1. Welke verdrietige situaties maken veel trouwe broeders en zusters mee?

OVERAL ter wereld maken aanbidders van Jehovah situaties mee die ze stress en zelfs verdriet bezorgen. Heb je dat ook gemerkt in je gemeente? Sommigen zijn ernstig ziek of hebben iemand in de dood verloren. Anderen hebben intens verdriet omdat een familielid of goede vriend de waarheid verlaat. Weer anderen zijn het slachtoffer van een natuurramp. Al zulke broeders en zusters hebben troost nodig. Hoe kunnen we ze helpen?

2. Waardoor had Paulus soms behoefte aan troost?

² Paulus belandde van de ene levensgevaarlijke situatie in de andere (2 Kor. 11:23-28). Ook had hij ‘een doorn in het vlees’, mogelijk een probleem met zijn gezondheid (2 Kor. 12:7). En hij kreeg een teleurstelling te verwerken toen Demas, met wie hij had samengewerkt, hem verliet ‘omdat hij deze wereld liefhad’ (2 Tim. 4:10). Paulus was een moedige gezalfde christen die onzelfzuchtig anderen hielp, maar ook hij was weleens ontmoedigd (Rom. 9:1, 2).

3. Hoe gaf Jehovah Paulus steun en troost?

³ Paulus kreeg de steun en troost die hij nodig had. Hoe? Jehovah heeft natuurlijk zijn geest gebruikt om hem te sterken (2 Kor. 4:7; Fil. 4:13). Daarnaast heeft Jehovah andere christenen gebruikt om hem te troosten. Paulus noemde sommigen van hen ‘een grote troost’ (Kol. 4:11). Een paar die hij bij naam noemde waren Aristarchus, Tychikus en Markus. Zij bouwden hem op en hielpen hem te  volharden. Welke eigenschappen hielpen die drie broeders om zo opbouwend te zijn? Hoe kunnen we hun mooie voorbeeld volgen als we elkaar proberen te troosten en bemoedigen?

4. Hoe liet Aristarchus zien dat hij een loyale vriend van Paulus was?

⁴ Aristarchus was een christen uit Thessalonika in Macedonië die een loyale vriend van Paulus was. We komen hem in het Bijbelverslag voor het eerst tegen als Paulus op zijn derde zendingsreis in Efeze komt. Als reisgenoot van Paulus wordt hij meegesleurd door een woedende menigte (Hand. 19:29). Na een tijd wordt hij eindelijk vrijgelaten, maar in plaats dat hij zijn hachje redt, blijft hij loyaal bij Paulus. Ook een paar maanden later, als Paulus in Griekenland opnieuw met de dood wordt bedreigd, wijkt Aristarchus niet van zijn zijde (Hand. 20:2-4). Wanneer Paulus rond 58 als gevangene naar Rome wordt gestuurd, gaat Aristarchus met hem mee op de lange reis. Onderweg overleven ze samen een schipbreuk (Hand. 27:1, 2, 41). In Rome zit hij blijkbaar een tijd met Paulus in de gevangenis (Kol. 4:10). Geen wonder dat Paulus zich opgebouwd en getroost voelde door zo’n loyale vriend!

5. Hoe kun je volgens Spreuken 17:17 een loyale vriend zijn?

⁵ Net als Aristarchus kun je een loyale vriend zijn door je broeders en zusters trouw te blijven, niet alleen in goede tijden maar ook in ‘tijden van nood’. (Lees Spreuken 17:17.) Ook als een probleem of beproeving al voorbij is, heeft je broeder of zuster misschien nog troost nodig. Frances, * die binnen drie maanden allebei haar ouders verloor aan kanker, vertelt: ‘Ik denk dat zware beproevingen heel lang invloed op ons hebben. En ik waardeer loyale vrienden die niet vergeten dat ik nog steeds verdriet heb, ook al is het een tijd geleden dat mijn ouders stierven.’

6. Waartoe zal loyaliteit ons motiveren?

 ⁶ Loyale vrienden brengen offers om hun broeders en zusters te steunen. Neem het voorbeeld van Peter, een broeder die te horen kreeg dat hij een agressieve terminale ziekte had. Zijn vrouw Kathryn vertelt: ‘Een echtpaar in onze gemeente was met ons mee naar de afspraak waarop we te horen kregen dat Peter zo ernstig ziek was. Zij besloten ter plekke dat ze ons die pijnlijke reis niet alleen zouden laten afleggen. En ze zijn er altijd voor ons geweest — wanneer we ze ook nodig hadden.’ Wat een troost om zulke echte vrienden te hebben, die ons helpen beproevingen te doorstaan!

7-8. Hoe bewees Tychikus volgens Kolossenzen 4:7-9 dat hij betrouwbaar was?

⁷ Tychikus was een christen uit de Romeinse provincie Asia die opvalt als een betrouwbare vriend van Paulus (Hand. 20:4). Rond 55 organiseerde Paulus een inzameling voor noodhulp aan broeders en zusters in Judea, en misschien heeft hij Tychikus laten helpen bij die belangrijke taak (2 Kor. 8:18-20). Toen Paulus voor het eerst in Rome gevangenzat, was Tychikus zijn persoonlijke boodschapper. Hij bezorgde de brieven en aanmoedigende boodschappen van Paulus bij de gemeenten in Asia (Kol. 4:7-9).

⁸ Tychikus bleef altijd een betrouwbare vriend voor Paulus (Tit. 3:12). Niet alle christenen in die tijd waren zo betrouwbaar als Tychikus. Paulus schreef rond 65, tijdens zijn tweede gevangenschap, dat veel christenen in Asia niet met hem wilden omgaan, misschien omdat ze bang waren voor tegenstanders (2 Tim. 1:15). Maar op Tychikus kon Paulus altijd bouwen, en dus gaf hij hem opnieuw een toewijzing (2 Tim. 4:12). Wat was Paulus blij met zo’n goede vriend als Tychikus!

9. Hoe kun je Tychikus navolgen?

⁹ Je kunt Tychikus navolgen door een betrouwbare vriend te zijn. Als je bijvoorbeeld belooft je broeders en zusters in  nood te helpen, doe dan ook praktische dingen om ze bij te staan (Matth. 5:37; Luk. 16:10). Voor personen die hulp nodig hebben is het heel geruststellend te weten dat ze op je kunnen vertrouwen. Een zuster legt uit waarom: ‘Je hebt dan niet de extra spanning dat je niet zeker weet of de persoon die heeft aangeboden je te helpen er wel op tijd zal zijn om zijn belofte na te komen.’

10. Bij wie kun je volgens Spreuken 18:24 troost vinden als je een beproeving of teleurstelling meemaakt?

¹⁰ Personen die een beproeving doorstaan of teleurstelling meemaken, kunnen vaak troost vinden bij een goede vriend die ze in vertrouwen nemen. (Lees Spreuken 18:24.) Bijay, die erg aangedaan was toen zijn zoon werd uitgesloten, vertelt: ‘Ik moest mijn hart luchten bij iemand die ik kon vertrouwen.’ Carlos verloor een voorrecht in de gemeente toen hij in de fout was gegaan. Hij zegt: ‘Ik had behoefte aan een “veilige plek” waar ik vrijuit kon praten zonder de angst te worden veroordeeld.’ Carlos vond die veilige plek bij de ouderlingen, die hem hielpen zijn probleem te overwinnen. Het was voor hem ook een geruststelling dat de ouderlingen heel discreet waren en wat hij zei vertrouwelijk hielden.

11. Hoe kun je een betrouwbare vriend zijn?

¹¹ Om een betrouwbare vriend en vertrouweling te zijn, moet je geduld ontwikkelen. Zhanna, die door haar man in de steek werd gelaten, ging zich beter voelen toen ze goede vrienden kon vertellen hoe ze zich voelde. ‘Ze luisterden geduldig naar me,’ zegt ze, ‘ook al heb ik volgens mij steeds weer hetzelfde gezegd.’ Ook jij kunt bewijzen dat je een goede vriend bent door een goede luisteraar te zijn.

12. Wie was Markus, en hoe liet hij zien dat hij bereidwillig was?

¹² Markus was een Joodse christen uit Jeruzalem. Zijn neef Barnabas was een bekende zendeling (Kol. 4:10). Markus kwam blijkbaar uit een welgestelde familie, maar geld en bezittingen kwamen in zijn leven niet op de eerste plaats. Zijn leven lang had hij een bereidwillige houding. Het maakte hem gelukkig anderen te dienen. Hij heeft bijvoorbeeld verschillende keren met zowel Paulus als Petrus gediend. Het kan zijn dat hij in hun fysieke behoeften voorzag zodat zij zich van hun verantwoordelijkheden konden kwijten (Hand. 13:2-5; 1 Petr. 5:13). Paulus noemde Markus als één van de ‘medewerkers voor Gods Koninkrijk’ die voor hem ‘een versterkende hulp’ waren geworden (Kol. 4:10, 11, vtn.).

13. Hoe laat 2 Timotheüs 4:11 zien dat Paulus waardering had voor de trouwe dienst van Markus?

¹³ Markus werd een van Paulus’ goede vrienden. De laatste keer dat Paulus in Rome gevangenzat, rond 65, schreef hij zijn tweede brief aan Timotheüs. In die brief vroeg Paulus aan Timotheüs of hij naar Rome wilde komen en Markus mee wilde nemen (2 Tim. 4:11). Paulus had duidelijk waardering voor Markus’ trouwe dienst in het verleden en wilde hem daarom graag bij zich hebben in die belangrijke tijd. Markus hielp Paulus met praktische dingen. Mogelijk heeft hij voor voedsel gezorgd of voor dingen die hij nodig had om te schrijven. De steun en aanmoediging die Paulus kreeg, hebben hem ongetwijfeld geholpen te volharden in de laatste dagen voor zijn terechtstelling.

14-15. Wat leert Mattheüs 7:12 je over het bijstaan van anderen?

 ¹⁴ Lees Mattheüs 7:12. Als je een moeilijke tijd doormaakt, ben je heel dankbaar als anderen je op praktische manieren willen helpen. ‘Er zijn veel gewone dingen die onmogelijk lijken om te doen als je het moeilijk hebt’, zegt Ryan over het verlies van zijn vader, die omkwam in een tragisch ongeluk. ‘Het doet heel veel als iemand praktische hulp geeft, ook al lijkt het maar iets kleins.’

¹⁵ Als je attent en opmerkzaam bent, kun je waarschijnlijk wel praktische dingen vinden die je voor anderen kunt doen. Eén zuster nam bijvoorbeeld het initiatief om voor de eerder genoemde Peter en Kathryn vervoer te verzorgen naar al hun doktersafspraken. Omdat ze allebei zelf niet meer konden rijden, maakte de zuster een schema zodat vrijwilligers uit de gemeente ze om de beurt konden brengen. Kathryn zegt: ‘Het voelde alsof er een last van onze schouders viel.’ Onderschat nooit wat een troost het voor iemand kan zijn als je iets eenvoudigs voor hem doet.

16. Welke belangrijke les over troost leren we van Markus?

¹⁶ Markus had veel te doen. Hij had belangrijke theocratische toewijzingen, zoals het schrijven van een evangelie. Toch maakte Markus tijd vrij om Paulus te sterken, die wist dat hij hem altijd om hulp kon vragen. Dezelfde bereidwilligheid zag Angela bij degenen die haar troost gaven toen ze de gewelddadige dood van een familielid te verwerken kreeg. Ze vertelt: ‘Vrienden die echt willen helpen, zijn benaderbaar. Ze komen niet terughoudend of aarzelend over.’ Je kunt je afvragen: sta ik bekend als iemand die zijn broeders en zusters op praktische manieren wil troosten?

17. Hoe kan 2 Korinthiërs 1:3, 4 je motiveren anderen troost te bieden?

¹⁷ Je hoeft niet ver te zoeken om iemand te vinden die troost nodig heeft.  Misschien kun je zelfs de opbouwende gedachten gebruiken waarmee anderen jou hebben getroost. Nino, een zuster die haar oma verloor, zegt: ‘Jehovah kan ons gebruiken om anderen te troosten als we ons laten gebruiken.’ (Lees 2 Korinthiërs 1:3, 4.) De eerder genoemde Frances zegt: ‘De woorden in 2 Korinthiërs 1:4 zijn echt waar. We kunnen de troost die wij krijgen aan anderen doorgeven.’

18. (a) Waarom durven sommigen geen troost te bieden? (b) Hoe kun je anderen echt troosten? Geef een voorbeeld.

¹⁸ Neem het initiatief om anderen te helpen, ook als je niet zo goed durft. Misschien ben je bang dat je niet weet wat je moet zeggen of doen. Een ouderling die Paul heet, weet nog goed hoe sommigen hem probeerden te troosten toen zijn vader overleed. ‘Ik merkte dat ze het moeilijk vonden op me af te stappen’, zegt hij. ‘Ze wisten niet zo goed wat ze moesten zeggen. Maar ik ben nog steeds dankbaar dat ze me graag wilden troosten en steunen.’ Tajon, een broeder die een zware aardbeving meemaakte, vertelt: ‘Eerlijk gezegd kan ik me niet alle berichten herinneren die ik in de dagen na de aardbeving kreeg. Maar wat ik nog wel weet, is dat mensen genoeg om me gaven om te checken hoe het met me was.’ Je kunt iemand goed troosten als je laat zien dat je om hem geeft.

19. Waarom wil jij ‘een grote troost’ zijn?

¹⁹ Naarmate het einde van deze wereld dichterbij komt, gaan de toestanden verder achteruit en wordt het leven steeds moeilijker (2 Tim. 3:13). En er blijft behoefte aan troost omdat we onvolmaakt zijn en zelf fouten maken. Paulus kon mede dankzij de troost die hij kreeg van zijn geloofsgenoten trouw blijven tot het eind van zijn leven. Wees daarom zo loyaal als Aristarchus, zo betrouwbaar als Tychikus en zo bereidwillig als Markus. Zo kun je je broeders en zusters helpen Jehovah trouw te blijven (1 Thess. 3:2, 3).