Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 2

Nyuwo Munanwerya ‘Okhala [Ehime] Yomáliha Murima’

Nyuwo Munanwerya ‘Okhala [Ehime] Yomáliha Murima’

“Yaworu talipa-muteko akhwaka a mumwene wa Muluku, ti yawo enakhala [ehime] yokimáliha murima.” —KOL. 4:11, NN.

NCIPO 90 Nlipixaneke Mukina ni Mukhwaawe

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1. Mikhalelo taani sawuukhula alapeli ancipale a Yehova anahoolelaaya?

ORUKURERYA elapo, alapeli ancipale a Yehova annahoolela mikhalelo sawuukhula ni soowaawa. Apwanne mmulokoni mwanyu aakhalamo yaawo anahoolela mikhalelo seiha? Akristu akina annathanana nthowa na ireca itokotoko, naari omuyeleela osiveliwa aya mookhwani. Achu akina annathanana nthowa nawi muchu aveemusini vaya naari nthamwene aya awaacameleya oohiya omurumeela Yehova. Eniiha akina ehooxeyaka nthowa na ipahu sa maphuwelo. Anna ni arokora oothene yaala annachuna nihakararyo. Nni naakhaviherye hai?

2. Ntakhara heeni mu ilukuluku ikina murummwa Paulo aanachuna ohakararyiwa?

2 Ekumi ya murummwa Paulo yaari va yawoopiha mu ikwaha sincipale. (2 Kor. 11:23-28) Aahivilelatho ni ‘mwiiwa mmwiilini mwawe,’ akhweya nikacamiho vyakala na okumi. (2 Kor. 12:7) Nave owo aahuukhuwa elukuluku Tema, yoowo aalapa ni yene, aamuhin’yeiye nthowa nawi ‘Teema aasiveliwa ni ichu sa elapo.’ (2 Tim. 4:10) Paulo aari Mukristu oolipa murima aathanliwe ni munepa waweela yoowo aalipiha akina, nave mu elukuluku ela aahiceecheya.—Aro. 9:1, 2.

3. Achu taani yaamuhakaranrye ni omukhaviherya Paulo?

3 Paulo aahaakhela nihakararyo nnikhaviheryo nenlo aachuneiye. Mwawiihai? Mweeparipari Yehova aanapharihela munepa waweela wi amulipihe. (2 Kor. 4:7; Fil. 4:13) Yehova aahimuhakararya Paulo orweela wa asinthamwene Eekristu. Paulo aahiloca sa alipa a muteko akhweiye “okhala [ehime] yomáliha murima.” (Kol. 4:11) Variyari va yaawo aaromonleiye masina, ti Aristarku, Tikiku ni Marko. Awo yaahimulipiha Paulo, emukhaviheryaka wi avilele. Mikhalelo taani saakhavihenrye Akristu yaala okhala oohakararya? Nni ncharihe hai yootakiherya aya vaavaa nneereryaahu olipihana mukina ni mukhwaawe?

MUKHALE OOROROMELEYA NTOKO ARISTARKU

Moolikana ni Aristarku, nnanwerya okhala asinthamwene oororomeleya wa anna ni arokora ahu variyari va “elukuluku ya wuukhuwa” (Moone iparakrafo 4-5) *

4. Aristarku oonihenrye hai okhala nthamwene oororomeleya wa Paulo?

4 Aristarku, Mukristu o Tesalonika, yoowo aakhala o Maketoniya, aahimukhaviherya moororomeleya Paulo. Ninnaalakhanya mu ekwaha yoopacerya vooloca sa Aristarku, vaavaa Paulo aaxekunryeiye Aefeso mu ekwaha yaneeraru ya omisiyonaariyo awe. Elukuluku aamuhooleiye Paulo, Aristarku aahiphariwa ni muloko waachu. (Saw. 19:29) Vaavaa aataphuliweiye haamuhin’ye Paulo nyenya moororomeleya aahititelela okhala ni yoowo. Mu miyeeri vakhaani ohoolo waya, vaavaa aareiye o Kresiya, nlelo Aristarku aahititelela okhala ni yoowo naamwi amwiicani yeererya omwiipha Paulo. (Saw. 20:2-4) Mu eyaakha 58 E.K. vaavaa Paulo aarumiheliweiye o Roma ntoko mulipa oophariwa, Aristarku aahimuhoola va mukwaha woorekama, nave yaahivilela vamoha elukuluku pophoro aahanleiye vakhaani ophweya. (Saw. 27:1, 2, 41) Eri o Roma, enooneya wi Aristarku aahimaliha elukuluku ni Paulo mukariposo. (Kol. 4:10) Ela tahi yootikhiniha osuwela wi Paulo aahakararyeya nave aahilipiheya ni nthamwene oororomeleya ntoko yoola!

5. Mwawiiwanana ni Masiposipo 17:17, nni nikhale hai nthamwene oororomeleya?

5 Moolikana ni Aristarku, nnamukhala nthamwene oororomeleya moorweela wa okhala ni anna ni arokora ahu ohiya pahiru mu ilukuluku saphaama, nyenya tho mu “elukuluku ya wuukhuwa.” (Mwaalakhanye Masiposipo 17:17.) Naamwi makacamiho emanle ovira, nlelo anna ni arokora ahu anamuchuna ohakararyiwa. Fransa, * yoowo aayeleenle apaapawe voopacerya nyenya ivinrevo miyeeri miraru aayeleela tho amama awe, ooloca: “Kinneemererya wi saweeha soovila sinnanihooxa mu elukuluku yincipale. Nave kinnaathamalela asinthamwene ooromeleya yaawo anasuwela wi nlelo kinnoona wiicela, naamwi evinrevo elukuluku yincipale ovinyerya vaavaa kaayelenlaaka asitiithi aka.”

6. Wakhala wi naachu ororomeleya tiheeni nnahaalaahu weera?

6 Asinthamwene oororomeleya annapharihela elukuluku ni ikuru saya wi yaakhaviherye anna ni arokora aya. Ntoko yootakiherya, munna Petro aahileeliwa ni totore wi aahikhalano ereca yeeyo yaahaala omweeriha okhala ooceecheya ni okhwa mwawaakuveya. Mwaariye oniichaniwa Katarina, ooloca: “Mutheli mmoha aanikeriha mu nipuro nenlo naahaalaahu ophwanyawo nikhaviheryo na ereca ya Petro. Mu elukuluku yeele, awo yaahilakelela wi yaahaala onikhaviherya ovilela mmukhalelo yoole woovila, nave yaahikhala ni hiyo weiwo naachunaahuwo nikhaviheryo naya.” Ela ti yoolipiha okhalano asinthamwene eeparipari, yaawo anahaala onikhaviherya ovilela ni saweeha sahu!

MUKHALE NTHAMWENE EEPARIPARI NTOKO TIKIKO

Moolikana ni Tikiku nnanwerya okhala asinthamwene eeparipari elukuluku akina anawanihaaya ni makacamiho (Moone iparakrafo 7-9) *

7-8. Mwawiiwanana ni Kolosi 4:7-9, Tikiku oonihenrye hai onthamwene woororomeleya?

7 Tikiku, Mukristu o Roma epooma yo Asiya, aahooniherya okhala nthamwene oororomeleya a Paulo. (Saw. 20:4) Mu eyaakha ya 55 E.K, Paulo aahipaka marehereryo a othukumanya ikhorowa wi aakhaviherye Akristu o Yuteya, nave Paulo aahimweemererya Tikiku okhaviherya mmurici yoola woochuneya. (2 Kor. 8:18-20) Ohoolo waya elukuluku Paulo aawaleliweiye o Roma mu ekwaha yoopacerya, Tikiku aarumeela ntoko namichaka a Paulo. Owo aahiveleela ikaarata ni michaka soolipiha sa Paulo mmiloko so Asiya.—Kol. 4:7-9.

8 Tikiku aahititelela okhala nthamwene oororomeleya a Paulo. (Tito 3:12) Tahi wi Akristu oothene yaari oororomeleya ntoko Tikiku. Mu eyaakha ya 65 E.K., elukuluku aawaleliweiye wanaawiili, Paulo aahirepa wi Akristu ancipale yaahihiya omaliha elukuluku ni yoowo, akhweya nthowa nawi yaawoova alipa oomwaryeya. (2 Tim. 1:15) Moohiyana, Paulo aanwerya omuroromela Tikiku ni omvaha mirici mikina. (2 Tim. 4:12) Mweeparipari Paulo aahitepa othamalela okhalano nthamwene eeparipari ntoko Tikiku.

9. Nni nimutakiherye hai Tikiku?

9 Nnanwerya omutakiherya Tikiku moorweela wa okhala nthamwene oororomeleya. Ntoko yootakiherya, hannaphwanela pahiru ororomeliha waakhaviherya anna ni arokora ahu oothoiwa, nyenya nnaphwanela weeravo echu ntakhara yaawo. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Yaale anachuna nikhaviheryo nahu annakhala oohakararyeya vaavaa anasuwelaaya wi nnahaala waakhaviherya. Murokora mmoha oothariha nthowa nene. Owo oriye, “Muchu hanakhalano wuukhuwa wa waaceereryeya waakhanle wi yoole ororomelinhe ovaha nikhaviheryo onahaala orwa mweelukuluku wi apake yeele ororomelinheiye.”

10. Hiiha ntoko elociwaaya mu Masiposipo 18:24, yaale anavilela ni saweeha naari sawuukhula anaaphwanya nihakararyo orweela wawani?

10 Yaale anavilela ni saweeha naari sawuukhula wiiliwiili annaphwanya nihakararyo orweela wa asinthamwene eeparipari. (Mwaalakhanye Masiposipo 18:24.) Amanle okhala awuukhuwa nthowa na wiikariwa mmulokoni wa mwanawe, Pixayi aahiloca: “Kaanachuna wuuka moonelo aka ni muchu yoowo kaahaalaaka omuroromela.” Karlo aahiyeleela mirici sawe mmulokoni nthowa nawi aahipaka yoocheka. Owo ooloca: “Kaanaachuna achu yaawo kaahaalaaka olocano mootaphuwa kihoovaka othorihiwa.” Karlo aahaaphwanya achu yaawo, atokweene a muloko, yaawo aalonceiyeno mootaphuwa nave yaamukhavihenrye ovootha nikacamiho nawe. Owotho aahihakararyeya osuwela wi atokweene yaari ookhuwa mwaha nave wi yaahaala okhapelela ehimulenle muchu mukina.

11. Nni niwerye hai okhala nthamwene oororomeleya?

11 Wi nikhale nthamwene oororomeleya, nnaphwanela wunnuwiha opisa murima. Vaavaa Sahanna, aahiiweiye ni iyawe, owo aahiphwanya nihakararyo moorweela wa oloca moonelo awe, ni asinthamwene awaacameleya. Owo ooloca: “Asinthamwene aka yanakiwiriyana naamwi kuuluulela oloca masu mamohamoha.” Nyuwotho munanwerya wooniherya onthamwene waphaama moorweela wa okhala namawiriyana aphaama.

MUKHALE OOREHERYEYA WAAKHAVIHERYA AKINA NTOKO MARKO

Meerelo ooreera murima a Marko yaahimukhaviherya Paulo ovilela, navetho hiyo nnanwerya waakhaviherya anna ni arokora ahu mu ilukuluku sa ipahu (Moone iparakrafo 12-14) *

12. Marko aari taani, nave oonihenrye hai wi aanachuna waakhaviherya akina?

12 Marko aari Mukristu a nloko na Ayuta orweela o Yerusalemu. Mmusi awe yoowo iichaniwa Parnape aari misiyonaariyo aasuweliwe phaama. (Kol. 4:10) Enooneya wi emusi ya Marko yaari ya muhakhu, nyenya ikhorowa ni ovuwa hisaari ichu soochuneya wa yoowo. Mu okumi awe woothene, Marko aahooniherya munepa wookhaviherya. Owo aanahakalala vaavaa aarumeeleiye akina. Ntoko yootakiherya, mu ikwaha sincipale Marko aanalapa vamoha ni murummwa Paulo ni murummwa Petro vaavaa yaakhwaniheryaaya mirici saya. Akhweya Marko aanakula soolya, waavya mpuro ntakhara yaawo ni ichu ikina sawiihiiha. (Saw. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Paulo aahimuromola Marko ntoko mmoha a yaawo ‘aalapeiyeno vamoha mu omwene wa Muluku,’ yaawo ‘yaamukurunusha murima.’—Kol. 4:10, 11.

13. 2 Timóteo 4:11 onooniherya hai wi Paulo aanathamalela muteko yoowo Marko aapankeiye moororomeleya?

13 Marko aari mmoha a asinthamwene awaacameleya a Paulo. Ntoko yootakiherya, vaavaa Paulo aawaleliweiye mu ekwaha yookuchula o Roma, mu eyaakha ya 65 E.K., owo aahimurepela Timoteo ekaarata awe yanaawiili. Mu ekaarata yeela, Paulo aahimveka Timoteo wi amuruuhe Marko o Roma. (2 Tim. 4:11) Moohikhwa minikwa Paulo aahithamalela muteko yoowo Marko aapankeiye moororomeleya, mwa yeeyo Paulo aahimveka Marko wi ekhale vamoha mu elukuluku yeele yookhweleyasa. Marko aahimukhaviherya Paulo mmikhalelo sawooneya, akhweya aanamvahererya yoolya, etinta ni iroolo soorepavo. Nikhaviheryo ni nlipiho nenlo Paulo aakhenleiye, woonaru naahimukhaviherya ovilela mmahiku awe ookuchula ahalaka vakhaani wiiphiwa.

14-15. Mateu 7:12 onanihusiha eheeni vooloca sa waakhaviherya akina mmikhalelo sawooneya?

14 Mwaalakhanye Mateu 7:12. Vaavaa nnahoolelaahu ilukuluku sookacamiha, ninnaathamalela yaale ananivaha nikhaviheryo mmikhalelo sawooneya! Riyan yoowo apaapawe yaakhwile mootutuxa mu epahu ooloca: “Sookhalavo ichu sincipale seiyo nnapakaahu nihiku ti nihiku, inooneya ntoko soohiweryeya opaka mu elukuluku nnahooxeyaahu. Nikhaviheryo nawooneya, naamwi nikhalaka wi nikhaani ninnaphara muteko.”

15 Wakhala wi naachu oovareryela, nnanwerya woona mikhalelo soophara muteko wi naakhaviherye akina. Ntoko yootakiherya, murokora mmoha aahilakelela omukhaviherya Petro ni Kathryn aromoliwe woopaceryani, ophwanya murece aya woothene. Petro ni mwaariye, hiyaahaala owerya weeciha ekaaro, mwawiihiiha murokora ole aahipaka marehereryo wi anna ni arokora a mmulokoni awiiveleela yaakhaviheryeke ni ikaaro saya. Apwanne marehereryo yaala yaahikhaviherya? Kathryn ooloca, “Nonne ntoko wi murici woohokola yoowo waari mmakhatani mwahu naahooroliwa.” Ilukuluku soothene muupuwele wi munanwerya waahakararya vancipale akina, vaavaa munapakaanyu echu vyakala naamwi eyemve wi mwaakhaviherye.

16. Nihusiheryo taani noochuneyaxa vooloca sa ovahererya nihakararyo nihusenryaahu orweela wa yootakiherya ya Marko?

16 Marko yoowo aalapa vamoha ni Murummwa Paulo, mweeparipari aari Mukristu ooweiwa. Owo aahikhalano ichu sookhweleya wi apake ntakhara Yehova, ophitaanyerya orepa Muchaka yoowo onasuwanyeya ni nsina nawe. Mwawiihiiha, Marko aanapharihela elukuluku awe wi amulipihe Paulo, nave Paulo aanakhala ootaphuwa omveka Marko wi amukhaviherye. Vaavaa mmoha aveemusini vawe iisimpheiye, Anxela aanathamalela wiilipiserya wa yaale yaamuhakaranrye. Owo ooloca: “Vaavaa asinthamwene eeparipari anachunaaya okhaviherya awo annakhala vakhiviru. Awo hanalekela nave hanoovelela.” Nnaphwanela wiikoha, ‘Apwanne kisuweliwe ntoko muchu ooreheryeya waakhaviherya asinnaka a munroromeloni mmikhalelo sawooneya?’

MULAKELELE WAAHAKARARYA AKINA

17. Wuupuwelela masu anaphwanyeya mu 2 Korinto 1:3, 4 eni enikhaviherye hai waahakararya akina?

17 Ti wookhweya waasuwela anna ni arokora yaawo anachuna nihakararyo. Nnanwerya opharihela masu oohakararya yaawo akina yaaloncaaya wa hiyo. Nino, murokora yoowo aayeleenle amunna awe mookhwani, ooloca: “Yehova onanwerya waahakararya akina orweela wa hiyo, wakhala wi noheemererya ophariheliwa ni yoowo.” (Mwaalakhanye 2 Korinto 1:3, 4.) Fransa yoowo oromoliwe woopaceryani oriye: “Masu anaphwanyeya mu 2 Korinto 1:4 teeparipari. Nnanwerya waahakararya akina nnihakararyo nimohamoha nenlo naakhenlaahu orweela wa akina.”

18. (1) Ntakhara heeni akina anamukhala awoova waahakararya akina? (2) Nni niwerye hai waahakararya akina mweeparipari? Mvahe yootakiherya.

18 Nnaphwanela ovaha yootakiherya orweela mwa waahakararya akina mmikhalelo sawooneya naamwi nikhalaka awoova. Ntoko yootakiherya, nnamukhala awoova ohisuwela echu yooloca wa muchu yoowo ori awuukhuwa. Mutokweene mmoha a mmulokoni oniichaniwa Paulo onnuupuwela mukhalelo akina yeerenryaaya omuhakararya apaapawe emanle okhwa. Owo ooloca: “Kinanwerya oloca wi hiwaari wookhweya orwa wi eloce ni miyo. Awo hiyaasuwela echu yaahaalaaya oloca. Naamwiihiiha kaahithamalela nchuno naya na okihakararya ni okikhaviherya.” Moolikana, munna Taxon amanle ohooxeya ni mwaacikinye, oriye: “Oloca mweeparipari nkinuupuwela michaka soothene achu yaakirumihenlaaya mu nihiku noocharela amanle weereya mwaacikinye, nyenya echu kinuupuwelaaka ti yawi awo yaaneeteteya ni miyo.” Nnanwerya okhumelela phaama mu waahakararya akina wakhala wi ninnooniherya opwacha.

19. Ntakhara heeni mulakelenlaanyu okhala nihakararyo ntokweene wa akina?

19 Vaavaa nnaacamelaahu omakuchuwelo wa elapo yeela yoonanara, ichu ikaamutepa onanara nave okumi onamukhala woovilaxa. (2 Tim. 3:13) Nyenya nlelo nnahaala ochunaka nihakararyo woona wi naachu oohiphaameya nave ninnahesa mu ikwaha sincipale. Echu yaamukhavihenrye Paulo ovilela moororomeleya ophiyerya omakuchuwelo wa okumi awe, naari nihakararyo aakheleiye orweela wa Akristu akhwaawe. Nnanwerya okhala oororomeleya ntoko Aristarku, okhala nthamwene eeparipari nto Tikiku, ni ooreheryeya orumeela ntoko Marko. Mu weerano hiiha, nnanwerya waakhaviherya anna ni arokora ahu okhala aweemeleleya mu nroromelo.—1 Tes. 3:2, 3.

^ par. 5 Murummwa Paulo aahihoolela makacamiho mancipale mookumini mwawe. Variyari va makacamiho awe, alipa a muteko akhwaawe yaahikhala nihakararyo ntokweene wa yoowo. Nnahaala othokororya makhalelo mararu avameekhaaya yaawo yaaweerinhe alipa a muteko akhwaawe okhumelela phaama mu waahakararya akina. Nnahaala tho othokororya mukhalelo nneeraahu ncharihe yootakiherya aya mmikhalelo sawooneya.

^ par. 5 Masina makina mmwaha yoola aatorokiwa.

NCIPO 111 Mathowa Ananeeriha Ohakalala

^ par. 56 ERUKU VA EPAAXINA: Aristarku ni Paulo yaahivilela vamoha elukuluku pophoro aahanleiye vakhaani ophweya

^ par. 58 ERUKU VA EPAAXINA: Murummwa Paulo aahimunnyererya Tikiko ikaarata wi aveleele mmilokoni

^ par. 60 ERUKU VA EPAAXINA: Marko aahimukhaviherya Paulo mmikhalelo sawooneya.