuma, kaha chikiko amutondelelele halwola kana luze lwapwile lwalukalu. Mako akafwilenga Paulu mujijila jakulisezaseza, pamo hakumutondela vyakulya najisonekeso namapapilo. Hakuwana nge Paulu vamukafwile nakumuvendejeka, pamo chikiko chamukafwile omike hamakumbi akukokela kukumujiha.

14-15. Uno chisoneka chaMateu 7:12, chatunangula ika kutalisa kukukafwa vakwetu?

14 Tangenu Mateu 7:12. Kachi nge tuli nakumona ukalu, tweji kusakwililanga vatu vaze navatukafwa. Ryan uze afwishile ise ambile ngwenyi: “Ukalu unahase kutuhonesa kulinga vyuma vize tweji kulinganga hakumbi hakumbi. Shikaho nge mutu mwakukafwa hakukulingila chuma chimwe numba vene chachindende, kaha nachikuvendejeka chikuma.”

15 Kuzakama vakwetu nakufwila kutachikiza ukalu vali nakumona, nachitulingisa twijive mwakuvakafwila. Chakutalilaho, ndumbwetu wapwevo uze twavulukanga mupalangalafu 6, ashinganyekele jila yamwaza yakukafwilamo Peter napuwenyi Kathryn. Ngocho anonekele makumbi mangana vandumbwavo vavatwalenga kuchipatela hakuwana nge kavahashilenga kutambukisa minyauko. Kuwaha muka chafuminemo? Kathryn ambile ngwenyi, “Twevwile kwijiva nge mutu natumbachilako chiteli chachilemu chikuma.” Shikaho, tachikizenu ngwenu munahase kuvendejeka vakwenu nge namuvasolwelanga likoji, hakuvalingilangako vyuma vimwe, numba vene vyavindende.

16. Chishina muka tunalinangula kuli Mako chize nachitukafwa tuvendejekenga vakwetu?

16 Kambaji Mako wamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga, apwile navyakulinga vyavivulu. Azachilenga milimo yayivulu muliuka, kuhakilako vene nakusoneka mukanda wamuMbimbiliya waMako. Chipwe ngocho, awanyinenga lwola lwakuvendejeka Paulu, kaha nawa Paulu apwile wakukasunuka kulomba Mako amukafwe. Angela asakwililile vandumbwenyi vaze vamuvendejekele omu kausoko kenyi vamujihile kuvihwanga. Ambile ngwenyi: “Nge masepa jove navalisuula kukukafwa, kaha nachikulingisa upwenga uwakukasunuka kuvalweza ukalu wove. Kaha nawa veji kulisololanga hatoma nge vali nakufwila kukukafwa chakuhona kukwata kumashinde.” Shikaho, twatela kulihulisa ngwetu, ‘Kutala vakwetu vangutachikiza kupwa nguwakulisuula kuvendejeka vandumbwami hakuvakafwa muvyuma navasakiwa tahi?’

FWILENUNGA KUVENDEJEKA VAKWENU

17. Uno kushinganyeka hamazu atwama hali Wavaka-Kolinde 2, 1:3, 4 nachitukafwa ngachilihi tuvendejekenga vakwetu?

17 Kuli vandumbwetu vavavulu vaze vali nakusakiwa kuvavendejeka. Kaha tunahase kuvavendejeka namazu aze vatuvendejekele nawo vakwetu. Ndumbwetu Nino uze afwishile kaka yenyi wapwevo, ambile ngwenyi: “Yehova nahase kutuzachisa tuvendejeke vakwetu kachi nge natwitavila atuzachise.” (Tangenu Wavaka-Kolinde 2, 1:3, 4.) Kaha ndumbwetu Frances uze twavulukanga lyehi ambile ngwenyi: “Mazu ahali Wavaka-Kolinde 2, 1:4 apwa amuchano. Tunahase kuvendejeka vakwetu ngana muze vatuvendejekele nayetu.”

18. (a) Mwomwo ika chinahase kupwa chachikalu kuli vatu vamwe kuvendejeka vakwavo? (b) Uno natuhasa ngachilihi kuvendejeka kanawa vakwetu? Hanenu chakutalilaho.

18 Numba tuhu chinahase kutukaluhwila kukafwa vakwetu, oloze twatela kutondanga jijila jakuvakafwilamo. Chakutalilaho, chinahase kutukaluhwila kuwana mwakulingila chipwe kuwana mazu akuhanjika kumutu uze nahombo. Paul uze apwa kalama muchikungulwilo eji kwanukanga vyuma vamulingilile vandumbwenyi vamwe halwola afwishile ise. Ambile ngwenyi: “Ngwamwene hatoma ngwami vandumbwami chavakaluhwilile kungupandama mwomwo kavapwile navyakuhanjikako. Chipwe ngocho, vasolwele muchima wakufwila kunguvendejeka nakungukafwa.” Nandumbwetu Tajon nawa ambile ngwenyi: “Kuhanjika muchano, kangweshi nakwanuka mazu vangusonekelelenga vandumbwami hanyima yamundendako, oloze chuma ngweji kwanukanga shina kuvamona vali nakungutambukila vamone omwo ngunayoyela.” Tunahase kupwa vaka-kuvendejeka vamwenemwene nge natusololanga hatoma muchima wakuzakama vakwetu.

19. Mwomwo ika muli nakufwila ‘kuvendejeka’ vakwenu?

19 Omu tuli nakupandama kukuma chakano kaye, ukalu mukaye nauvulilako lika kaha chiyoyelo nawa nachikaluhwilako lika. (Chimo. 2, 3:13) Kaha nawa hakuwana nge tweji kulinehelanga etu vavene maukalu amwe mwomwo yakuhona kukupuka, ngocho natusakiwanga lika kutuvendejeka. Kaposetolo Paulu omikile palanga nakusongo mwomwo yakumuvendejeka kuli vakwavo vaka-Kulishitu. Shikaho, tupwenunga masepa vamwenemwene ngana mwaAlishitaku, nakulingisa vakwetu vatufwelele ngana mwaTukiku nakufwila nawa kuzachilanga vakwetu ngana mwaMako. Nge natulinganga ngocho, kaha natukafwa vandumbwetu vatwaleho kuzama mulufwelelo.—Teso. 1, 3:2, 3.

^ par. 5 Kaposetolo Paulu amwenenga ukalu wauvulu mukuyoya chenyi. Halwola kana, vandumbwenyi vamwe vakiko vamuvendejekele. Shikaho natushimutwila havilinga vitatu vize vyakafwile ava vandumbwenyi vamuvendejekele. Natushimutwila nawa hajijila twatela kuvalondezezelamo.

^ par. 5 Majina amwe ali muno muchihande vanawalumuna.

MWASO 111 Vyuma Vyatulingisa Tuwahilile

^ par. 56 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Alishitaku naPaulu vomikile omu vavombele hakalungalwiji.

^ par. 58 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Paulu atuminenga Tukiku atwale mikanda kuvikungulwilo.

^ par. 60 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Mako akafwilenga Paulu muvyuma vyasakiwilenga mukuyoya.