1. Visoti vika ve ku lihita navio cingi ca vangamba va Yehova?

MU MAVU ose, cingi ca vangamba va Yehova ve ku hita mu visoti via ku linga na ha meso vui. Nenu mue ku vimona mu cikungulukilo cenu ni? Vamo Vakua Kilistu ve ku hita mu visoti ngeci mua mavezi a kama na ku tsisa kavusoko. Kaha vamo co ve ku pinda na vusiua vue ku iza ha ku mona umo kavusoko ni kavusamba ua ha hiehi a likela ku pangela Yehova. Vakuavo naua ve ku hita mu viyovo via mavu. Ava vamuanetu ve ku hita mu visoti viaco va tondeka ku va kaniamesa. Vati tu hasa ku va kuasa?

2. Omo lia vika kapostolo Paulu vintsimbu vimo neni ua zeyele?

² Kapostolo Paulu ua lihitile mu visoti via ku linga na ha meso vui ku sua kumo. (2 Kol. 11:23-28) Kaha naua ua kele na ku pinda na “lumbimbo mu muvila,” halumo ngeci mua visoti via cihundu. (2 Kol 12:7) Cikuavo naua, Paulu ua hitile mu vusiua vua kama omo mukuavo mukua kilistu Ndemasi mu va kele na ku pangela, ua mu sezele ‘Muomu Ndemasi ua lemene viuma via ku ntsimbu ize.’ (2 Tim. 4:10) Paulu ua puile ua ku kaniama mu lutsilielo kaha naua ua ku vuavesa, ngeci ua kaniamesele vakuavo, vutuhu ngoco neni ua zeyele vintsimbu vimo.—Loma 9:1, 2.

3. Veya va kaniamesele Paulu?

³ Paulu va mu kaniamesele na ku mu hana vukuasi vua tondekele. Mu njila ika? Yehova ua mu kaniamesele ku hitila mu sipilitu santu yeni. (2 Kol. 4:7; Filp. 4:13) Kaha cikuavo naua ua mu kaniamesele ku hitila muli vamuanaye Vakua Kilistu. Paulu ua puisile ava vamuanaye ‘Ndundzi ya ku Lembezieka ca Kama’  (Kolo. 4:11) Ha kati kava vamuanaye ua tumbuileho vamo ha mazina ngeci mua, Alistaliku, Tikiku na Mako. Ava navo va kaniamesele Paulu linga a hase ku kolesa mu visoti. Vifua vika va kele navio ava vakua kilistu vatatu via va kuasele ku pua vakua ku kamiamesa? Vati tu hasa ku kava lungano luavo mu ku likaniamesa umo na mukuavo?

4. Vati Alistaliku ua muesele ngecize ua puile kavusamba ua lukakateka kuli Paulu?

⁴ Alistaliku, ua puile mukua kilistu ua ku Tesalonika ya ku Masendonia, kaha ua puile kavusamba ua lukakatela kuli Paulu. Lua ku livanga lu va mu tumbula mu Mbimbiliya, lua pua mu mizimbu ya handekele Paulu mu vungendzi vueni vua mu citatu vua vumisionaliu ku Efeso. Omo Paulu ua ile na Alistaliku mu vungendzi vueni vakua Masendonia, va kuatele Alistaliku. (Vili. 19:29) Kaha omo ua patukile, ka vuile liova ni ku tina ku haka muono ueni mu vusonde, vunoni ua kakatelele kuli Paulu mu ku hona ku mu seza. Ngeci mu nima ya vimo vingonde, Alistaliku ua ka li uanene na Paulu ku Grecia, vutuhu va tualeleho ku mu luisa. (Vili. 20:2-4) Paulu mu va mu tualele mu kamenga ku Loma mu muaka 58 T.K.N. Alistaliku neni ua ile hamo na Paulu mu kuenda lintunda lia laha, kaha naua va ka hitile mu visoti ngeci mua ku vombela mu kalunga ndonga. (Vili. 27:1, 2, 41) Kaha tangua limo ku Loma, cimoneka vene ngue Alistakulu neni ua kele imo ntsimbu mu kamenga hamo na Paulu. (Kolo. 4:10) Mua vusunga, lukakatela lua Alistaliku lua lembeziekele cikuma Paulu!

5. Ku liya na Visimo 17:17, vati tua pande ku muesa lukakatela ku va vusamba vetu va ha mutima?

⁵ Ngeci mua Alistaliku, tu hasa ku pua vakua lukakatela ku vamuanetu kati lika ha vintsimbu via cili vunoni cikuma kuma ha vintsimbu ‘via lamba.’ (Tandenu Visimo 17:17.) Ambe mu nima ya ku hita mu vieseko vamuanetu kasi ve ku tondeka ku va lembezieka. Ndumbuetu Frances, * ua tsisile va ise kaha mu nima ya vingonde vitatu vanaye navo va tsile ku kansa. Ua handekele ngueni: “Ku hita mu visoti evi via  njumisile cikuma mutima. Vunoni nji santsela cikuma ku va vusamba vange va ha mutima ku ka pandi ka ve ku lihakela mu ku nji kaniamesa, vutuhu va tantekeya ngecize mua hiti ntsimbu ya kama tunde ha nja tsisila visemi.”

6. Lukakatela lue ku tu sindiya ku linga vika?

⁶ Vavusamba va lukakatela ve ku linga cose mu ku likuasa umo na mukuavo. Ca ku muenako, muanetu Peter, va mu uanene na vuvezi vua ku liana. Kaha mpueyeni Kathryn ua handekele ngueni: “Umo muanetu na mpueyeni va mu cikungulukilo cetu va tu tualele ku sipitali ku tua ka tantekeyele ovu vuvezi vuaco. Mu ntsimbu ize ya ikalu va hanguile ku kala ku mu kulo uetu mu ku tu kuasa ku pinda na cisoti caco, ngeci ve ku tu kuasa mu viose vi tue ku tondeka.” Mua vusunga ce ku tu kaniamesa ku tantekeya ngecize, tua kala na vavusamba ve ku tu kuasa mu ntsimbu ya visoti!

7-8. Kuliya na Kolose 4:7-9, vati Tikiku ua lipuisile kavusamba ua cili?

⁷ Tikiku, ua puile Mukua Kilistu ua mu Loma ku Asia, ua tsimanene kupua kavusamba ua lukakatela kuli Paulu. (Vili. 20:4) Mu muaka ua 55 T.K.N., Paulu mua kunguluile viose via tondekele, linga va ka kuase vakua Kilistu va ku Yundeya, ua tavesele Tikiku a mu kuase ku puisamo cize cipanga ca seho. (2 Kol. 8:18-20) Kaha mu nima ya ntsimbu omo Paulu ua kele mu kamenga lua ku livanga ku Loma, Tikiku ua puile muluua ua Paulu. Ua tualele mikanda ya sonekele Paulu na mizimbu ya ku kaniamesa vikungulukilo via ku Asia.—Kolo. 4:7-9.

⁸ Tikiku ua tualeleho ku pua ka vusamba ua cili kuli Paulu. (Tito 3:12) Tikiku ka fuile ngeci mua cingi ca vakua kilistu va mu mbonge ize. Ngeci mukemuo Paulu omo ua kele mu kamenga lua mu civali mu muaka 65 T.K.N., ua sonekele ngueni cingi ca vakua Kilistu va vamala va ku mbonge ya Asia, va vianene ku likata neni, halumo omo lia ku ivua liova lia vakua ku luisa. (2 Tim. 1:15) Vunoni Paulu ua kulahelele cikuma Tikiku ngeci ua mu hanene naua citeli cikuavo. (2 Tim. 4:12) Mua vusunga Paulu ua vuile ndzolela ya kama mu ku kala na kavusamba ua cili ngeci mua Tikiku.

9. Vati tu hasa ku tambuluisa Tikiku?

 ⁹ Tu hasa ku tambuluisa Tikiku mu ku pua ka vusamba ua cili. Ca ku muenako, ka tua pandele lika ku kalahesa vamuanetu ngecize tu ka va kuasa, vunoni tua pande ku lingamo mpundu. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Nga vaze va tondeka vukuasi va nongonona ngecize tu hasa ku va kuasa, va ka livua ku lembama. Umo ndumbuetu a lombolola omo lia vika, ngueni “ka mu ka lisosomua nga muntu ua mi kulahesele ku ka mi kuasa nga a ka lingamo ni kuahi.”

10. Ngeci mu ya muesa Visimo 18:24, kulihi va hasa ku uana ku lembezieka vaze ve ku hita mu visoti via vikalu?

¹⁰ Vaze ve ku hita mu visoti via vikalu ve ku tondeka ku va lembezieka ku vavusamba va cili. (Tandenu Visimo 18:24.) Muanetu Bijay omo muaneni ua uile mu cikungulukilo ua handekele ngueni, nja tondekele ku lekako muntu u nja kulahela vati nja kele na ku livua. Kaha umo Muanetu ua lizina Carlos ua zimbalesele citeli ca kele naco mu cikungulukilo omo lia vimo visevuka. Muanetu uaco ua handekele ngueni, “nja tondele ku handeka na muntu uze u nje ku livua ku zituka mu ku simutuila neni, linga nji mu leke vati nja kele na ku livua.” Kaha ua sokoluele mutima ueni mu ku handeka na umo mukuluntu mu cikungulukilo, kaha ua mu kuasele ku vula cisoti ceni. Mua vusunga ua vuile ku lembama ca kama muomu mukuluntu uaco ua puile muntu ua cili kaha ke ku sanduola mizimbu.

11. Vati tu hasa ku pua kavusamba ua cili kaha ue ku tulika muzimbu?

¹¹ Linga tu pue kavusamba ua cili kaha uze u va hasa ku tsiliela vantu, tua pande ku pua vakua lukakatela. Ndumbuetu Zhanna yalieni mua mu teuele ua lekeleko vavusamba veni vati ua kele na ku livua. Kaha ivene ngueni: “Vavusamba vange va puile vakua lukakatela mu ku nji halakana, omo nja kele na ku lombolola vati nja kele na ku livua, vutuhu vintsimbu vimo nja kele na ku hilukila ku handeka viuma vimo lika.” Nenu mu hasa ku muesa ngecize mua pua ka vusamba ua cili mu ku pua mukua ku halakana ua cili.

12. Mako ua puile iya, kaha vati ua muesele cizango ca ku kuasa vakuavo?

¹² Mako ua puile kaYundeya kaha ua puile mukua Kilistu mu Yelusalema. Kaha mpanjeni Mbanambasa va mu tantekeyele mu ku pua misionaliu. (Kolo. 4:10) Vutuhu cisoloka ngecize vusoko vua Mako va puile vampite, vunoni Mako ka tuamekele vupite ku lutue lua viose. Kaha mu muono ueni uose, ua vuile ndzolela na cizango ca ku kuasa vakuavo. Ca ku muenako, cimoneka ngue Mako ikeye ua kuasele Paulu na kapostolo Petulu mu vintsimbu via vikalu mu muono uavo. (Vili. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Ngeci Paulu ua tumbuile Mako ngueni, ua puile umo ua “vangamba hamo nange ku vuangana vua Njambi.”—Kolo. 4:10, 11.

13. Vati 2 Timoteo 4:11 ya muesa ngecize Paulu ua lemene ntsintsa ya Mako mu cipangi ca vumisionalio?

¹³ Mako na Paulu va puile vavusamba va kama. Ca ku muenako, omo Paulu ua kele mu kamenga ka ku manusuila ku Loma kampe mu 65  T.K.N., ua sonekelele Timoteo mukanda ua mu civali. Kaha mu mukanda uaco Paulu ua lekele Timoteo eze hamo na Mako. (2 Tim. 4:11) Omo lia ntsintsa ya Mako mu cipanga ca Yehova, ngeci Paulu ua mu tondele mu ntsimbu ize ya ikalu. Mua vusunga Mako ua kuasele cikuma Paulu kati lika mu vihandeka vunoni na mu vilinga, halumo ngeci mua ku hana via ku-lia ni vene viuma via tondekele mu ku soneka mikanda. Vukuasi vua tambuile Paulu vua mu kuasele ku kolesa mu vieseko mu ntsimbu ize ya ku manusuila ca muono ueni.

14-15. Vika Mateo 7:12 i tu longesa ku tuala ha ku kuasa vakuetu?

 ¹⁴ Tandenu Mateo 7:12. Mu tue ku hita mu visoti via kama, ce ku tu lembezieka cikuma, nga vakuetu va tu hana vukuasi vu tu tondeka. Muanetu Ryan ua tsisile ise mu mponde ua handekele ngueni: “Mu vintsimbu via vikalu ce ku kaluua ku puisamo viuma vi tue ku linga tangua na tangua.” Ua vuezeleko naua ngueni: “Ce ku lembezieka cikuma nga muntu a tu lingilako vimo ambe via vindende lika.”

¹⁵ Nga tu tuala mana ku viuma vi ve ku pinda navio vakuetu tu ka mona vukovelelo vua ku va kuasa. Ca ku muenako, umo ndumbuetu ua muene vukovelelo vua ku pua na ku tuala vaPeter na mpueyavo Kathryn ku sipitali, va tua tumbula vuovuno. Omo lia cihindu cavo, vaPeter na vaKathryn kava hasele naua ku endesa likalu. Ngeci mukemuo uze ndumbuetu ua lingile programa ya kuasele vamuanaye mu cikungulukilo vapue na ku va tuala kuose ku vatondekele kuya. Vika viezile mu vukuasi vuaco? VaKathryn nguavo: “Tua vuile ngue va na tu tulu citeli ca kama.” Mua vusunga, tu hasa ku lembezieka vakuetu mu ku va lingilako vimo ambe nga via vindende.

16. Vika tu lilongesa ku lungano lua Mako ku tuala ha ku kaniamesa vakuetu?

¹⁶ Mako umo ndongesi ua yoyele ku ntsimbu ya Yesu ua puile mukua Kilistu ua ku fuitangana. Ua kele na viteli via kama mu lukungulukilo via ambatesela kumo na ku soneka mukanda ua ambata lizina lieni. Vutuhu ngoco, ua tondele ntsimbu ya ku ka kaniamesa Paulu, ngeci Paulu ua vuile ku zituka mu ku pinga vukuasi vua Mako hose ha tondelele. VaAngela navo mu va tsisile kavusoko kavo u va tsihile vikenia, va vuile ku lembezieka ca kama omo lia kapandi ka va li hakelele vamuanetu mu ku va kaniamesa. Va handekele nguavo: “Nga vavusumba va tonda ku kuasa ku cizango, ce ku asiua ku handeka navo. Ka ce ku tondeka ku vapinga.” Mu hasa ku lihula nguenu, ‘vuno nja tsimana mu ku kuasa vakuetu mu vilinga ni?’

17. Vati ku singanieka ha 2 Kolintu 1:3, 4 ci hasa ku tu sindiya ku lembezieka vakuetu?

¹⁷ Ka ca kaluile ku uana vantu va tondeka ku  va lembezieka. Tu hasa ku pangesa mezi a va tu lembeziekele nauo mu ku lembezieka vakuetu. Ndumbuetu Nino mua tsisile kukueni ua mpuevo ua handekele ngueni: “Yehova a hasa ku lembezieka vakuetu ku hitila muli etu nga tu mu tavesa ku tu pangesa.” (Tandenu 2 Kolintu 1:3, 4.) Ndumbuetu Frances u tua tumbula laza, ngueni: “mezi a ku 2 Kolintu 1:4 a pua a vusunga mpundu. Tu hasa ku lembezieka vakuetu na ku lembezieka ci tua tambula.”

18. (a) Omo lia vika vamo ce ku va kaluila ku lembezieka? (b) Vati tu hasa ku kaniamesa vakuetu? Hanenu cimueso.

¹⁸ Vutuhu ka ca puile ca casi ku lembezieka, kasi tua pande ku lingako mumo. Ca ku muenako, ku singanieka lika ha mezi a tu ka handeka ni vukuasi vu tu hasa ku hana muntu a li mu cisoti ca ku linga na ha meso ngengu, ci vuisa liova. Umo mukuluntu mu cikungulukilo ua lizina Paulu mua vulukile via ku lembezieka ca tambuile mua tsisile va ise. Ua handekele ngueni: “Nja muene nguange ka ca puile ca casi ku vamuanetu, ku uana mezi a ku handeka. Vunoni cizango cavo ca ku nji kaniamesa ca nji lembeziekele cikuma.” Muanetu Tajon, mu nima ya ku hita mu lindunduma lia kama neni ua handekele ngueni: “Ku handeka vusunga ku nji vuluka nkala mezi a ku lembezieka a va nji tumine vantu mu nima ya lindunduma. Vunoni nji vuluka lika ngecize vamuanetu va kele na ku iza mu ku nji meneka kusua kumo.” Mua vusunga, tu hasa ku lembezieka vakuetu nga tu va tuala mana.

19. Kapandi kaka mua lihakela ka ku kaniamesa vakuenu?

¹⁹ Omo tuli na ku yoyela ku ntsongo ya matangua a ku kotokela, muono uli na ku kaluua cikuma-kuma. (2 Tim. 3:13) Na visoti vi tue ku likokela yetu vavene omo lia ku hona ku tantuluka, navio vie ku tu lingisa ku tondeka ku tu lembezieka. Omo lia cimo ku kaniamesa ca tambuile ku vakuavo vakua Kilistu, kapostolo Paulu ua hasele ku kolesa na ku kutsa ceni. Tu puenu vakua lukakatela ngeci mua Alistaliku, vakua vusunga ngeci mua Tikiku, kaha vakua cizango ca ku kuasa ngeci mua Mako. Nga tu lingamo tu ka kuasa vamuanetu ku kaniama mu lutsilielo.—1 Tes. 3:2, 3.